Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 1

“Twaya Upwenga Umuka-Kungukavangiza”—Yesu Alumbunwine Ika?

“Twaya Upwenga Umuka-Kungukavangiza”—Yesu Alumbunwine Ika?

“Vyuma muka ngwatela kulinga mangana ngukaswane kuyoya chahaya myaka yosena?”

1, 2. Chilanyo muka chachilemu vatela kwitavila vatu vosena, kaha chihula muka twatela kulihulisa?

 UNO VAMILANYAHO lyehi kuchilika kuze mwasakile chikuma kuya tahi? Pamo muli nakwanuka lwola vamilanyine kuchilika chimwe chakulipwila, pamo kuchilika chawenga chavatu vaze mwazanga chikuma. Nyi pamo muli nakwanuka likumbi vamisanyikile muputuke kuzata milimo yimwe yayilemu chikuma. Kachi nge vamisanyikaho lyehi kuchilika chipwe kukuputuka milimo, kaha chikupu vene mwawahililile nakulivwa kupwa muvavalemu. Oloze tuvosena vatulanya tulinge vyuma vimwe vyavilemu chikuma kuhambakana evi tunavuluka. Kaha jila natwakwilamo kuchilanyo kana yakwata chikuma hakuyoya chetu. Ngocho, kwitavila chilanyo kana chapwa chachilemu chikuma mukuyoya chetu.

2 Uno chilanyo muka vene echi? Echi hichilanyo chakufuma kuli Yesu Kulishitu, uze apwa MwanaYehova Kalunga Wangolo Josena, kaha vachisoneka muMbimbiliya. Hali Mako 10:21, Yesu ambile ngwenyi: “Twaya upwenga umuka-kungukavangiza.” Mazu kana apwa akutulanya tuvosena numba tuhu awahanjikile kumutu umwe kaha. Nachiwaha nge natulihulisa ngwetu, ‘Uno nangwakula ngachilihi kuchilanyo kanechi?’ Pamo munahase kwamba ngwenu chihula kana chachashi kukumbulula, mwomwo kakweshi mutu mwahasa kukana chilanyo kanechi chachilemuko. Oloze chaluvinda, vatu vavavulu veji kukananga kwitavila chilanyo kanechi. Mwomwo ika?

3, 4. (a) Vyuma muka vafwila vatu nakuzanga chikuma, vize apwile navyo uze mukweze walunga ayile kuli Yesu nakumuhulisa vyakuyoya chahaya myaka yosena? (b) Uno vilinga muka vyamwaza amwene Yesu muli ou muka-kuyula waluheto?

3 Achishinganyekenu hachakutalilaho chalunga umwe uze valanyine kuli Yesu ivene myaka kafwe 2,000 kunyima. Lunga kana vamumwenenga kupwa wamulemu chikuma. Apwile navyuma vitatu vize vatu vafwila chikuma. Vyuma kana shina ukweze, naluheto, naulemu. Mbimbiliya yalumbununa ou lunga ngwayo apwile “mukweze walunga” ‘waluheto lwaluvulu’ kaha nawa “muka-kuyula.” (Mateu 19:20; Luka 18:18, 23) Oloze ou lunga apwile namuchima wamwaza chikuma. Evwile puho yamwaza yaMuka-kunangula Wamunene Yesu, kaha azangile vyuma evwile.

4 Mumakumbi aze, vaka-kuyula vavavulu kavahanyinenga Yesu kavumbiko. (Yowano 7:48; 12:42) Oloze ou muka-kuyula kalingile ngochoko. Mbimbiliya yatulweza ngwayo: “Kahomu [Yesu] apwile nakuya mujila, mutu umwe amulahilile nakumufukamina, amwihwile ngwenyi: ‘Ove Muka-kunangula Wamwaza, vyuma muka ngwatela kulinga mangana ngukaswane kuyoya chahaya myaka yosena?’” (Mako 10:17) Chikupu vene, ou lunga afwililile kuhanjika naYesu mwomwo amulahilile hameso avatu ngana muze vanahase kulinga vaka-kuhutwa. Kaha nawa afukamine kuli Kulishitu mujila yakalemesa. Ngocho, ou lunga apwile wakulinyisa kaha nawa atachikijile ngwenyi asakiwile vyuma vyakushipilitu. Yesu amwene vilinga kana kupwa vyavilemu chikuma. (Mateu 5:3; 18:4) Shikaho “Yesu amutalile, [kaha] amuzangile.” (Mako 10:21) Uno Yesu akumbulwile ngachilihi chihula chayou mukweze walunga?

