Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 3

“Ami . . . Nguwakulikehesa muMuchima”

“Ami . . . Nguwakulikehesa muMuchima”

“Tala! Mwangana wove ali nakwiza kuli ove”

1-3. Yesu engilile ngachilihi muYelusalema, kaha mwomwo ika vatu vamwe valikomokelele?

 VATU munganda yaYelusalema vawahililile chikuma mwomwo kwapwile nakwiza mutu wamulemu. Mutu kana apwile Yesu. Kujila yakuweluka wanganda kwaungilile mayongomena avatu vaze vapwile nakuvandamina vamusambilile mwomwo vamwe vapwile nakumwamba ngwavo apwile swana yaMwangana Ndavichi kaha nawa hiMuka-kuyula Isalele wamwenemwene. Vavavulu vambachile mavale nakumusambilila, kaha veka vamwalilile mahina namafwo amavale mujila mangana atambukilemo kanawa. (Mateu 21:7, 8; Yowano 12:12, 13) Vatu vavavulu kavatachikijile omu mwasoloka hakwingila mungandako.

2 Vamwe vashinganyekele ngwavo mwengila munganda mujila yize nayikomwesa vatu mwomwo kunyima vamwenenga vatu vavalemu navengila munganda mujila yakukomwesa. Chakutalilaho, omu Avasalome mwanaNdavichi alilingishile ivene kupwa mwangana, alongesele malunga 50 vaze valahilenga kulutwe lwalitemba lyenyi. (Samwele 2, 15:1, 10) Kaha nawa muka-kuyula wavaLoma Yulyu Kesale apwile navatu vakumwimbila jineta nakulikuwa. Kwapwile chendo chavatu vamukavilenga swi namutembele yamuLoma, oku nawa vanjamba 40 vakukashilila manongo vali nakuhita kujisali josena jivali jajila. Oloze vatu vamuYelusalema vapwile nakuvandamina Yesu uze apwile wamulemu chikuma kuhambakana vatu vosenava tunavuluka. Numba vatachikijile kanawa jila mwengililamo chipwe nduma, oloze ou ikiye Meshiya uze apwa mutu wamulemu chikuma havatu vatwamaho lyehi hano hamavu. Vatu vamwe valikomokelele hakumona jila engilililemo ou Mwangana munganda.

3 Kavamwene numba litemba limwe, chipwe vaka-kulaha, chipwe tuvalu, chipwe vanjambako. Vamwene Yesu ali nakutambuka hachimbulu, kanyama wakumbachila viteli. a Uvwalo avwalile chipwe mahina vahakile hali ou chimbulu kawapwile andando yayineneko. Muchishishisa chakuhakaho chilambu chandando yayinene, tumbaji twenyi vahakileho mahina. Mwomwo ika Yesu engililile muYelusalema mujila kaneyi yakulinyisa, okunyi vatu vaze ahambakanyine ulemu vasakilenga kwingila mujinganda muulemu?

4. Mbimbiliya yahanjikile chimweza vyuma muka kutalisa kujila mwakengililamo Mwangana wauMeshiya muYelusalema?

4 Yesu atelesemo upolofweto wakwamba ngwavo: “Wahilila . . . Twako jingunda. Tala! Mwangana wove ali nakwiza kuli ove. Apwa wakwoloka, kaha mwaneha ulwilo, apwa wakulinyisa, kaha mwatambukila hachimbulu, mwatambukila halivuvu lyachimbulu.” (Zekaliya 9:9) Upolofweto kanou wasolwele nge likumbi limwe Meshiya Uze Vawavisa waKalunga mwakalisolola kuvatu vamuYelusalema mwaMwangana uze vatongola kuli Kalunga. Kaha nawa jila mwakalisolwelamo kuvatu hohamwe nakutambukila hachimbulu navikamusolola chikupu nge apwa wakulinyisa.

5. Mwomwo ika tweji kusuulukilanga nge natushinganyeka hakulinyisa chaYesu, kaha mwomwo ika chapwila chachilemu kumulondezeza?

