Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 43

“Wakayinka Ñovu”​—Munjilanyi?

“Wakayinka Ñovu”​—Munjilanyi?

“[Yehova] wakayikolesha, wakayinka ñovu, wakayishimatisha chikupu.”—1 PET. 5:10.

KAMINA 38 Wakayinka Ñovu

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA a

1. Akakudifukula aNzambi kunyima ayinkeleña ñahi ñovu?

 KAKAVULU Izu daNzambi dayilumbululaña antu ashinshika nawu akola. Ilaña niadiña akola nankashi hakachi kawu hiyatiyileña mpinji yejima nawu akolaku. Chakutalilahu, mpinji jikwawu Mwanta Davidi watiyili nindi wadiña “[wakola] neyi mpidi,” ilaña mpinji jikwawu “[wafwili] mutentu.” (Mas. 30:7) Hela chakwila Samusoni wadiña nañovu nankashi hamulombweleñawu kudi spiritu yaNzambi, welukili nindi chakadi ñovu yafumaña kudi Nzambi, “[wukuzeya] nakwikala neyi chekala antu ejima.” (Anso. 14:​5, 6; 16:17) Awa amayala ashinshika adiña akola muloña Yehova diyi wayinkeli ñovu.

2. Muloñadi kapostolu Pawulu chahosheleliyi nindi wadiña wazeya nawa hampinji yoyimu wadiña nañovu? (2 AKorinda 12:​9, 10)

2 Kapostolu Pawulu welukili nindi niyena wakeñekeleña ñovu yafumaña kudi Yehova. (Tañenu 2 AKorinda 12:​9, 10.) Pawulu walwishileña nayikatu, neyi chitwalwishaña etu amavulu. (Ñal. 4:​13, 14) Mpinji jikwawu, chamukalilileña cheñi kwila chuma chachiwahi. (Rom. 7:​18, 19) Nawa mpinji jikwawu, wakamineña nawa welukileña wanyi chakwila. (2 Kor. 1:​8, 9) Hela chochu, Pawulu neyi nazeyi, wekalileña nañovu. Munjilanyi? Yehova wamwinkeli Pawulu ñovu yakeñekeleña. Wamukolesheli.

3. Malwihwinyi itukwakula muchinu chibaaba?

3 Yehova watushiika kutwinka ñovu ninetu. (1 Pet. 5:10) Ilaña hitwatela kukuhwelela kutambwila iyi ñovu chakadi etu kuzata nañovuku. Chakutalilahu, injini yinateli kuletesha motoka kwenda. Hela chochu, ñendeshi watela kudata hakapamba hakwila motoka yendi. Munjila yoyimu, Yehova wadiloñesha kutwinka ñovu yakeñekaña, ilaña twatela kuzata nañovu hakwila yitukwashi. Yumanyi yatwinkayi Yehova yinateli kutukwasha kwikala nañovu? Nawa yumanyi yitwatela kwila hakwila tutambwili iyi ñovu? Tukwiluka ñakwilu yanawa malwihu hampinji yitukuhanjekaña chakolesheliyi Yehova antu asatu ashimunawu muBayibolu, kaprofwetu Yona, Mariya mama yaYesu nikapostolu Pawulu. Tukuhanjeka cheñi chinatwalekihu Yehova kukolesha ambuñindi makonu munjila yoyimu.

IKALENU NAÑOVU KUHITILA MUKULOMBA NIKUDIZA NKAWENU

4. Yumanyi yitwatela kwila hakwila tutambwili ñovu yafumaña kudi Yehova?

4 Chuma chimu chitwatela kwila hakwila tutambwili ñovu yafumaña kudi Yehova, hikulomba kudi yena. Yehova wukwakula kulomba kwetu kuhitila mukutwinka “ñovu yabadika hañovu jawantu.” (2 Kor. 4:7) Tunateli cheñi kwikala nañovu neyi tutañaña Izu dindi nikutoñojokahu chikupu. (Mas. 86:11) Nsañu yatulejañayi Yehova yekala muBayibolu “[yikweti] ñovu chikupu.” (Heb. 4:12) Neyi mulombaña kudi Yehova nikutaña Izu dindi, mukutambwila ñovu yikuyikwasha kuumika, kutwalekahu kwikala namuzañalu, hela kuzata mudimu wakala wunayinkiwu. Talenu Yehova chamukolesheliyi kaprofwetu Yona.

5. Muloñadi kaprofwetu Yona chakeñekeleleñayi kumukolesha?

5 Kaprofwetu Yona wakeñekeleña kumukolesha. Watiyili woma kuya nakuzata mudimu wakala wamwinkeliwu kudi Yehova, dichi watemukili. Chafuminimu, yena niantu adiñayi nawu muwatu hashalili hohu hanti chiña afwili nanvula yeneni yampepela. Chamunatililiwu hakaluñalwiji, wadiwanini mwiluña mwabulayi kushakamahu dehi, mwivumu danshi weneni. Munakutoñojoka nenu Yona watiyili ñahi? Komana watoñojokeleña nindi wukufwila mwenomu? Komana watoñojokeleña nindi Yehova namushiyi nkawindi? Yona watela wakameneni chikupu.