Chilanyo Chachilemu Chikuma

5. Uno Yesu akumbulwile ngachilihi mukweze walunga waluheto, kaha twatachikiza ngachilihi ngwetu Yesu kavulukile uhutu kupwa “chuma chimwe” chize chalihonene kuli uze lungako? (Talenu nawa kwinyikila chamwishi.)

5 Yesu asolwele nge Ise akumbulwile lyehi chihula chize ahulishile ou mukweze walunga chamwakukatambwila kuyoya chahaya myaka yosena. Amulwezele vyuma vahanjika muJishimbi jaMose, kahou mukweze walunga etavilile ngwenyi apwile nakujikavangiza. Hakuwana nge Yesu apwile nachinyingi chakujiminyina, ngocho atachikijile vyuma vyapwile mumuchima wayou lunga. (Yowano 2:25) Amwene ukalu waunene wakushipilitu apwile nawo ou muka-kuyula. Shikaho, Yesu amulwezele ngwenyi: “Kuli chuma chimwe chinalihono kuli ove.” Uno echi “chuma chimwe” chapwile chika? Yesu amulwezele ngwenyi: “Yako ukalanjise vyuma vyove nakuhana jimbongo kuli vaka-kuhutwa.” (Mako 10:21) Uno Yesu hano alumbunwine ngwenyi mutu atela kupwa chihutu numba ahase kuzachila Kalunga tahi? Nduma. a Kulishitu asakile ou lunga atachikize chuma chimwe chachilemu chikuma.

6. Chilanyo muka Yesu ahanyine kuli muka-kuyula, kaha jila akwililemo yasolwele vyuma muka vyapwile mumuchima wenyi?

6 Hakusaka Yesu asolole hatoma chuma chalihonene muli ou mukweze walunga, amulwezele ngwenyi: “Twaya upwenga umuka-kungukavangiza.” Achishinganyekenu hachishina chino: MwanaKalunga Wakulitulaho kuhanjika meso nameso nayou lunga, nakumulweza ngwenyi amukavangizenga. Kaha nawa Yesu amufwelelesele kumuhana fweto yayinene chikuma. Amulwezele ngwenyi: “Naukapwa naluheto mwilu.” Uno ou muka-kuyula etavilile chilanyo kanechi chachilemu tahi? Mbimbiliya yatulweza ngwayo: “Omu evwile mazu vamukumbulwile, ahombele, kaha ayile nakunyengetela, mwomwo apwile naluheto lwaluvulu.” (Mako 10:21, 22) Ngocho, mazu ahanjikile Yesu asolwele hatoma vyuma vyapwile mumuchima wayou lunga. Chakuzeneka kukakasana, ou mukweze walunga azangile chikuma luheto lwenyi kaha nawa afwililile kuya fuma naulemu uze vamuhanyinenga vatu. Chaluvinda, ou lunga azangile chikuma luheto lwenyi kuhambakana Kulishitu. Shikaho, “chuma chimwe” chachilemu chalihonene muli ou lunga shina kuzanga Yesu naYehova namuchima wenyi wosena. Hakuwana nge ou mukweze walunga kazangile Yesu naYehova namuchima wenyi wosenako, ngocho akanyine chilanyo kanechi chachilemu. Uno chilanyo kana chakwata ngachilihi nahali yenu?

