Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 52

Anvwali Dizishenu Anyanenu Amukeñi Yehova

Anvwali Dizishenu Anyanenu Amukeñi Yehova

“Anyana hiwuswana wakutwinka kudi Yehova.”—MAS. 127:3.

KAMINA 134 Anyana Hichawana Chahanayi Nzambi

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1. Mudimwinyi wayinkawu avwali kudi Yehova?

YEHOVA waleñeli antu atachi nawuswa wakwikala nanyana. Bayibolu yahosha choloka nawu: “Anyana hiwuswana wakutwinka kudi Yehova.” (Mas. 127:3) Chumichi chatalisha mudihi? Fwikijenu ibwambu denu imwadikunda nindi nayinki mali amavulu nankashi nindi mumutalileñaku. Mukutiya ñahi? Chakadi nikujina, mukutiya kuwaha nenu wayikuhwelela. Ilaña mukudakamena hachimunateli kuhemba chiwahi mali wenawa. Yehova Ibwambu detu, wayinka anvwali chuma chalema nankashi kubadika mali chatela kuhembawu. Wayinka mudimu wakuhemba chiwahi anyanawu nikumona nawu anyanawu adi namuzañalu.

2. Malwihwinyi itukuhanjekahu?

2 Hinyi watela kufuukula neyi adisumbula akekala nanyana hela mpinji yakekalawu nanyana? Nawa chumanyi chinateli kwilawu anvwali hakwila akwashi anyanawu kwikala nachihandilu chamuzañalu? Shinshikenu yishina yimu yekala Mwizu daNzambi yinateli kukwasha akwaKristu adisumbula kufuukulahu chiwahi.

LEMESHENU MUNAFUUKULI ADISUMBULA

3. (a) Hinyi watela kufuukula neyi chakwila adisumbula atela kwikala nanyana? (b) Chishinanyi chamuBayibolu chatela kwilukawu amabwambu niantaña jawantu anadisumbuli?

3 Muyisemwa yikwawu, antu atoñojokaña nawu antu neyi anadisumbuli atela kutachika kwikala nanyana. Anateli kuyikanjikija kudi antaña jawu nikudi antu amakwawu kulondela chisemwa chawu. Manakwetu Jethro wakuAsia, wahosheli nindi, “Muchipompelu chetu antu adi nanyana akanjikijaña adisumbula abula nyana kwikala nanyana. Manakwetu Jeffrey niyena kokuAsia wahosheli nindi, “Antu amakwawu alejaña adisumbula abula anyana nawu akekala wanyi nawakuyihemba neyi anashinakaji.” Hela chochu, adisumbula atela kudifuukwila aweni neyi chakwila atela kwikala nanyana. Chidi kudi wena kufuukulahu, muloña diwu akweti wuswa. (Ñal. 6:5, tth.) Chakadi nikujina, amabwambu niantaña jawu akeñaña anadisumbuli kwikala namuzañalu. Ilaña atela kwiluka nawu ana adisumbula diwu atela kufuukula neyi chakwila atela kwikala nanyana hela nehi.—1 Tes. 4:11.

4-5. Yumanyi yiyedi yatela kuhanjekawu adisumbula, nawa mpinjinyi yayiwahi yatela kuhanjekawu haniyi nsañu? Lumbululenu.

4 Adisumbula anakukeña kwikala nanyana atela kuhanjeka haniyi yuma yiyedi yalema: Chatachi, mpinjinyi yikakeñawu kwikala nanyana? Chamuchiyedi, anakukeña kwikala nawanyana añahi? Mpinjinyi yayiwahi yatela kuhanjekawu adisumbula haniyi nsañu? Nawa muloñadi iyi yuma yiyedi chiyalemena?

5 Kakavulu antu anakukeña kudisumbula atela kuhanjeka chadimu neyi chakwila akekala nanyana hela nehi. Muloñadi? Chuma chasweja kulema chidi chakwila nawu wejima wawu atela kwikala nayitoñojoka yoyimu hansañu yamuchidiwu. Cheñi, atela kwiluka neyi chakwila anadiloñeshi kwila mwenimu. Antu amakwawu neyi dihu hanadisumbuliwu ahembelelaña muhita chaaka chimu hela yiyedi hakwila ekali nanyana muloña kwikala nanyana chakeñekaña mpinji yeneni niñovu yakuyakamena. Atoñojokaña nawu neyi ahembelelaku, chikuyikwasha kwiluka chakushakama muwulu wawu nikudikunda nankashi.—Efwe. 5:33.

