Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 5

Mwakulihandwila Kuli Vaka-Kaye

Mwakulihandwila Kuli Vaka-Kaye

“Enu kamweshi muvaka-kayeko.”—YOWANO 15:19.

1. Yesu alizakaminyine hachuma muka haufuku wamakumishilo shimbu kanda afwenga?

HAUFUKU wamakumishilo shimbu kanda Yesu afwenga, alizakaminyine chikuma hachiyoyelo chakulutwe chatumbaji twenyi. Avalwezele ngwenyi: “Enu kamweshi muvaka-kayeko.” (Yowano 15:19) Kufumaho, alombele kuli Ise ngwenyi: “Vakiko kaveshi vakukayeko, nganomu ngwazeneka ami kupwa nguwakukaye.” (Yowano 17:15, 16) Uno Yesu alumbunwine ika hakuhanjika mazu kana?

2. “Vaka-kaye” muka avulukile Yesu?

2 “Vaka-kaye” avulukile Yesu vapwa vatu vaze kavatachikiza Kalungako, vaze ali nakuyula Satana. (Yowano 14:30; Wavaka-Efwesu 2:2; WaYakova 4:4; WaYowano 1, 5:19) Uno tunahase kulihandula ngachilihi kuli “vaka-kaye”? Mukapetulu uno natushimutwila hajijila jajivulu tunahase kulingilamo ngocho. Tweji kwononokanga kuWangana waKalunga nakuhona kwazana muvihande vyalifuchi nachiyulo. Tweji kukananga nawa shipilitu yavaka-kaye. Kaha nawa tweji kuvwalanga nakulilenga mujila yamwaza nakumona jimbongo mujila yamwaza. Tweji kwashiwisangako chiyoyelo chetu nakuvwala vyuma vyosena vyajita vize eji kutuhananga Kalunga.—Talenu Chinyikilo chaKusongo 16.

PWENUNGA VAKUSHISHIKA KUWANGANA WAKALUNGA

3. Yesu amwenenga ngachilihi vihande vyamapolitiki?

3 Omu Yesu apwile hano hamavu, amwene ukalu vapwile nakumona vatu nakukaluhwa chachiyoyelo chavo. Avazakaminenga chikuma nakusaka kuvakafwa. Kutala echi chamulingishile apwenga twamina wamapolitiki tahi? Nduma. Atachikijile ngwenyi vatu vasakiwile Wangana waKalunga chipwe ngwetu fulumende yaKalunga. Atachikijile nawa ngwenyi ikiye mwakapwa Mwangana waWangana kana, kaha nawa ukiko wapwile mutwe wachihande uze ambulwilenga. (Ndanyele 7:13, 14; Luka 4:43; 17:20, 21) Yesu kazanyinenga muvihande vyamapolitikiko, kaha nawa kakundwijilenga chiyulo chavatu numba chimweko. Omu vamwimikile kumeso aNguvulu wavaLoma Pondeu Pilatu, ambile ngwenyi: “Wangana wami kaweshi wamukaye kanoko.” (Yowano 18:36) Tumbaji twenyi nawa kavazanyinenga muvihande vyalifuchi nachiyuloko. Mukanda waOn the Road to Civilization wamba ngwawo, vaka-Kulishitu vakulivanga “kavapwilenga navihela mumauka amapolitikiko.” Omu mukiko tweji kulinganga nayetu vaka-Kulishitu makumbi ano. Tweji kukundwizanga Wangana waKalunga nakulihenda kuvihande vyalifuchi nachiyulo.—Mateu 24:14.

Kutala namuhasa kulumbununa ovyo mweji kukundwijilanga Wangana waKalunga tahi?

