Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Yesu Kulishitu Ikiye Iya?

Yesu Kulishitu Ikiye Iya?

Kapetulu 4

Yesu Kulishitu Ikiye Iya?

Mulimo muka wakulipwila atwama nawo Yesu?

Uno afumine kulihi?

Jino apwile mutu wangachilihi?

1, 2. (a) Mwomwo ika kwijiva mutu aya fuma kachalumbununa nge wamwijiva mwosenako? (b) Jino Yesu vamuhuhwasana ngachilihi kuvatu?

MUKAYE mwatwama vatu vavavulu vaze vaya fuma. Vamwe vavejiva kaha muchitungilo chavo, chipwe munganda yavo, chipwe mulifuchi lyavo. Kaha veka vavejiva mukaye kosena. Oloze kwijiva kaha lijina lyamutu aya fuma, kachalumbununa nge wamwijiva mwosenako, mwomwo kawejiva vilinga vyenyi nachiyoyelo chenyi chakunyimako.

2 Vatu mukaye kosena vanevunga mijimbu imwe hali Yesu Kulishitu, numba tuhu munahichi myaka kafwe 2,000 kufumoho apwililile hano hamavu. Oloze Yesu vamuhuhwasana kuvatu vavavulu. Vamwe vamba ngwavo apwile kaha mutu wamwaza. Veka ngwavo apwile kapolofweto. Kaha vamwe nawa ngwavo Yesu apwa Kalunga ngocho vatela kumulemesa. Uno omu mukiko tahi?

3. Mwomwo ika chapwila chachilemu kuli ove kutachikiza muchano hali Yesu?

3 Watela chikupu kwijiva muchano hali Yesu. Mwomwo ika? Mwomwo Mbimbiliya yamba ngwayo: ‘Kahechi chikiko kuyoya chahaya myaka yosena, mangana vakutachikizengove, uka wove uKalunga wamuchano, nayou nawa watumine, ivene Yesu Kulishitu.’ (Yowano 17:3) Eyo, kwijiva vyuma vyamuchano vanangula hali Yehova Kalunga naYesu Kulishitu chinahase kutwala mutu kukuyoya chahaya myaka yosena mupalachise hamavu. (Yowano 14:6) Kaha nawa, Yesu asolwele chakutalilaho chamwaza chamwakutwamina navakwetu namwakuzachila navo hamwe. (Yowano 13:34, 35) Mukapetulu wakulivanga mumukanda uno, twashimutwilile vyuma vyamuchano vanangula hali Kalunga. Ngachize, tushimutwilenu jino vyuma yanangula Mbimbiliya hali Yesu Kulishitu.

MESHIYA UZE VASHIKILE

4. Jivulukiso jakwamba ngwavo “Meshiya” “[na]Kulishitu” jalumbununa ika?

4 Shimbu kanda Yesu asemuke, Mbimbiliya yahanjikile vyakwiza chauze mwakatuma Kalunga kupwa Meshiya, chipwe ngwetu Kulishitu. Jivulukiso jakwamba ngwavo “Meshiya” (kufuma kulizu lyachiHepeleu) “[na]Kulishitu” (kufuma kulizu lyachiHelase) josena jalumbununa ngwavo “Uze Vawavisa.” Ou mutu vashikile, vahanjikile ngwavo navakamuwavisa chipwe ngwetu kumutongola kuli Kalunga akapwe nachihela chakulipwila. Mutupetulu vali kulutwe mumukanda uno natulinangula vyavivulu kutalisa kuchihela chachilemu atwama nacho Meshiya muvyuma ashika kukatesamo Kalunga. Natulinangula nawa vyuma vyamwaza vize Yesu nahase kutunganyalisa oholyapwa. Shimbu kanda Yesu achisemuke, vatu vavavulu vahuhwasanyinenga ngwavo, ‘Iya mwakapwa Meshiya?’

5. Tumbaji twaYesu vejivile vyuma muka kutalisa kuli Yesu?

5 Mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga C.E., tumbaji twaYesu wakuNazaleta vejivile chikupu ngwavo Yesu ikiye Meshiya uze vashikile. (Yowano 1:41) Kambaji umwe uze vavulukilenga ngwavo Shimona Petulu ambile kuli Yesu ngwenyi: “Ove yove Kulishitu.” (Mateu 16:16) Uno vaze tumbaji vejivile ngachilihi chikupu ngwavo Yesu ikiye vene uze Meshiya vashikile? Nyi yetu natuhasa kwijiva ngachilihi?

