Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Koleshenu Chikuhwelelu Chenu Muyuma Yimwachiñejaña

Koleshenu Chikuhwelelu Chenu Muyuma Yimwachiñejaña

‘Chikuhwelelu hikwiluka chikupu netu yuma yitwachiñejaña yidi kwoku.’—HEB. 11:1.

TUMINA: 81, 134

1, 2. (a) Yuma yachiñejañawu akwaKristu yambuka ñahi nayuma yachiñejañawu antu amukaayi kaSatana? (b) Malwihwinyi alema itukuhanjekahu?

AKWAKRISTU alala atalilaña kuchiñeja kwakuwahi. Wejima wetu, chili twawayishewa hela tudi “anyikoku acheñi,” twatalilaña mpinji hakashikijewa nkeñelu yaNzambi yakusambila nikujilika ijina daYehova. (Yow. 10:16; Mat. 6:9, 10) Antu ejima atela kwikala nakuchiñeja kwamuchidiwu. Twatalilaña cheñi mpinji yakatukiswilayi Nzambi nawumi wahaya nyaaka wakanayi, chili twatalilaña kushakama ‘mumawulu amaha’ hela ‘heseki dadiha.’ (2 Pet. 3:13) Ilaña chayinu mpinji, tunakutalila kumona antu jaNzambi chikuyañawu hambidi kuspiritu.

2 Antu amavulu niwena ekalaña nayuma yachiñejañawu, ilaña ajinokaña yuma yachiñejañawu neyi yakashikijewa. Chakutalilahu, akwakuhema yisela yakudibecha amavulu akuhwelelaña kuwina, ilaña chayikalilaña kwiluka chikupu neyi akuwina. Munjila yikwawu, chikuhwelelu chalala “hikwiluka chikupu” yuma yachiñejañawu akwaKristu. (Heb. 11:1) Munateli kudihula nenu, yuma yimwachiñililaña yinateli kwikala ñahi yalala? Nawa yumanyi yinateli kufumamu neyi mukuhwelela chikupu muyuma yimwachiñejaña?

3. Chikuhwelelu chawakwaKristu alala chashindamena hawunsahwinyi walala?

3 Chikuhwelelu bayi neyi hichilwilu chavwalikañawu nachu antu akwanshidi hela chenzaña hohu chacheniku. Chikuhwelelu chawakwaKristu chenzaña muloña wakwila spiritu yaNzambi yazatikaña hadi antu akweti nyichima yayovu. (Ŋal. 5:22) Bayibolu yahosha wanyi nawu Yehova wekala hela wakeñekaña chikuhwelelu. Chineli Yehova Wañovu Jejima nawa wukweti maana asweja, kwosi chuma chikumukañesha kushikija nkeñelu yindi. Chakadi nikujina, Tata yetu wamwiwulu weluka chikupu nindi wakashikija nkisu yakanayi muloña kudi yena chidi neyi yashikijewa dehi. Dichi, wahosha nindi: “Yineli dehi yalala.” (Tañenu Chimwekeshu 21:3-6.) AkwaKristu ekala nachikuhwelelu muloña eluka nawu Yehova ‘hiNzambi washinshika,’ wakoñaña mwejima mwakanañayi.—Kuhit. 7:9.

KUDIZILA KUDI ANTU AKUSHANKULU ADIÑA NACHIKUHWELELU

4. Kuchiñejanyi kwalemesheliwu amayala niambanda ashinshika adiñaku henohu akwaKristu kanda?

4 Mukapetulu 11 kamukanda waaHeberu ashimunamu majina 16 awamayala niambanda adiña nachikuhwelelu. Nsoneki oneneniwu wateneni wenawa niantu amakwawu ‘atambwilili wunsahu wawuwahi muloña wachikuhwelelu chawu.’ (Heb. 11:39) Wejima wawu ‘elukili chikupu nawu’ Nzambi wakasañula “mwana” akaniniwu kulonda yakachiki Satana niantu jindi nikushikija nkeñelu yatachi yaYehova. (Kutach. 3:15) Awa antu ashinshika afwili henohu “mwana” akaniniwu, Yesu Kristu, kanda yenzululi njila yakuya mwiwulu. (Ŋal. 3:16) Hela chochu, tunakusakilila yikaninu yaYehova yashikijewaña mumpinji, awa antu akayisañwila kuwumi wahaya nyaaka muparadisa hamaseki.—Mas. 37:11; Isa. 26:19; Hos. 13:14.

5, 6. Kuchiñeja kwaAbarahama nichisaka chindi kwashindameneni hanka, nawa atwalekelihu ñahi kwikala nachikuhwelelu chakola? (Talenu mwevulu wakutachikilahu.)

