Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 18

Mukwiteja Chuma Chidi Chejima Chiyikañeshi Kumulondela Yesu?

Mukwiteja Chuma Chidi Chejima Chiyikañeshi Kumulondela Yesu?

“Muntu wukubula kumona mudami chuma chakumudimbwisha, nakooleki.”—MAT. 11:6.

KAMINA 54 “Iyi Diyi Njila”

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1. Chumanyi chayihayamishili hampinji yimwayilejeliku antu nsañu yamuBayibolu?

MUNAKWANUKA mpinji yimwelukili chalala? Chadiña chaswayi kutiyishisha yuma yejima yimwadizileña muBayibolu. Mwatoñojokeli nenu antu ejima akwiteja yuma yimwakuhweleleli. Mwelukili nenu nsañu yamuBayibolu yikuyikwasha kwikala namuzañalu muchihandilu chawu makonu nawa akuchiñejaña yuma yayiwahi kumbidi. (Mas. 119:105) Dichi mwayilejeli amabwambu jenu niantaña jenu chalala chimwadizili. Hanu dinu chumanyi chamwekeni? Mwahayamini, muloña antu akaanini yuma yimwayilejeli.

2-3. Antu amavulu mumafuku aYesu, amumweneña nawudi yena ninsañu yatañishileñayi?

2 Hitwatela kuhayama neyi antu anakukaana nsañu yitwashimwinañaku. Mumafuku aYesu, antu amavulu amukaanini hela chakwila wakoñeli yihayamisha, yamwekesheleña nawu amukwashileña kudi Nzambi. Chakutalilahu, Yesu wamusañwili Lazaru, chihayamisha chadi kuletesha akwakumudimbulula abuli hakuleyela. Hela chochu, anlomboli jawaYudeya hiyamukuhweleleli Yesu nawu hiMesiyaku. Dichi, akeñeleña kumujaha Yesu niLazaru.—Yow. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

3 Yesu welukili nindi antu amavulu aketeja wanyi nawu hiMesiya. (Yow. 5:39-44) Walejeli izanvu dawatumbanji twaYowanu Mupapatishi nindi: “Wudi namuzañalu yowu muntu wabulaña kuwana chuma chakumuhukesha mudi ami.” (Mat. 11:2, 3, 6) Muloñadi antu amavulu chamukaaniniwu Yesu?

4. Tukuhanjekadi muchinu chibaaba?

4 Muchinu chibaaba nichinalondelihu, tukudiza yuma yaletesheli antu amavulu mumafuku awapostolu abuli kumukuhwelela Yesu. Tukwiluka cheñi yuma yaleteshaña antu amavulu makonu akaneña nsañu yitwayishimwinaña. Chabadika, tukudiza muloña waweni wutwatela kumukuhwelela chikupu Yesu kulonda tubuleña kuhukana.

(1) CHIHANDILU CHAYESU

Amavulu ahukeni muloña weluña kwakuliliyi Yesu. Iyi yuma yoyimu yinateli kuyihukesha ñahi antu amakwawu makonu? (Talenu paragilafu 5) *

5. Muloñadi antu amakwawu chatoñojokeleñawu nawu hadaha Yesu hidiyi Mesiya ashimwineñahu dehiku?

5 Antu amavulu amukaanini Yesu muloña weluña kwakuliliyi. Elukili nawu Yesu wadiña ntañishi wamuwahi nawa wakoñeli yihayamisha. Ilaña wena atoñojokeleña nawu wadiña hohu mwana kamukwakusoña. Nawa wafumini kuNazareta, musumba wamweneñawu antu amavulu nawu walema wanyi. Nataneli wekalili kambanji kaYesu niyena hakusambila wahosheli nindi: “Komana muNazareta munateli kufuma chuma chachiwahi tahindi?” (Yow. 1:46) Hadaha Nataneli waheleli musumba mwashakamineñayi Yesu. Indi kwiji watoñojokeleña hawuprofwetu wekala haMika 5:2, washimwineñahu dehi nawu Mesiya wakavwalikila muBetelemi bayi muNazaretaku.

