Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 8

Yehova Asaka Vatu Jenyi Vapwenga Vatoma

Yehova Asaka Vatu Jenyi Vapwenga Vatoma

“Kuli mutu utoma weji kulisololanga kupwa utoma.”—SAMU 18:26.

1-3. (a) Mwomwo ika chisemi wapwevo asakila mwanenyi apwenga waunyoji? (b) Mwomwo ika Yehova asakila vatu jenyi vapwenga vatoma?

ACHISHINGANYEKENU chisemi wapwevo ali nakuwahisa mwanenyi mangana ayenga kushikola. Mwamusanyisa kanawa nakumuvwika uvwalo utoma mangana asoloke kanawa. Mwana kana mwapwa wakulikangula, kaha navakwavo navamona ngwavo visemi jenyi vamuzakama.

2 Setu Yehova asaka ngwenyi tupwenga tuvaunyoji, kaha nawa tuvatoma. (Samu 18:26) Atachikiza ngwenyi nge natupwa vaunyoji, kaha natunganyala. Kaha nawa nachineha kavumbi kuli ikiye.—Ezekele 36:22; tangenu WaPetulu 1, 2:12.

3 Uno kupwa vatoma chalumbununa ika? Kaha mwomwo ika chapwila changanyo kuli etu? Omu natushimutwila havihula kanevi, natumona vyuma vize twatela kwalumunako mukuyoya chetu.

MWOMWO IKA TWATELA KUPWILA LIKA VATOMA?

4, 5. (a) Mwomwo ika twatela kupwila vaunyoji? (b) Uno vyuma vyakutenga vyatukafwa ngachilihi tutachikize omwo Yehova amona unyoji?

4 Yehova atuhana chakutalilaho chamwaza chakupwa vatoma, kaha nawa vaunyoji. (VyavaLevi 11:44, 45) Shikaho, chuma cheji kutulingisanga tupwenga tuvatoma shina kusaka ‘kulondezeza Kalunga.’—Wavaka-Efwesu 5:1.

5 Vyuma vyakutenga vyeji kutunangulanga omwo Yehova amona unyoji. Yehova ahakako jijila jimwe jize jeji kulingisanga peho nameya vilitomese vivene. (Yelemiya 10:12) Achishinganyekenu omu vyuma vyakutenga vyeji kulitomesanga vivene numba tuhu vatu vanavyenyeka nakuvipihisa. Chakutalilaho, Yehova atengele tututu vavapululu chikuma vaze katwamona namesoko kuvanga kaha nalikina vavuluka ngwavo, microscope. Ava tututu vakiko veji kufumisanga ulembe kuvyuma. Chikupu vene tututu kana vatwama nangolo. Kaha vaka-sayasi veji kuzachisanga tututu kana mangana vawahise vyuma vyakutenga vize vanenyeka vatu.—Wavaka-Loma 1:20.

6, 7. Uno jishimbi vahanyine Mose jasolwele ngachilihi ngwajo vaka-kulemesa Yehova vatelelele kupwa vatoma?

6 Jishimbi jize Yehova ahanyine vaIsalele kuhichila muli Mose nawa jatukafwa tutachikize omwo chalema kupwa vaunyoji. Chakutalilaho, vatu vatelelelenga kupwa vaunyoji kumujimba numba Yehova etavile kulemesa chavo. HaLikumbi lyaKulinga chaKufwika haShili, kapilishitu wakulitulaho asanyinenga kavali. (VyavaLevi 16:4, 23, 24) Kaha nawa vapilishitu vakwavo vasanyinenga kumahinji nakumavoko shimbu kanda vahane chimuna wakuvatula. (Kulovoka 30:17-21; Mijimbu 2, 4:6) Shimbu jimwe vaze vahokwelenga lushimbi lwakupwa vaunyoji vavajihilenga.—VyavaLevi 15:31; Kulava 19:17-20.