4. Vaka-Kulishitu vamuchano veji kusololanga ngachilihi ngwavo vakundwiza Wangana waKalunga?

4 Valuwa veji kwimanyinangako fulumende yalifuchi lyavo, ngocho kavazana muvihande vyamulifuchi muze vazachilako. Omu mukiko chapwa nakuli vawavisa vaze vatwama nalutalililo lwakukayula hamwe naKulishitu mwilu, mwomwo kavazana muvihande vyamukayeko. Paulu asonekelele vaka-Kulishitu vawavisa ngwenyi: “Etu tunapu tuvaluwa vakwimanyinako Kulishitu.” (Wavaka-Kolinde 2, 5:20) Vawavisa veji kwimanyinangako fulumende yaKalunga. Kavazana mumapolitiki navihande vyeka vyajifulumende jamuno mukayeko. (Wavaka-Fwilipi 3:20) Oloze vali nakukafwa vatu vavavulu vatachikize fulumende yaKalunga. Lizavu ‘lyamikoko veka’ vaze vatalilila kukayoyela mukaye kakahya kaze mwakaneha Kalunga, veji kukundwizanga vawavisa. Navakiko kavazana muvihande vyalifuchi nachiyuloko. (Yowano 10:16; Mateu 25:31-40) Chikupu vene, vaka-Kulishitu vamuchano kavazana muvihande vyamapolitiki vyamuno mukayeko.—Tangenu Isaya 2:2-4.

5. Mwomwo ika vaka-Kulishitu vamuchano vazenekela kulwa jita?

5 Vaka-Kulishitu vamuchano vapwa vakulinunga nakumona vakwavo vaka-kwitava kupwa nge hitanga yimwe, chamokomoko nakulifuchi vafuma chipwe visemwa vyavo. (Wavaka-Kolinde 1, 1:10) Kachi nge natuya nakulwa jita kaha tunahase kulwa navakwetu vaka-kwitava vaze atulweza Yesu ngwenyi twatela kuvazanga. (Yowano 13:34, 35; WaYowano 1, 3:10-12) Yesu alwezele tumbaji twenyi nawa ngwenyi vatela kuzanganga navaka-kole javo.—Mateu 5:44; 26:52.

6. Uno vangamba jaYehova vamona ngachilihi jifulumende?

6 Numba tuhu etu vaka-Kulishitu vamuchano katwazana muvihande vyamafuchi nachiyuloko, oloze twasaka kutwama kanawa navakwetu. Chakutalilaho, tweji kuvumbikanga fulumende hakuliluula kujishimbi jayo nakuhana mitelo. Chipwe ngocho, tweji kuhananga “vyuma vyaKalunga kuli Kalunga.” (Mako 12:17; Wavaka-Loma 13:1-7; Wavaka-Kolinde 1, 6:19, 20) “Vyuma vyaKalunga” vize tweji kumuhananga shina kumuzanga, nakumwononoka nakumulemesa. Tweji kulisuulanga kwononoka Yehova numba tuhu kulinga ngocho nachitulingisa vatujihe.—Luka 4:8; 10:27; tangenu Vilinga 5:29; Wavaka-Loma 14:8.

KANENU “SHIPILITU YAKAYE”

7, 8. Uno “shipilitu yakaye” yapwa ika, kaha yeji kulingisanga vatu valinge vyuma muka?

7 Kulihandula kuli vaka-kaye chalumbununa kukana kututwaminyina ‘kushipilitu yakaye.’ Shipilitu kana yapwa vishinganyeka navilinga vize eji kukundwizanga Satana, kaha yeji kutwaminyinanga vatu vaze kavazachila Yehovako. Oloze vaka-Kulishitu veji kukananga kupwa navishinganyeka kana. Paulu ambile ngwenyi, “etu katwatambwile shipilitu yakayeko, oloze shipilitu yakufuma kuli Kalunga.”—Wavaka-Kolinde 1, 2:12; Wavaka-Efwesu 2:2, 3; talenu Chinyikilo chaKusongo 17.

8 Shipilitu yakaye yeji kulingisanga vatu kulizanga vavene, nakulivwimba nakulikanga. Yeji kuvalingisanga vashinganyeke ngwavo kwononoka Kalunga kachapwa chachilemuko. Satana asaka vatu valilingile kala vyuma navasaka chakuzeneka kushinganyeka haukalu unahase kufumamo. Asaka nawa vashinganyeke ngwavo “kufwila chamujimba, nakufwila chameso” vikiko vyuma vyavilemu mukuyoya chamutu. (WaYowano 1, 2:16; WaChimoteu 1, 6:9, 10) Chachinenenyi, Liyavolo ali nakuzata nangolo mangana ahungumwise vangamba jaYehova nakuvalingisa vakavangizenga vishinganyeka vyenyi.—Yowano 8:44; Vilinga 13:10; WaYowano 1, 3:8.