6. Chumanyi chadi kuyikwasha antu amumafuku aYesu kumwiluka Yesu nawu diyi Mesiya?

6 Nsona jahoshaña nawudi? Kaprofwetu Isaya washimwineñahu dehi nindi ayilumbu jaYesu akasha wanyi maana ‘kunsañu yekiñu [daMesiya].’ (Isa. 53:8) Nsañu yayivulu adiña ayiprofweta dehi. Neyi chakwila awa antu ashiliku muchima wakukeñakeña nsañu yalala, mutenowu adi kwiluka nawu Yesu wavwalikilili muBetelemi nawa wadiña mwana kaMwanta Davidi. (Luka 2:4-7) Dichi, Yesu wavwalikilili kwiluña dashimunawu muwuprofwetu wudi haMika 5:2. Hanu dinu, kukala kwadiña hadihi? Antu akunkulwileña swayi. Hiyadiña eluka wunsahu wejimaku. Hamuloña wachumichi, amukaanini Yesu.

7. Muloñadi antu amavulu makonu chakaaninañawu kwikala antu jaYehova?

7 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Antu jaYehova amavulu hiyatuzweñi. Dichi, antu amavulu ayimonaña nawu ‘ataña . . . wanyi nawa ekala neyi akwawu abula kutaña.’ (Yilw. 4:13) Amakwawu ahoshaña nawu antu jaNzambi anateli wanyi kudizisha antu Bayibolu muloña aya wanyi kumashikola kwadizishañawu jansakililu. Amakwawu ahoshaña nawu “Nsakililu yawaYinsahu jaYehova yakuAmerica,” iku muUnited States mwekala hohu aYinsahu jaYehova antesha. Amakwawu ayilejaña nawu aYinsahu jaYehova amukuhwelela Yesu wanyi. Hadi yaaka yinahitihu antu jaYehova ayiteneneña nawu “aKomunisiti,” “akwakwendesha ituña akuAmerica” nawa “antu adimena.” Hamuloña wakwila antu alejañawu nsañu yamuchidiwu eluka wanyi walala, ahukanaña.

8. Kwesekeja naYilwilu 17:11, chumanyi chatela kwilawu antu neyi anakukeña kuyiluka ambuña Nzambi amakonu?

8 Muntu nateli kwila ñahi kulonda yabuleña kuhukana? Muntu watela kwiluka walala kutalisha hanoyu nsañu. Dichuma cheliliyi Luka nsoneki waNsañu Yayiwahi. Wazatili nañovu hakwila nawu yadizi “yuma yejimiyi.” Wakeñeleña nindi antiyilili jindi ‘eluki chikupu yuma yejima’ yatiyiliwu hadi Yesu. (Luka 1:1-4) AYudeya akunyima muBereya adiña neyi Luka. Chatiyiliwu nsañu yayiwahi yahosha hadi Yesu katachi adiña nakutalatala muNsona jachiHeberu kulonda amoni neyi yuma yayilejeliwu yadiña yalala hela nehi. (Tañenu Yilwilu 17:11.) Munjila yoyimu, antu atela kwilaña chuma chochimu. Atela kwesekejaña yuma yayidizishañawu kudi antu jaNzambi nachahosha Nsona. Atela cheñi kwiluka yuma yineliwu antu jaYehova makonu. Neyi eluka “wunsahu walala,” hiyakwiteja nsañu yakutwamba kuyiluwañeshaku.

(2) YESU WAKAANINI KUKOÑA YIHAYAMISHA YADI KUMUMWEKESHA NAWU HIMESIYA

Amavulu ahukeni muloña wakaanini kukoña yinjikijilu. Iyi yuma yoyimu yinateli kuyihukesha ñahi antu amakwawu makonu? (Talenu maparagilafu 9-10) *

9. Chumanyi chamwekeni chelili Yesu yakaani kuyikoñela chinjikijilu chakufuma mwiwulu?

9 Antu amakwawu mumafuku aYesu akeñeleña yinjikijilu yayivulu. Akeñeleña nawu “yayimwekesheli chinjikijilu chakufuma mwiwulu” kulonda dinu akuhweleli nawu diyi Mesiya. (Mat. 16:1) Hadaha akeñeleña nawu yakoñi chinjikijilu muloña wansañu yatañiliwu haDanyeli 7:13, 14. Hela chochu, hiyadiña mpinji yatoñweliyi Yehova nindi iwu wuprofwetu wushikijewiku. Yesu wayitañishili yuma yayivulu yadi kuyiletesha akuhweleli nawu wadiña Mesiya. Ilaña chakaaniniyi kuyikoñela chinjikijilu chakeñeleñawu, ahukeni.—Mat. 16:4.