5 Kulinyisa chatwama havilinga vyaYesu vyamwaza vize vyeji kutusuulwisanga nge natuvishinganyeka. Nganomu twashimutwilanga mukapetulu nafumuho, Yesu ikiye kaha ‘jila namuchano nakuyoya.’ (Yowano 14:6) Chikupu vene, kakweshi mutu ayoyaho lyehi hano hamavu mwalyeseka ulemu naMwanaKalungako. Chipwe ngocho, Yesu kalivwimbile numba hahandende nganomu veji kulivwimbanga vatu vakuhona kukupukako. Hakusaka tupwenga vaka-kukavangiza Kulishitu, twatela kulihenda kumuchima wakulivwimba. (WaYakova 4:6) Anukenu ngwenu Yehova ahunga vatu vakulivwimba. Shikaho chapwa chachilemu kulondezeza Yesu uze apwa wakulinyisa.

Yesu Napunga waKulinyisa Putu Vene Kushikulu

6. Mutu wakulinyisa apwa ngachilihi, kaha Yehova atachikijile ngachilihi ngwenyi Meshiya mwakapwa wakulinyisa?

6 Mutu wakulinyisa apwa wakulikehesa muchishishisa chakulivwimba chipwe kulimona kupwa wamulemu kuhambakana vakwavo. Kulinyisa cheji kuputukilanga mumuchima, kaha cheji kusolokanga muhanjikiso, namuvilinga, namukutwama chetu navakwetu. Uno Yehova atachikijile ngachilihi ngwenyi Meshiya mwakapwa wakulinyisa? Atachikijile ngwenyi Mwanenyi apwile nakulondezeza muchima wenyi wakulinyisa. (Yowano 10:15) Kaha nawa Yehova amwenenga omu Mwanenyi asolwelenga muchima wakulinyisa muvilinga. Mujila muka?

7-9. (a) Uno Mikayele asolwele ngachilihi muchima wakulinyisa omu alipikile naSatana? (b) Uno vaka-Kulishitu navalondezeza ngachilihi Mikayele mangana vasolole muchima wakulinyisa?

7 Mukanda WaYuta watulweza vyuma vyamwaza chikuma kutalisa kumuchima waYesu wakulinyisa. Wamba ngwawo: “Omu Mikayele kangelo wakulitulaho apwile nakuhamika Liyavolo nakulipula nenyi jipami hamujimba waMose, kamusopesele namazu akasautuko, oloze amwambile ngwenyi: ‘Yehova akutenukile.’” (WaYuta 9) Mikayele lyapwa hilijina lyaYesu lize lyamusolola nge apwa kangelo wakulitulaho chipwe ngwetu twamina wamayongomena avangelo jaYehova mwilu. b (Wavaka-Tesolonyika 1, 4:16) Oloze achitalenu vyuma alingile Mikayele omu alipikile naSatana.

8 Mujimbu waYuta kawatulweza ovyo Satana asakile kulinga kumujimba waMoseko, oloze twatachikiza ngwetu Liyavolo ajinyine kulinga vyuma vyavipi. Pamo asakile kuzachisa mujimba wayou lunga wakushishika mujila yayipi mangana akundwize kulemesa chamakuli. Numba tuhu Mikayele ahonesele kafuta kakapi kaSatana, oloze asolwele nawa muchima wakulinyisa. Chikupu vene, Satana vatelele kumutenukila, oloze halwola kana Mikayele uze apwile nakulipika naSatana kavamuhanyine “ngolo josena jakusopesa[ko],” ngocho amwene ngwenyi Yehova Kalunga kaha ikiye atela kutenukila Satana. (Yowano 5:22) Mikayele apwile nangolo jajivulu jakuyula hakupwa kangelo wakulitulaho. Oloze alinyishile nakuseza chihande kana mumavoko aYehova muchishishisa chakufwila kupwa nangolo jajivulu kuhambakana jize apwile najo. Chikupu vene Yesu asolwele muchima wakulinyisa, nakutachikiza nawa hakuminyine ngolo jenyi.