6. Lumbununa omwo Yehova nakafwe vatu vakushishika vatachikize Meshiya.

6 Tupolofweto vaKalunga vaze vapwileko shimbu kanda Yesu ezenga hamavu, vahanjikile chimweza vyuma vyavivulu vyakuvuluka Meshiya. Vyuma vahanjikile vyapwile katachikijilo kakumwijivilaho. Tunahase kulumbununa chishina kana mujila yino: Kachi nge vanakutumu kuya kuchihela chakunyinyina jisacha chipwe masuwa chipwe kuchivaza chajindeke mangana ukatambule mutu uze kawejivako, kutala kacheshi kukukafwako nge navakulweza omu asoloka mutu kana nyi? Chochimwe nawa, Yehova alumbunwine kanawa kuhichila muvapolofweto vamuMbimbiliya vyuma mwakalinga Meshiya novyo mwakahitamo. Kaha upolofweto wauvulu uze naukatesamo naukakafwa vatu vakushishika vakamutachikize kanawa Yesu.

7. Upolofweto muka uvali wateselemo kutalisa kuli Yesu?

7 Achishinganyeke havyakutalilaho vivali vino. Chatete, kapolofweto Mika ahanjikile chimweza myaka yakuhambakana 700 shimbu kanda Yesu asemuke ngwenyi, Uze vashikile mwakasemukila muMbetelema, nganda yayindende yamulifuchi lyaYuta. (Mika 5:2) Uno Yesu asemukilile kulihi? Asemukilile munganda vene yize! (Mateu 2:1, 3-9) Chamuchivali, upolofweto wahali Ndanyele 9:25 uze vasonekele makulukaji amyaka shimbu kanda Yesu asemuke, wenyikilile ku 29 C.E. kupwa himwaka mwakasoloka Meshiya. * Kutesamo chaupolofweto kanou naupolofweto weka chasolola nge Yesu ikiye Meshiya uze vashikile.

8, 9. Vyuma muka vyasolokele halumbapachiso lwaYesu, vize vyasolwele chikupu nge Yesu ikiye Meshiya?

8 Unjiho ukwavo wakusolola nge Yesu ikiye apwile Meshiya wasolokele kusongo yamwaka wa 29 C.E. Mumwaka kanou mukiko Yesu ayile kuli Yowano Muka-kumbapachisa mangana vakamumbapachise mukalwiji Yotau. Yehova afwelelesele Yowano kukamusolwela chinjikizo chakutachikijilaho Meshiya. Yowano amwene chinjikizo kana hakumbapachisa Yesu. Mbimbiliya yavuluka vyuma vyasolokele ngwayo: “Omu valingile hivanamumbapachisa lyehi Yesu, linwomu akandukile nakufuma mumeya, kaha kumana, mwilu mwasokolokele, amwene Shipilitu yaKalunga [ya]kufwana nge katela himwafuma mwilu, himwawila hali Ikiye. Kaha kumana, mwilu mwafumine lizu lyakwamba ngwenyi, Ou you Mwanami, ou ngwazanga, ou ngweji kwivwilanga kuwaha.” (Mateu 3:16, 17) Vyuma amwene Yowano nakwivwa, vyamulingishile ejive chikupu ngwenyi Yesu vamutumine kuli Kalunga. (Yowano 1:32-34) Yesu ejile nakupwa Meshiya, chipwe ngwetu Kulishitu uze vatongola kupwa Twamina kaha nawa Mwangana halikumbi vene lize vahingunwinyine shipilitu yaKalunga, chipwe ngwetu ngolo jaKalunga hali ikiye.—Isaya 55:4.

9 Upolofweto wamuMbimbiliya uze wateselemo hali Yesu namazu ahanjikile Yehova Kalunga ivene vyasolola chikupu nge ikiye Meshiya uze vashikile. Oloze Mbimbiliya yakumbulula vihula vyeka vyavilemu vivali kutalisa kuli Yesu Kulishitu. Vihula kana ngwavyo, Uno Yesu afumine kulihi, kaha apwile mutu wangachilihi?

UNO YESU AFUMINE KULIHI?

10. Mbimbiliya yanangula vyuma muka hakupwako chaYesu shimbu kanda ezenga hano hamavu?

10 Mbimbiliya yanangula ngwayo Yesu apwilenga mwilu shimbu kanda ezenga hano hamavu. Mika apolofwetele ngwenyi Meshiya mwakasemukila muMbetelema nakwamba nawa ngwenyi maputukilo enyi apwa ‘akufuma kushikulu.’ (Mika 5:2) Yesu kakavulu ahanjikilenga ngwenyi apwilenga mwilu shimbu kanda ezenga nakusemuka kupwa mutu. (Yowano 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Yesu hakupwa mutu wakushipilitu mwilu, apwile nausoko wakulipwila naYehova.

