Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Kalunga Eji Kuvumbikanga Mapwevo Nakuvazakama

Kalunga Eji Kuvumbikanga Mapwevo Nakuvazakama

OMU Yesu apwile hano hamavu, asolwelenga vilinga vyaIse wamwilu Yehova najila eji kulingilangamo vyuma. Ambile ngwenyi: “Kangweshi nakulilingila tuhu vyuma uka wamiko, oloze ngweji kuhanjikanga vyumevi nganomu vene angunangwile Tata. . . . Shimbu yosena ngweji kulinganga vyuma vyakumwivwisa kuwaha.” (Yowano 8:28, 29; Wavaka-Kolose 1:15) Shikaho kutachikiza omu Yesu amwenenengamo mapwevo najila avazakaminyinengamo, nachitukafwa tutachikize kanawa omu Kalunga amwenamo mapwevo, nomu asaka vapwenga.

Jila Yesu amwenenengamo mapwevo yalihandununa najila vavamwenenengamo vatu halwola vasonekele Mikanda yaMujimbu Wamwaza. Uno yalihandununa ngachilihi? Kutala vyuma anangwile Yesu, vinahase kulingisa mapwevo vapwenga vakulihehwa namakumbi ano tahi?

Jila Yesu Amwenenengamo Mapwevo

Yesu kasakile malunga vamonenga mapwevo kupwa hivatu vakulisavala navo kahako. Vatwamina vamukwitava chavaYuleya, vashinganyekelenga ngwavo kulipandama namutu wausonyi weka nachivwisa mutu peha. Hakuwana nge mapwevo vavamwenenga kupwa vaka-kuneha vyeseko, ngocho kavavetavishilenga kuhanjika namalunga havatu vavavulu chipwe kutambuka chakuzeneka kulifwika chiwuva kumutweko. Chipwe ngocho, Yesu akolezezele malunga vapwenga namuchima wakulikanyisa kutalisa kukufwila chamujimba nakuvumbikanga mapwevo muchishishisa chakuhona kulikata navo.—Mateu 5:28.

Yesu ambile ngwenyi: “Weshowo mwalukulula pwevo lyenyi nakumbata weka, navulumuna mulonga waukoji kuli pwevo lyenyi uze nalukulula.” (Mako 10:11, 12) Echi chasolola nge akanyine kunangula chavaLapi chize chayile fuma, chakwitavisa malunga kulukulula mapwevo javo “hakala mulonga.” (Mateu 19:3, 9) VaYuleya vavavulu kavatachikijile ngwavo vanahase kuvulumuna mulonga waukoji kuli mapwevo javoko. Valapi vanangwilenga ngwavo lunga keshi kuhasa kuvulumuna mulonga waukoji kuli pwevo lyenyiko, kuvanga pwevo kaha ikiye nahase kulinga ngocho. Mujimbu umwe wahanjika haMbimbiliya wamba ngwawo: “Hakuwana nge Yesu ahanjikile ngwenyi valunga napwevo vatela kukavangiza lushimbi lwolumwe, ngocho asolwele ngwenyi namapwevo vapwa vavalemu kaha nawa vatela kuvavumbika.”

Omu vyuma anangwilenga Yesu vinakukafwa vatu makumbi ano: Muchikungulwilo chavaka-Kulishitu chaVinjiho jaYehova, mapwevo vapwa vakulihehwa kushimutwila namalunga hakukunguluka. Kavevwa woma ngwavo ndumbwavo walunga nahase kuvatala mujila yakuhengako, mwomwo malunga vavaka-Kulishitu veji kumonanga ‘vakulwane vamapwevo nge manevo, vanyike vamapwevo nge vandumbwavo vamapwevo namuchima utoma wosena.’—WaChimoteu 1, 5:2.

Yesu awanyinengako lwola lwakunangula mapwevo. Numba tuhu valapi vanangwilenga vyuma vize vyalingishilenga mapwevo vaholenga kaha kulu, oloze Yesu avanangwilenga nakuvakolezeza vapwenganga vakukasunuka kuhanjika navatu. Hakuwana nge Yesu etavilile kunangula Maliya, ngocho asolwele hatoma ngwenyi mapwevo kavatela kuzata kaha milimo yakukandako. (Luka 10:38-42) Vyuma akumbulwilenga Malita ndumbwa Maliya omu ahanjikile naYesu hakufwa chaLazalu, vyasolola nge nayikiye anganyalile kukunangula chaYesu.—Yowano 11:21-27.