7 Nyi ngachilihi makumbi ano? Tunahase kulinangula vishina vyavivulu hali Yehova kufuma kuJishimbi. (Malaki 3:6) Jishimbi jasolwele hatoma nge vaka-kulemesa Yehova vatelelele kupwa vatoma. Jishimbi jaYehova kajalumukileko. Namakumbi ano, Yehova asaka vaka-kumulemesa vapwenga vaunyoji, kaha nawa vatoma.—WaYakova 1:27.

KUPWA VATOMA CHALUMBUNUNA IKA?

8. Mujijila muka twatela kupwa vatoma?

8 Yehova kasaka tupwenga kaha vatoma kumujimba, nakuvwala uvwalo utoma, nakuwahisa hamembo etuko. Oloze asaka nawa tupwenga vatoma muvyuma vyosena tweji kulinganga mukuyoya chetu. Kupwa vatoma chasakiwa nawa kulemesa Kalunga mujila yitoma, nakupwa navilinga navishinganyeka vyamwaza. Shikaho, hakusaka Yehova atumone kupwa tuvatoma twatela kupwanga vaunyoji nakupwa vatoma mukuyoya chetu chosena.

9, 10. Uno kupwa vatoma hakulemesa Kalunga chalumbununa ika?

9 Kulemesa chamuchano. Katwatela kulikata nakwitava chamakuli mukala jilako. Omu vaIsalele vapwile muufunge muMbavilone, vatwaminenga navatu vaze vapwilenga mukulemesa chize chakundwijilenga vilinga vyaujila nakulemesa makombelo. Isaya apolofwetele ngwenyi, vaIsalele navakakinduluka kwimbo lyavo mangana vakakindulwise kulemesa chamuchano. Yehova avalwezele ngwenyi: “Lovokenumo. Kanda namukwata kuchuma chimwe chachipiko. Lovokenumo, litomesenu.” Shikaho kavatelelele kukavangiza kunangula, najitato navisemwa vyamukwitava chamakuli chavaka-Mbavilone hakulemesa Kalungako.—Isaya 52:11.

10 Navaka-Kulishitu vamuchano makumbi ano nawa veji kulihendanga kukwitava chamakuli. (Tangenu Wavaka-Kolinde 1, 10:21.) Visemwa navyuma vafwelela vatu mukaye vyapendamina havyuma vanangula mukwitava chamakuli. Chakutalilaho, muvisemwa vyavivulu, vatu vafwelela ngwavo kwatwama chuma chimwe chize cheji kutwalangaho kuyoya nge mutu nafu, kaha nawa veji kulinganga vyuma vyavivulu vize vyakundwiza kunangula kanechi. (Muka-kwambulula 9:5, 6, 10) Vaka-Kulishitu vatela kulihenda kuvisemwa kana. Lwola lumwe, vaka-tanga yetu vanahase kutushinjila tulinge vyuma kana. Oloze tunakusaka Yehova atwaleho lika kutumona kupwa tuvatoma, hakuhona kuliweza muvilinga kana.—Vilinga 5:29.

11. Uno kupwa navilinga vitoma chalumbununa ika?

11 Kupwa navilinga vitoma. Hakusaka Yehova atumonenga kupwa vatoma, twatela kulihenda kuujila wosena muwahichila. (Wavaka-Efwesu 5:5.) Yehova atulweza kuhichila muMbimbiliya ngwenyi, “Chinenu ujila.” Kaha alumbununa nawa ngwenyi vaka-ujila vaze kavapihilila nakwalumukako “kaveshi kukaswana Wangana waKalungako.”—Wavaka-Kolinde 1, 6:9, 10, 18; talenu Chinyikilo chaKusongo 22.

12, 13. Mwomwo ika twatela kupwila navishinganyeka vitoma?