11. Mbimbiliya yasolola ngachilihi nge Yesu hiMwanaYehova uze vazanga chikuma?

11 Yesu hiMwanaYehova uze vazanga chikuma, kaha kuli chuma chimwe chamwaza vamuzangila ngocho. Vamuvuluka ngwavo apwa “twatwa kuvyuma vyakutanga vyosena,” mwomwo ikiye apwile wakulivanga kutanga. * (Wavaka-Kolose 1:15) Kuli vyuma vyeka vikwavo vyalingisa ou MwanaKalunga kupwa wakulipwila. Apwa “Mwanenyi umwe kaha lyamunwe.” (Yowano 3:16) Echi chalumbununa nge Yesu kaha ukawenyi vatangile kuli Kalunga ivene. Yesu nawa ikiye kaha vazachishile kuli Kalunga hakutenga vyuma vyeka vyosena. (Wavaka-Kolose 1:16) Kaha nawa Yesu vamuvuluka ngwavo “Lizu.” (Yowano 1:14) Chuma kana chasolola nge ahanjikililengako Kalunga, kulumbununa nge atwalilenga mijimbu najindongi kuli vana vaIse vakwavo—vangelo navatu vahamavu.

12. Tunejiva ngachilihi ngwetu MwanaKalunga watwatwa kateseka hamwe naise Kalungako?

12 Uno MwanaKalunga watwatwa ateseka hamwe naKalunga, nganomu vafwelela vatu vamwe tahi? Omu keshi mukiko yanangula Mbimbiliyako. Nganomu tunamono mupalangalafu yinafumuho, MwanaKalunga valingile wakutenga. Ngocho akwechi maputukilo, oloze Yehova Kalunga katwama namaputukilo chipwe makumishiloko. (Samu 90:2) MwanaKalunga umwe kaha lyamunwe kalyesekesele numba chachindende hamwe naIseko. Mbimbiliya yanangula hatoma nge Chisemi ahambakana Mwanenyi. (Yowano 14:28; Wavaka-Kolinde 1, 11:3) Yehova kaha ikiye ‘Kalunga ukwechi ngolo josena.’ (Kuputuka 17:1) Ngachize, kavamwesekesa kuli wekako, nduma. *

13. Uno Mbimbiliya yatalikisa mulihi hakuvuluka MwanaKalunga ngwayo “alifwana henyihenyi naKalunga, Ou vahona kumona”?

13 Yehova naMwanenyi watwatwa valivwishilenga kuwaha kutwama hamwe hamyaka yayivulu, shimbu kanda vatenge melu namavu. Vatu kana valizangile chiyovo! (Yowano 3:35; 14:31) Ou MwanaKalunga alifwanyine chikupu naIse. Evi vikiko vyalingisa Mbimbiliya yivuluke MwanaKalunga ngwayo “alifwana henyihenyi naKalunga, Ou vahona kumona.” (Wavaka-Kolose 1:15) Nganomu mwanamutu mwalifwana naise mujijila jimwe, mukiko nayou MwanaKalunga wamwilu asolola vilinga vyaIse.

14. Uno MwanaYehova umwe kaha lyamunwe ejile nakusemuka ngachilihi mwamutu hamavu?

14 MwanaYehova umwe kaha lyamunwe alisuwile kufuma mwilu kwiza nakuyoya mwamutu hano hamavu. Pamo unahase kuhulisa ngwove, ‘Uno mutu wakushipilitu mwahasa ngachilihi kusemuka nakupwa mutu hamavu?’ Yehova alingile chuma chakukomwesa hakutesamo chuma kanechi. Anungulwile kuyoya chaMwanenyi watwatwa kufuma mwilu nakuchihaka mujimo lyapwevo wakaYuleya, Maliya, uze apwile kanda achilimone nalunga. Enga, Yesu kapwile naise hano hamavuko. Ngocho, Maliya asemene mwana wakukupuka mwosena nakumuluka lijina ngwenyi Yesu.—Luka 1:30-35.

YESU APWILE MUTU WANGACHILIHI?