9. Mujijila muka shipilitu yakaye yinahase kutuhungumwisa?

9 Shipilitu yakaye yatujingilika ngana muze yatujingilika peho tweji kuhwimanga. Nge katweshi kuzata nangolo mangana tuyikaneko, kaha yinahase kutuhungumwisa. (Tangenu Vishimo 4:23.) Yinahase kuputukila muvyuma vyavindende vyakufwana nge kupwa navishinganyeka ngana vize vatwama navyo vatu vaze kavalemesa Yehovako. (Vishimo 13:20; Wavaka-Kolinde 1, 15:33) Kaha nawa yinahase kutulingisa tuputuke kutalanga mivwimbimbi yavatu vali uselesele, nakulikata navatu vaze valikanga kuli Kalunga chipwe kwazana mukuhema chakulipecha.—Talenu Chinyikilo chaKusongo 18.

10. Vyuma muka navitukafwa tukane shipilitu yakaye?

10 Uno tunahase kuhonesa ngachilihi shipilitu yakaye kututwaminyina? Twatela kupandama chikuma kuli Yehova nakwitavila mangana enyi atutwaminyine. Twatela nawa kumulombanga lwola lwosena atuhane shipilitu yenyi yajila nakwazana chikuma mumilimo yenyi. Yehova ikiye Mutu wangolo chikuma mwilu nahamavu. Twafwelela chikupu ngwetu mwatukafwa tukane shipilitu yakaye.—WaYowano 1, 4:4.

VWALENUNGA MUJILA YIZE NAYINEHA KAVUMBI HALI KALUNGA

11. Uno shipilitu yakaye yinahungumwisa ngachilihi vatu kutalisa kuvwaliso?

11 Jila yikwavo tweji kusolwelangamo ngwetu katwapwa vamuli vaka-kayeko shina kuvwala nakulilenga mukavumbi. Vatu vavavulu mukaye veji kuvwalanga uvwalo uze naulingisa vatu vavatale, chipwe kuvevwila peha, nakulisolola kupwa vakulikanga mungalila vatwama, chipwe kulisolola ngwavo vakwechi jimbongo chikuma. Veka nawa kavazakama solokeso yavoko. Veji kwivwanga kuwaha kusoloka majilo chipwe kuvwala uvwalo wakuhona kutamo. Oloze, etu katwatela kwitavila vishinganyeka kana vituhungumwise tuvwale nakulilenga mujila yayipiko.

Uno vwaliso yami yeji kunehanga kavumbi hali Yehova tahi?

12, 13. Jindongi muka najitukafwa tusakule kanawa vyakuvwala?

12 Hakupwa tuvangamba jaYehova, twasaka kuvwala mujila yaunyoji, nakuvwala uvwalo utoma, kaha nawa uze naulita namilimo tuli nakuzata. Tweji kuvwalanga “mukavumbi nakushinganyeka mwamangana” hakupwa tuvatu “vaze valivuluka ngwavo vevwa Kalunga woma.”—WaChimoteu 1, 2:9, 10; WaYuta 21.

13 Vwaliso yetu yinahase kulingisa vatu vavumbike Yehova navatu jenyi chipwe chiku. Twasaka kulinga “vyuma vyosena mujila yize nayimutohwesa Kalunga.” (Wavaka-Kolinde 1, 10:31) Kuvwala mukavumbi mwaliweza kuzakama omwo vali nakwivwa vakwetu navishinganyeka vyavo. Shikaho twatela kwanuka ngwetu, uvwalo natusakula nomwo natusoloka, vinahase kulingisa vatu vatuvumbike chipwe chiku.—Wavaka-Kolinde 1, 4:9; Wavaka-Kolinde 2, 6:3, 4; 7:1.

14. Vihula muka twatela kulihulisa nge tuli nakusakula uvwalo wakuvwala hakuzata milimo yakushipilitu?

14 Uvwalo muka tweji kuvwalanga nge tuli kukukunguluka chipwe nge tuli mumulimo wamuwande? Kutala tweji kuhakanga kaha mangana kuvyuma twasaka etu vavene tahi? Uno uvwalo wetu weji kwivwisanga vakwetu sonyi tahi? Kutala tweji kuvwalanga mweshomwo tunasakila etu vavene tahi? (Wavaka-Fwilipi 4:5; WaPetulu 1, 5:6) Numba tuhu twasaka kusoloka kanawa, oloze chuma nachilingisa vatu vatwivwile kuwaha shina kupwa navilinga vyavaka-Kulishitu. Evi vikiko vilinga eji kumonanga Yehova muli etu. Vilinga kana vyeji kusololanga omwo apwa “mutu [wetu] wakusweka wamumuchima . . . , [uze wandando] yayinene kumeso aKalunga.”—WaPetulu 1, 3:3, 4.

