Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

NSAÑU YACHIHANDILU

Namwitejeli Yehova Kulombola Njila Yami

Namwitejeli Yehova Kulombola Njila Yami

Hinachidiña kampululu natondeli njila yami ami aweni, mudimu wunadiluñishileña hama. Ilaña Yehova wakwashili kutonda njila yacheñi nakunleja nachisambu nindi: “Nakakwinka kashinshi nikukulombola njila muwatela kuya.” (Mas. 32:8) Kumwiteja Yehova kutondela njila kunakwashi kuzata mudimu wakuspiritu wunakwashi kwikala nankisu jajivulu kubombelahu niyaaka 52 yinnakalakeli muAfrica.

KUFUMA KUBLACK COUNTRY NAKUYA MUAFRICA

Navwalikili mu 1935 muDarlaston, yekala muBlack Country, kabeta kaEngland katuumbiliwu muloña wawishi wiyila wenzeleña mwiwulu wafumineña kumafakitoli. Hinadiña nayaaka yiwana avwali jami atachikili kudiza Bayibolu nawaYinsahu jaYehova. Hinachidiña kampululu, nadizili chalala nawa napapatisheweli nayaaka 16.

Hayoyina mpinji, neñilili mudimu kukampani yeneni yatuñaña yitwa yakuzatisha kumakasa niyikuñu yakunyotoka. Nadizili mudimu wakwikala nsoneki wakampani nawa nadiluñishileña iwu mudimu.

Nkoñi wañinza chendeleliyi Chipompelu chadiña kumukala wetu muWillenhall, walenjeli nindi nilomboleña Kudiza Bayibolu haChipompelu, dichi chakeñekeleña kufuukulahu. Chumichi chankalilili. Haniyi mpinji, nadiña nakupompa nayipompelu yiyedi. Mukachi kamulungu napompelaña muchipomelu chadiña mukamwihi nakunazatilileña muBromsgrove, hadiña makilomita 32 kufuma hetala. Nawa kunsa yamulungu neyi nafunti kwitala dawanvwali napompeleleña muchipompelu chadiña muWillenhall.

Chineli nakeñeli kukwasha kuloñesha kwaYehova, netejeli mutambi wankoñi wañinza, hela chakwila chumichi chakeñeleña kuleka mudimu wami wunakeñeli nankashi. Kumwiteja Yehova kulonda alomboli njila yami kwenzunwini yuma yayivulu muchihandilu chami yinabulaña kuditoñesha.

Hampnji yinapompeleña muchipompelu chamuBromsgrove nadilukili namuhela walubanji Anne nawa wapama kuspiritu. Twadisumbwili mu 1957, nawa tunazati hamu wupayiniya wampinji yejima, wupayiniya wadimena, mumudimu wadimena nikuzatila haBeteli. Anne nankwashi nankashi muchihandulu chami chejima.

Mu 1966, twatiyili kuwaha nankashi kuya kushikola Giliyadi yamba 42. Atutemesheli kuMalawi muAfrica ituña datenañawu antu amavulu nawu ituña dachisambu muloña antu ekalamu atambwilaña. Twakuhweleleli wanyi netu tukutwesha kushakama kunidi iluña hadi mpinji yayilehi.

KUZATILA MUMALAWI IKU YUMA YIDI CHIWAHI WANYI

Kaiser Jeep yitwazatishileña mumudimu wawunkoñi muMalawi

Twashikili muMalawi haFebruary 1, 1967. Hadi kakweji kamu twadizili idimi, kuhiñahu twatachikili mudimu wawunkoñi. Twadiña namotoka yaKaiser Jeep yatoñojokeleñawu antu nawu yikuhita mudi mwejima nimukaloña. Hela chakwila antu dichatoñojokeleñawu ilaña yahitileña hohu mumaluña mwabula kutama nankashi. Mpinji yikwawu twashakamineña mumatala amatahu akeñekeleña kushahu etenti mumpinji yavula. Chadiña chapela wanyi ilaña twakeñeli mudimu wetu wamishonali.