Yesu amwenenga vyuma vahanjikilenga mapwevo kupwa vyavilemu. Mumakumbi aYesu, mapwevo vavavulu vaze vapwile vaYuleya vafwelelele ngwavo kupwa namwana walunga chikumanyi nge mwana kana kapolofweto chikiko kaha chinahase kuneha kuwahilila. Omu pwevo umwe atambakanyine ngwenyi: “Lyawahilila lijimo lize lyakwimichile.” Yesu amwene ngwenyi lwapwile lwola lwamwaza lwakumunangula vyuma vyavilemu. (Luka 11:27, 28) Yesu akafwile ou pwevo atachikize ngwenyi, kwononoka Kalunga chikiko chachilemu kuhambakana visemwa vyakutalisa kumapwevo.—Yowano 8:32.

Omu vyuma anangwilenga Yesu vinakukafwa vatu makumbi ano: Vaka-kunangula muvikungulwilo vyavaka-Kulishitu veji kwitavisanga mapwevo vahanjikengaho hakukunguluka. Vavumbika mapwevo vakuhya kushipilitu hakupwa “vaka-kunangula vyuma vyamwaza” nakuhana chakutalilaho chamwaza. (WaChituse 2:3) Kaha nawa vavafwelela hakuwana nge veji kwambululanga mujimbu wamwaza waWangana waKalunga.—Samu 68:11; talenu lipwata lili halifwo 9 lyakwamba ngwavo, “ Uno Kaposetolo Paulu Akanyishilenga Mapwevo Kuhanjika Tahi?”

Yesu azakaminenga mapwevo. Kushikulu, vatu vamwenenga vana vamalunga kupwa vavalemu kuhambakana vamapwevo. Mukanda wavaka-Mbavilone waTelumundi wahanjika hachishina kana ngwawo: “Awahilila mutu uze akwechi vana vamalunga, oloze lamba kuli uze akwechi vana vamapwevo.” Visemi vamwe vamwenenga mwana wapwevo kupwa hichiteli chachinene, ngocho vamutondelelelanga lunga wakumumbata nakuhana uze lunga matemo. Kaha nawa kavapendaminyinenga hamwana kana akavalame nge vanashinakajiwako.

Omu Yesu asangwile mwana Yailu wapwevo namwana tuliwe walunga wakuNane, asolwele ngwenyi mwana wapwevo apwa wamulemu ngana mwamwana walunga. (Mako 5:35, 41, 42; Luka 7:11-15) Kaha nawa hanyima yakuka pwevo uze apwilenga “nashipilitu wamupi uze amuvijishile hamyaka 18” amuvulukile ngwenyi “mwanaApalahama.” Mazu kana awa amuvulukile Yesu kawapwile mumikanda yavaYuleyako. (Luka 13:10-16) Shikaho kuzachisa mazu kana awa akalemesa nakukokweza, asolwele ngwenyi amwene uze pwevo kupwa wamulemu ngana mwavatu vosena kaha nawa apwile nalufwelelo chikuma.—Luka 19:9; Wavaka-Ngalesha 3:7.

Omu vyuma anangwilenga Yesu vinakukafwa vatu makumbi ano: Ndangwishi yimwe yakuAsia yamba ngwayo: “Kulela mwana wapwevo chinapu nge kutukumwina mulitepa lyamukwenu.” Chipwe ngocho, visemi vazangi vavaka-Kulishitu kavatela kutanguka navishinganyeka kanako, oloze vatela kulama kanawa vana vavo vosena vamalunga navavavamapwevo. Kaha nawa vatela kuvakafwa vapwenga vakulikangula kumijimba nakuvatwala kushikola.

Yesu afwelelelenga mapwevo. Mujizango jakusopela javaYuleya, unjiho vahanyinenga mapwevo vaumwenenga ngana mwaunjiho uze mwahanjika ngamba. Josephus mutu alinangula vyakushikulu uze apwileko mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga ahanjikile ngwenyi: “Unjiho navahana mapwevo kavatela kuwitavila chipwe kuufwelelako mwomwo vapwa vakuhehela.”