Kufwana kaprofwetu Yona, tunateli kwikala ñahi nañovu neyi tunakumona kukala? (Talenu maparagilafu 6-9)

6. Kwesekeja naYona 2:​1, 2, 7, yumanyi yamukolesheli Yona hampinji yadiñayi mwivumu danshi?

6 Chumanyi cheliliyi Yona hakwila ekali cheñi nañovu hampinji yadiñayi nkawindi mwivumu danshi? Walombeli. (Tañenu Yona 2:​1, 2, 7.) Hela chakwila Yona wadikañili naYehova, wakuhweleleli chikupu nindi Yehova wukutiya kulomba kwindi kwakudizoza nawa kwakubalumuka mumuchima. Yona watoñojokeleña cheñi haNsona jelukiliyi. Tunahoshelidi mwenimu? Mukulomba kwindi kwasonekawu muYona kapetulu 2, mwekala mazu ninyikuku yayivulu yadifwana nayekala muMasamu. (Chakutalilahu, esekejenu Yona 2:​2, 5 naMasamu 69:1; 86:7.) Chinamwekani hatooka nawu Yona welukili chiwahi iji nsona. Nawa muloña wakutoñojoka haniji nsona hampinji yadiñayi mukukala, chumichi chamukwashili chikupu Yona kukuhwelela nindi Yehova wukumukwasha. Mukuhita kwampinji, Yona amusanzilili kumasaña, nawa haniyi mpinji wetejeli kuya nakuzata mudimu wukwawu wamwinkeliwu.—Yona 2:10–3:4.

7-8. Manakwetu wumu muTaiwan wakolesheweli ñahi hampinji yahitileñayi mukukala?

7 Yuma yeliliyi Yona yinateli kutukwasha ninetu neyi tunakuhita mukukala kwashiyashana. Chakutalilahu, Zhiming, b manakwetu wakuTaiwan, wakabakanaña nachikatu cheneni. Kubombelahu, antaña jindi amukabishaña nankashi muloña wakumukuhwelela Yehova. Yehova wamwinkaña ñovu kuhitila mukulomba nikudiza nkawindi. Wahosheli nindi: “Mpinji jikwawu neyi inakuhita mukukala, nakamaña nankashi chakwila chankalilaña kuwundisha muchima hakwila niikali nakudiza kwankawami.” Ilaña hazeyañaku. Wahosheli nindi: “Chatachi, nalombaña kudi Yehova. Kuhiñahu, natiyililaña kutumina twetu twaWanta. Mpinji jikwawu, nembaña itu tumina nezu damwishina sampu nawundishi muchima. Kufumahu dinu nitachika kudiza nkawami.”

8 Kudiza nkawindi kunamukwashi manakwetu Zhiming kuumika kukala kwashiyashana. Chakutalilahu, chatachikiliyi kutiyaku chiwahi hanyima yakumuladika nachikatu cheneni chadiñayi nachu, nasi wamulejeli nindi chineli mashi atenañawu nawu red blood cell akeheli mumujimba, wakeñekeleña kumusha mashi. Hawufuku wakwila henohu kanda amuladiki, manakwetu Zhiming watañili nsañu yahosheleña hadi muhela aladikiliwu nakukala kwokumu kwadiñayi naku. Mashi aniwu muhela atenañawu nawu red blood cell akeheli nankashi kubadika aniwu manakwetu; hela chochu, iwu muhela wakaanini kumusha mashi nawa wakoleli. Ichi chuma chamwekeni chamukwashili manakwetu Zhiming kutwalekahu kwikala washinshika.

9. Neyi kukala kunayizeyeshi, chumanyi chimwatela kwila? (Talenu cheñi nyevulu.)

9 Hampinji yimudi mukukala, komana mwakamaña nankashi chakwila chayikalilaña nikulomba chiwahi? Indi kwiji mwatiyaña kuzeya nankashi chakwila mwakañanyaña nikudiza nkawenu? Anukenu nenu Yehova weluka chiwahi kukala kumunakuhitamu. Dichi hela mulomba hohu kulomba kwakwihi, ilukenu nenu wukuyinka yuma yejima yimunakukeña. (Efwe. 3:20) Neyi chayikalilaña kutaña nikudiza nkawenu muloña wayikatu, kuzeya hela kusweja kwakama, munateli kutiyilila kumazu amuBayibolu akukwata dehi hela amunyikanda yetu yashindamena haBayibolu. Munateli cheñi kutiyilila kukamina ketu kaWanta hela kutala vidiyo ha jw.org. Neyi mulombaña kudi Yehova nikukeñakeña ñakwilu muyuma yakuspiritu yatwinkañayi, dikwila nawu munakumwiteja Yehova nenu ayinki ñovu.