MuApril, nashikeneni kwiluka ami tukwikala mukukala kufuma kunfulumendi. Natiyili chahosheleñayi kajiñampata wamuMalawi Dr. Hastings Banda hachikunzulemba. Wahosheli nindi aYinsahu jaYehova anakufweta wanyi nyisonku nawa nakuluwañesha nsañu yamatuña nachiyuulu. Hela chochu, mwahosheliyi dimu wanyi. Wejima wetu twelukili netu kukala kwafumini hakubula kudiñinja munsañu jamatuña, sweje-e chitwabulili kulanda makadi akwikala mupati.

MuSeptember, twatañili muchipapilu chansañu nawu kajiñampata nashimuni nindi amanakwetu analeti kukala mwituña dejima. Wabidikili hakubulakana kumu kwamufulumendi nindi, nfulumendi yindi yikuzata swayi-swayi kulonda ayilekeshi aYinsahu jaYehova. MuOctober 20, 1967 ayilekesheli. Haleheli wanyi atupokola niayilolu atalaña antu anakwiñila mwituña enjili hakasanji kamutayi nakukishinka nikuhaña amishonali mwituña.

Hatukwatiliwu nikutuhaña muMalawi mu 1967 nawakwetu amishonali aJack niLinda Johansson

Hanyima yakushakama mafuku asatu mukaleya atuhañilili mwituña dayuulileñawu kudi Britain daMauritius. Hela chochu, akawuswa mwituña da daMauritius hitwitejeli kushakama neyi amishonaliku. Dichi atutemeshili kuRhodesia (makonu nawu Zimbabwe). Chitwashikili hohu twawanini kapokola wakalisha watukaanishili kwiñila, wahosheli nindi: “Anayikaanishi kushakama muMalawi. Ayikaanisha kushakama muMauritius, ichi munenzi munu muloña mudi kuwunda.” Anne watachikili kudila. Chamwekeni neyi kwosi wadiña nakutukeña! Hayina mpinji, nakeñeleña kufunta kumukala wetu kuEngland. Nkumininaku ayilolu atalaña antu eñilaña mumatuña atwitejeli kukama hakasanji nawu kumadiki twakayi hatusanji twawu. Twazeyeli, ilaña twashili yuma yejima mumakasa aYehova. Chikwachili namwaana atwitejeli kushakama muZimbabwe neyi añenji. Hinakajimbalu chuma chamwekeni hanidi ifukuku, muloña nelukili nami Yehova wadiña nakutulombola.

MUDIMU WAWUHA WAKUKALAKELA MUMALAWI IKU TUDI MUZIMBABWE

Tudi naAnne haBeteli muZimbabwe mu 1968

Hakasanji kamuZimbabwe, nadiña nakuzatila kuDipatimenti yaMudimu, yatalileña amanakwetu muMalawi nimuMozambique. Anakwetu muMalawi adiña nakuyikabisha chikupu. Mudimu wami mwabombeleli kubalumuna malipoti atemesheleña akoñi añinza amuMalawi. Ifuku dimu nawufuku hinabalumwineña lipoti nadilili, muloña wamakabisha amweneñawu amanakwetu niahela. * Hela chochu, ankolesheli muloña wakashinshi kawu, chikuhwelelu nikuuminka kwawu.—2 Kor. 6:4, 5.

Twazatili hakumina ñovu yejima kulonda tuyikwashi amanakwetu ashalili kuMalawi ninana atemukilili kuMozambique hamuloña wamakabisha. Izanvu dabalumwineña Chichewa, idimi dazatishañawu nankashi muMalawi dabuukilili hafamu yeneni yamanakwetu muZimbabwe. Wayituñilili matala nikasanji. Atwalekelihu namudimu wawu wakubalumuna nyikanda yashindamena haBayibolu.

Twalejeli ankoñi añinza kulonda apompeña kupompa kwankambi muChichewa chaaka nichaaka muZimbabwe. Neyi anashiki atambwilileña mpanji jahakupompa. Neyi anafunti kuMalawi, ayilejeleñaku amanakwetu yuma yadizawu. Chaaka chimu henjiliwu kuZimbabwe, twaloñesheli Shikola yaMudimu waWanta kulonda tuyikoleshi awu ankoñi añinza ahamuka.

