Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 19

Kwosi Chuma Chinateli Kuyihukesha Antu Aloña

Kwosi Chuma Chinateli Kuyihukesha Antu Aloña

“Akeña nshimbi jeyi amonaña kumwena zo-o nankashi; hiyakweti hakudimbukilaku.”—MAS. 119:165.

KAMINA 122 Ikalenu Akola Mbe-e Chakadi Kuswijewa!

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1-2. Nsoneki wumu wahosheli nindidi, nawa tukuhanjekadi muchinu chibaaba?

MAKONU antu amavulu ahoshaña nawu amukuhwelela Yesu, ilaña hiyetejaña yuma yatañishileñayiku. (2 Tim. 4:3, 4) Nsoneki wumu wahosheli nindi: “Neyi kwadiña ‘Yesu’ mukwawu makonu wadi kuhoshaña neyi chahosheleñayi Yesu wadiñaku hakusambila . . . , komana twadi kumukaana neyi chitwamukaanini yaaka 2000 yinahitihu? . . . Ñakwilu yidi nawu: Eña, twadi kumukaana.”

2 Antu amavulu muyaaka nkulakaji yatachi amutiyili Yesu chatañishileñayi nawa amumweni chakoñeleñayi yihayamisha ilaña akaanini kumukuhwelela. Muloñadi? Muchibaaba chinafumihu, twahanjekeli hayuma yiwana yaletesheli antu ahukani namazu ahosheleñayi Yesu niyuma yelileñayi. Tuhanjekelenuhu cheñi yuma yiwana. Chitukuhanjekaña tukwiluka muloña waweni antu makonu chayikaaninañawu akwakumulondela Yesu nichitunateli kubula kuhukana.

(1) YESU WADIÑA NACHAAMBU WANYI

Antu amavulu ahukeni muloña wawantu adikundileña naYesu. Iyi yuma yinateli kuhukesha ñahi antu makonu? (Talenu paragilafu 3) *

3. Chumanyi cheliliyi Yesu chaletesheli antu amavulu ahukani?

3 Hampinji yadiñayi hamaseki, Yesu wadikundileña nawantu ejima. Wadiileña hamu nawantu aheta, akweti wuswa nawa wadiña nampinji yakuhanjeka nawatuzweñi niantu akabakana. Kubombelahu, wayitiyilileña wushona antu amweneñawu nawu “akwanshidi.” Dichi antu adimweneña kuloña ahukeni nayuma yelileñayi Yesu. Ayihwili atumbanji twindi nawu: “Muloñadi chimwadiilaña nikunwa hamu nawakwakutambula nyisonku niakwanshidi?” Yesu wakwili nindi: “Antu akola hiyakeñaña ndotoluku, chiña akata hohu. Ami nenzi nakutambika akwanshidi kulonda abalumuki munyichima yawu, bayi aloñaku.”—Luka 5:29-32.

4. Kwesekeja nachashimwini kaprofwetu Isaya aYudeya ateleleli kukuhwelela nawudi hadi Mesiya?

4 Nsona jahoshaña nawudi? Henohu Mesiya kanda yenzi, kaprofwetu Isaya washimwini nindi akamukaana kudi antu amukaayi. Iwu wuprofwetu washimwineñahu dehi nawu: “Amudiwili amuumbili kudi antu . . . amudiwili neyi muntu abutilañawu antu mesu awu hitwamumweni kulemaku.” (Isa. 53:3) Mesiya ateleleli kumudiwula “kudi antu,” dichi aYudeya amuyaaka nkulakaji yakusambila ateleli kwiluka nawu Yesu akamukaana.

5. Indi antu amavulu makonu ayimonaña ñahi akwakumulondela Yesu?

5 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Akulumpi jansakililu akeñaña antu alema, aheta niamonañawu nawu akweti maana mukaayi kwikala mumachechi awu. Awa akulumpi jakwitiya etejaña awa antu amuchidiwu kwikala mumachechi awu hela chakwila akweti yilwilu yakaanishawu muBayibolu. Awa akulumpi jansakililu ayidiwulaña antu jaYehova akweti yilwilu yayiwahi, muloña wena alondelaña wanyi yilwilu yamukaayi. Pawulu washimwini nindi, Nzambi watondeli antu ‘adiwulañawu.’ (1 Kor. 1:26-29) Hela chochu, Yehova wamonaña ambuñindi ejima ashinshika nindi alema.

