Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 14

“Mayongomena Amanene Apandamine Kuli Ikiye”

“Mayongomena Amanene Apandamine Kuli Ikiye”

“Vechenu vana vavandende vezenga kuli ami”

1-3. Vyuma muka vyasolokele omu visemi vapwile nakuneha vana vavo kuli Yesu, kahechi chasolola nge Yesu apwa ngachilihi?

 YESU atachikijile ngwenyi kuyoya chenyi chahano hamavu kalinwomu chikume. Asalile kaha navyalumingo vyavindende, kaha apwile navyuma vyavivulu vyakulinga. Apwile navaposetolo jenyi nakwambulula mujimbu wamwaza mungalila yaPeleya yize yapwililile kumututuko waKalwiji Yotau. Vapwile nakuya kumulauko mujila yakuya kuYelusalema mangana Yesu akapwe kuchiwanyino chenyi chamakumishilo chaPaseka.

2 Omu Yesu akumishile kushimutwila navatwamina vamukwitava, kwepukile chimbalanganyi. Vatu vapwilenga nakumunehela vana mangana vamumone. Vana kana valihandunwine mumyaka yakusemuka mwomwo Mako azachisa lizu lyolimwe lize azachishile nawa hakuvuluka mwana wamyaka 12, kaha Luka azachisa lizu lize vanahase kwalumuna ngwavo “vana vavandende.” (Luka 18:15; Mako 5:41, 42; 10:13) Nganomu mwatachikiza, kweshokwo kuli vanyike kweji kupwanga nawa vyema naliwayanga. Shikaho, tumbaji vakanyishile visemi kuneha vana vavo kuli Yesu hakushinganyeka ngwavo Mwata wavo ali navyuma vyavivulu vyakulinga, ngachize keshi nalwola lwakupwa navanyikeko. Uno Yesu alingile chuma muka?

3 Omu Yesu amwene vyuma vyapwile nakusoloka, apihililile. Uno apihililile naveya? Navaze vanyike tahi nyi navisemi javo? Nduma, apihililile natumbaji twenyi. Avambile ngwenyi: “Vechenu vana vavandende vezenga kuli ami, kanda namuvakanyisako, mwomwo Wangana waKalunga unapu wavava vangana. Chamuchano vene nangwamba kuli enu ngwami, weshowo mwakana kutambula Wangana waKalunga nganomu mwana wamundende eji kutambulanga vyuma, chikupu vene keshi kukengilamoko.” Kaha Yesu ambachile vana ‘nakuvasata’ nakuputuka kuvakisula. (Mako 10:13-16) Mazu azachishile Mako hano asolola nge Yesu apakachilenga ava vana mukasamba pamo ‘nakuvahaka mukondo’ nganomu ahanjikile muka-kwalumuna mikanda umwe. Chikupu vene, Yesu azangile chikuma vanyike. Chipwe ngocho, tweji kulinangulangaho nawa chishina chikwavo chachilemu chakusolola nge Yesu apwile wamwashi kuhanjikisa.

4, 5. (a) Uno twatachikiza ngachilihi ngwetu Yesu apwile chikupu wamwashi kuhanjikisa? (b) Vihula muka natukumbulula mukapetulu uno?

4 Nge Yesu apwile mutu wamukalu muchima, wakuhona chisambo chipwe wakulivwimba, kachi ava vanyike kavapandamine kuli ikiyeko. Navisemi javo nawa kachi kavakasunukile kuya kuli ikiyeko. Omu muli nakushinganyeka havyuma vyasolokele, kutala muli nakumona omu visemi vanawahilila hakumona ou lunga walikoji ali nakusolwela zangi vana vavo, nakuvakisula nakuvamona ngwenyi vapwa vavalemu kumeso aKalunga tahi? Chikupu vene, numba tuhu Yesu apwilenga namilimo yayivulu yakuzata, oloze apwilenga wamwashi chikuma kuhanjikisa.

5 Uno vatu veka muka vamwenenga Yesu kupwa wamwashi kuhanjikisa? Vyuma muka vyalingishile Yesu apwenga wamwashi kuhanjikisa? Kaha tunahase kumulondezeza ngachilihi? Manenu tutale kanawa.