12 Kupwa navishinganyeka vitoma. Mutu himutu eji kulinganga vyuma vize nashinganyeka. (Mateu 5:28; 15:18, 19) Kachi nge natushinganyekanga vyuma vyamwaza kaha nawa vitoma, kaha natupwanga lika navilinga vitoma. Chipwe ngocho, hakuwana nge katwakupukako, ngocho lwola lumwe tunahase kupwa navishinganyeka vyakuhenga. Nge vishinganyeka kana vineza mumuchima wetu, kaha twatela kuvikana hahaze vene. Nge katweshi kulinga ngochoko, kaha kutwala muze katweshi kukapwa vatoma mumuchimako. Kutwala muze, tunahase kuputuka kufwila kulinga vyuma kanevi vyakuhenga vize tweji kushinganyekanga. Shikaho twatela kupwanga navishinganyeka vitoma. (Tangenu Wavaka-Fwilipi 4:8.) Evi vikiko vyatulingisa tulihende kuvilinga vyaujila nakuhema chaulyanyi. Kaha nawa tweji kusakulanga kanawa vyuma tweji kutanganga, navize tweji kutalanga navize tweji kuhanjikanga.—Samu 19:8, 9.

13 Hakusaka tutwaleho lika kupwa muzangi yaKalunga, twatela kumulemesanga mujila yitoma nakupwa navilinga navishinganyeka vitoma. Yehova nawa asaka tupwenga tuvatoma kumujimba.

MUJILA MUKA TUNAHASE KUPWA VATOMA KUMUJIMBA?

14. Mwomwo ika chapwila chachilemu kupwa vatoma kumujimba?

14 Kachi nge natulama mijimba yetu namembo etu kupwa atoma, kaha natulinganyalisa etu vavene nakunganyalisa nawa vakwetu. Natwivwanga kuwaha kaha nawa vakwetu navazanga kupwanga hamwe nayetu. Kuli vyuma vyeka vize vyatela kutulingisa tupwenga vatoma kumujimba. Kupwa vaunyoji cheji kunehanga kavumbi hali Yehova. Achishinganyekenu hachumechi: Nge namumona mwana uze asoloka lika majilo lwola lwosena, kaha namushinganyeka ngwenu mukiko vapwa navisemi jenyi. Chochimwe nawa, nge katweshi kulizakamanga nakulama mijimba yetu kupwa yaunyojiko, kaha vatu vanahase kushinganyeka vyuma vyavipi hali Yehova. Paulu ambile ngwenyi: “Etu katweshi nakulinga chuma numba chimwe chakuhukanyisako, mangana mulimo wetu vazeneke kuuwanyina katenga. Oloze muvyuma vyosena tweji kulijimbulanga kupwa tuvaka-kuzachila Kalunga.”—Wavaka-Kolinde 2, 6:3, 4.

Etu vatu jaYehova twatela kulamanga mijimba yetu namembo etu kupwa vitoma

15, 16. Vyuma muka twatela kulinga mangana tupwenga vatoma?

15 Mijimba yetu nauvwalo wetu. Chasakiwa kupwanga vatoma makumbi osena mukuyoya chetu chosena. Chakutalilaho, tweji kusananga hakumbi hakumbi. Kaha nawa tweji kusananga kumavoko nanjapau shimbu kanda tuputuke kuteleka chipwe shimbu kanda tuputuke kulya, nahalwola natufuma kuchimbushu chipwe nge tunafumu nakukwata vyuma vyamajilo. Kulinga vyuma kanevi chinahase kusoloka nge chamokomoko, oloze chapwa chachilemu chikuma mwomwo cheji kutukinganga kutututu vaze vanahase kutunehela misongo. Cheji kukinganga nawa myono yetu. Kachi nge katwatwama nachimbushuko, kaha twatela kuvumbikanga majilo amujimo osena. Kushikulu, vaIsalele kavapwilenga navimbushuko, oloze vavumbikilenga majilo amujimo mumavu, kwakusuku namembo nakumeya vanwinenga.—Lushimbi lwamuchivali 23:12, 13.