6. Tunateli kumwimbujola ñahi Yesu neyi chinamwekeshiwu haMatewu 11:25, 26?

6 Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana? (Tañenu Matewu 11:25, 26.) Bayi ayiluwañesha nayitoñojoka yamukaayi nachayimonañawu antu jaNzambiku. Ilukenu nenu Yehova wazatishaña antu adizoza hakwila nkeñelu yindi. (Mas. 138:6) Nawa toñojokenu hanyidimu yinazatiyi kuzatisha antu amonañawu mukaayi nawu ataña wanyi hela nawu adana maana.

(2) YESU WASOLWELI NTAÑISHILU YAKUTWAMBA

7. Muloñadi Yesu chayiteneneniyi aFwarisi nindi anfwikiji nawa chumanyi cheliliwu?

7 Yesu wayifwishili akulumpi jansakililu amumafuku indi namuloña, muloña wakwila ayidizishileña wanyi antu yuma yakeñañayi Yehova. Chakutalilahu, wamwekesheli nindi aFwarisi adiña anfwikiji muloña alemesheli kwisuka kumakasa kubadika kwakamena anvwali jawu. (Mat. 15:1-11) Atumbanji twaYesu atela ahayamini namazu ahosheliyi. Dichi amwihwili nawu: “Wuneluki ntahi neyi aFwarisi ahila chiyatiyawu mazu iwahosha?” Yesu wayakwili nindi: “Mutondu wejima wabulili kutumbawu kudi Tata yami wekala mwiwulu akawuchañula. Yilekenu ahileña. Hiyanlomboli amputamesu. Muloña neyi mputamesu yalombola mukwawu mputamesu, wejima wawu akuholokela mwibuku.” (Mat. 15:12-14) Yesu hetejeli yitoñojoka yawakulumpi jansakililu kumukañesha kuhosha chalalaku.

8. Yesu wamwekesheli ñahi nindi bayi neyi yuma yejima yatañishañawu munsakililu Nzambi hayitejaku?

8 Yesu wamwekesheli cheñi nindi yuma yatañishileñawu munsakililu yadiña yakutwamba. Wahosheli wanyi nindi yuma yejima yakuhwelelawu munsakililu Nzambi wayitejaña. Ilaña washimwini nindi antu amavulu akaya munjila yabwambwañana yatwalaña kukujilumuka, ilaña antesha akekala munjila yanyanya yatwalaña kuwumi. (Mat. 7:13, 14) Wahosheli nindi antu amakwawu akamwekana neyi amukalakelaña Nzambi, ilaña hiyamukalakelañaku. Watusoñamishili nindi: “Babalenu nawatuprofwetu akutwamba enzaña kudi enu iku anavwali yitembi yanyikoku, ilaña mukachi hiyatuñwidi afwa hakuda. Mukuyilukila kunyikabu yawu.”—Mat. 7:15-20.

Antu amavulu ahukeni muloña chasolweliyi yuma yakuhwelelawu mukwitiya kwakutwamba niyuma yatama yekalamu. Iyi yuma yinateli kuhukesha ñahi antu makonu? (Talenu paragilafu 9) *

9. Ntañishilu yamuchidinyi yamwekesheliyi Yesu nindi yadiña yakutwamba?

9 Nsona jahoshaña nawudi? Wuprofwetu wamuBayibolu washimwineñahu dehi nawu iyena detala daYehova dakamuda Mesiya kumuchima. (Mas. 69:9; Yow. 2:14-17) Idi iyena damuletesheli Yesu kusolola yuma yakuhwelelawu mukwitiya kwakutwamba niyuma yatama yekalamu. Chakutalilahu, aFwarisi akuhweleleli nawu wumi wafwaña wanyi, Ilaña Yesu watañishileña nindi afu adi mutulu. (Yow. 11:11) ASadusi akuhweleli nawu kwosi kusañuka, ilaña Yesu wamusañwili ibwambu dindi Lazaru. (Yow. 11:43, 44; Yilw. 23:8) AFwarisi atañishileña nawu Nzambi diyi watela kufuukula yuma yitwatela kwila hela yinateli kutumwekena, ilaña Yesu watañishileña nindi antu anateli kutondahu kumukalakela Nzambi hela nehi.—Mat. 11:28.