7. Mwomwo ika twenjikijila chikupu ngwetu chilanyo chaYesu chazata nakuli yetu makumbi ano?

7 Chilanyo chaYesu kachapwile chauze lunga kaha chipwe chavatu vavandende kahako. Yesu ambile ngwenyi: “Kachi nge mutu mwasaka kungukavangiza . kaha angukavangizenga lika.” (Luka 9: 23) Nyingililenu ngwenu, kala “mutu” nahase kukavangiza Kulishitu nge “mwasaka” chikupu kulinga ngocho. Kalunga eji kusanyikanga vatu vangana nakuvapandamisa kuli Mwanenyi. (Yowano 6:44) Vatu eji kusanyikanga Kalunga kavapwa kaha vaka-luheto, chipwe vaka-kuhutwa, chipwe vatu vachikova chimwe chipwe lifuchi limweko, nyi pamo vatu vaze vayoyelelele kaha mumakumbi ayou mukweze walunga, oloze vatu vosena vakwechi lisesa lyakwitavila chilanyo chaYesu. Shikaho, mazu aYesu akwamba ngwenyi “Twaya upwenga umuka-kungukavangiza” azata nakuli yenu. Mwomwo ika mwatela kukavangijila Kulishitu? Vyuma muka twatela kulinga numba tukavangize Kulishitu?

Mwomwo Ika Twatela Kukavangijila Kulishitu?

8. Chuma muka vasaka vatu vosena, kaha mwomwo ika?

8 Chishina twatela kutachikiza shina echi: Etu vatu twafwila chikuma kupwa namuka-kututwaminyina wamwenemwene. Numba tuhu vatu vamwe kavetavila chishina kanako, oloze omu mukiko chapwa. Kapolofweto kaYehova Yelemiya vamuhwiminyine asoneke mazu ano amuchano kaha nawa akwilila ngwenyi: “Ove Yehova, ngunatachikiza ngwami mutu katwama nangolo jakusakula jila yenyiko. Mutu katwama nangolo jakulitwaminyina iveneko.” (Yelemiya 10:23) Vatu kavatwama nangolo chipwe lisesa lyakuliyula vaveneko. Kaha mijimbu yakunyima yasolola nge vatu vanahono chikupu kuliyula vavene. (Muka-kwambulula 8:9) Mumakumbi aYesu, vatwamina vashinyinyikilenga vatu nakuvayanjisa nakuvahungumwisa. Yesu alumbunwine kanawa luyanjisa vamwenenga vatu hakwamba ngwenyi “vapwile nge mikoko vakuzeneka kafunga.” (Mako 6:34) Omu mukiko chili namakumbi ano. Tuvosena twasaka muka-kututwaminyina uze natufwelela nakuvumbika. Kutala Yesu atamo kupwa twamina kana tahi? Achitalenu havyuma vimwe vize navitulingisa twitavile chikupu ngwetu, eyo.

9. Chuma muka chalingisa Yesu alihandunune navatwamina veka?

9 Chatete, Yesu vamusakwile kuli Yehova Kalunga. Vatwamina vavatu veji kuvasakulanga kuli vakwavo vatu vakuhona kukupuka, vaze vapwa vavashi kwonga kaha nawa vaze kavatachikiza kanawa mutu vali nakusakulako. Oloze omu keshi mukiko chapwa kuli Yesuko. Vulukiso yakwamba ngwavo Kulishitu yatulingisa tutachikize chishina kana. Lizu lyakwamba ngwavo “Meshiya,” nalizu “Kulishitu” alumbununa “Ou Vawavisa.” Eyo, Yesu vamuwavishile chipwe kumutongola hachihela chenyi chakulipwila kuli Mwata Wakulitulaho uze eji kuyulanga vyuma vyosena. Yehova Kalunga ahanjikile kutalisa kuli Mwanenyi ngwenyi: “Talenu! Ngamba yami ou ngwasakwile, ou ngwazanga, ou ngweji kwivwilanga kuwaha. Nangukamuhana shipilitu yami.” (Mateu 12:18) Kakweshi mutu atachikiza kanawa twamina atela kutuyula kuhambakana Tengi yetuko. Yehova akwechi mangana akulitulaho, ngocho twatela kufwelela chikupu ngwetu twamina asakula mwakatuyula kanawa.—Vishimo 3:5, 6.