9 Kwapwile vyuma vimwe vyalingishile Yehova ahwiminyine Yuta asoneke mujimbu kanou. Chaluvinda, vaka-Kulishitu vamwe mumakumbi aYuta kavapwile vakulinyisako. Valivwimbilenga ‘nakusaula vyuma vyosena vize chikupu kavatachikijileko.’ (WaYuta 10) Chapwa chachashi kuli etu vatu vakuhona kukupuka kupwa namuchima wakulivwimba. Uno tweji kulinganga ngachilihi nge vakulwane muchikungulwilo chavaka-Kulishitu vanakase vyuma vimwe vize katwatachikijile kanawako? Nge natupopololanga vyuma vanakase numba tuhu katwatachikijile kanawa vyuma vanalingila ngochoko, kaha natusolola ngwetu katwalinyisako. Shikaho, nachipwa chamangana kulondezeza Mikayele chipwe ngwetu Yesu hakulihenda kutato yakuyulanga vihande vize Kalunga katuhana lisesa lyakuyulako.

10, 11. (a) Vyuma muka vyasolola nge MwanaKalunga apwile wakulinyisa hakwitavila kwiza hano hamavu? (b) Tunahase kulondezeza ngachilihi Yesu hakupwa vakulinyisa?

10 MwanaKalunga asolwele nawa muchima wakulinyisa hakulisuula kwiza hano hamavu. Achishinganyekenu havyuma asele mwilu. Apwile kangelo wakulitulaho, kaha nawa apwile “Lizu” chipwe ngwetu Muka-kuhanjikilako Yehova. (Yowano 1:1-3) Atwaminenga mwilu muze mwapwa ‘muchihela chaYehova chajila, chaupahu.’ (Isaya 63:15) Chipwe ngocho, “alilingishile kupwa wamokomoko nakulifwanyisa nandungo, kaha apwile mutu.” (Wavaka-Fwilipi 2:7) Achishinganyekenu vyuma vyalingiwile numba ezenga hano hamavu. Kuyoya chenyi vachinungulwilile mujimo lyapwevo wakaYuleya uze apwile kanda alisavaleho nalunga, kaha apwile mujimo lyauze pwevo hatukweji 9. Asemukilile mutanga yaYosefwe uze apwile muka-kusonga maliva wakuhutwa, apwile kemba nakukola nakupwa jino himukweze. Numba tuhu apwile wakukupuka, oloze ononokelenga visemi jenyi vaze kavapwile vakukupukako. (Luka 2:40, 51, 52) Chikupu vene, Yesu apwile wakulinyisa.

11 Kutala tunahase kulondezeza kulinyisa chaYesu hakwitavila kuzata milimo yize nayisoloka kupwa yamokomoko tahi? Chakutalilaho, mulimo wetu wakwambulula mujimbu wamwaza waWangana waKalunga unahase kusoloka kupwa wamokomoko, chikumanyi nge vatu navatuleununa, nakututoleka chipwe nge navatufumbukila. (Mateu 28:19, 20) Oloze nge natumika hakuzata ou mulimo, kaha natuyovola vatu. Numba vatu vetava chipwe chiku, kwazana mumulimo kanou nachisolola nge twapwa vakulinyisa, kaha nawa tuli nakukavangiza mujitambo jaMwata wetu Yesu Kulishitu.

Yesu Alinyishile haLwola Apwile Hano haMavu

12-14. (a) Yesu asolwele ngachilihi kulinyisa omu vamwalishilenga kuvatu? (b) Mujijila muka Yesu asolwelenga kulinyisa kuvatu? (c) Vyuma muka vyasolola nge kulinyisa chaYesu kachapwile chahakanwa kaha chipwe chakulyongako?

12 Yesu asolwele muchima wakulinyisa kufuma vene kumaputukilo amulimo wenyi wahano hamavu swi nakumakumishilo. Chakutalilaho, omu vatu vamuvumbikilenga, asolwele muchima wakulinyisa hakuhana kavumbi kosena naupahu kuli Ise Yehova. Lwola lumwe vatu valishilenga Yesu mwomwo yavyuma vyamangana ahanjikilenga, navyuma vyakukomwesa alingilenga, namuchima wenyi wamwaza. Oloze lwola lwosena alishilenga Ise muchishishisa chakwecha vatu vamwalise.—Mako 10:17, 18; Yowano 7:15, 16.