Yesu kamwenenga unjiho vahanyinenga mapwevo kupwa wamokomokoko, ngocho avasakwile mangana vambulule vyakusanguka chenyi. (Mateu 28:1, 8-10) Numba tuhu ava mapwevo vakushishika valimwenenene nameso avo kapu omu Mwata wavo Yesu vamujihile nakumufunda, oloze vaposetolo kavavafweleleleko omu vavalwezele vyakusanguka chenyi. (Mateu 27:55, 56, 61; Luka 24:10, 11) Chipwe ngocho, omu Yesu asolokele chatete kuli vakiko hanyima yakusanguka asolwele ngwenyi avamwene kupwa hivatu vaze vanahase kuhana unjiho wamuchano ngana mwatumbaji vakwavo.—Vilinga 1:8, 14.

Omu vyuma anangwilenga Yesu vinakukafwa vatu makumbi ano: Malunga vaze vatwama namilimo muvikungulwilo vyaVinjiho jaYehova, veji kusololanga nge vazakama mapwevo hakwitavila vyuma navahanjika. Kaha nawa malunga vavaka-Kulishitu vaze vambata, veji kusololanga ngwavo ‘vavumbika’ mapwevo javo hakuvevwilila kanawa kachi nge vali nakuhanjika.—WaPetulu 1, 3:7; Kuputuka 21:12.

Jindongi JamuMbimbiliya Jeji Kukafwanga Mapwevo Vawahilile

Kachi nge malunga navalondezeza Kulishitu, kaha navavumbikanga mapwevo nakuvalingisa vapwenga vakulihehwa ngana muze ajinyine Kalunga. (Kuputuka 1:27, 28) Malunga vavaka-Kulishitu vaze vambata kavakundwiza vishinganyeka vyakumona mapwevo ulumbiko, oloze veji kukavangizanga jindongi jamuMbimbiliya kaha echi cheji kulingisanga mapwevo javo vapwenga vakuwahilila.—Wavaka-Efwesu 5:28, 29.

Yelena vamuyanjishilenga kuli lunga lyenyi, nomu aputukile kulinangula Mbimbiliya. Lunga lyenyi akolelele mungalila yaulyanyi muze malunga vevilenga mapwevo vanasake kumbata chakuzeneka kulivwasana, kaha nawa vavayanjishilenga. Yelena ambile ngwenyi: “Vyuma ngwalinangwile muMbimbiliya vyangujikijishile chikuma. Ngwatachikijile ngwami kwatwama mutu umwe uze anguzanga chikuma nakungumona kupwa nguwamulemu, kaha nawa anguzakama. Ngwatachikijile nawa ngwami kachi nge lunga lyami mwalinangula Mbimbiliya, kaha mwanguzakamanga.” Vyuma afwililile vyateselemo omu lunga lyenyi etavilile kulinangula Mbimbiliya, kaha kutwala muze vamumbapachishile nakupwa Chinjiho chaYehova. Yelena ambile ngwenyi: “Lunga lyami apwile jino namuchima wakulikanyisa. Kaha twapwilenga nakulikonekela namuchima wakusuuluka.” Akukulwile ngwenyi: “Jindongi jamuMbimbiliya jinangukafwe ngutachikize ngwami ngwapwa nguwamulemu kuli lunga lyami, kana nawa jinakingi ulo wetu.”—Wavaka-Kolose 3:13, 18, 19.

Yelena keshi ikiye kaha anganyalile kujindongi jamuMbimbiliyako. Vapwevo vavaka-Kulishitu vavavulu makumbi ano vapwa vakuwahilila mwomwo yakukavangiza jindongi jamuMbimbiliya muulo wavo hamwe namalunga javo. Kaha vakwavo vavaka-Kulishitu veji kuvavumbikanga nakuvavendejeka nakuvalingisa kupwa vakulihehwa, kachi nge vali navo hamwe.—Yowano 13:34, 35.

Vaka-Kulishitu vamalunga navavavamapwevo vatachikiza ngwavo hakupwa vaka-shili kaha nawa kavakupukako, navakiko vapwa vyuma vyakutenga kuli Kalunga vize “vyaluukile kuufwefwelekete.” Chipwe ngocho, kachi nge navapandama kuli Sevo Yehova Kalunga, kaha navapwa nalutalililo lwakuvalingisa kupwa vakulihehwa “kuundungo wakuya nakupola” nakulivwisa kuwaha “kwingila mukulihehwa chaupahu chavana vaKalunga.” Evi hivyuma vyamwaza chikuma vize vatalilila malunga namapwevo kukavalingila kuli Kalunga uze avazakama.—Wavaka-Loma 8:20, 21.