5 Mukanda waaHeberu 11:13 wahosha hadi antu amakwawu adiñaku henohu akwaKristu kanda nawu: “Wenawa ejima afwili mukukuhwelela chakadi kutambula yikaninu, akuminini dakuyimwena maaya, nakuyisambilila iku yichidi kwakulehi.” Wumu hakachi kanawa wadiña Abarahama. Komana welukili kuwaha kwakuchiñeja chihandilu chachiwahi hampinji yakayuulañayi “mwana” akaniniwu? Yesu waheni ñakwilu yalumbuluka yanilu lwihu hampinji yahosheliyi kudi ayilumbu jindi nindi: “Tata yenu Abarahama waluñili chamweniyi ifuku dami; chadimweniyi hakuzañalala.” (Yow. 8:56) Chumichi dichamwekeni kudi Sara, Isaka, Yakoba niantu amakwawu achiñejeli haWanta wakumbidi wakwila, ‘mukwakuwupima nikuwutuña yowu Nzambi.’—Heb. 11:8-11.

6 Hanu dinu Abarahama nichisaka chindi atwalekelihu ñahi kwikala nachikuhwelelu chakola? Atela adizili hadi Nzambi kuhitila mukutiyilila akulumpi adiña ashinshika, nawa Nzambi wahosheleña nawu kuhitila mudi añelu, muyimwenu nimuyilota hela mukutaña nyikanda yalema yakushankulu. Sweje-e dinu, hiyavulameneni yuma yadiziliwuku, ilaña alemesheli yikaninu yaNzambi niyuma yakeñekeleña nawa adiña nakutoñojokahu. Chineli yuma yachiñejeliwu yadiña yalala, awa amayala niambanda adiloñesheli kukabakana kulonda atwalekihu kwikala ashinshika kudi Nzambi.

7. Yumanyi yinatuloñesheliyi Yehova hakwila nawu tukoleshi chikuhwelelu chetu, nawa twatela kwila ñahi naniyi yuma?

7 Hakwila nawu tukoleshi chikuhwelelu chetu, Yehova natuloñesheli Izu dindi Bayibolu yamukuma. Hakwila nawu twikali ‘namuzañalu’ nawa ‘yuma yendi chiwahi,’ twatela kutañaña Izu daNzambi mpinji yejima neyi chinatwesheki. (Mas. 1:1-3; Tañenu Yililu 17:11.) Dichi, kufwana antu adifukwileña kudi Yehova adiñaku henohu akwaKristu kanda, twatela kutwalekahu kutoñojoka hayikaninu yaNzambi nikwovwahila nshimbi jindi. Yehova watwinkaña yakuda yakuspiritu yayivulu kuhitila mudi ‘nduñu wamaana nikashinshi.’ (Mat. 24:45) Dichi, neyi tukulemesha yakuda yakuspiritu yinakutuloñeshelawu kudi Yehova, tukufwana antu akushankulu adiña nachikuhwelelu ‘akuhweleleli chikupu’ mukuchiñeja kwaWanta.

8. Kulomba kwakoleshaña ñahi chikuhwelelu chetu?

8 Kulomba nikwena kwayikwashili kutwalekahu kukolesha chikuhwelelu chawu. Chikuhwelelu chawu chadiña nakukolelaku hampinji yakwileñayi Nzambi kulomba kwawu kwejima. (Nehe. 1:4, 11; Mas. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21) Ninetu nawa tunateli kumulejamu Yehova yuma yejima yidi kumuchima wetu, nakukuhwelela netu wukututiya nawa wukutukwasha kuumika. Nawa neyi kulomba kwetu akwakula, chikuhwelelu chetu chikukola. (Tañenu 1 Yowanu 5:14, 15.) Chineli chikuhwelelu himukabu waspiritu, twatela ‘kutwalekahu kulomba’ spiritu yaNzambi neyi chatulejeliyi Yesu.—Luka 11:9, 13.

9. Neyi tunakulomba, anyi amakwawu itwatela kulombelaku?

9 Hela chochu, hitwatela kulomba hohu netu Nzambi yatukwashiku. Tunateli kumuhameka Yehova hefuku-hefuku muloña ‘wanyidimu yindi yakuhayama yakukañanya kuchinda’ yatwililayi. (Mas. 40:5) Cheñi, neyi tunakulomba twatela kulombelaku ‘adi mutuleya neyi kwiji atukasila hamu nawu.’ Nawa twatela kulombelaku amanakwetu mukaayi kejima, sweje-e ‘anakulombola mukachi ketu.’ Twazañalalaña neyi tumona Yehova naakuli kulomba kwetu kwakwikala anuñañana.—Heb. 13:3, 7.

ATWALEKELIHU KWIKALA ASHINSHIKA

10. Yakutalilahwinyi yawambuña aNzambi atwalekelihu kwikala ashinshika, nawa chumanyi chayikwashili kwikala nañovu yakwila mwenimu?

