Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 9

Kutala Kukuma chaKaye Chinapandama Tahi?

Kutala Kukuma chaKaye Chinapandama Tahi?

1. Uno kulihi tunahase kulinangula vyuma navikasoloka kulutwe?

UNO wevwaho lyehi mijimbu yayipi kuchisaji nakulihulisa ngwove, ‘Mwomwo ika kaye kanapihila ngana?’ Ukalu navilinga vyaukenya vinalisale chikuma mukaye, ngocho vatu vamwe vali nakushinganyeka ngwavo kaye kalinwomu kakume. Uno omu mukiko tahi? Tunahase kutachikiza ngachilihi vyuma navikasoloka kulutwe? Vatu kaveshi kuhasa kutachikijila chimweza vyuma navikasoloka kulutweko, oloze Yehova Kalunga nahase kulinga ngocho. Atulweza muMbimbiliya vyuma navikasoloka kulutwe nomwo nawakapwa mavu.—Isaya 46:10; WaYakova 4:14.

2, 3. Uno tumbaji twaYesu vasakile kutachikiza vyuma muka, kaha Yesu avakumbulwile ngwenyi ika?

2 Kukuma chakaye tweji kutanganga muMbimbiliya kachalumbununa kukuma chamavuko, oloze chalumbununa kukuma chavilinga vyavipi. Yesu anangwilenga vatu ngwenyi Wangana waKalunga naukayula hamavu hosena. (Luka 4:43) Kahomu tumbaji twenyi vasakile kutachikiza mwaka naukeza Wangana waKalunga, vamuhulishile ngwavo: “Vyumevi navikasoloka mwaka uka, kaha nawa chinjikizo muka chakukatachikijilaho kupwako chove nachikukulwishi chakatwamino kamyaka yino?” (Mateu 24:3) Yesu kavalwezele mwaka uveneko, oloze avalwezele vyuma navikasoloka shimbu kanda kaye kakume. Kaha vyuma kana vili nakusoloka makumbi ano.

3 Mukapetulu uno natushimutwila havinjikizo vize vili nakusolola nge kukuma chakaye chinapandama. Oloze nachipwa chamwaza kuvangila kulinangula vyajita yapwile mwilu mangana tutachikize ovyo vili nakulingisa hano hamavu havule chikuma vyuma vyavipi.

JITA YIZE YEPUKILE MWILU

4, 5. (a) Vyuma muka vyasolokele mwilu omu Yesu apwile Mwangana? (b) Kweseka namukanda waKusoloka 12:12, vyuma muka vyaputukile kusoloka omu Satana vamumbilile hano hamavu?

4 Mukapetulu 8 twalinangulanga omu Yesu vamutongwele kupwa Mwangana mwilu mu 1914. (Ndanyele 7:13, 14) Mukanda waKusoloka watulweza vyuma vyasolokele ngwawo: “Mwilu mwepukile jita: Mikayele [kulumbununa, Yesu] navangelo jenyi valwile jita nayauze chazangombe [Satana], kaha uze chazangombe navangelo jenyi valwile jita.” * Oloze Satana navandemone jenyi vavafungulwile nakuvambila hano hamavu. Achishinganyeke ocho kuwaha vevwile vangelo! Nyi ngachilihi vatu hano hamavu? Mbimbiliya yahanjikile chimweza ngwayo vatu navakamona lamba. Mwomwo ika? Mwomwo Liyavolo ali namatoto amanene hakutachikiza “ngwenyi ali kaha nakashimbu kakandende.”—Kusoloka 12:7, 9, 12.

5 Liyavolo ali nakuneha ukalu wauvulu hano hamavu. Ali namatoto amanene mwomwo ali kaha nakashimbu kakandende, Kalunga mwamufumisako. Tutale jino vyuma ahanjikile Yesu ngwenyi navikasoloka mumakumbi akukuminyina.—Tala Chinyikilo chakusongo 24.

MAKUMBI AKUKUMINYINA

6, 7. Jijita nazala vinakuneha ukalu muka makumbi ano?