13 Yesu asolwele nawa muchima wakulinyisa mukutwama chenyi navatu. Ahanjikile hatoma ngwenyi ejile hano hamavu keshi mangana vamuzachilenga milimoko, oloze mangana azachile vatu milimo. (Mateu 20:28) Asolwele nawa muchima kana hakutalilila vatu chikoki nakuhona kuvashinyinyika. Omu vaka-kumukavangiza vamwivwishile kupihya, kavatenukilileko, oloze atwalileho lika kuvakafwa valumuke. (Mateu 26:39-41) Kaha nawa omu lizavu lyavatu lyamutangwile halwola asakile kupwa kupenge nakunoka, kavahangileko, oloze alisuuwile nakuputuka kuvanangula “vyuma vyavivulu.” (Mako 6:30-34) Omu pwevo umwe uze kapwile kaIsaleleko amulembelelele ngwenyi amukile mwanenyi, Yesu hakavanga asolwele ngwenyi keshi kumukako. Chipwe ngocho, Yesu kasulakanyine nakukanako, oloze lufwelelo lwayou pwevo lwamulingishile amulingile vyuma asakile nganomu natukamona muKapetulu 14.—Mateu 15:22-28.

14 Yesu ateselemo mujijila jajivulu mazu enyi akwamba ngwenyi: “Ami ngumuvwovu, nguwakulikehesa mumuchima.” (Mateu 11:29) Kulinyisa chenyi kachapwile chahakanwa kaha chipwe chakulyongako, oloze chakufuma kumuchima wenyi. Echi chikiko chamulingishile afwile chikuma kunangula tumbaji twenyi vapwenga vakulinyisa.

Anangwile Vaka-Kumukavangiza Vapwenga vaKulinyisa

15, 16. Chihandwa muka amwene Yesu kutalisa kuvilinga vyavaka-kuyula vakukaye, navize vatelele kupwa navyo vaka-kumukavangiza?

15 Vaposetolo jaYesu vashimbwile kupwa namuchima wakulinyisa. Yesu avakafwilenga mapapa kakavulu vapwenga namuchima kanou. Chakutalilaho, lwola lumwe Yakova naYowano valwezele nevo avahanjikileko kuli Yesu mangana akavahane vihela vyavinene muWangana waKalunga. Oloze Yesu alinyishile hakuvakumbulula ngwenyi: “Kutwama kulivoko lyami lyachilyo nakulivoko lyami lyachimoswe keshi yami ngweji kuchihanangako, oloze Tata ikiye eji kuchihananga vaze nawahishila.” Vakwavo vaposetolo ‘vapihililile’ naYakova naYowano hachuma kana. (Mateu 20:20-24) Uno Yesu akumishile ngachilihi ukalu kana?

16 Avolwele mujila yayivwovu ngwenyi: “Enu munatachikiza ngwenu vaka-kuyula vaka-mafuchi veji kulilingisanga kupwa vakaka javo, kaha vatu vavalemu veji kusololanga ngolo javo hali vakiko. Oloze enu kamwatela kulinga ngochoko. Weshowo mwasaka kupwa wamulemu hali enu apwenga muka-kumizachila kaha weshowo mwasaka kupwa watete hali enu apwenga ndungo yenu.” (Mateu 20:25-27) Vaposetolo pamo vamwene omu “vaka-kuyula vaka-mafuchi” veji kulivwimbanga nakufwila ulemu. Ngocho, Yesu asolwele nge vaka-kumukavangiza vatelele kulihandununa navaka-kuyula vaze vafwilililenga chikuma kupwa nangolo jakuyula. Vaposetolo jaYesu vatelele kupwa vakulinyisa. Kutala ava vaposetolo valinangwile kuvyuma avalwezele Yesu tahi?

17-19. (a) Jila muka yayilemu kutalisa kukulinyisa yize Yesu anangwile vaposetolo haufuku wakukokela kukufwa chenyi? (b) Chishina muka chachilemu chakutalisa kukulinyisa chize Yesu anangwile omu apwile hano hamavu?