15. Mwomwo ika Yehova azenekela kutuhana jishimbi jakutulweza uvwalo twatela kuvwala nomu twatela kulilengelamo?

15 Yehova katuhana mukana wajishimbi jakutulweza uvwalo twatela kuvwala nou katwatela kuvwalako. Oloze atuhana jindongi jamuMbimbiliya jize jeji kutukafwanga tusakule uvwalo wakutamo. (WavaHepeleu 5:14) Asaka zangi yakuzanga ikiye navakwetu yitutwaminyine tusakule kanawa vyakulinga. (Tangenu Mako 12:30, 31.) Vatu jaYehova mukaye kosena veji kuvwalanga mujijila jakulisezaseza kweseka nachisemwa chavo nakusaka chamutu ivene. Kulihandununa kana cheji kutwivwisanga kuwaha.

KUMONA JIMBONGO MUJILA YAMWAZA

16. Vyuma anangwile Yesu vyalihandununa ngachilihi nomu vatu mukaye vamona jimbongo, kaha vihula muka twatela kulihulisa?

16 Satana asaka vatu vashinganyeke ngwavo jimbongo navikumba vikiko vinahase kuvalingisa vapwenga vakuwahilila. Oloze vangamba jaYehova vatachikiza ngwavo vishinganyeka kana vyamakuli. Twafwelela mazu aYesu akwamba ngwenyi: “Numba nge mutu ali navyuma vyavivulu, vyuma aheta kavyeshi kumuhana kuyoyako.” (Luka 12:15) Jimbongo kajeshi kutunehela kuwahilila chamwenemweneko. Kaha nawa kajeshi kuhasa kutukafwa tupwenga namasepa vamwenemwene, nakutwama mukuunda chipwe kutulingisa tukayoye haya myaka yosenako. Numba tuhu twasaka kupwa navyuma vyakulikafwa navyo nakulivwisa kuwaha kuyoya, oloze Yesu atunangula ngwenyi natupwa vakuwahilila nge natutunga usoko wamwaza naKalunga, kaha nawa nge natumonanga kumulemesa kupwa chachilemu chikuma mukuyoya chetu. (Mateu 5:3; 6:22) Lihulisenu ngwenu: ‘Kutala ngwamona jimbongo nganomu vajimona vatu mukaye tahi? Uno ngweji kushinganyekanga chikuma hajimbongo nakushimutwilaho lwola lwosena tahi?’—Luka 6:45; 21:34-36; WaYowano 2, 6.

17. Chiyoyelo chenu nachipwa ngachilihi nge namukana vishinganyeka vyakukaye kutalisa kujimbongo?

17 Nge natuhaka muchima kukuzachila Yehova nakukana vishinganyeka vyavatu vamukaye kutalisa kujimbongo, kaha kuyoya chetu nachipwa chamwaza. (Mateu 11:29, 30) Natupwanga vakuunda nakusuuluka navyuma tuli navyo. (Mateu 6:31, 32; Wavaka-Loma 15:13) Katweshi kulizakamina chikuma havyuma vyakulikafwa navyo mukuyoyako. (Tangenu WaChimoteu 1, 6:9, 10.) Nge natupwa namuchima wakuhananga, kaha natupwa vakuwahilila. (Vilinga 20:35) Kaha kupwa nachiyoyelo changana nachitukafwa tupwenga nalwola lwaluvulu lwakupwanga navatu vaze twazanga. Tunahase nawa kusavalanga kanawa chakuzeneka kulizakamina.—Muka-kwambulula 5:12.

“VYUMA VYAJITA VYOSENA”

18. Satana ali nakusaka kulinga ika kuli etu?

18 Satana ali nakusaka kwenyeka usoko wetu naYehova, shikaho twatela kuzata nangolo mangana tuukinge. Tuli nakulwa “namazavu avashipilitu vakuhuka.” (Wavaka-Efwesu 6:12) Satana navandemone jenyi kavasaka tupwenga vakuwahilila nakukayoya haya myaka yosenako. (WaPetulu 1, 5:8) Numba tuhu ava vaka-kole vali nakutuzungisa vangolo chikuma, oloze Yehova mwatukafwa tuvafungulule.