10. Yesu washikijili ñahi mazu asonekeliyi Isaya hadi Mesiya?

10 Nsona jahoshaña nawudi? Kaprofwetu Isaya wasonekeli hadi Mesiya nindi: “Hakabilela hela kubobola hela kutiyakesha izu dindi hanzuku.” (Isa. 42:1, 2) Yesu wazatileña mudimu windi wakushimwina chakadi kuditumbakesha. Hatuñili matembeliku nawa wavwalileña wanyi yakuvwala yambukaku yawakulumpi jakwitiya hela kumutena majina ajinkumbu jakwitiya. Hampinji yamwihwileñawu, Yesu wakaanini kumutiyisha Mwanta Herodi kuwaha chakaaniniyi kumumwekeshela chinjikijilu. (Luka 23:8-11) Yesu wakoñeleña yihayamisha, ilaña washili muchima hakushimwina nsañu yayiwahi. Wayilejeli atumbanji twindi nindi, “muloña dichuma chinenjilili.”—Maku 1:38.

11. Yitoñojokanyi yaluwa yikwetiwu antu makonu?

11 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Makonu antu amavulu atiyaña kuwaha namachechi amaneni nawa awahishawu chiwahi kudi akulumpi jansakililu akweti jinkumbu jalema. Cheñi azañalalaña nayidika yabula kwilukawu kuyafumini. Ilaña antu ayaña kunawa machechi amwilukaña wanyi Nzambi niyuma yafwilaña kwilayi. Antu enzaña kukupompa kwetu kwawakwaKristu elukaña yuma yakeñañayi Yehova nindi twileña nikwila nkeñelu yindi. Matala etu aWanta ekala awunyonji, ilaña hiyekala akuwahisha nayuma yasweja wuseyaku. Antu alombolaña avwalaña yakuvwala yambukaku wanyi; hela hiyayitenaña jinkumbu jalemaku. Yuma yitwatañaña niyitwakuhwelela yafumaña muBayibolu. Hela chochu, antu amavulu ahukanaña muloña atoñojokaña nawu njila yitwadifukwilañamu yasweja kupela nawa nsañu yitwatañishaña yesekana wanyi nayuma yakeñañawu kutiya.

12. Kwesekeja naAHeberu 11:1, 6, chikuhwelelu chetu chatela kushindamena hachumanyi?

12 Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana? Kapostolu Pawulu wayilejeli akwaKristu ashakamineña muRoma nindi: “Chikuhwelelu chenzaña hadi muntu neyi natiyi mazu. Nawa muntu watiyaña mazu neyi kudi wunakuhosha nsañu yahosha hadi Kristu.” (Rom. 10:17) Dichi twekalaña nachikuhwelelu kuhitila mukudiza Nsona, bayi mukwila yidika yajinsakililu yabula kwikala muBayibolu, hela chakwila yayiwahi chamuchidinyiku. Twatela kwikala nachikuhwelelu chakola kushindamena hakwiluka kwalala, muloña “chakadi chikuhwelelu, hichikutwesheka kumuzañalesha Nzambiku.” (Tañenu AHeberu 11:1, 6.) Dichi, hitunakukeña kumona chinjikijilu kufuma mwiwulu kulonda dinu twiteji netu tunawani chalalaku. Yuma yitunadizi muBayibolu yinateli kutukwasha kwiluka netu ichi dichalala nikuleka kujinooka.