10 Mumukanda waaHeberu kapetulu 11, kapostolu Pawulu washimwini kweseka kwomikiliwu ambuña amavulu aNzambi abula kutenawu hamajina. Chakutalilahu, kapostolu wateneni ambanda adiña nachikuhwelelu afwishili anyanawu awamayala, ilaña atambwilili anyanawu hanyima yakuyisañula. Kuhiñahu, wateneni cheñi amakwawu abulili ‘kwiteja kuyipulwisha kulonda akamoni kusañuka kwabadika kuwaha.’ (Heb. 11:35) Hela chakwila hitunateli kwiluka antu ateneniyi Pawuluku, ilaña antu adi neyi, Naboti niZekariya, ayijahili namalola muloña wakwovwahila Nzambi nikwila nkeñelu yindi. (1 Anya. 21:3, 15; 2 Kushi. 24:20, 21) Chakadi nikujina, Danyeli nialunda nindi adiña nakukooleka ‘kwakuyuumbaku’ neyi chakwila alekeli kwikala ashinshika. Ilaña, kukuhwelela muñovu jaNzambi, munjila yikwawu chidi neyi dikwayikwashili kujika ‘tunwa twanyitupa, nikujima kesi kadiña nakubidima.’—Heb. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.

11. Kwesekanyi kwamweniwu atuprofwetu amakwawu muloña wachikuhwelelu chawu?

11 Muloña wachikuhwelelu chawu, atuprofwetu adi neyi Mikaya niYeremiya ‘ayesekeli kuhitila mukuyisupisha nikuyikasa mutuleya.’ Amakwawu adi neyi Elija, “akimbokelaña nakululuta mwakadi meji, nihamapidi, nakwiñela mumayeñu nimumena amumaseki.” Wejima wawu omikili muloña ‘elukili nawu yuma yachiñejeleñawu yadiña kwoku.’—Heb. 11:1, 36-38; 1 Anya. 18:13; 22:24-27; Yere. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

12. Hinyi wemikili chakutalilahu chachiwahi chakuumika, nawa chumanyi chamukwashili kwila mwenimu?

12 Hanyima yakutena amayala niambanda ashiyashana ashinshika, Pawulu wahosheli hachakutalilahu chabadika chikupu, chaMwanta wetu Yesu Kristu. Mukanda waaHeberu 12:2 wahosha nawu, ‘Yena hansañu yamuzañalu wamushililuwu kumesu indi hakuumikila hamutondu wakuyandishila, hakudiwula nsonyi, nashakami kuchikasa chachidiilu chetanda daNzambi dawanta tenta-a.’ Mwamweni, twatela ‘kutoñojoka chikupu’ hachakutalilahu chaYesu chakwikala nachikuhwelelu neyi tunakumona kweseka kweneni. (Tañenu aHeberu 12:3.) Kufwana Yesu, akwaKristu akusambila ajahiliwu muloña wachikuhwelelu chawu, adi neyi kambanji Antipasi, atwalekelihu kwikala ashinshika. (Chim. 2:13) Akekala nakukooleka kwakusañukila kuwumi mwiwulu, “kusañuka kwabadika kuwaha” kwadiña nakutalilawu amayala akushankulu adiña nachikuhwelelu. (Heb. 11:35) Chihahitili mpinji hanyima yakwila Wanta wunavwaliki dehi mu 1914, awayishewa ejima ashinshika akaamini mutulu twakufwa, ayisañwilili kuwumi wakuspiritu mwiwulu kulonda akayuuli antu hamu naYesu.—Chim. 20:4.

ANTU AMAKONU ANAKUMWEKESHA CHIKUHWELELU

13, 14. Kwesekanyi kwamweniyi Rudolf Graichen, nawa chumanyi chamukwashili kuumika?

13 Akwakudifukula amavulu aNzambi amakonu anakwimbujola chakutalilahu chaYesu kuhitila mukuchiñeja chikupu nikubula kwiteja kweseka kuzeyesheña chikuhwelelu chawu. Shinshikenu hachakutalilahu chaRudolf Graichen, wavwalikilili muGermany mu 1925. Wanukileña nyevulu yansañu yamuBayibolu yakudikiliyi kumbañu yamwitala dindi. Wasonekeli nindi, “Hamwevulu wumu, hadiña kañwidi namwana kamukoku, mwana kampembi nachisumpa, mwana kañombi namutupa, wejima wawu adi mukuwunda nawa anakuyilombola kudi mwana wanyanya. . . . Nyevulu yamuchidiwu yankwashili chikupu mukuhanda kwami.” (Isa. 11:6-9) Rudolf watwalekelihu kukuhwelela chikupu muparadisa yahamaseki hela chakwila amukabishili chikupu hadi yaaka yayivulu, katachi kudi aNazi Gestapo, kuhiñahu kudi aCommunist Stasi of East Germany.