6. Chineli tunakushama mumpinji jakala adisumbula amakwawu afuukulahu kwiladi?

6 AkwaKristu amakwawu embujolaña anyana kaNowa asatu niañodijawu. Awa amayala asatu niañodi jawu hiyashikeneni kwikala nanyanaku. (Kutach. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pet. 2:5) Yesu wesekejeli mafuku etu ‘namafuku aNowa,’ nawa hitwatela kujinoka netu tunakushakama ‘mumpinji jakalaku.’ (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Muloña wachumichi, adisumbula amakwawu afuukulahu kubula kwikala nanyana swayi kulonda atweshi kwikala nampinji yakuzataku mumudimu waYehova.

Neyi hiyakufuukulahu neyi chakwila atela kwikala nanyana hela nyana yiñahi yatela kwikalawu nayu, adisumbula adi namaana ashinshikaña hayuma yakeñekaña (Talenu paragilafu 7) *

7. Yishina yekala haLuka 14:28, 29 ni haYishimu 21:5 yinateli kukwasha ñahi adisumbula?

7 Neyi hiyakufuukulahu neyi chakwila atela kwikala nanyana hela nyana yiñahi yatela kwikalawu nayu, adisumbula adi namaana ‘achindaña mali akuzatishawu.’ (Tañenu Luka 14:28, 29.) Adisumbula akulishahu dehi anyana ahoshaña nawu kukulisha anyana chakeñekaña kuzatisha mali amavulu, mpinji niñovu. Dichi adisumbula atela kudihula awa malwihu: ‘Komana twakazataña wejima wetu kulonda tukatwesheña kulanda yuma yakakeñekaña muchisaka? Tunaditeji “hayuma yitwakekala” nayu? Neyi twakazataña wejima wetu, hinyi wakatuhembelaña anyana? Hinyi wakayidizishaña chatela kutoñojokawu niyilwilu yatela kwikalawu nayu?’ Adisumbula neyi ahanjeka hanawa malwihu, azatishaña mazu ekala haYishimu 21:5.Tañenu.

Iyala wukweti kukeña wazataña nañovu kulonda yamukwashiku ñodindi (Talenu paragilafu 8)

8. Kukalanyi kwatela kukuhwelelawu adisumbula, nawa iyala wukweti kukeña nateli kwiladi?

8 Anvwali ejima ayedi atela kusha maana kudi mwana, dichi chumichi chakeñekaña kuzatisha mpinji niñovu. Dichi neyi anvwali ekala nanyana yayivulu mumpinji yantesha, chinateli kuyikalila kuyakamena. Adisumbula amakwawu adiña nawanyana anyanya amavulu ahosheli nawu chayikalilileña nankashi kuyakamena. Mama yawantu wazeyaña chikupu. Wazeyaña chakwila watweshaña wanyi kudiza, kulomba nikuya nakushimwina mpinji yejima. Chinateli cheñi kumukalila kusha maana kukupompa. Hela chochu, iyala wukweti kukeña wamukwashañaku ñodindi mpinji yinakuletawu anyana ipumba neyi anakupompa hela kwitala. Chakutalilahu, nateli kumukwashaku ñodindi nanyidimu yahetala. Nateli kuzata nañovu kulonda wejima wawu awanikeña kuKudifukula kwaChisaka. Nawa tata yawantu wukuyaña hamu nachisaka chindi mumudimu wakushimwina mpinji yejima.

CHAKUKWASHA ANYANA KULONDA AMUKEÑI YEHOVA

9-10. Chumanyi chatela kwilawu anvwali hakwila akwashi anyanawu?

9 Yumanyi yimu yatela kwilawu anvwali hakwila akwashi anyanawu kumukeña Yehova? Anateli kuyikiña ñahi kuyuma yatama yidi mukaayi? Talenu yuma yatela kwilawu anvwali.

10 Lombenu wukwashu kudi Yehova. Talenu chuma cheliliyi anvwali jaSamisoni aManowa niñodindi. Manowa chelukiliyi nindi yena niñodindi akwikala namwana weyala, wamulembeleleli Yehova kulonda yamwinki maana akukulisha nachu mwanawu.

11. Kwesekeja na Ansompeshi 13:8, anvwali anateli kumwimbujola ñahi Manowa?

11 Nihad naAlma, akuBosnia niHerzegovina, adizilili kuchuma cheliliyi Manowa. Ahosheli nawu: “Kufwana Manowa, twamulembeleli Yehova netu yatulomboli kulonda twikali anvwali amawahi. Nawa Yehova wakulaña kulomba kwetu kuhitila muNsona, nyikanda yashindamena haBayibolu, kupompa kwahachipompelu nikupompa kwamaneni.”—Tañenu Ansompeshi 13:8.