(3) YESU WAKAANINI KULONDELA TUSHIDIKILU TWAWAYUDEYA

Amavulu ahukeni muloña wakaanini tushidikilu twawu. Iyi yuma yoyimu yinateli kuyihukesha ñahi antu amakwawu makonu? (Talenu paragilafu 13) *

13. Chumanyi chaletesheli antu amavulu amukaani Yesu?

13 Mumpinji yaYesu, atumbanji twaYowanu Mupapatishi ahayamini muloña atumbanji twaYesu ashakamineña wanyi chakadi kuda. Yesu wayilumbulwili nindi hiyateleli kushakama chakadi kuda iku yena wuchidi wamumiku. (Mat. 9:14-17) Hela chochu, aFwarisi niantu amudimbulwileña amwinkeleña Yesu nyiloña muloña yena walondeleleña wanyi tushidikilu twawu. Azuwili chokileñayi antu akata haSabata. (Maku 3:1-6; Yow. 9:16) Amwekeneña neyi alemesha Sabata; ilaña hampinji yoyimu, adiña nakulandishila mutembeli. Azuwili chelili Yesu yayihoshimu muloña wakulandishilamu. (Mat. 21:12, 13, 15) Nawa kudi ana ashimwininiyi Yesu musinagogi muNazareta ahilili chelili Yesu yazatishi yakutalilahu yansañu yawaIsarela nakumwekesha nindi adiña adikeña aweni nawa abula chikuhwelelu. (Luka 4:16, 25-30) Ichi chuma cheliliyi Yesu chaletesheli antu amavulu kuhukana.—Mat. 11:16-19.

14. Muloñadi Yesu chakaaniniyi tushidikilu twawantu twabulili kuditeja naNsona?

14 Nsona jahoshaña nawudi? Yehova wahosheleli mudi kaprofwetu kindi Isaya nindi: “Antu awa hiyakukundama kwakwihi hiyakunlemesha natunwa twawu yawu kwinza nyichima yawu ayifumisha dehi ayitwala dehi kwakulehi nanami niwoma wawu wantiyañawu hichuma chakuyileja kudi antu hohu.” (Isa. 29:13) Yesu welili hohu chiwahi kukaana tushidikilu twawu twabulili kuditeja nachahosha Nsona. Antu alemesheli nshimbi nitushidikilu twawantu kubadika Nsona amukaanini Yehova niMesiya atemesheliyi.

15. Muloñadi antu amavulu chayihelelawu aYinsahu jaYehova?

15 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Antu amavulu ahilaña neyi aYinsahu jaYehova abula kudibomba nawu hakwanakana yidika yabula muNsona, chidi neyi mafuku akuvwalika niKrisimansi. Amakwawu niwena ahilaña neyi aYinsahu jaYehova akaana kwanakana yidika yetuña hela kulondela tushidikilu twahayipenji twakaanishawu Mwizu daNzambi. Antu ahukanaña nayuma yelañawu aYinsahu jaYehova anateli kukuhwelela nawu Nzambi wetejaña njila yadifukwilañamu kudi yena. Kwila amutiyisha kuwaha Nzambi neyi alemesha tushidikilu twamukaayi kubadika chatañishaña Bayibolu nehi.—Maku 7:7-9.

16. Kwesekeja naMasamu 119:97, 113, 163-165, chumanyi chitwatela kwila, nawa chumanyi chitwatela kutondolwela?

16 Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana? Twatela kukeña nankashi nshimbi jaYehova niyishina. (Tañenu Masamu 119:97, 113, 163-165.) Neyi tumukeña Yehova, tukukaanaña tushidikilu twamuneñeshaña. Hitukwiteja chuma chidi chejima kutukañesha kumukeña Yehovaku.

(4) YESU WAHIMPILI WANYI NFULUMENDI

Amavulu ahukeni muloña wakaaniniyi kudiñija munsañu jamatuña nachiyuulu. Iyi yuma yoyimu yinateli kuyihukesha ñahi antu amakwawu makonu? (Talenu paragilafu 17) *

17. Chumanyi chaletesheli antu amavulu mumafuku aYesu kuhukana?

17 Antu amakwawu mumafuku aYesu akeñelaña kuhimpa nfulumendi. Akuhweleleli nawu Mesiya wukuyisubula kuchiyuulu chawaRoma. Ilaña cheliliwu nawu amudiishi Yesu wanta, wakaanini. (Ywn 6:14, 15) Amakwawu, kushilahu niatupristu, atiyili woma nawu Yesu wukuhimpa nfulumendi. Chumichi chadi kuyihilisha aRoma nawa adi kuyitambula atupristu ñovu yayinkeliwu. Iyi nsañu yaletesheli aYudeya amavulu kuhukana.