10. Mwomwo ika chapwila chachilemu vatu vosena kukavangiza chakutalilaho chaYesu?

10 Chamuchivali, Yesu atusela chakutalilaho chamwaza chakutulweza mwakutwamina navatu. Twamina wamwenemwene atela kupwa navilinga vize navevwila vatu jenyi kuwaha nakuvilondezeza. Atela kulinga vyuma vize mwasaka vatu jenyi valingenga, kahechi cheji kulingisanga vaze ali nakuyula vapwenga navilinga vyamwaza. Uno mwasaka twamina yenu apwenga navilinga muka? Kutala mwasaka apwenga wakuhamuka, wamangana, chipwe wakutetela kaha nawa wakumika nge ali nakuhita muukalu tahi? Omu namutanga mujimbu wakuyoya chaYesu chahano hamavu, namuwana nge apwile navilinga kana navyeka nawa. Yesu alondezezele vilinga vyosena vize atwama navyo Ise. Apwile chikupu mutu wakukupuka muvyuma vyosena. Vyuma vyosena alingilenga, nakuhanjika, nakushinganyeka vyapwile vyamwaza, kaha twatela kumulondezeza. Mbimbiliya yahanjika ngwayo amisela “chakutalilaho mangana mukavangizenga kanawa mujitambo jenyi.”—WaPetulu 1, 2:21.

11. Uno Yesu alisolwele ngachilihi kupwa ‘kafunga wamwenemwene’?

11 Chamuchitatu, Kulishitu alingilenga vyuma kweseka namazu enyi akwamba ngwenyi: “Ami yami kafunga wamwenemwene.” (Yowano 10:14) Vatu vamumakumbi aYesu vatachikijile kanawa omwo atalishile hakulyesekesa yivene kuli kafunga. Tufunga vazachilenga nangolo hakulama mikoko javo. “Kafunga wamwenemwene” azakaminenga utanga wamikoko jenyi kuhambakana nayivene. Chakutalilaho, Ndavichi uze apwile kakuluka yaYesu apwile kafunga putu vene kuukweze wenyi, kaha kakavulu ahakilenga kuyoya chenyi muponde hakufwila kukinga mikoko jenyi kuvisuma. (Samwele 1, 17:34-36) Yesu kakuminyinyine kaha hakukinga vaka-kumukavangizako, oloze nawa avafwililile. (Yowano 10:15) Kutala kuli vatwamina vamwe vatwama namuchima kanou tahi?

12, 13. (a) Vyuma muka vyasolola nge kafunga atachikiza kanawa mikoko jenyi, kaha mikoko jenyi nawa vamutachikiza ngachilihi? (b) Mwomwo ika namusakila kumitwaminyina kuli Kafunga Wamwenemwene?

12 Kuli vyuma vyeka nawa vyasolola nge Yesu apwile “kafunga wamwenemwene.” Ambile ngwenyi: “Ngwatachikiza mikoko jami, mikoko jami nawa vangutachikiza ami.” (Yowano 10:14) Achishinganyekenu hamazu awa ahanjikile Yesu. Mutu uze kapwa kafungako keshi kuhasa kutachikiza kanawa omwo ali mukoko himukokoko. Oloze ivene kafunga eji kutachikizanga mukoko himukoko. Eji kutachikizanga mikoko vavihwevo vaze navasakiwa kukafwa nge vanaseme, chipwe vana vamikoko vaze navasakiwa kuzundula nge vachili vavandende chipwe nge vanazeye kutambuka, chipwe kutachikiza mikoko vaze vapwanga nakuviza chipwe vaze valemananga. Kaha mikoko nawa veji kutachikizanga kafunga kavo. Veji kwijivanga kanawa lizu lyenyi. Nge kafunga kavo mwahanjika mazu akusolola nge kuli nakwiza ponde nakuvalweza vapwenga vakuvanguluka, kaha veji kwakulangako washi washi. Veji kuyanga kwosena kuze mwavatwaminyina. Kaha nawa kafunga atachikiza kuchihela kuze atela kuvatwala. Eji kutachikizanga kuze kuli mwila wamwaza ututa, nakuze kuli meya amwaza amavulu kaha nawa kwakukingiwa. Ngocho, mikoko kaveshi kwivwa woma wakala chuma nge vali nakafunga kavoko.—Samu 23.