6 Jijita. Yesu ambile ngwenyi: “Lifuchi limwe nalikafumbukila lifuchi likwavo, kaha wangana umwe naukafumbukila wangana ukwavo.” (Mateu 24:7) Makumbi ano, vatu vali nakufwa chikuma mujijita kuhambakana shimbu yakunyima. Liuka lyaWorldwatch Institute lyahanjikile ngwalyo kufuma vene mu 1914, vatu vaze vanafu mujijita vanahambakana hajimiliyoni 100. Vatu vaze vanafu mujijita hamyaka 100, kufuma mu 1900 nakuheta mu 2000 vanavulu chikuma kuhambakana vaze vanafunga hamyaka 1,900 kufuma mu 1900 nakuya kunyima. Achishinganyeke haluyando vanamononga vatu mwomwo yajijita!

7 Zala. Yesu ambile ngwenyi: “Nakukapwa zala.” (Mateu 24:7) Numba tuhu makumbi ano vyakulya vinalisale chikuma kuhambakana myaka yakunyima, oloze vatu vavavulu kaveshi navyakulyako. Mwomwo ika? Mwomwo kaveshi najimbongo jakutamo jakulanda vyakulya chipwe musenge wakulimahoko. Vatu vakuhambakana hambiliyoni yimwe veji kupwanga najimbongo jajindende kaha jakulanda vyakulya halikumbi. Liuka lyaWorld Health Organization lyamba ngwalyo vanyike vavavulu vali nakufwa kumusongo wazala mwaka himwaka.

8, 9. Vyuma muka vyasolola nge mazu ahanjikile Yesu kutalisa kumindenda namisongo ali nakutesamo?

8 Mindenda. Yesu apolofwetele ngwenyi: “Nakukapwa mindenda yayinene.” (Luka 21:11) Makumbi ano, kunakupwanga mindenda yayinene mwaka himwaka. Kufuma vene mu 1900, mindenda yinajihi vatu vakuhambakana hajimiliyoni jivali. Numba tuhu vatu vali nakutunga makina akuvakafwa vatachikijile chimweza ngwavo nakwiza mundenda, oloze vatu vavavulu vali nakufwa lika kumindenda.

9 Misongo. Yesu ahanjikile chimweza ngwenyi nakukapwa “misongo yachihita.” Ambile ngwenyi misongo yayipi nayikatanda nakujiha vatu vavavulu. (Luka 21:11) Numba tuhu vandotolo vanalinangula mwakukila misongo yayivulu, oloze misongo yimwe kaveshi nakuhasa kuyukako. Chakutalilaho, mujimbu umwe wambile ngwawo vatu vavavulu vali nakufwa mwaka himwaka kumisongo yakufwana nge musongo watulo (TB), nachishikashika, nakapwele kachikonga. Vandotolo vanawane nawa misongo yeka yayihya 30, kaha yimwe kayeshi navitumboko.

OMWO NAVAKAPWA VATU HAMAKUMBI AKUKUMINYINA

10. Uno mukanda WaChimoteu 2, 3:1-5 uli nakutesamo ngachilihi makumbi ano?

10 Mukanda WaChimoteu 2, 3:1-5 wahanjika ngwawo: “Hamakumbi akukuminyina nahakapwa lwola lwalukalu.” Kaposetolo Paulu alumbunwine omwo navakapwa vatu vavavulu hamakumbi akukuminyina. Ambile ngwenyi vatu navakapwa

  • vaka-kulizanga vavene

  • vaka-kuzanga jimbongo

  • vaka-kulikanga kuli visemi javo

  • vaka-kuhona kushishika

  • vaka-kuhona kuzanga jitanga javo

  • vaka-kuhona muchima wakulikanyisa vavene

  • vaka-ulyanyi navaka-ukenya

  • vaka-kuzanga viseke muchishishisa chakuzanga Kalunga

  • vaka-kulisolola nge vazanga Kalunga, olozenyi veji kukananga kumwononoka

11. Kweseka naSamu 92:7, vyuma muka navikasoloka kuli vaka-kuhuka?

11 Uno omu mukiko vapwa vatu vavavulu mungalila watwama tahi? Vatu vavavulu mukaye vatwama navilinga kana. Oloze Kalunga kalinwomu afumiseko vatu kana. Atufwelelesa ngwenyi: “Omu vaka-kuhuka navasoka nge mwila, omu vaka-kulinga mwamupi navafukila, vali nakulinga ngocho mangana vavanongese haya myaka yosena.”—Samu 92:7.