12. Chakutalilahwinyi chamwekesheliwu aYosefu naMariya kudi anyanawu?

12 Ikalenu chakutalilahu chachiwahi. Mazu imwahoshaña alema; hela chochu, mwana nateli kudizila kuyuma yimwelaña. Twatela kwiluka netu Yosefu naMariya ekalili chakutalilahu chachiwahi kudi anyanawu, kushilahu niYesu. Yosefu wazatileña nañovu hakwila yakameni chisaka chindi. Kubombelahu, wadiña nakuyikolesha kulonda amukalakeleña Yehova. (Kuhit. 4:9, 10) Hela chakwila Nshimbi hiyadiña yakwila nawu Yosefu watela kutwala chisaka chindi kuYerusalema “hachaaka-hachaaka” nakwanakana Chipandakenuku, yena wayitwalileña. (Luka 2:41, 42) Hadaha atata jawantu amakwawu atoñojokeleña nawu kuya nachisaka chawu hanilu lwendu kwadiña kwakala nawa kwadi kumanisha mpinji nimali amavulu. Hela chochu, Yosefu walemesheli yuma yakuspiritu nawa wadizishili nianyanindi kwila mwomumu. Cheñi, Mariya welukili nankashi Nsona. Wayidizishili anyanindi kukeña Izu daNzambi kuhitila mumazu nimuyuma yelileñayi.

13. Adisumbula amu elili ñahi neyi cheliliwu aYosefu naMariya?

13 Nihad naAlma itwashimuna hakusambila niwena elili neyi cheliliwu aYosefu naMariya. Chumichi chayikwashili ñahi kukwasha mwanawu kumukeña Nzambi nikumukalakela? Ahosheli nawu, “Muchihandilu chetu chejima, twamukwashileña mwanetu kwiluka chichawahila kushakama kwesekeja namwaya yishina yaYehova.” Nihad wabombelelihu nindi, “Chimunakukeña nenu mwanenu yakekali dichimwatela kwikala ninenu.”

14. Muloñadi anvwali chatela kwilukilawu antu ahanjekaña nawanyanawu?

14 Kwashenu anyanenu kutonda amabwambu amawahi. Anvwali ejima ayedi atela kwiluka ahemaña nawanyanawu niyuma yelañawu. Chumichi munabombeli anvwali kwiluka antu ahanjekaña nawanyanawu haIntaneti nihamafoni awu. Antu ahanjekañawu nawu anateli kuluwañesha yitoñojoka yamwana niyilwilu yindi.—1 Kor. 15:33.

15. Chumanyi chatela kudizilaku anvwali kuchuma cheliliyi Jessie?

15 Chumanyi chatela kwilawu anvwali neyi eluka wanyi chakuzatisha makompyuta hela mafoni? Jessie tata yawantu muPhilippines wahosheli nindi: “Twelukili hohu yuma yantesha hayozelu yidi neyi matabuleti nimafoni. Ilaña chumichi hichatukañesheli kudizisha anyanetu hayuma yatama yinateli kufumamu neyi azatishaña yozelu yawu chatamaku.” Jessie halekesheli anyanindi kuzatisha iyi yozelu muloña wakwila yena helukili chakuyizatishaku. Walumbulwili nindi: “Nadiña nakuleja anyanami nami azatisheña yozelu yawu kulonda yiyikwasheña kudiza nyichidi yikwawu, kuloñesha kupompa nikutaña Bayibolu mpinji yejima.” Neyi mudi anvwali, komana mwatañahu dehi nikuhanjeka nawanyanenu hansañu yidi ha jw.org® hasonekawu nawu “Teenagers,” nsañu yahosha hakuhanjeka nikutudika nyevulu haIntaneti? Mwatalahu dehi nawu vidiyo yinakwila nawu Hinyi WunakukuyuulaEyi Aweni Tahindi Chozelu Cheyi? niyaZatishenuña Chiwahi intaneti? * Awa mavidiyo amawahi kutala mpinji yimukudizishaña anyanenu chatela kuzatishawu chiwahi yozelu.—Yish. 13:20.

16. Chumanyi chelañawu anvwali amavulu, nawa yumanyi yinafumimu?

16 Anvwali amavulu azataña nañovu kulonda akwashi anyanawu kudikunda nawantu asha maana hakumukalakela Nzambi. Chakutalilahu, aN’Déni naBomine, adisumbula ashakamaña muCôte d’Ivoire, kakavulu atambikileña nkoñi wañinza kuya nakushakama kwitala dawu. Manakwetu N’Déni wahosheli nindi: “Chumichi chamukwashili chikupu mwanetu weyala. Watachikili wupayiniya nawa chayinu mpinji hinkoñi wañinza wakukwasha.” Kwila mukwasha anyanenu kudikunda nawantu amuchidiwu nehi?

17-18. Mpinjinyi yatela kudizishawu anvwali anyanawu?

17 Tachikenu kudizisha anyanenu hachidiwu atwansi. Neyi anvwali adizishaña anyanawu hachidiwu atwansi chikayikwasha. (Yish. 22:6) Toñojokenu hadi Timotewu, watachikili kwendela hamu nakapostolu Pawulu chelili nakuli dehi. Mama yindi Yunisi ninkaka yindi Lowisi, atachikili kumudizisha “kufuma kuwukeki.”—2 Tim. 1:5; 3:15.