15. Mwomwo ika natwambila ngwetu twatachikiza kanawa Yehova kuhichila muli Yesu?

15 Vyuma ahanjikile Yesu nakulinga omu apwile hano hamavu vyeji kutukafwa tumutachikize kanawa. Kaha nawa twatachikiza kanawa Yehova kuhichila muli Yesu. Mwomwo ika? Anuka ngwove ou MwanaKalunga alifwana chikupu naIse. Echi chikiko chalingishile Yesu alweze kambaji kenyi umwe ngwenyi: “Ou nangumono ami namumono lyehi Tata.” (Yowano 14:9) Mikanda yamuMbimbiliya yiwana yize vavuluka ngwavo mikanda yaMujimbu Wamwaza—Mateu, Mako, Luka, naYowano—yatunangula vyavivulu vyakuyoya chaYesu Kulishitu, namilimo yenyi, navilinga vyenyi nawa.

16. Vyuma muka vyavilemu anangwile Yesu, kaha kunangula chenyi chafumine kulihi?

16 Yesu vamwijivile chikuma kupwa “Muka-kunangula.” (Yowano 1:38; 13:13) Uno anangwilenga vyuma muka? Vyuma vyavilemu anangwile shina “[vya]mujimbu wamwaza wawangana,” kulumbununa nge anangwilenga vyaWangana waKalunga uze wapwa fulumende yize nayikayula hano hamavu hosena nakukakisula vatu vakwononoka. (Mateu 4:23) Mujimbu kana wapwile weya? Yesu ivene ambile ngwenyi: “Kunangula chami kacheshi chayamiko, oloze chayauze angutumine,” Yehova. (Yowano 7:16) Yesu ejivile ngwenyi Ise asaka vatu vevwenga mujimbu wamwaza waWangana. Ngocho muKapetulu 8, natukalinangulamo vyavivulu vyakuvuluka Wangana waKalunga navyuma naukalinga.

17. Uno Yesu anangwililenga vatu kulihi, kaha nawa mwomwo ika alihakileho chikuma nangolo nakunangula vatu?

17 Uno Yesu anangwililenga kulihi? Anangwililenga kwosena kuze awanyinenga vatu, kwakufwana nge mujinganda, mumembo nakuvisakano. Yesu kavandaminyinenga vatu vezenga kuli ikiyeko, oloze ikiye avakatukililenga. (Mako 6:56; Luka 19:5, 6) Mwomwo ika Yesu alihakileho nangolo nakwenyeka lwola lwenyi kuya nakwambulwila vatu nakuvanangula? Mwomwo asakilenga kulinga mwaya muchima waKalunga. Yesu alingilenga mwayile muchima waIse shimbu yosena. (Yowano 8:28, 29) Oloze kwapwile nawa chuma chikwavo chamulingishilenga numba ambulule mujimbu. Evwilililenga keke vatu vaze vejilenga kuli ikiye. (Mateu 9:35, 36) Vatu kana vavasuvililile kuli vatwamina javo vamukwitava, vaze vatelele kachi kuvanangula muchano hali Kalunga navyuma ajina. Yesu ejivile ngwenyi vatu vapwile nachipepa chakwivwa mujimbu waWangana.

18. Vilinga muka vyaYesu vize vinakwivwisa kuwaha chikuma?

18 Yesu apwile mutu wachisambo kaha nawa wakeke. Ngocho vakwavo vachiwanyinenga kupwa chachashi kuya kuli ikiye mwomwo apwile walikoji. Navanyike nawa vapwilenga vakukasunuka kupwa naikiye. (Mako 10:13-16) Yesu kapwile nakahanduko. Ahungile vilinga vyavipi navaka-kutambula maswekeza. (Mateu 21:12, 13) Kaha nawa avumbikilenga mapwevo vaze valeleselenga kuvatu. (Yowano 4:9, 27) Yesu apwile wakulinyisa chikupu. Halwola lumwe, asanyishile natumbaji twenyi kumahinji, mulimo uze vazachilenga vangamba.

19. Chakutalilaho muka chasolola nge Yesu evwililenga vakwavo keke nakuvazakama?

19 Yesu evwilililenga vakwavo keke nakuvazakama. Chuma kana achisolwele chikumanyi omu okilenga vatu mukukomwesa mungolo jashipilitu yaKalunga. (Mateu 14:14) Chakutalilaho, kuli Yesu kwejile muka-mbumba nakumwamba ngwenyi: “Kachi nge unasake, nauhasa kungutomesa.” Yesu ejivile kukola nakuyanda apwile nacho uze lunga. Ngocho, amwivwililile keke nakwolola livoko lyenyi nakusalika hali uze lunga nakumwamba ngwenyi: “Ngunasake vene. Toma.” Kaha uze muka-mbumba atomene. (Mako 1:40-42) Achishinganyeke omu evwile uze lunga kumuchima!