13 Kutala kamweshi nakusaka kumiyula kuli twamina wanganako tahi? Omu mukiko Kafunga Wamwenemwene eji kulamanga vaka-kumukavangiza. Amifwelelesa kumitetekela kukuyoya chamwaza choholyapwa nachahaya myaka yosena. (Yowano 10:10, 11; Kusoloka 7:16, 17) Ngocho, twatela kutachikiza kanawa mwakukavangijila Kulishitu.

Omwo Chalumbunukila Kukavangiza Kulishitu

14, 15. Hakusaka tupwenga vaka-kukavangiza Kulishitu, mwomwo ika kachasakiwa kaha kulivuluka ngwetu tuvaka-Kulishitu, chipwe kumona kaha ngwetu twazanga chikuma Yesuko?

14 Vatu vavavulu makumbi ano, vashinganyeka ngwavo vetavila lyehi chilanyo chaKulishitu mwomwo yakulivuluka kupwa vaka-Kulishitu. Pamo veji kuyanga muchachi muze vatwama visemi javo, muze nawa vavambapachishila. Nyi pamo vamona nge vazanga chikuma Yesu nakumwitavila kupwa Mulwilo wavo. Kutala echi chavalingisa vapwenga vaka-kukavangiza Kulishitu tahi? Uno vyuma kana vikiko alumbunwine Yesu hakutulanya mangana tumukavangizenga tahi? Kukavangiza Kulishitu chasakiwa vyuma vyavivulu.

15 Achishinganyekenu hamafuchi aze akwechi vatu valivuluka kupwa vaka-kukavangiza Kulishitu. Uno vatu vamumafuchi kana veji kukavangizanga vyuma anangwilenga Yesu Kulishitu tahi? Kutala mumafuchi kana kamweshi chijindo, nakulitwama chivwoto, nauhwanga, navilinga vyakuhengesa chiyulo vize vili namumafuchi eka amukaye kosenako tahi?

16, 17. Chuma muka kavalingako vatu vaze valivuluka kupwa vaka-Kulishitu, kaha chihandwa muka chatwama hali vaze valivuluka kupwa vaka-Kulishitu navaka-Kulishitu vamuchano?

16 Yesu ambile ngwenyi vaka-kumukavangiza vamuchano navakavatachikijila chikumanyi havilinga vyavo keshi hahanjikiso chipwe hamajina valilukako. Chakutalilaho, Yesu ambile ngwenyi: “Keshi nge vosena vaze vali nakwamba kuli ami ngwavo, ‘Ove Mwata, Ove Mwata,’ navakengila muWangana wameluko, shina vaze kaha vali nakulinga mwaya muchima waTata uze ali mwilu.” (Mateu 7:21) Mwomwo ika vatu vavavulu vaze veji kuvulukanga Yesu ngwavo Mwata wavo, veji kuhonenanga kulinga mwaya muchima waIse? Anukenu uze muka-kuyula waluheto. Chikupu vene, “kuli chuma chimwe chinalihono” kuli vatu vaze valivuluka kupwa vaka-Kulishitu, kaha chuma kana shina kuhona kuzanga Yesu naKalunga uze amutumine namuchima wavo wosena.

17 Uno chinahase kupwa ngachilihi ngocho? Uno vatu vaze valivuluka kupwa vaka-Kulishitu kavamba ngwavo vazanga Kulishituko tahi? Mukiko vene veji kwambanga. Oloze kuzanga Yesu naYehova kachapwa chakuhanjika kaha hakanwako. Yesu ambile ngwenyi: “Kachi nge mutu anguzanga, mwalamanga mazu ami.” (Yowano 14:23) Hakuwana nge apwa kafunga, ahanjikile nawa ngwenyi: “Mikoko jami veji kwivwililanga kulizu lyami, kahami ngwavatachikiza, kaha veji kungukavangizanga.” (Yowano 10:27) Chikupu vene, kuzanga Kulishitu mujila yamwenemwene chatela kusoloka namuvilinga vyetu, keshi chakuhanjika kaha hakanwa chipwe chakushinganyekako.