Veya Vamwenenga Yesu Kupwa Wamwashi Kuhanjikisa?

6-8. Yesu alikachilenga chikuma navatu muka, kaha alihandunwine ngachilihi navatwamina vamukwitava?

6 Omu namutanga mijimbu yamuMikanda yaMujimbu Wamwaza, munahase kulikomokela hakumonomu mayevuyevu avatu apandaminenga kuli Yesu. Chakutalilaho, kakavulu tweji kutanganga ngwavo “mayongomena amanene” apwilenga naYesu. Vatulweza ngwavo: “Mayongomena amanene amukavile” kufuma kuNgalileya. Kaha nawa ngwavo, “Mayongomena amanene ejile kuli ikiye.” Kaha nawa ngwavo “Mayongomena amanene apandamine kuli ikiye.” Kaha nawa ngwavo “Mayongomena amanene apwile nakutambuka naYesu hamwe.” (Mateu 4:25; 13:2; 15:30; Luka 14:25) Chikupu vene, Yesu avulilenga kupwa namayongomena avatu.

7 Vatu kana kakavulu vapwilenga vakuhona kulinangula vaze vavulukilenga kuli vatwamina vamukwitava ngwavo vatu vakusalila. VaFwaliseu navapilishitu vahanjikilenga hatoma ngwavo: “Liyongomena eli lyakuhona kutachikiza Jishimbi lyapwa lyakwangula.” (Yowano 7:49) Kaha mikanda yavalapi yasolwele nge chikupu vene vaFwaliseu navapilishitu vapwile namuchima kanou. Vatwamina vamukwitava vavavulu vamwenenga vatu kana kupwa vamokomoko, kaha vakanyinenga nakulya navo, chipwe kulanda vyuma kuli vakivo, chipwe vene kulikata navo. Vatu vamwe vambilenga ngwavo vatu vaze kavatachikijile jishimbi vanangwilenga vatwamina vamukwitava kaveshi kukasangukako. Ngocho vatu vavavulu vaze vamwenenga ulumbi vahandukilenga kuvatwamina kana muchishishisa chakuvapandama vavakafwe chipwe kuvolola. Oloze Yesu kapwile ngana mwavatwamina kanako.

8 Yesu alikachilenga navatu vamuchivulu. Alilenga navo, nakuvoka, nakuvanangula, nakuvakafwa vapwenga nalutalililo. Chipwe ngocho, Yesu amwenenga vyuma mujila yamwaza hakutachikiza ngwenyi vatu vavavulu navakakana kuzachila Yehova. (Mateu 7:13, 14) Oloze ejivile nawa ngwenyi vamwe kulutwe vanahase kukapwa vangamba jaKalunga nakuputuka kulinga vyuma vyakwoloka. Chikupu vene, Yesu alihandunwine navaFwaliseu navapilishitu vamichima yayikalu. Vapilishitu navaFwaliseu navakivo vayilenga kuli Yesu, kaha vavavulu vasezele jijila javo nakuputuka kumukavangiza. (Vilinga 6:7; 15:5) Vaka-luheto navatu vavalemu vamwe navakivo vapandaminenga kuli Yesu.—Mako 10:17, 22.

9. Mwomwo ika chashiwilile mapwevo kuhanjika naYesu?

9 Mapwevo navakivo chavashiwilile kuhanjika naYesu. Pamo vevwilenga kupihya hakuvasaula kuli vatwamina vamukwitava. Valapi vavavulu vambilenga ngwavo chapwile chakuhenga kunangula mapwevo. Kaha mapwevo kavavetavishilenga kuhana unjiho muzango yakusopela milongako mwomwo kavavafweleleleko. Valapi valombelenga nakuli Kalunga nakumusakwilila hakuhona kuvatenga kupwa mapwevo. Oloze Yesu kalumbilishilenga mapwevoko. Ngocho mapwevo vavavulu chavashiwililenga kuya kuli ikiye avanangule. Chakutalilaho, ndumbwaLazalu Maliya atwamine kutungi yaMwata nakwivwilila kukunangula chenyi shimbu Malita apwile nakuhundangana milimo yakuwahisa vyakulya. Yesu asangejekele Maliya hakusakula chazano chamwaza.—Luka 10:39-42.