10. Muloñadi antu amavulu chahukenañawu nantañishilu yetu?

10 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Antu amavulu ahukanaña muloña yuma yamuBayibolu yitwatañishaña yasololaña ntañishilu yakutwamba. Akulumpi jansakililu atañishaña anyikoku awu nawu Nzambi wochaña antu atama mukesi kahelu. Azatishaña iyi ntañishilu yakutwamba kulonda ayiyuuleña antu. Etu ambuña aYehova adifukulaña kudi Nzambi wukweti kukeña, twasololaña iyi ntañishilu yakutwamba. Akulumpi jansakililu atañishaña cheñi nawu wumi wafwaña wanyi. Twatañishaña netu iyi ntañishilu yekala yamuBayibolu wanyi, muloña neyi yadiña yalala kwosi wadi kukeña nindi akamusañuli. Hela chakwila nsakililu yatañishaña nawu yuma yejima ayifuukula dehi kudi Nzambi, twadizishaña netu muntu wukweti wuswa wakutondahu kumukalakela Nzambi hela nehi. Awa akulumpi jansakililu elaña ñahi? Kakavulu ahilaña.

11. Kwesekeja namazu aYesu ekala haYowanu 8:45-47, Nzambi wakeñaña antu jindi kwiladi?

11 Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana? Neyi twakeña chalala, twatela kukuhwelela nikwovwahila izu daNzambi. (Tañenu Yowanu 8:45-47.) Kwambukaku naSatana Diyabolu, hitwakakaana chalalaku. Hitwakelahu chuma chidi chejima chaditadikishaña nayuma yitwakuhwelelaku. (Yow. 8:44) Nzambi wakeñaña nindi antu jindi ‘aheleña yuma yatama’ nawa ‘akakeleña kuyuma yayiwahi’ neyi cheliliyi Yesu.—Rom. 12:9; Heb. 1:9.

(3) YESU AMUKABISHILI

Antu amavulu ahukeni muloña chafwililiyi hamutondu wakuyandishila. Iyi yuma yinateli kuhukesha ñahi antu makonu? (Talenu paragilafu 12) *

12. Muloñadi aYudeya amavulu chamukaaniniwu Yesu nanochu chamujahiliwu?

12 Chumanyi chikwawu chaletesheli aYudeya amukaani Yesu? Pawulu wahosheli nindi: “Twashimwinaña hadi Kristu ajahililiwu hamutondu, kudi aYudeya chumichi hichuma chakuhukesha.” (1 Kor. 1:23) Muloñadi aYudeya amavulu chamukaaniniwu Yesu hamuloña wakwila amujahilili hamutondu wakuyandishila? Wena atoñojokeleña nawu Yesu amujahilili hamutondu wakuyandishila muloña hikapondu nawa mukwanshidi bayi Mesiyaku.—Kuhit. 21:22, 23.

13. Chumanyi chabulili kwilukawu antu amukaanini Yesu?

13 Dichi aYudeya ahukeni akañenyi kwiluka nawu Yesu hadiña namuloñaku nawa amutwambilili nikumukabisha chakadi muloña. Antu amusompesheleña Yesu hiyakameneni chuma chidi chejimaku. Añanji amuchota cheneni chawaYudeya apompeli hamu swayi-swayi kulonda amusompeshi Yesu nawa hiyalondeleli nshimbi yashimunawu hakusompeshaku. (Luka 22:54; Yow. 18:24) Chatela asambili kutiyilila nyiloña yamutwikileñawu Yesu nawa amoni wunsahu wunakumwinkelawu nyiloña, wena “amukeñeleleña Yesu wunsahu wakutwamba kulonda amujahi.” Chakañenyiwu kwila mwenimu, kapristu muneni wamutwalili Yesu hambadi nakumweseka kulonda amuwani nanyiloña. Chumichi chambukiliku nanshimbi. (Mat. 26:59; Maku 14:55-64) Hanyima yakwila Yesu anamusañuli dehi kufuma mudi afu, añanji abula kushinshika “ayinkeli mali amavulu asiliva” amashidika awaRoma ahembeleña kwijamu kulonda ashimuni nsañu yakutwamba chaletesheli Yesu yabuli kwikala mwijamu.—Mat. 28:11-15.