VYUMA VYAMWAZA NAVIKASOLOKA HAMAKUMBI AKUKUMINYINA

12, 13. Yehova atunangula vyuma muka hamakumbi ano akukuminyina?

12 Mbimbiliya yahanjikile chimweza ngwayo vatu mukaye navakamona ukalu hamakumbi akukuminyina. Oloze yahanjikile nawa ngwayo nakukapwa vyuma vyamwaza.

“Mujimbu wamwaza waWangana navakawambulula hamavu hosena.”—Mateu 24:14

13 Kwivwishisa Mbimbiliya. Kapolofweto Ndanyele asonekele havyuma navikasoloka hamakumbi akukuminyina ngwenyi: “Chinyingi chamwenemwene nachikavula.” (Ndanyele 12:4) Kalunga mwakahana vatu jenyi uhashi wakwivwishisa Mbimbiliya kuhambakana omu chapwile kushimbu yakunyima. Yehova nalinginga ngocho chikumanyi kufuma vene mu 1914. Chakutalilaho, atunangula tutachikize kulema chalijina lyenyi, navyuma ajinyine hakutenga mavu, nandando yakusokola, navyuma vyeji kusolokanga kuli etu nge tunafu, nachihande chakusanguka. Tunalinangula ngwetu Wangana waKalunga ukiko kaha naukakumisa ukalu wosena tuli nakumona. Tunalinangula nawa mwakupwila vakuwahilila mukuyoya, nomwo tunahase kutwama mujila yize nayivwisa Kalunga kuwaha. Oloze vyuma muka veji kulinganga vangamba jaKalunga havyuma kanevi valinangula? Kuli upolofweto ukwavo wakumbulula chihula kanechi.—Tala Chinyikilo chakusongo 21 na 25.

14. Uno mujimbu wamwaza waWangana vali nakuwambulula mumafuchi angahi, kaha veya vali nakuwambulula?

14 Kwambulula mujimbu wamwaza mukaye kosena. Yesu ahanjikile havyuma navikasoloka hamakumbi akukuminyina ngwenyi: “Mujimbu wamwaza waWangana navakawambulula hamavu hosena.” (Mateu 24:3, 14) Ou mujimbu wamwaza waWangana vali nakuwambulula mumafuchi akuhambakana 230, namumalimi akuzomboka 700. Eyo, mukaye kosena Vinjiho jaYehova “vakumafuchi osena, nakumiyachi yosena” vali nakukafwa vatu vatachikize omwo walumbunukila Wangana waKalunga navyuma naukalingila vatu kulutwe. (Kusoloka 7:9) Kaha veji kulinganga ngocho hawana wakanyombo. Numba vavahunga kuvatu vavavulu nakuvayanjisa ngana muze apolofwetele Yesu, oloze kavalitwamina kwambululako.—Luka 21:17.

VYUMA MUKA WATELA KULINGA?

15. (a) Kutala wafwelela ngwove tuli nakuyoyela mumakumbi akukuminyina tahi, kaha mwomwo ika? (b) Vyuma muka navikasoloka kuli vatu vaze veji kwononokanga Yehova navaze kaveshi kumwononokako?

15 Kutala wafwelela ngwove tuli nakuyoyela mumakumbi akukuminyina tahi? Upolofweto wauvulu uze wahanjikile havyuma navikasoloka mumakumbi akukuminyina uli nakutesamo. Kalinwomu Yehova alweze vatu jenyi valitwamine kwambulula mujimbu wamwaza, kaha “kukuma” nachikeza. (Mateu 24:14) Uno kukuma muka tuli nakuvuluka hano? Kukuma kana chatalisa kulwola luze Kalunga mwakaneha jita yaAlamangetone mangana akafumiseko vilinga vyavipi vyosena. Yehova mwakazachisa Yesu navangelo jenyi vangolo mangana vakanongese vatu vaze kavamwononoka ikiye naMwanenyi. (Wavaka-Tesolonyika 2, 1:6-9) Kufumaho, Satana navandemone jenyi kaveshi kukahungumwisa cheka vatuko. Kaha vosena vaze vononoka Kalunga nakwitavila Wangana wenyi navakamona omu najikatesamo jishiko jaKalunga josena.—Kusoloka 20:1-3; 21:3-5.