10. Uno jila amwenenemo Yesu vaka-kuviza yalihandunwine ngachilihi nayize yavatwamina vamukwitava?

10 Vaka-kuviza navakiko vayilenga kuli Yesu numba tuhu vatwamina vamukwitava vavahungilenga. MuJishimbi jaMose mwapwile lushimbi luze lwahanjikile nge vaka-mbumba vatelelele kutwama kwauka wavo kuchina navatambwisako vakwavo musongo kana. Chipwe ngocho, kajahanjikile ngwajo vatu kavatela kuvasolwela likojiko. (VyavaLevi, kapetulu 13) Kutwala muze, jishimbi javalapi jahanjikile ngwajo vaka-mbumba vanukilenga nge tuji. Kaha vatwamina vamukwitava vamwe vashilenga vaka-mbumba malolwa mangana vasosoloke hahasuku. Ngocho, chapwilenga chachikalu kuvatu vayanjishilenga mujila kaneyi kukasunuka kuya kuli kala mutu uze apwile muka-kunangula. Oloze vaka-mbumba vayilenga kuli Yesu. Muka-mbumba umwe ahanjikile mazu alufwelelo ngwenyi: “Ove Mwata, kachi nge unasake, unahase kungutomesa.” (Luka 5:12) Mukapetulu nakavangizaho, natushimutwila hamazu akumbulwile Yesu. Oloze chakutalilaho kana chasolola nge Yesu apwile chikupu wamwashi kuhanjikisa.

11. Chakutalilaho muka chasolola nge navatu vaze vavulumwinenga milonga yashili vayilenga kuli Yesu, kaha mwomwo ika echi chapwila chachilemu?

11 Vatu vaze valizakaminyine mwomwo yamilonga vavulumwinenga vayilenga kuli Yesu chakuzeneka kwivwa woma. Chakutalilaho, achishinganyekenu halwola luze Yesu apwile nakulya vyakulya muzuvo yakaFwaliseu. Pwevo umwe uze vatachikijile kuvatu vavavulu kupwa muka-shili engilile muze muzuvo nakufukama kumahinji aYesu nakuputuka kulila hamilonga yenyi yashili. Azovesele mahinji aYesu namasoji enyi nakuwahunda najikambu jakumutwe wenyi. Kaha mwenya-zuvo apihililile naYesu nakumumona nge aluwishile hakwechelela uze pwevo engile muzuvo. Oloze Yesu asangejekele uze pwevo hakuwana nge apihililile nakwalumuka, kaha amufwelelesele ngwenyi Yehova mwamukonekela. (Luka 7:36-50) Makumbi ano, vatu vaze vanalizakamina hamilonga vavulumuna vatela kupwa vakukasunuka kuya kuvatu vaze vanahase kuvakafwa mangana vawahise cheka usoko wavo naKalunga. Vyuma muka vyalingishile Yesu apwenga wamwashi kuhanjikisa?

Vyuma Muka Vyalingishile Yesu Apwenga Wamwashi Kuhanjikisa?

12. Mwomwo ika katwatela kulikomokelako hakuwana nge Yesu apwilenga wamwashi kuhanjikisa?

12 Anukenu ngwenu Yesu alondezezelenga muchima waIse. (Yowano 14:9) Mbimbiliya yatulweza ngwayo Yehova “kapwa kwakusuku nayetu tuvosena mutu himutuko.” (Vilinga 17:27) Eyo, Yehova uze “muka-kwivwilila kukulomba” apwa wakulizanga lwola lwosena kwivwilila kukulomba chavangamba jenyi vakushishika navosena vaze navamutondatonda namichima yavo yosena mangana vamuzachile. (Samu 65:2) Achishinganyekenu hachishina chino, Yehova etavisa vatu vapandame kuli Ikiye numba tuhu apwa himutu wangolo josena kaha nawa wamulemu chikuma mwilu nahamavu. Yesu naikiye azanga vatu ngana mwaIse. Mutupetulu vanakavangizaho, natushimutwila hazangi apwile nayo Yesu yize yayangililile chikuma mumuchima wenyi. Vatu vapandaminenga kuli Yesu mwomwo vamwene ngwavo avazanga. Tukekesenu havyuma vimwe alingilenga Yesu vize vyasolwele zangi kana.