14. Nsona yahosheleñahu dehi nawudi kutalisha hakufwa kwaMesiya?

14 Nsona jahoshaña nawudi? Hela chakwila aYudeya amavulu amumafuku aYesu akuhweleleli wanyi nawu Mesiya wateleleli kufwa, talenu chiyaprofweteleñahu dehi muJinsona: “Nanochu chamwañiliyi wumi windi hakufwa nanochu chamubombeluwu hamu nawakwakuputola hela chochu hakusenda nshidi yawantu amavulu hakulembelela niakwakuputola.” (Isa. 53:12) Dichi aYudeya hiyateleli kuhukana nachamujahiliwu Yesu neyi mukwanshidiku.

15. Nsañwinyi yayitwambilañawu aYinsahu jaYehova yinaleteshi antu amakwawu kuhukana?

15 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Yesu amutwambilili nawa amwinkeli muloña, nimakonu, antu ayilaña aYinsahu jaYehova chochimu. Talenu iyi yakutalilahu. Muyaaka yamuma 1930 nimuma 1940, kwadiña nyiloña yayivulu yateleleliwu kusompa aYinsahu muUnited States kulonda ekali asubuka hakudifukula kudi Nzambi. Añanji amakwawu atumwekesheleleña chaambu. MaChechi nimatuña amuQuebec niCanada, azatilili hamu nakulekesha mudimu wetu. Akwakushimwina amavulu ayikasili muloña adiña nakulejaku antuñi nawu hadi Wanta waNzambi. Muchilombu chawaNazi muGermany, amanakwetu amavulu atwansi ashinshika ayijahili. Hadi yaaka yantesha yinahitihu, amanakwetu amavulu muRussia anayinki nyiloña nawa anayikasi muloña wakushimwina nsañu yamuBayibolu, muloña wunakutenawu kudi akwawuswa nawu “mudimu wawantu adimena.” Bayibolu yaNew World Translation of the Holy Scriptures niyena ayikaanisha nawa ayitenaña nawu “Bayibolu yadimena” muloña yazatisha ijina daYehova.

16. Neyi chinashimuniwu ha 1 Yowanu 4:1, muloñadi chitwatela kubulila kwiteja kutudimba nansañu yakutwamba yahoshañawu hadi antu jaYehova?

16 Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana? Ilukenu oyu nsañu chiyidi. Mumpanji yindi yahampidi, Yesu wayisoñamishili antiyilili jindi nindi antu amakwawu ‘akayitwambila yuma yatama yeñi-nayeñi.’ (Mat. 5:11) Iku kutwamba kwafumaña kudi Satana. Waluwañeshaña akwakudimbulula kutandisha nsañu yakutwamba hadi antu akeña chalala. (Chim. 12:9, 10) Twatela kukaana nsañu yejima yakutwamba yafumaña kudi akwakudimbulula. Bayi twiteja iyi nsañu yakutwamba yizeyeshi chikuhwelelu chetuku.—Tañenu 1 Yowanu 4:1.

(4) YESU AMUFUKEJELELI NAWA AMUSHIYILI

Antu amavulu ahukeni muloña wakumufukejelela kudi Yudasi. Iyi yuma yinateli kuhukesha ñahi antu makonu? (Talenu maparagilafu 17-18) *

17. Yuma yamwekeni kwakwihi nakufwa kwaYesu yahukesheli ñahi antu?

17 Henohu Yesu kanda yafwi, amufukejeleli kudi wumu hadi apostolu indi 12. Kapostolu windi mukwawu wamukaanini mapampa kasatu nawa apostolu indi ejima amushiyili wowuna wufuku. (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75) Yesu wahayamini wanyi. Washimwineñahu dehi nindi chumichi chikamwekana. (Yow. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Chamweniwu yumiyi, antu adi kuhukana adi kuhosha nawu: ‘Neyi dichidi apostolu aYesu ami kwila nikala hanidi izanvu nehi!’