ASHISHIKILE PALANGA NAKUSONGO

20, 21. Yesu atuhana ngachilihi chakutalilaho chakupwa vakulyononona kuli Kalunga?

20 Yesu atuhana chakutalilaho chakupwa vakulyononona kuli Kalunga. Numba tuhu amwene vihuli vyavivulu nakumwimanyina nakole, oloze atwalileho lika kupwa wakushishika kuli Ise wamwilu. Yesu omikile nakuhonesa vyeseko vyaSatana. (Mateu 4:1-11) Lwola lumwe, navausoko wenyi kavafwelelele muli ikiyeko, nakumwamba ngwavo “nakindama.” (Mako 3:21) Yesu ketavilile vamuhungumwiseko, oloze atwalileho lika kuzata mulimo waKalunga. Yesu alilamine, nakuhona kulemeka vaka-kole jenyi numba tuhu vamusawilenga nakumuyanjisa.—WaPetulu 1, 2:21-23.

21 Yesu atwalileho lika kupwa wakushishika palanga nakukufwa chenyi chize vamujihile mujila yayipi kuli vaka-kole jenyi. (Wavaka-Fwilipi 2:8) Achishinganyeke vyuma ahichilemo halikumbi lyamakumishilo mukuyoya chenyi hano hamavu. Vamukashile, nakumuvangijikila kuli vinjiho vamakuli, nakumuhana mulonga kuli vaka-kuyula vavapi, nakumutoleka kuli vatu, nakumuyanjisa kuli maswalale. Hakumupapalila hachitondo, atulishile mwono wenyi nakwamba ngwenyi: “Chinahu.” (Yowano 19:30) Oloze halikumbi lyamuchitatu kufuma hakufwa chenyi, Ise wamwilu amusangwilile kukuyoya chakushipilitu. (WaPetulu 1, 3:18) Hanyima yavyalumingo vyavindende kaha, akindulukile mwilu ‘nakukatwama kulivoko lyaKalunga lyachilyo’ nakuvandamina kumuhana chiyulo chawangana.—WavaHepeleu 10:12, 13.

22. Uno Yesu ateselemo vyuma muka hakushishika palanga nakukufwa?

22 Uno Yesu ateselemo vyuma muka hakushishika palanga nakukufwa? Kufwa chaYesu chatusokolwela jila yakukapwa nakuyoya chahaya myaka yosena mupalachise hano hamavu kweseka navyuma ajinyine Yehova hakavanga. Mukapetulu nakavangizaho natushimutwila omwo kufwa chaYesu chasokolola jila kaneyi.

[Kwinyikila chamwishi]

^ par. 7 Tala Vihande Vyakuhakilako vili hamafwo 197-9, vize vinalumbununa upolofweto waNdanyele uze wateselemo kutalisa kuli Yesu.

^ par. 11 Yehova vamuvuluka ngwavo Setu mwomwo ikiye Tengi. (Isaya 64:8) Yesu vamuvuluka ngwavo MwanaKalunga mwomwo vamutengele kuli Kalunga. Evi vikiko vyalingisa vangelo, kuhakilako vene naAlama kuvavuluka ngwavo vana vaKalunga.—Yopa 1:6; Luka 3:38.

^ par. 12 Nge musaka kwijiva unjiho ukwavo wakuvuluka nge MwanaKalunga watwatwa kateseka hamwe naKalungako, kaha tala Vihande Vyakuhakilako hamafwo 201-4.

VYUMA YANANGULA MBIMBILIYA

▪ Upolofweto uze wateselemo hali Yesu namazu aKalunga ivene vyasolola chikupu nge ikiye Meshiya, chipwe ngwetu Kulishitu.—Mateu 16:16.

▪ Yesu apwilenga mwilu mwamutu wakushipilitu shimbu kanda ezenga hano hamavu.—Yowano 3:13.

▪ Yesu apwile muka-kunangula, wachisambo, kaha nawa apwile wakutalilaho hakulyononona kuli Kalunga.—Mateu 9:35, 36.

[Vihula vyaChilongesa]

[Muvwimbimbi halifwo 38]

Yesu ejile nakupwa Meshiya, chipwe ngwetu Kulishitu hakumumbapachisa

[Mivwimbimbi halifwo 44, 45]

Yesu ambulwilenga mujimbu kweshokwo awanyinenga vatu