13. Uno visemi vanahase kulondezeza ngachilihi Yesu?

13 Vatu vamwenenga hatoma ngwavo Yesu avazangilenga. Kaha atwalileho lika kuzanga vatu namulwola apwilenga muukalu. Nganomu tunashimutwila lyehi, omu visemi vamunehelelenga vana vavo, Yesu awanyinenga lwola lwakupwa navo chamokomoko nakuvula chamilimo apwilenga nayo. Echi hichakutalilaho chamwaza vatela kulondezeza visemi. Makumbi ano mulimo wakulela vana unapu waukalu chikuma, oloze chapwa chachilemu vana kutachikiza ngwavo visemi javo vapwa vavashi kuhanjikisa. Nge mwapwa muvisemi, twafwelela namwitavila ngwenu lwola lumwe kamwahaka mangana kuvyuma navasaka vana venuko mwomwo yakupwa namilimo yayivulu chikuma. Chipwe ngocho, nachiwaha nge namuvafwelelesa ngwenu kalinwaha muwane lwola lwakupwa navo. Nge namutesamo lushiko lwenu, kaha vana venu navamona nganyo yakupwa namuchima wakuvandamina. Navatachikiza nawa nge vanahase kwiza kuli yenu kala lwola nakumilweza ukalu wavo.

14-16. (a) Ukalu muka wasolokele numba Yesu alinge chuma chakukomwesa chatete, kaha mwomwo ika chakukomwesa kana chapwilile chakulipwila? (b) Chakukomwesa alingile Yesu muKana chasolwelele vyuma muka kupandama kuli ikiye, kaha visemi navalinangulako vyuma muka?

14 Yesu asolwele ngwenyi afwililile kukafwa vatu muukalu wavo. Chakutalilaho, achitalenu hachuma chakukomwesa chakulivanga alingile. Yesu apwile kuchifupawenga chize chapwilile munganda yaKana muNgalileya. Kaha kwapwile ukalu uze wasakile kwivwisa vatu sonyi. Ukalu kana shina vinyo vyakumine. Ngocho Maliya, naye yaYesu alwezele mwanenyi vyuma vyasolokele. Uno vyuma muka alingile Yesu? Alwezele vaka-kukafwa vazalise milondo yamalolwa 6 nameya. Kufumaho, vambachile meya amwe amumilondo kana nakutwalila muka-kutwaminyina chiwanyino mangana awamakile, kaha valikomokelele hakuwana nge aze meya apwile mumilondo yosena alumukile kupwa vinyo. Uno echi chapwile kaha kuhema vatu hawongo tahi? Nduma, aze meya ‘vawalumwine kupwa vinyo.’ (Yowano 2:1-11) Kufuma vene kushikulu, vatu vasaka kufwatula vyuma. Vatu vamwe valinangula vyasayasi vesekelenga kwalumuna sumbu kupwa ulu hamyaka yayivulu, oloze vahonene. Nyi ngachilihi kwalumuna meya kupwa vinyo? Meya navinyo vyapwa vyakulihandununa. Mwomwo ika Yesu alingilile chuma kanechi chakukomwesa hakusaka kukumisa kaha ukalu kanou waundende wakukuma chavinyo hachilika kana?

15 Ukalu kana kawapwile waundende kuli vasamwenga nanyamwengako. Kushikulu, kumafuchi akumututuko, kusolwela zumbu vangeji chapwilenga chuma chachilemu chikuma. Kukuma chavinyo hachilika kachi chevwishile vasamwenga nanyamwenga sonyi chikuma. Kaha nawa kachi vahombele halikumbi kana nakuvalingisa vevwenganga kupihya mukuyoya chavo hakwanukanga vyuma vyasolokele. Ngachize, ukalu kana wapwile waunene kuli vakivo nakuli Yesu. Shikaho Yesu afwililile kuukumisa. Kutala munamono jino ovyo vyalingishilenga vatu vayenga kuli Yesu nakumulweza vyaukalu wavo tahi?