18, 19. (a) Uno kulinangula vyaYesu nachitukafwa ngachilihi? (b) Vyuma muka vanasonekela uno mukanda, kaha naukafwa ngachilihi vatu vaze vanalivulukanga kupwa vaka-kukavangiza Kulishitu hamyaka yayivulu?

18 Vilinga vyetu kavyeshi kulijila viveneko, oloze vyeji kufumanga mumuchima wetu. Ngocho, twatela kuvangila kutomesa muchima wetu. Yesu ambile ngwenyi: “Echi chikiko kuyoya chahaya myaka yosena, kukutachikiza ove Kalunga umwe kaha wamuchano, nayou nawa watumine, Yesu Kulishitu.” (Yowano 17:3) Nge natulinangula chinyingi chakwoloka mangana tutachikize Yesu nakushinganyeka chikuma hali ikiye, kaha muchima wetu nautoma. Kaha nawa natuputuka kumuzanga chikuma nakufwila kumukavangizanga hakumbi hakumbi.

19 Echi chikiko vanasonekela uno mukanda. Uno mukanda vanausonekela kutukafwa tutachikize kanawa mwakukavangijila Yesu, keshi kutulweza mukavatu vyakuyoya chaYesu namulimo wenyiko. b Kaha nawa vanausonekela utukafwe tulikekese etu vavene kuzachisa Visoneka nakulihulisa ngwetu, ‘Kutala chikupu nguli nakukavangiza Yesu tahi?’ (WaYakova 1:23-25) Pamo munashinganyekanga ngwenu mwapwa mumukoko uze vali nakutwaminyina kuli Kafunga Wamwenemwene. Oloze munahase kwitavila ngwenu kuli vyuma vimwe twatela kuzachilaho. Mbimbiliya yatulweza ngwayo: “Lyesekenunga enu vavene mumone numba nge muli mulufwelelo, lishishikenunga enu vavene mumone omu mwapwa.” (Wavaka-Kolinde 2, 13:5) Ngocho, chapwa chachilemu kukilikita mangana tusolole chikupu ngwetu vali nakututwaminyina kuli Yesu uze apwa Kafunga Wamwenemwene kaha nawa wazangi uze vatongola kuli Yehova ivene mangana atutwaminyine.

20. Vyuma muka natushimutwila mukapetulu nakavangizaho?

20 Tunafwelela ngwetu kulinangula mukanda uno nachimikafwa muzange chikuma Yesu naYehova. Nge namupwanga nazangi kana mukuyoya chenu, kaha namuunda muchima nakupwa vakusuuluka mukaye kano kakapi nakutwalaho lika kwalisa Yehova hakutuhana Kafunga Wamwenemwene. Kulinangula vyaKulishitu chatela kuzama havyuma vyamwaza. Shikaho, muKapetulu nakavangizaho natushimutwila hamilimo azata Yesu muvyuma ajina Yehova.

a Yesu kalwezele vatu vosena vaze vamukavangijilenga vaseze luheto lwavo lwosenako. Numba tuhu ahanjikile ngwenyi chapwa chachikalu kuli muka-luheto kwingila muWangana waKalunga, oloze ambile nawa ngwenyi: “Vyuma vyosena vyapwa vyavyashi kuli Kalunga.” (Mako 10:23, 27) Kaha nawa kwapwile navaka-luheto vamwe vaze vakavangijilenga Kulishitu. Numba tuhu vatu kana vavahuhumwine kutalisa kuluheto muchikungulwilo chavaka-Kulishitu, oloze kavavalwezele kuhana luheto lwavo lwosena kuli vaka-kuhutwako.—WaChimoteu 1, 6:17.

b Hakusaka muwane mijimbu yakuyoya chaYesu Kulishitu namilimo yenyi yosena azachile omu apwile hano hamavu, talenu mukanda wakwamba ngwavo, Yesu Ikiye Jila, Ikiye Muchano, Ikiye Kuyoya uze vasoneka kuli Vinjiho jaYehova.