Inakuhana mpanji muChichewa hakupompa kwadiñaku muChichewa naShona muZimbabwe

MuFebruary 1975, nayili nakuhempula aYinsahu amuMalawi atemukilili kuMozambique. Awa amanakwetu adishileñaku chikupu nakwendela hamu nakuloñesha kwaYehova kushilahu nintanjikilu yakwikala nenzavu dawakulumpi. Akulumpi amaha atanjikili nyidimu yayivulu yakusipritu, mwabombeleli kuhana jimpanji jawantu amavulu, kuhanjeka hansona yefuku, Kaposhi Kakutalila nikwikala nakupompa kwanyanya. Ashileñaku yilombu neyi yakupompa kweneni, nimadipatiment akuwahisha, akuhana yakuda nikuhemba yuma. Amanakwetu ashinshika azatili nyidimu yamaneni nankashi nawa chumichi chakolesheli.

Muyaaka ya 1970, kasanji kaZambia katachikili kwakamena kasanji kaMalawi. Hela chochu, kakavulu nadiña nakuyitoñojokelaku nikuyilombelaku amanakwetu muMalawi neyi chelileña niamakwawu amakwawu. Kakavulu, chineli nadiña membala yaKometi yaMutayi wakasanji kaZimbabwe, nadibulakeneña nawañimenu akasanji keneni kamutayi hamu nawa manakwetu emeneneñaku Malawi, South Africa niZambia. Mpinji yejima, twadihwileña lwihu lolumu netu, “Tukuyikwasha ñahi cheñi amanakwetu muMalawi?”

Chimwahitili yaaka makabisha akeheli. Amanakwetu atemukili mwituña atachikili kufunta chovu-chovu muMalawi, nawa ana ashalili alekeli kuyikabisha nankashi. Matuña amukamwihi atachikili kuyiluka aYinsahu jaYehova nawa alekeli kuyikabisha. Mozambique niyena yelili chochimu mu 1991. Ilaña twadiña nakudihula netu, ‘AYinsahu jaYehova muMalawi akekala asubuka mpinjinyi?’

KUFUNTA KUMALAWI

Nfulumendi muMalawi yahimpikili, mu 1993 yayitejeli aYinsahu jaYehova. Haleheli wanyi, nahanjekeleña namishonali wañihwili nindi, “Mwakafunta mpinjinyi kuMalawi?” Hayina mpinji nadiña nayaaka 59 dichi nakwili nami, “Inehi, nakula dehi!” Hela chochu, hadodina ifuku atutemesheleli mazu kufuma kudi Izanvu Dalombolaña nawu tufunti kuMalawi.

Twakeñeli mudimu wutwazatileña muZimbabwe, dichi chatukalili nankashi. Twadiña nawamabwambu amavulu amawahi muZimbabwe. Izanvu Dalombolaña datulejeli nawu twatela kuhimpa mudimu wutunakuzata chiña neyi tunakukeña. Dichi twadi kutondahu njila yetu, kutwalekahu kushakama muZimbabwe. Ilaña inakwanuka kutoñojoka hadi Abarahama naSara chashiliwu mukala wawu wawuwahi muwushinakaji hamuloña wakwovwahila mwayilejeliwu kudi Yehova.—Kutach. 12:1-5.

Twafuukwilihu kulondela mwatulejeli kuloñesha kwaYehova nawa twafuntili kuMalawi haFebruary 1, 1995, dihakwanini yaaka 28 kufuma hitwenjili muMalawi. Atuñili Kometi yaMutayi, mwadiña ami niamanakwetu ayedi, nawa haleheli wanyi twatachikili kuzata nyidimu yawaYinsahu jaYehova.