Sololenu kuvana venu ngwenu mwapwa muvavashi kuhanjikisa kaha nawa mwavazakama

16 Visemi vanahase nawa kulinangulako chishina chachilemu chikuma. Uno vyuma muka mwatela kulinga nge vana venu vaneza kuli yenu nakumilweza ukalu wavo? Munahase kushinganyeka ngwenu ukalu wavo kaweshi waulemuko chipwe munahase kuputuka nakuvaseha. Nge namwesekesa ukalu wenu kuukalu wavo, kaha munahase vene kumona ukalu wavana venu kupwa wamokomoko. Oloze mwatela kutachikiza ngwenu ukalu kana unapu waunene chikuma kuli vakiko. Ngocho nge mutu uze mwazanga namono ukalu kana kupwa waunene, kaha nayenu mwatela kuumona mwomumwe. Nge namusolola hatoma kuvana venu ngwenu mwavazakama, kaha navapwa vakukasunuka kuhanjika nayenu.

17. Yesu atusela chakutalilaho muka kutalisa kukupwa namuchima wauvwovu, kaha mwomwo ika natwambila ngwetu mutu wamuvwovu apwa nawa wakuhamuka?

17 Nganomu twashimutwilanga muKapetulu 3, Yesu apwile wamuvwovu kaha nawa wakulinyisa. (Mateu 11:29) Kuvova chapwa chamwaza chikuma, kaha cheji kusololanga nge mutu apwa wakulinyisa mumuchima. Kuvova himuhako washipilitu yajila yaKalunga, kaha chatambukila hamwe namangana akufuma mwilu. (Wavaka-Ngalesha 5:22, 23; WaYakova 3:13) Nahalwola luze Yesu vamulingilenga mwamupi ikiye aunjilenga lika muchima. Echi kachasolola nge kapwile wakuhehelako. Mutu umwe alinangula chikuma ahanjikile hakuvova ngwenyi: “Mutu wamuvwovu kapwa wakuhehelako, oloze wakuhamuka.” Chikupu vene, mutu atela kupwa wakuhamuka numba ahonese muchima wamatoto nakutwama navakwavo mukuunda. Yehova nahase kutukafwa tulondezeze muchima waYesu wauvwovu, kahechi chinahase kutulingisa tupwenga tuvavashi kuhanjikisa.

18. Chakutalilaho muka chasolola nge Yesu apwile muka-kwashiwisa muchima, kaha mwomwo ika vilinga kana vinahase kulingisa mutu apwenga wamwashi kuhanjikisa?

18 Yesu ashiwishilenga muchima. Omu Yesu apwile muTule, pwevo umwe ejile kuli ikiye mwomwo mwanenyi vamukwachile “mwamupi kuvandemone.” Mapapa katatu Yesu asolwele ngwenyi kasakile kulingila uze pwevo vyuma asakileko. Chatete, kamukumbulwileko. Chamuchivali, amulwezele ovyo kasakilile kumulingila vyuma apwile nakulombako. Kaha chamuchitatu, azachishile chakutalilaho chize chalingishile ou pwevo evwishise ovyo akanyinyine. Uno echi chasolwele nge apwile wakukakama muchima tahi? Kutala asakile kusolola kuli uze pwevo ngwenyi, hakuwana nge apwile mutu wamulemu ngocho katelelele kumushinjila mujila kanako tahi? Nduma, ou pwevo kevwile woma numba hahandendeko. Numba tuhu Yesu asolokele nge kasakile kuka uze mwanako, oloze ou pwevo atwalileho lika kumushinjila amukafwe. Yesu amwene lufwelelo lwayou pwevo luze lwamulingishile apwenga naluzema, ngocho amukilile mwanenyi. (Mateu 15:22-28) Chikupu vene, hakuwana nge Yesu ashiwishilenga muchima, nakulisuula kwivwilila, nakulinga vyuma navasaka vakwavo nge chinahase vyalingishile vatu vapandame kuli ikiye.