17 Vaposetolo kavalinangwile washi kupwa namuchima wakulinyisako. Elu kalwapwile lwola lwatete chipwe lwamakumishilo luze Yesu avanangwile vapwenga vakulinyisako. Lwola lumwe omu valipulile jipami hakusaka kutachikiza iya apwile wamulemu hakachi kavo, Yesu emikile kanyike wamundende mukachi kavo nakuvalweza vapwenga nge vana vavandende vaze kavatwama namuchima vatwama nawo vakulwane wakulivwimba, nakufwila ulemu navihela vyavineneko. (Mateu 18:1-4) Oloze haufuku wakukokela kukufwa chenyi, Yesu amwene ngwenyi vaposetolo jenyi vachipwile lika namuchima wakulivwimba. Ngocho, avanangwile chishina chachilemu chize vanukilenga lika. Alijichikile litwayi nakuzata mulimo vamona vatu kupwa wamokomoko uze vazachilenga vangamba kushikulu wakusanyisa vangeji kumahinji. Yesu asanyishile vaposetolo jenyi kumahinji kuhakilako vene naYuta uze apwile kwakamwihi nakumusolola kuli vaka-kole.—Yowano 13:1-11.

18 Yesu avakafwile vatachikize chishina chachilemu kutalisa kukulinyisa hakuvalweza ngwenyi: “Ami ngunamihane chakutalilaho.” (Yowano 13:15) Kutula vyuma avanangwile vyavalingishile vapwenga vakulinyisa tahi? Chaluvinda, haufuku woumwe valipulile cheka jipami hakusaka vatachikize iya apwile wamulemu hakachi kavo. (Luka 22:24-27) Chipwe ngocho, Yesu atwalileho lika kuvatalilila chikoki nakuvanangula mujila yakulinyisa. Kufumaho, avasolwelele jino chakutalilaho chachilemu chikuma kutalisa kukulinyisa. Mbimbiliya ngwayo: “Alinyishile, kaha ononokelenga palanga nakukufwa, chikiko kufwa hachitondo chakuyanjishila.” (Wavaka-Fwilipi 2:8) Numba tuhu Yesu kasawile Kalungako, oloze alisuwile kumujiha mujila yayipi kwijiva nge hichihwanga. Chuma alingile ou MwanaKalunga chamusolwele kupwa wakulipwila havyuma vyosena atenga Yehova mwomwo ikiye kaha asolwele kulinyisa chakukupuka.

19 Pamo echi chakutalilaho chamakumishilo kutalisa kukulinyisa chikiko chakafwile vaposetolo jenyi vakushishika valinangule kupwa namuchima wakulinyisa. Mbimbiliya yatulweza ngwayo ava malunga vazachililenga jino hamwe milimo mujila yakulinyisa hamyaka yayivulu. Nyi ngachilihi yetu?

Kavangizenunga Chakutalilaho chaYesu

20. Uno tunahase kutachikiza ngachilihi nge twatwama namuchima wakulinyisa?

20 Paulu atuhuhumuna ngwenyi: “Pwenunga namuchima uze apwilenga nawo Kulishitu Yesu.” (Wavaka-Fwilipi 2:5) Nayetu twatela kupwa vakulikehesa ngana mwaYesu. Uno tunahase kutachikiza ngachilihi ngwetu twatwama namuchima wakulinyisa? Paulu atulweza ngwenyi: “Kanda kulinga chuma numba chimwe namuchima wakulikindukilako, chipwe namuchima wakulitohwesa chamokomokoko, oloze linyisenunga nakumona vakwenu ngwenu vamihambakana enu.” (Wavaka-Fwilipi 2:3) Ngocho, jila tweji kumwenangamo vakwetu yinahase kutusolola nge twapwa vakulinyisa chipwe chiku. Twatela kumonanga vakwetu kupwa vavalemu chikuma kutuhambakanetu. Kutala namukavangizanga kuhuhumuna kana tahi?

