Yako kaha kuvihande

Vyuma Muka Yahanjika Mbimbiliya Kutalisa kuChilika chaIshita?

Vyuma Muka Yahanjika Mbimbiliya Kutalisa kuChilika chaIshita?

Vyuma Yakumbulula Mbimbiliya

 Chilika chaIshita kachafuma muMbimbiliyako. Kachi nge namutachikiza omu chaputukile, kaha namuwana omu chalumbunukila chilika chaIshita. Chilika kana chafuma kuvilika vyalusemo vize valingilenga kushikulu. Tushimutwilenu vyuma vinakavangizaho.

  1.   Lijina: Mukanda waEncyclopædia Britannica wamba ngwawo: “Katwachikiza kanawa okwo kwafuma lizu lyaChingeleshi lyaIshitako, oloze mulikulukaji lyamyaka lyakusokesa 8, kapilishitu Venerable Bede wavaka-Anglo-Saxon ikiye alifumishile kulijina lyakalunga wapwevo wachivatuko chavula vavulukilenga mulilimi lyaAnglo-Saxon ngwavo, Eostre.” Veka vamba ngwavo lyafuma kulijina lyakalunga wapwevo walusemo wavaka-Fwenyisha Astarte, uze alifwanyine nakalunga wavaka-Mbavilone Ishitar.

  2.   Vambwanda: Vapwile katachikijilo kalusemo vazachishilenga vatu kushikulu hakulinga vilika, nakwimanyinako nawa vilika vyamukwitava chamakuli valingilenga kuchivatuko chavula muEurope naMiddle East.”—Encyclopædia Britannica.

  3.   Maulu: Mukanda waFunk & Wagnalls Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend wahanjika hamaulu vazachishilenga haIshita aze vamba ngwavo afuminenga kuvambwanda, ngwawo maulu kana “kawapwile akuhemesako oloze anehelenga lusemo.” Visemwa vimwe vyafwelela nge maulu amalengeso ahachilika kana “alingishilenga vatu vapwenga vakuwahilila, nakufukila, nakupwa vakulikangula nakukingiwa.”—Traditional Festivals.

  4.   Uwalo wauhya wakuvwala kuchilika chaIshita: “Kuvwala uvwalo wamwaka hakuya nakulemesa kalunga wapwevo waChivatuko chaVula wavaka-Scandinavia, chipwe Eastre, chapwile chakuhenga kaha nawa ngwavo chanehelenga lama.”—The Giant Book of Superstitions.

  5.   Kulemesa kalunga hakututuka chalikumbi: Kulemesa kana vachilingilenga kuvatu vakushikulu vaze valemeselenga kalunga wamusana “chize valingilenga kuchivatuko chavula mangana valise musana nangolo jacho jakuneha kuyoya chachihya kuvyuma vyakusoka.”—Celebrations—The Complete Book of American Holidays.

 Mukanda waAmerican Book of Days walumbununa omu chaputukile chilika chaIshita ngwawo: “Jichachi jakulivanga jikiko japutukile kulinga vilika vyamukwitava chamakuli nakulingisa jino vatu vamone ngwavo chapwile chakutamo vaka-Kulishitu kulinga chilika kana.

 Mbimbiliya yahuhumuna vaka-kulemesa Kalunga vahonenga kwazana muvisemwa namuvilika vize kavyevwisa Kalunga kuwahako. (Mako 7:6-8) Mukanda Wavaka-Kolinde 2, 6:17 wahanjika ngwawo: “‘Lihandununenuko,’ omu mukiko mwanambe Yehova, ‘kaha kanda namukwata kuchuma chimwe chachipiko.’” Chilika chaIshita chapwa chavaka-Kulishitu vamakuli chize vatela kulihendako vaze vasaka kwivwisa Kalunga kuwaha.