16 Katwatela kaha kufwila kuvwala vyakuvwala vyandando yayinene, chipwe vyamwaza chikuma chipwe vyavihyako. Oloze vyakuvwala vyetu vyatela kupwa vyaunyoji kaha nawa vitoma. (Tangenu WaChimoteu 1, 2:9, 10.) Twasaka solokeso yetu yinehe kavumbi hali Yehova lwola lwosena.—WaChituse 2:10.

17. Mwomwo ika tweji kulaminanga hamembo etu kupwa haunyoji?

17 Jizuvo jetu nakuweluka wajizuvo. Tweji kulamanga hamembo etu kupwa haunyoji chamokomoko nangalila twatwamamo. Kaha nawa tweji kulamanga jiminyau jetu kupwa jaunyoji namitukutuku yetu, chikumanyi nge tweji kuyanga navyo kukukunguluka chipwe mumulimo wamuwande. Kaha nawa etu yetu tweji kunangulanga vatu ngwetu, nakukapwa palachise muze namukapwa kuyoya chamwaza chitoma. (Luka 23:43; Kusoloka 11:18) Ngocho, nge natulamanga membo etu kupwa aunyoji, kaha natusolola ngwetu tunakulizanga kupwa nachiyoyelo chitoma mukaye kakahya.

18. Chuma muka cheji kutulingisanga tulame vihela vyakulemesela Kalunga kupwa vyaunyoji?

18 Vihela vyakulemesela Kalunga. Tweji kusololanga ngwetu twamona unyoji kupwa waulemu hakulamanga vihela vyetu vyakulemesela Kalunga vyakufwana nge jiZuvo jaWangana chipwe vihela vyakukungulukila chachihanda kupwa vitoma. Vatu vaze veji kwizanga kuZuvo yaWangana halwola lwatete, veji kwivwanga kuwaha hakumona omwo yeji kusolokanga. Chuma kana cheji kutohwesanga Yehova. Shikaho tuvosena twatela kwazananga mumulimo wakutomesa Zuvo yaWangana nakuyiwahisa.—Mijimbu 2, 34:10.

KULIHENDA KUVILINGA VYAVIPI

19. Vyuma muka twatela kulihendako?

19 Numba tuhu Mbimbiliya kayavuluka hatoma vilinga vyavipi vyosena vize twatela kulihendako, oloze yavuluka jindongi jize jeji kutukafwanga tutachikize omu Yehova amona vyuma kana. Yehova kasaka etu tunwenganga makanya, chipwe maundu akupendesa chipwe kupwa tuvitakwako. Nge twapwa tumasepa jaKalunga, kaha twatela kulihendanga kuvyuma kana. Mwomwo ika? Mwomwo twamona kuyoya kupwa hiwana waulemu. Ngocho, nge natupwa najitato kana, kaha jinahase kutunehela misongo, nakutulingisa tufwenga washi, nakunehela vakwetu ukalu. Vatu vavavulu veji kwechanga jitato kana mwomwo yakulihenda kumisongo. Oloze hakupwa tumasepa jaYehova, tweji kumbilanga vilinga kana mwomwo twamuzanga. Mukweze umwe wapwevo ambile ngwenyi: “Yehova angukafwile ngwalumune chiyoyelo chami nakwecha jitato ngwapwile najo. . . . Nge Yehova kungukafwa chiku, kachi kangwahashile kwalumuna chiyoyelo chamiko.” Tushimutwilenu jindongi jamuMbimbiliya jize najikafwa mutu ambile jitato jajipi.

20, 21. Yehova asaka tulihende kuvilinga muka?

20 “Enu vakwetu ngwazanga, hakuwana nge tuli najishiko eji, tulitomesenu kuvyuma vyosena vyakupihisa mujimba nashipilitu, tukupwisenunga kujila chetu muwoma waKalunga.” (Wavaka-Kolinde 2, 7:1) Yehova asaka tulihende kuvilinga vize navitwenyeka kumujimba nakushipilitu.