21, 22. (a) Mwomwo ika tulama vatela kupwila vakulinyisa? (b) Tunahase kusolola ngachilihi ngwetu twapwa vakulinyisa?

21 Omu mwahichile myaka yayivulu kufuma hakufwa chaYesu, kaposetolo Petulu atwalileho lika kushinganyeka hakulema chatwama hakulinyisa. Petulu anangwile tulama vazatenga mulimo wavo mujila yakulinyisa chakuzeneka kulilingisa kupwa vakaka jamikoko jaYehova. (WaPetulu 1, 5:2, 3) Kupwa namilimo muchikungulwilo kachatela kutulingisa tulivwimbeko. Oloze milimo yamuchikungulwilo yatela kutulingisa tupwenga chikuma namuchima wakulinyisa. (Luka 12:48) Chipwe ngocho, chapwa chachilemu vaka-Kulishitu vosena kupwa vakulinyisa, keshi tulama kahako.

22 Petulu kavulyamine ufuku uze Yesu amusanyishile kumahinji, numba tuhu hakavanga kasakile Yesu alinge chuma kanako. (Yowano 13:6-10) Shikaho asonekelele vaka-Kulishitu ngwenyi: “Muvosena linyisenunga kuli vakwenu.” (WaPetulu 1, 5:5) Mazu ahanjikile Petulu atwanukisa lwola luze Yesu alijichikile litwayi shimbu kanda afukame nakuputuka kusanyisa tumbaji twenyi kumahinji. Nge natupwa vakulinyisa ngana mwaYesu, kaha natumonanga milimo yosena mwatuhana Kalunga kupwa yayilemu. Kulinyisa chetu vatela kuchimona kuvatu vosena ngana muze navamona uvwalo tunavwale.

23, 24. (a) Mwomwo ika twatela kulihenda kumuchima wakulitohwesa? (b) Vishinganyeka muka vyakuhenga kutalisa kukulinyisa vize natushimutwila mukapetulu nakavangizaho?

23 Muchima wakulitohwesa wapwa ngana mwaulembe. Muchima kana unahase kutwingisa muukalu waunene hamwe kaha navakwetu. Mutu uze akwechi muchima kana apwa wamokomoko chikuma kuli Kalunga numba tuhu akwechi uhashi wakulinga vyuma vimwe. Oloze mutu wakulinyisa veji kumumonanga kupwa wamulemu chikuma kuli Yehova, numba tuhu vatu vamumona kupwa wamokomoko. Nge natufwila kupwa namuchima kanou wamwaza hakumbi hakumbi, hakukavangiza mujitambo jaKulishitu, kaha natukatambula fweto yayinene. Petulu asonekele ngwenyi: “Linyisenu mwishi yalivoko lyangolo lyaKalunga, mangana akamitohwese halwola lwatela.” (WaPetulu 1, 5:6) Yehova atohwesele Yesu mwomwo yakulinyisa chenyi chakulipwila. Ngocho Yehova mwakamifweta nayenu hakulinyisa chenu.

24 Chaluvinda, vatu vamwe vashinganyeka ngwavo mutu wakulinyisa apwa wakuhehela. Chakutalilaho chaYesu chatukafwa tumone vishinganyeka kana kupwa vyamakuli mwomwo Yesu uze apwa wakulinyisa chikuma, apwile nawa wakuhamuka. Chishina kana chikiko natushimutwila mukapetulu nakavangizaho.

a Mukanda umwe wahanjika hamujimbu kanou ngwawo ava tunyama “kavapwa vavalemu chikumako,” kaha wahanjika cheka ngwawo: “Veji kutambukanga chikoki chikoki, vakunjinjavala, nakuhona kusoloka kanawa, kaha kakavulu veji kuvazachisanga kuli vaka-kuhutwa.”

b Hakusaka mutachikize mijimbu yikwavo yasolola nge Mikayele apwa Yesu, talenu chihande chakwamba ngwavo, “Iya Apwa Mikayele Uze Kangelo Wakulitulaho?” chili ha jw.org hachihanda chakwamba ngwavo, “Kukumbulula Vihula Vyakupandama kuMbimbiliya” hakeyala yaVinjiho jaYehova.