14 Kweseka kukwawu kwakala kwamweniyi Rudolf kwadiña kwakufwisha amama yindi, afwili namusoñu wamahumba wenzaña muloña wankusa, mbaleli, nitunzeñu muchilombu chakuyandishila chaRavensbrück, nihampinji yamweniyi atata yindi anazeyi kuspiritu chakwila afwachikili hamukanda nakukaana nawu hiyadi cheñi Chinsahu chaYehovaku. Chamufumishiliwu mukaleya, Rudolf wazatili mudimu wawunkoñi wañinza, kuhiñahu amutambikili kuShikola yaGileyadi. Amutemesheli mumudimu wawumishonali kuChile kwazatililiyi cheñi mudimu wawunkoñi wañinza. Ilaña kweseka kwaRudolf kwamanini wanyi. Chimwahitili chaaka hanyima yakusumbula mukwawu kamishonali Patsy, mwanawu wamumbanda wanyanya wafwili. Cheñi chimwahitili mpinji, ñodindi wadiña nayaaka 43, niyena wafwili. Rudolf womikili kweseka kwejimiku nawa hela chakwila wadiña wakula dehi nikukatakata, wadiña nakuzata wupayiniya wampinji yejima niwueluda hampinji yasonekeliwu nsañu yachihandilu chindi muKaposhi Kakutalila kaChibemba kaAugust 1, 1997, mafu 20-25. [1]

15. Yakutalilahwinyi yakatataka yinakumwekesha muzañalu wudi nawaYinsahu jaYehova anakuumika makabisha?

15 A Yinsahu jaYehova atwalekañahu kuchiñilila namuzañalu hela chakwila anakutwalekahu kumona makabi. Chakutalilahu, amanakwetu niahela amavulu anayikasi mutuleya muEritrea, muSingapore, nimuSouth Korea, kakavulu ayikasaña muloña wakulondela mazu aYesu akubula kwiñila wushidika. (Mat. 26:52) Hakachi kanawa antu adi mutuleya hadi Isaac, Negede niPaulos, anashakami mukaleya muEritrean kubadika hadi yaaka 20. Awa amanakwetu anatwalekihu kwikala ashinshika hela chakwila anakuyikabisha nankashi nawa ayikañesha kusumbula nikukwasha anvwali jawu akula dehi. Muzañalu wamwekeshañawu hamesu awu neyi chamwekeshawu hawebu sayiti yetu ya jw.org, wamwekeshaña nawu anatwalekihu kwikala nachikuhwelelu chawu. Ayilemesha nikudi akwakuhemba tuleya.

Komana munakuhetela mudi antu amakonu anakumwekesha chikuhwelelu muchipompelu chenu? (Talenu maparagilafu 15, 16)

16. Kwikala nachikuhwelelu chakola kunateli kuyikiña ñahi?

16 Antu jaYehova amavulu anamoni wanyi kweseka kweneni. Chikuhwelelu chawu achesekaña munjila jamboka-mboka hamuntu-hamuntu. Amavulu anomiki wuzweñi hela kukabakana mumpinji yanjita nimukukala kwadimwekenaña. Amakwawu adi neyi Mosi niankakulula amakwawu munjila yakwila analeki chihandilu chakufwila kuya mpuhu. Anakuzata nañovu kutondolwela chihandilu chakudishindamena, chakufwila maheta amavulu. Chumanyi chayikwashaña kwila mwenimu? Hikukeña Yehova nikukuhwelela chikupu nawu wakaleta wuñanji waloña nikwinka ambuñindi ashinshika wumi wahaya nyaaka mwituña dadiha dakuloña.—Tañenu Masamu 37:5, 7, 9, 29.

17. Yumanyi yimunakufwila kwila, nawa twakahanjekadi muchibaaba chinalondelihu?

17 Muchinu chibaaba, tunamoni kutoñojoka hayikaninu yaNzambi nikulomba mpinji yejima chijinateli kukolesha chikuhwelelu chetu. Neyi twikala nachikuhwelelu chamuchidiwu, chikutukwasha kuumika kweseka kwachikuhwelelu chetu hampinji yitunakuchiñeja chikupu ‘yuma yakumbidi.’ Ilaña kwesekeja naBayibolu chiyalumbulula chikuhwelelu, mwabombela yuma yayivulu neyi chitukahanjeka muchibaaba chinalondelihu.

^ [1] (paragilafu 14) Talenu cheñi chibaaba chinakwila nawu “Despite Trials, My Hope Has Remained Bright” muAwake! yaApril 22, 2002, mwashimwiniwu nsañu yachihandilu chaAndrej Hanák wakuSlovakia.