16. Hakuwana nge kukuma chakaye chinapandama, vyuma muka watela kulinga?

16 Kaye kano vayula kuli Satana kalinwomu vakanongese. Ngocho chapwa chachilemu kulihulisa ngwetu, ‘Vyuma muka ngwatela kulinga mangana ngukayovoke?’ Yehova ali nakusaka ulinangule vyuma vyavivulu vyamuMbimbiliya. Shikaho watela kuhaka muchima kukulinangula. (Yowano 17:3) Vinjiho jaYehova veji kukungulukanga chalumingo hichalumingo mangana vakafwe vatu vevwishise Mbimbiliya. Ngocho tuli nakukukolezeza upwenganga kukukunguluka kana lwola lwosena. (Tanga WavaHepeleu 10:24, 25.) Nge unatachikiza ngwove kuli vyuma vimwe watela kwalumunako mukuyoya chove, kaha linga ngocho chakuzeneka kulangisa. Nge naulinga ngocho, kaha usepa wove naYehova nauzama.—WaYakova 4:8.

17. Mwomwo ika kukuma chakaye nachikakasumwina vatu vavavulu?

17 Kaposetolo Paulu ahanjikile ngwenyi likumbi lyakunongesa vatu vavapi nalikakasumuna vatu vavavulu, nalikeza “nge mwiji naufuku.” (Wavaka-Tesolonyika 1, 5:2) Yesu apolofwetele ngwenyi vatu vavavulu navakaliula vinjikizo vyakusolola nge tuli nakuyoyela mumakumbi akukuminyina. Ambile ngwenyi: “Mwomwo ngana muze chapwile hamakumbi aNowa, ngocho nakupwako chaMwanamutu [chipwe makumbi akukuminyina] mukiko vene munachikapwa. Mwomwo ngana muze vatu vapwile mumakumbi aze shimbu kanda Livaji, valilenga, vanwinenga, malunga vambachilenga mapwevo, mapwevo vavasombweselenga, palanga nakulikumbi lize engilile Nowa muwato, kaha kavahakileko manganako palanga nomu lyejile Livaji nakuvakomba vosena, ngocho nakupwako chaMwanamutu nawa mukiko vene munachikapwa.”—Mateu 24:37-39.

18. Yesu atuhuhumuna havyuma muka?

18 Yesu atuhuhumuna ngwenyi katwatela kuhungukila ‘kukulya chikuma, nakunwa chikuma nakulizakamina havyuma vyamukuyoyako.’ Ambile ngwenyi likumbi lyakunongesa kaye nalikeza mukukasumuna “nge kusovoka chamuheto.” Ambile nawa ngwenyi “nalikeza hali vosena vaze vatwama hamavu hosena.” Kufumaho ahanjikile ngwenyi: “Shikaho vangulukenunga lwola lwosena nakulembelelanga [chipwe kulombanga namuchima wosena] mangana mukahase kuchina vyuma vyosena evi navisoloka, nakukahasa kwimana kumeso aMwanamutu.” (Luka 21:34-36) Mwomwo ika chapwila chachilemu kukavangiza mazu atuhuhumuna Yesu? Mwomwo kalinwomu vanongese kano kaye kaSatana kakapi. Vaze kaha vevwila kuwaha kuli Yehova naYesu vakiko navakayovoka nakukayoyela mukaye kakahya haya myaka yosena.—Yowano 3:16; WaPetulu 2, 3:13.

^ par. 4 Mikayele likiko lijina likwavo lyaYesu Kulishitu. Hakusaka uwane mijimbu yikwavo, tala Chinyikilo chakusongo 23.