21 Chuma chachinene chatela kutulingisa ‘tulitomese kuvyuma vyosena vyavipi’ vachivuluka hachisoneka chaWavaka-Kolinde 2, 6:17, 18. Yehova atulweza ngwenyi: “Kanda namukwata kuchuma chimwe chachipiko.” Kaha atufwelelesa ngwenyi: “Ami nangumitambula. Nangupwanga ngusenu, kahenu namupwanga muvana vami vamalunga, navava vamapwevo.” Shikaho nge natumbila vyuma vyosena vize vinahase kutupihisa, kaha Yehova mwatuzanga ngana muze chisemi azanga vana venyi.

22-25. Jindongi muka jamuVisoneka jize najitukafwa tulihende kuvilinga vyavipi?

22 “Zangenunga Yehova Kalunga kenu namichima yenu yosena, namyono yenu yosena, navishinganyeka vyenu vyosena.” (Mateu 22:37) Elu lukiko lushimbi lwalulemu hajishimbi josena. (Mateu 22:38) Twatela kuzanga Yehova namichima yetu yosena. Oloze katweshi kuhasa kumuzanga namichima yetu yosenako kachi nge natulinganga vyuma vize navitulingisa tufwenga washi chipwe kwenyeka wongo wetu. Shikaho twatela kuzata nangolo mangana tusolole ngwetu twamona kuyoya kupwa chachilemu.

23 “[Yehova] eji kuhananga vatu vosena kuyoya nakuhwima navyuma vyosena.” (Vilinga 17:24, 25) Kachi nge sepa lyenu namihane wana, kutala namuumbila chipwe kuwenyeka tahi? Kuyoya chapwa wana wamwaza atuhana Yehova, kaha twaumona kupwa waulemu. Ngocho twasaka kuyoya mujila yize nayimutohwesa.—Samu 36:9.

24 “Zangenunga vakwenu nganomu mwalizanga enu vavene.” (Mateu 22:39) Kupwa navilinga vyavipi kacheshi kuneha ukalu kuli etu vavene kahako, oloze chinahase kunehela ukalu navakwetu, chikumanyi vaze twazanga chikuma. Chakutalilaho, mutu uze eji kutwamanga muzuvo yimwe namuka-kunwa makanya nahase kupwa naukalu wakumujimba mwomwo yakuhwimanga wishi wamakanya. Shikaho nge natwecha vilinga vyavipi, kaha natusolola ngwetu twazanga vakwetu.—WaYowano 1, 4:20, 21.

25 “Vanukisenga lika valuukenga nakwononokanga kujifulumende nakumawata.” (WaChituse 3:1) Mumafuchi amavulu wapwa mulonga mutu kunwa maundu akupendesa chipwe vene kupwa nawo kaha. Ngocho tweji kwononokanga jishimbi kana mwomwo Yehova atuhana lushimbi ngwenyi tuvumbikenga vaka-fulumende.—Wavaka-Loma 13:1.

Tweji kutohwesanga Yehova hakupwa tuvaunyoji nakupwa vatoma

26. (a) Vyuma muka twatela kulinga numba Yehova etavile kulemesa chetu? (b) Mwomwo ika natwambila ngwetu kupwa vatoma kumeso aKalunga nachitukafwa tupwenga nachiyoyelo chamwaza?

26 Kachi nge tuli nakusaka kupwa tumasepa jaYehova, kaha twatela kulikekesa tumone numba nge kuli vyuma vimwe twatela kwalumunako mukuyoya chetu. Kachi nge tunamono vyuma kana, kaha twatela kuzachilaho hahaze vene. Chipwe ngocho, kachapwa chachashiko, oloze tunahase kulinga ngocho. Yehova atufwelelesa ngwenyi mwatukafwanga. Amba ngwenyi: “Ami Yehova yami Kalunga kenu, ou eji kuminangulanga mangana munganyale, ou eji kumitwaminyinanga mujila yize mwatela kuya.” (Isaya 48:17) Kachi nge natukilikita nangolo mangana tupwenga vaunyoji nakupwa vatoma, kaha natuneha kavumbi hali Kalunga ketu.