19. Mukanda Wavaka-Efwesu 6:14-18 walumbununa ngachilihi omwo vyapwa “vyuma vyajita vyosena”?

19 Maswalale vakushikulu vavwalilenga vyuma vyajita mangana vivakinge hakulwa jita. Nayetu nawa twatela kuvwalanga “vyuma vyajita vyosena” vize atuhana Yehova. (Wavaka-Efwesu 6:13) Vyuma kana navitukinganga. Vyuma kanevi vyajita tweji kuviwananga hamukanda Wavaka-Efwesu 6:14-18 haze vasoneka ngwavo: “Shikaho imanenu, oku munavwale muhya wamuchano mujimbunda jenu, nakuvwala nawa chipwiko chakukinga hatulo chakwoloka, nakuvwala mendelo kumahinji enu mangana mulizange kuvilika mujimbu wamwaza wakuvuluka kuunda. Kaha nawa mbatenu kepwe yayinene yalufwelelo, yize namuhasa kujimisa mivwi yakakahya yosena yayauze wakuhuka. Tambulenu nawa litepa lyakukola lyaulwilo, napoko yamukwale yashipilitu, yikiko mazu aKalunga, kaha lwola lwosena lombenunga mushipilitu nakulomba chosena hohamwe nakulomba chakulembelela chosena.”

20. Chuma muka twatela kulinga mangana “vyuma vyajita” vitukinge?

20 Nge liswalale mwavulyama kuvwala chuma chimwe chajita nakuhona kukinga chihanda chimwe chamujimba wenyi, kaha hakiko mwamulemekela muka-kole wenyi. Nge tuli nakusaka ‘vyuma vyetu vyajita’ vitukinge, kaha katwatela kuvulyama kuvwala chuma numba chimweko. Twatela kuvivwalanga lwola lwosena nakuvilama kanawa. Natutwalangaho lika kulwa swi noho Kalunga mwakanongesela kaye kaSatana nakufumisa Satana navandemone jenyi hano hamavu. (Kusoloka 12:17; 20:1-3) Shikaho nge chili nakutukaluhwila kumbila vishinganyeka vyakusaka kulinga vyuma vyavipi, chipwe nge tuli nakulipika natutenga, kaha katwatela kulitwamina kulwa jitako.—Wavaka-Kolinde 1, 9:27.

21. Vyuma muka navitukafwa tufungulule jita yakushipilitu tuli nakulwa?

21 Katweshi kuhasa kufungulula Liyavolo mungolo jetu kahako, oloze natumufungulula hakutukafwa kuli Yehova. Kulomba kuli Yehova nakulinangula mazu enyi nakulikata navandumbwetu navitukafwa tutwaleho lika kupwa vakushishika. (WavaHepeleu 10:24, 25) Vyuma kana navitukafwa tutwaleho lika kupwa vakushishika kuli Kalunga nakuhakwila lufwelelo lwetu.

LIZANGENU MUHAKWILE LUFWELELO LWENU

22, 23. (a) Chuma muka nachitukafwa tupwenga vakulizanga lwola lwosena mangana tuhakwile lufwelelo lwetu? (b) Chihande muka natushimutwila mukapetulu nakavangizaho?

22 Twatela kupwanga vakulizanga lwola lwosena mangana tuhakwile lufwelelo lwetu. (Yowano 15:19) Kuli vyuma vimwe vize Vinjiho jaYehova kavalingako numba tuhu vatu vamuchivulu veji kuvilinganga. Lihulisenu ngwenu: ‘Uno ngwatachikiza ovyo katwalingila vyuma kanako tahi? Kutala ngwafwelela chikupu ngwami vyuma yahanjika Mbimbiliya nandungo wakushishika vyapwa vyamuchano tahi? Kutala ngwapwa wakuwahilila hakupwa nguChinjiho chaYehova tahi? (Samu 34:2; Mateu 10:32, 33) Uno nanguhasa kulumbunwinako vakwetu vyuma ngwafwelela tahi?’—Mateu 24:45; Yowano 17:17; tangenu WaPetulu 1, 3:15.

23 Kakavulu chapwa chachashi kutachikiza vyuma twatela kulinga mangana tulihandule kuli vaka-kaye. Oloze lwola lumwe kachapwa chachashiko mwomwo Satana eji kuzachisanga miheto yayivulu mangana atwoze. Muheto umwe eji kuzachisanga shina vyakuhemahema. Vyuma muka navitukafwa tusakulenga kanawa vyakuhemahema? Chihula kana natuchikumbulula mukapetulu nakavangizaho.