Kutala Mwapwa Muvavashi Kuhanjikisa Tahi?

19. Tunahase kutachikiza ngachilihi ngwetu twapwa tuvavashi kuhanjikisa?

19 Vatu vasaka kulimona vavene nge vapwa vavashi kuhanjikisa. Chakutalilaho, vatu vamwe vaze vatwama navihela vyavinene kumilimo vasaka kuhanjika ngwavo kala mutu nahase kwiza kuli vakivo kala lwola, kavatela kwivwa womako. Oloze Mbimbiliya yahanjika ngwayo: “Vatu vavavulu veji kulijimbulanga ngwavo vatwama nazangi yakwilila, oloze chapwa chachikalu kuwana mutu wakushishika.” (Vishimo 20:6) Chapwa chachashi kuhanjika ngwetu twapwa tuvavashi kuhanjikisa, oloze kutala tweji kulondezezanga kanawa Yesu hakusolola muchima kanou tahi? Echi chapendamina hajila veji kutumwenangamo vakwetu keshi hajila tweji kulimwenangamo etu vaveneko. Paulu ambile ngwenyi: “Vatu vosena vamone ngwavo mwapwa muvaka-kwashiwisa muchima.” (Wavaka-Fwilipi 4:5) Nachiwaha mutu himutu kulihulisa ngwenyi: ‘Uno vakwetu vangumona ngachilihi? Puho muka ngwatwama nayo?’

Vakulwane veji kufwilanga kupwa vavashi kuhanjikisa

20. (a) Mwomwo ika chapwila chachilemu vakulwane kupwa vavashi kuhanjikisa? (b) Mwomwo ika twatela kutetela vakulwane muchikungulwilo?

20 Vakulwane vafwila chikuma kupwa vavashi kuhanjikisa. Vasaka kukavangiza mazu vasoneka hali Isaya 32:1, 2 akwamba ngwavo: “Mutu himutu mwakapwanga nge chihela chakuswama peho yanyamanganda, nge uswamo wakuswama vula yamishilinjinji, nge vana vatulwiji mulifuchi lyakuzeneka meya, nge muvule walilolwa lyalinene mulifuchi lyamusana wakaza.” Mukulwane muchikungulwilo nahase kukinga vatu, nakuvahizumuna mujila kana kachi nge mwapwa wamwashi kuhanjikisa. Oloze kulinga ngocho kachapwa chachashiko mwomwo vakulwane vali namilimo yayivulu mumakumbi ano amakalu. Chipwe ngocho, vatela kukilikita mangana vapwenganga nalwola lwakuzakama mikoko jaYehova. (WaPetulu 1, 5:2) Vatu vosena muchikungulwilo vatela kutetela malunga kanava vakushishika hakulinyisa nakuzachila navo hamwe.—WavaHepeleu 13:17.

21. Uno visemi vanahase ngachilihi kupwa vavashi kuhanjikisa kuli vana vavo, kaha vyuma muka natushimutwila mukapetulu nakavangizaho?

21 Visemi vafwila kupwanga navana vavo lwola lwosena. Echi chapwa chachilemu chikuma. Vasaka vana vavo vatachikize ngwavo kulweza chisemi chavo wapwevo chipwe walunga vyaukalu wavo chapwa himukingo. Ngachize, visemi vaka-Kulishitu vatela kupwa namuchima wauvwovu kaha nawa wamwaza. Kavatela nawa kupihililanga nge mwanavo mwavalweza vyuma vyavipi nalingi chipwe vize nashinganyekako. Nge visemi navapwa namuchima wakutalilila chikiko hakulongesa vana vavo, kaha vana vavo navakasunuka kushimutwilanga navo. Chikupu vene, tuvosena twatela kupwa tuvavashi kuhanjikisa ngana muze apwile Yesu. Mukapetulu nakavangizaho, natushimutwila hamuchima wakutetela apwile nawo Yesu uze wamulingishilenga nawa apwenga wamwashi kuhanjikisa.