18. Wuprofwetwinyi wamuBayibolu wahosheleña hadi Mesiya wadiwiliwu amavulu?

18 Nsona jahoshaña nawudi? Hela chakwila wuprofwetu wawuvulu washimwineñahu dehi nawu Mesiya wukekala Mushidika mukwakwimika mushindu, wuprofwetu wukwawu wamwekesheli nawu wakasambila kufwa kukoola nshidi jetu. (Isa. 53:9, 12) Muloñadi aYudeya chatoñojokeleleñawu mwaluwa hadi Mesiya? Antu amavulu mumafuku aYesu adiwileña wuprofwetu wejima wabulileña kuhosha hakumanisha kukala kwawu hayina mpinji.—Yow. 6:26, 27.

19. Yumanyi yaleteshaña antu amavulu kukaana nsañu yetu?

19 Komana dichidiwu antu makonu? Eña. Makonu antu amavulu ahukanaña muloña twadiñijaña wanyi mujamatuña nachiyuulu. Akeñaña nawu ninetu tudibombi nawu hakutonda anlomboli. Ilaña, tweluka netu neyi tutonda muntu netu yekali nlomboli yetu, dikwila nawu tunakumukaana Yehova. (1 Sam. 8:4-7) Antu anateli cheñi kukeña nawu tutuñeña mashikola, yipateli nikuhana wukwashu kudi antu. Akaanaña nsañu yetu muloña twasha muchima hamudimu wakushimwina, bayi hakumanisha kukala kudi mukaayiku.

20. Neyi chinamwekeshiwu mumazu aYesu adi haMatewu 7:21-23, twatela kusha muchima hachumanyi?

20 Tunateli kwila ñahi kulonda tubuleña kuhukana? (Tañenu Matewu 7:21-23.) Twatela kusha muchima hamudimu watulejeliyi Yesu kuzata. (Mat. 28:19, 20) Bayi tuluwankana nansañu jamwituña nikukeña kumanisha kukala kudimuku. Twayikeña antu nawa twakamaña nakukala kukwetiwu, ilaña tweluka netu njila yayiwahi yakukwashilamu akwetu, hikuyidizisha nsañu yaWanta waNzambi nikuyikwasha ekali amabwambu jaYehova.

21. Chumanyi chitwatela kufwila kwila?

21 Muchinu chibaaba, tunahanjeki yuma yiwana yaletesheli antu amumafuku awapostolu kumukaana Yesu nawa yinateli kuletesha antu amakwawu kuyikaana akwakumulondela Yesu makonu. Komana iyi diyi yuma yitwatela hohu kutondolwela? Inehi. Muchibaaba chinalondelihu, twakahanjeka cheñi hayuma yiwana yinateli kuyihukesha antu. Dichi tudikasenu mumuchima kulonda tubuleña kuhukana nawa tukoleshi chikuhwelelu chetu.

KAMINA 56 Itejenu Chalala Kwikala Chenu

^ para. 5 Hela chakwila Yesu wadiña Ntañishi muneni wadiña hamaseki, antu amavulu adiñaku haniyi mpinji ahukeneña muloña wayena. Muloñadi? Muchinu chibaaba, tukuhanjeka yuma yiwana yaletesheleña ahukaneña. Tukuhanjeka cheñi chaleteshaña antu amavulu kuhukana hamuloña wayuma yahoshañawu niyelañawu akwakumulondela Yesu alala. Chabadika, tukudiza muloña waweni wutwatela kumukuhwelela chikupu Yesu kulonda tubuleña kuhukana.

^ para. 60 KULUMBULULA MWEVULU: Fwilipu nakumuleja Nataneli nindi yadimoni naYesu.

^ para. 62 KULUMBULULA MWEVULU: Yesu nakushimwina nsañu yayiwahi.

^ para. 64 KULUMBULULA MWEVULU: Yesu nakuuka iyala wakata kalepa.

^ para. 66 KULUMBULULA MWEVULU: Yesu natemukili kumpidi kwakankawindi.