Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

TONENUNGA!

Vyuma Ali Nakulinga Mauka Akwitava Kutalisa Kujita Yili muUkraine—Vyuma Muka Yahanjika Mbimbiliya?

Vyuma Ali Nakulinga Mauka Akwitava Kutalisa Kujita Yili muUkraine—Vyuma Muka Yahanjika Mbimbiliya?

 Wana vyuma vali nakulinga vatwamina vamukwitava kutalisa kujita yili muUkraine:

  •   “Kirill mukulwane wachachi yaOrthodox muRussian, kahanjikile lizu numba limwe lyalipi halifuchi lyaRussia omu linalukuka lifuchi lyaUkraineko. . . . Chachi yenyi yili nakutandakanyisa mijimbu yamakuli halifuchi lyaUkraine, kaha mijimbu kana yikiko ali nakuzachisa Putin mangana alihakwile hajita yili mulifuchi lyaUkraine.”—EUobserver, 7 March, 2022.

  •   “Kirill mukulwane wachachi . . . nahakwila lifuchi lyaRussia omu linalukuka lifuchi lyaUkraine hakuhanjika ngwenyi kulukuka lifuchi kana hijila yimwe yakuhoneselamo shili.”—AP News, 8 March, 2022.

  •   “LyaMande Epiphanius I mukulwane wachachi yaOrthodox muKyiv muUkraine, akisulanga vatu vamulifuchi lyenyi mangana vayenga ‘nakulwa namaswalale vamuRussia’ . . . Ahanjikanga nawa ngwenyi kujiha maswalale vamuRussia keshi shiliko.”—Jerusalem Post, 16 March, 2022.

  •   “Etu [vaka-liuka lyatala hamauka akwitava amuUkraine lyaUkrainian Council of Churches and Religious Organizations (UCCRO)] tuli nakukundwiza maswalale vamuUkraine navosena vaze vali nakukinga lifuchi lyetu. Kaha nawa tuli nakuvakisula nakuvalombelako omu vali nakuzata nangolo mangana vakinge lifuchi lyetu kuli vaka-kole.”—UCCRO a Statement, 24 February, 2022.

 Ove unashinganyeka muka? Uno mauka akwitava aze amba ngwawo eji kulondezezanga Yesu Kulishitu atela kukolezeza vatu jawo vayenga kujita tahi? Vyuma muka yahanjika Mbimbiliya?

Omu mauka akwitava anazananga mujijita

 Mijimbu yakushikulu yasolola nge mauka akwitava anetavilanga nakukundwiza chipwe vene kuneha jita oku vanakusoloka nge vali nakusaka kuneha kuunda. Hamyaka yayivulu Vinjiho jaYehova vanakafwenga vatu vatachikize ngwavo vishinganyeka kanevi vyakuhenga sulumunu. Tala mijimbu yimwe yize vasoneka mumikanda yetu.

  •   Chihande chamuChingeleshi chakwamba ngwavo “The Crusades—A ‘Tragic Illusion’” chahanjika ngwacho, chachi yaLoma Katolika yikiko yalingishile kupwenga jita yize yajihile vatu vavavulu mwomwo vamwene ngwavo mukiko mwaya kujina chaKalunga naKulishitu.

  •   Chihande chamuChingeleshi chakwamba ngwavo “The Catholic Church in Africa” chahanjika omu mauka akwitava ahonene kukumisa vikokojola vyakulitala hamiyachi napindangano yakulalisa muyachi wavatu.

  •   Chihande chamuChingeleshi chakwamba ngwavo “Is Religion to Blame?,” nachakwamba ngwavo “Religion’s Role in Man’s Wars,” nechi chakwamba ngwavo “Religion Takes Sides” vyalumbununa omu vatwamina vamuchachi yaKatolika, naOrthodox, naPolotesitati vanakundwizanga jijita jakulisezaseza.

Uno muka-Kulishitu atela kukundwiza jita tahi?

 Vyuma anangwile Yesu: “Zangenunga vakwenu nganomu mwalizanga enu vavene.” (Mateu 22:39) “Zangenunga lika vaka-kole jenu.”—Mateu 5:44-47.

 Achishinganyeke hachumechi: Kutala liuka lyakwitava linahase kwamba ngwalyo lyeji kwononokanga jishimbi jaYesu jahanjika hazangi okunyi lili nakukolezeza vatu jalyo vayenga nakujiha vatu kujita tahi? Hakusaka uwane kukumbulula, tanga chihande chamuChingeleshi chakwamba ngwavo “True Christians and War” nechi chakwamba ngwavo “Is It Possible to Love One’s Enemies?”

 Yesu ahanjikile ngwenyi: “Wangana wami kaweshi wamukaye kanoko. Kachi nge Wangana wami wapwanga wamukaye kano, kachi vaka-kungukafwa vanalu mangana vazeneke kungutwala.” (Yowano 18:36) “Vosena vaze navakwata poko yamukwale navakanonga kupoko yamukwale.”—Mateu 26:47-52.

 Achishinganyeke hachumechi: Kachi nge vaka-Kulishitu kavatelele kuzunga jita mangana vakinge Yesuko, kutala nachipwa chakutamo kumbata vitwa vazungise vakwavo tahi? Hakusaka umone omwo vaka-Kulishitu vakulivanga vakavangijile chakutalilaho chaYesu navyuma anangwilenga, tanga chihande chamuChingeleshi chakwamba ngwavo “Is War Compatible With Christianity?”

Vyuma muka navikasolokela mauka akwitava aze eji kukundwizanga jijita?

 Mbimbiliya yanangula ngwayo Kalunga ahunga mauka akwitava aze eji kwambanga ngwawo eji kwimanyinangako Yesu oloze eji kukananga kunangula chenyi.—Mateu 7:21-23; WaChituse 1:16.

  •   Mukanda waKusoloka wasolola ngwavo Kalunga mwakasopesa mauka kana hakuwana nge ali namulonga wakujiha “vosena vaze vajihile hano hamavu.” (Kusoloka 18:21, 24) Hakusaka kutachikiza ovyo nachikapwila ngocho, tanga chihande chamuChingeleshi chakwamba ngwavo “What Is Babylon the Great?”

  •   Yesu asolwele ngwenyi kwitava chize vakana kuli Kalunga navakachinongesa mwomwo yamilimo yacho yayipi, ngana muze mutondo wakupola weji kwimanga mihako yakupola “veji kuutetanga nakuumbila mukakahya.” (Mateu 7:15-20) Hakusaka kutachikiza vyuma navikasoloka, tanga chihande chakwamba ngwavo “Kwitava chaMakuli Kalinwomu Chikume!

Photo credits, left to right: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images

a MuLiuka lize lyatala hamauka akwitava amuUkraine lyaUkrainian Council of Churches and Religious Organizations (UCCRO) mwatwama jichachi 15. Jichachi kana shina vaka-Orthodox, navaHelase naLoma Katolika, navaPolotesitati, navaEvangelical, navaYuleya navaMuzilemu.