18. Wuprofwetwinyi washikijeweli henohu Yesu kanda yafwi?

18 Nsona jahoshaña nawudi? Yaaka yayivulu yahitilihu henohu Yesu kanda yenzi hamaseki, Yehova wamwekesheli Mwizu dindi nindi Mesiya akamufukejela namali asiliva 30. (Zek. 11:12, 13) Nawa muntu wakamufukejela wukekala ibwambu daYesu. (Mas. 41:9) Kaprofwetu Zekariya wasonekeli cheñi nindi: “Mutapi kabiña, nyikoku yipalañani ndundu.” (Zek. 13:7) Chatela ahukaneña nayuma yamwekeneña, chikuhwelelu chawantu ashinshika chakoleleliku hakumona iwu wuprofwetu chiwashikijeweleña.

19. Antu akweti nyichima yashinshika eluka nawudi?

19 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Makonu, aYinsahu amakwawu analeki kumukalakela Yehova, anekali akwakusekesha nawa anakuluwañesha amakwawu. Anatandishi nsañu yakutwamba hadi aYinsahu jaYehova haintaneti, hayikuzulemba nimuyipapilu yansañu. Ilaña antu akweti nyichima yashinshika ahukanaña wanyi. Kwambukaku, eluka nawu Bayibolu yashimwineñahu dehi nawu yumiyi yikamwekana.—Mat. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana hamuloña wawantu anafumi muchalala? (2 Timotewu 4:4, 5)

20 Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana? Twatela kukolesha chikuhwelelu chetu kuhitila mukudiza mpinji yejima, kulombaña mpinji yejima nikutwalekahu kuzata mudimu watwinkayi Yehova. (Tañenu 2 Timotewu 4:4, 5.) Neyi tukweti chikuhwelelu chakola, tukatiya woma wanyi neyi tutiya antu anakuhosha nsañu yatama hadi aYinsahu jaYehova. (Isa. 28:16) Kukeña kutwamukeña Yehova, Izu dindi niamanakwetu kukatukwasha kubula kuhukana hamuloña wawantu anafumi muchalala.

21. Hela chakwila antu amavulu akaanaña nsañu yetu, chumanyi chitwatela kwiluka?

21 Mumafuku awapostolu, antu amavulu ahukeni nawa amukaanini Yesu. Hela chochu, amavulu amukuhweleleli. Imu munadibombeli nikaYudeya wumu membala wamuchota chaSanihedilini “niatupristu amavulu.” (Yilw. 6:7; Mat. 27:57-60; Maku 15:43) Nimakonu, antu amavulu ahukanaña wanyi. Muloñadi? Muloña eluka nawa akeña chalala chekala muBayibolu. Izu daNzambi dahosha nawu: “Akeña nshimbi jeyi amonaña kumwena zo-o nankashi; hiyakweti hakudimbukilaku.”—Mas. 119:165.

KAMINA 124 Twikalenu Ashinshika

^ para. 5 Muchibaaba chinafumihu, twahanjekeli yuma yiwana yaletesheli antu amukaani Yesu kunyima niyaleteshaña antu makonu ayikaani akwakumulondela. Muchinu chibaaba, tukuhanjekelahu cheñi yikuma yiwana. Tukuhanjeka cheñi muloña waweni antu amukeña Yehova chabulaña kuhukenawu.

^ para. 60 KULUMBULULA MWEVULU: Yesu nakudiila hamu yakuda naMatewu niakwakutambula nyisonku.

^ para. 62 KULUMBULULA MWEVULU: Yesu nakuhaña antu anakulandishila mutembeli.

^ para. 64 KULUMBULULA MWEVULU: Yesu anamusendeshi mutondu wakuyandishila.

^ para. 66 KULUMBULULA MWEVULU: Yudasi namufukejeli Yesu nachinjikijilu chakumufufwa.