YEHOVA WAKULISHAÑA

Twatiyili kuwaha hakumona Yehova nakukwasha mudimu kwenda swayi! Naamba yawakakushimwina yakandamini kufuma ha 30,000 mu 1993 nakushika 42,000 mu 1998. * Izanvu Dalombolaña detejeli yitoñojoka yakutuña kasanji kakaha kulonda kakwasheña mudimu kuyilaku hambidi. Twalandili iluña damahekita 12 muLilongwe, nawa antondeli kwikala mukometi yakutuña.

Manakwetu Guy Pierce waMwizanvu Dalombolaña wahanini mpanji hakuhana kasanji muMay 2001. AYinsahu akubadika ha 2,000 muMalawi apapatisheli dehi hadi yaaka 40 enjili kukupompa. Awa amanakwetu ashinshika niahela omikili makabisha hadi yaaka yayivulu halekesheliwu mudimu wetu. Adiña atuzweñi kumujimba ilaña adiña nachikuhwelelu chakola naNzambi. Atiyileña kuwaha nankashi kuhempula Beteli yayiha. Kwejima kwayileñawu, haBeteli adiña nakwimba tumina twawanta neyi chembañawu muAfrica, nawa chuma chamuchidiwu nadiña kanda nichimoneñahu dehi nawa chawahili nankashi. Chumichi chamwekesheli nawu Yehova wakiswilaña antu jindi omikaña kukala.

Chitwamanishili kutuña kasanji kamutayi, atachikili kunyinka mudimu wakuhana Matala aWanta. Yipompelu yamuMalawi atachikili kuyituñila Matala aWanta kwesekeja natanjikili yashiliku yakutuña Matala aWanta nimumatuña ahutwa. Azatishileña yisalu yamateti nimabenchi amaseki akushakamahu. Amanakwetu acholeña matwafwali muyibidi nakutuña nachu matala amawahi akupompela. Hela chochu, akeñeli mabenchi nanochu chahoshañawu nawu habenchi hanateli kushakama antu amavulu!

Nazañalalaña cheñi hakumona Yehova chinakwashiyi antu jindi kupama kuspiritu. Sweje-e amanakwetu atwansi amuAfrica antiyishileña kuwaha chadihanineñawu kuzata nyidimu nichadizileñawu swayi-swayi nawukwashu wamashikola amukuloñesha. Adiña nakuzata nyidimu yayivulu haBeteli nimuyipompelu. Yipompelu cheñi ayikolesheleña kudi ankoñi añinza amaha atondeliwu, amavulu hakachi kawu adiña asumbula. Awa adisumbula atondelihu kumukalakela Yehova namuchima wawu wejima hela chakwila chisemwa chawu chakeñaña nawu muntu watela kuvwala nyana chasumbulayi, mpinji yikwawu ayikanjikijileña nikudi antaña jawu.

NATIYAÑA KUWAHA MUNAFUUKWILI

Tudi naAnne haBeteli muBritain

Hanyima yakukalakala yaaka 52 muAfrica, nakatili. Izanvu dalombolaña detejeli mwafuukwili Kometi yaMutayi nawu atutemeshi kuBritain. Twatiyili kutama hakushiya mudimu wetu wutwakeñeli nankashi, ilaña chisaka chaBeteli muBritain chinakutwakemena chiwahi muwushinakaji wetu.

Neluki chikupu nami kumwiteja Yehova kulombola njila yami dichuma chachiwahi chinafuukwili. Neyi nashindameneni hakashinshi kami ami aweni, wuneluki hinyi kwadi kuntwala mudimu wakumujimba. Yehova welukili yuma yinatela kwila kulonda ‘yololi njila jami.’ (Yish. 3:5, 6) Hinadiña kansi, nafwilileña chikupu kudiza nyidimu hakampani yeneni. Hela chochu, kuloñesha kwaYehova kwamukaayi kejima kwandizishili nyidimu yakuspiritu yayiwahi chikupu. Kumukalakela Yehova hichuma chachiwahi nankashi chinatela kwila nikutwalekahu muchihandilu chami.

^ Nsañu yawaYinsahu jaYehova ayisoneka mu 1999 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, mafu 148-223.

^ Ichi muMalawi mudi akakushimwina kubadika 100,000.