18 Adisumbula amakwawu muCôte d’Ivoire, aJean-Claude naPeace akwashili anyanawu ejima 6 kumukeña Yehova nikumukalakela. Chumanyi chayikwashili? Elili neyi chelili Yunisi naLowisi. Ahosheli nawu: “Twalejeleña anyanetu Izu daNzambi henohu achidi anyikeki, kufuma tuhu mpinji yavwalikiliwu.”—Kuhit. 6:6, 7.

19. Kuleja anyana Izu daNzambi kwatalisha mudihi?

19 Izu dakwila nawu ‘kuleja’ anyana Izu daYehova datalisha mudihi? Izu dakwila nawu ‘kuleja’ datalisha “mukudizisha nikwanukisha kuhitila mukufuntisha funtishahu.” Hakwila eli mwenimu, anvwali atela kwikalaña nawanyanawu mpinji yejima. Mpinji yikwawu chatiyishaña kutama hakwila afuntisheñahu nsañu yoyimu kudi anyanawu. Hela chochu, atela kumona iyi njila nawu diyi njila yimu yakukwashilamu anyanawu kwiluka Izu daNzambi nikudizatisha.

Anvwali atela kwiluka chakudizisha mwana himwana (Talenu paragilafu 20) *

20. Lumbululenu chimunateli kuzatisha Masamu 127:4 hakukulisha anyana.

20 Yilukenu chikupu anyanenu. Mukanda wa Masamu 27 wesekeja anyana najinsewu. (Tañenu Masamu 127:4.) Neyi chochinateli kutuñawu jinsewu kuzatisha yuma yamboka-mboka nikwambuka mukutoha, anyana niwena ambuka. Dichi anvwali atela kwiluka chakudizisha mwana himwana. Adisumbula amuIsrael akwashili anyanawu ayedi kumukalakela Yehova ashimwini chuma chayikwashili. Dichi ahosheli nawu, “Twayidizishileña Bayibolu iwu kankawindi iwu kankawindi.” Hela chochu, mutu wachisaka watela kufuukulahu njila yinamuwahili chili iyi njila hela nehi.

YEHOVA WUKUYIKWASHAÑA

21. Yehova wayikwashaña ñahi anvwali?

21 Mpinji yikwawu anvwali anateli kumona nawu chakala kudizisha anyanawu, ilaña nyana hichawana kufuma kudi Yehova. Wukuyikwashaña mpinji yejima. Watiyaña kulomba kwawanvwali. Nawa wakulaña kulomba kwawu kuhitila muBayibolu, munyikanda yetu, muyakutalilahu nimuwukwashu wafumaña kudi anvwali apama adi muchipompelu.

22. Yumanyi yayiwahi yatela kwililawu anvwali anyanawu?

22 Antu amakwawu ahoshaña nawu wunateli kukulisha mwana hadi yaaka 20, ilaña wunvwali wamanaña wanyi. Hakachi kayuma yayiwahi yatela kuyililawu anyanawu hikuyikeña, kwikalaku nampinji yakwikala nawu, nikuyidizisha Bayibolu. Mwana himwana nateli kuzatisha yuma yimunakumudizisha munjila yambuka. Hela chochu, amavulu akulishawu kudi anvwali amukeña Yehova atiyaña neyi chatiyili Muhela Joanna Mae, wakuAsia, wahosheli nindi: “Neyi nanuka chandizishiliwu anvwali jami, nasakililaña chanfumbiliwu nikundizisha kumukeña Yehova. Hiyanvweli hohuku, ilaña ankwashili nikwikala nachihandilu chamuzañalu.” (Yish. 23:24, 25) Amanakwetu niahela amavulu niwena dichatiyañawu.

KAMINA 59 Tumushimekenu Yehova Hamu

^ para. 5 Komana adisumbula atela kwikala nanyana? Neyi afuukulahu kwikala nanyana, atela kwikala nawanyana añahi? Nawa anateli kuyidizisha ñahi kumukeña nikumukalakela Yehova? Muchinu chibaaba mudi yakutalilahu yamakonu niyishina yamuBayibolu yinateli kutukwasha kuwana ñakwilu yanawa malwihu.

^ para. 15 Talenu cheñi Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1, kape. 36, niVolume 2, kape. 11.

^ para. 60 KULUMBULULA NYEVULU: AkwaKristu adisumbula anakuhanjeka neyi chakwila atela kwikala nanyana hela nehi, anakushinshika hamuzañalu wekalamu nimudimu wekalamu.

^ para. 64 KULUMBULULA NYEVULU: Adisumbula anakudizisha anyanawu hamwana himwana kwesekeja nayaaka yamwana niwuswa wukwetiyi.