ITEJENU AMANAKWETU NIAHELA AYIKOLESHI

10. Amanakwetu niahela akaKristu atukoleshaña ñahi?

10 Yehova nateli kuzatisha amanakwetu niahela akaKristu kutukolesha. Anateli ‘kutukundeja chikupu’ hampinji yitunakumona kukala hela hichinakutukalila kuzata mudimu wakala wutukweti. (Kol. 4:​10, 11) Kafwampi, twakeñaña amabwambu “mumpinji yayihuñu.” (Yish. 17:17) Neyi tunazeyi, akwetu mutwadifukwilaña anateli kutukwasha kumujimba, muyitoñojoka nikuspiritu. Talenu Mariya, mama yaYesu, chamukolesheliwu kudi akwawu.

11. Muloñadi Mariya chakeñekeleleñayi kumukolesha?

11 Mariya wakeñekeleña kumukolesha. Fwikijenu chakameneniyi hanyima yakutambwila mudimu weneni wamulejeliwu kudi kañelu Gabireli. Amulejeli nawu wakemita hela chakwila hadiña wasumbukaku. Wadiña kanda eluki chakukulisha anyana, ilaña watambwilili mudimu wakukulisha mwana weyala wakekala Mesiya. Nawa chineli wadiña kanda akaameñahu dehi naweyala, hanu dinu Mariya wadi kumulumbulwila ñahi iyala wamwoteli, Yosefu, iyi nsañu yejima?—Luka 1:​26-33.

12. Kwesekeja naLuka 1:​39-45, Mariya wekalili ñahi nañovu yamukwashili?

12 Mariya wekalili ñahi nañovu yamukwashili kuzata iwu mudimu wadimena nawa wakala? Walombeli wukwashu kudi akwawu. Chakutalilahu, wamulejeli Gabireli nindi amuleji nsañu yikwawu kutalisha haniwu mudimu. (Luka 1:34) Hashimbwili wanyi, wayili “kwituña damapidi” daYuda nakuhempula ntaña yindi Elizabeta. Muluna lwendu mwafumini yuma yayiwahi. Elizabeta wamuhamekeli Mariya nawa amwoneneni kudi Yehova kuhosha hawuprofwetu wakukolesha wahosheleña hamwana kaMariya wachidiña kanda avwaliki. (Tañenu Luka 1:​39-45.) Mariya wahosheli nindi Yehova wakoñeli “yuma yañovu nachikasa chindi.” (Luka 1:​46-51) Yehova wamukolesheli Mariya kuhitila mudi Gabireli niElizabeta.

13. Muhela wumu wamuBolivia amukwashili ñahi chelili aleji akwawu mwadifukwilañawu kukala kwadiñayi naku?

13 Ninenu anateli kuyikolesha kudi akwenu mumwadifukwilaña neyi chamukolesheliwu Mariya. Dasuri, muhela wakuBolivia, niyena wakeñekeleña kumukolesha muniyi njila. Atata yindi chayiwaniniwu nachikatu cheneni nawa ayitenteki muchipateli, muhela Dasuri wafuukwilihu kuyakamena nkawindi. (1 Tim. 5:4) Mpinji jikwawu chamukalilileña. Wahosheli nindi, “Mpinji jikwawu natiyileña neyi nikutwesha wanyi.” Komana walombeli wukwashu? Hakusambila walombeli wanyi. Walumbulwili nindi: “Hinakeñeleña kuyikabisha amanakwetuku. Natoñojokeli nami, Yehova  diyi wukunkwashaña.’ Ilaña nenjili nakwiluka nami chinabulileña kulomba wukwashu kudi akwetu, chidi neyi nafwilileña hohu kumanisha nkawami kukala kunadiña naku.” (Yish. 18:1) Muhela Dasuri wafuukwilihu kusonekela amabwambu jindi antesha nyikanda nikuyilumbulwila kukala kwadiñayi naku. Wahosheli nindi: “Hinukutwesha kulumbulula chankolesheliwu kudi akwetu akaKristuku. Atuleteleli yakuda kuchipateli nawa ankundejeli namavasi amuBayibolu. Natiyaña kuwaha hakwiluka nami hitudi nkawetuku. Twekala muchisaka chaYehova cheneni, muchisaka mwekala amanakwetu niahela adakamenaña, adikundejaña wumu namukwawu nawa atukoleshaña kutwalekahu kumukalakela Yehova hamu nawena.”

14. Muloñadi chitwatela kutambwila wukwashu wafumaña kudi akulumpi?

14 Njila yimu mwatwinkelañayi Yehova ñovu hikuhitila mudi akulumpi. Hiyawaana yazatishañayi hakwila atwinki ñovu nikutukolesha. (Isa. 32:​1, 2) Dichi neyi kudi yuma yinakuyakamisha, yilejenumu akulumpi. Neyi ayikwasha, tambwilenu wukwashu wawu. Yehova nateli kuyinka ñovu kuhitila mudi wena.

KUCHIÑEJA YUMA YIDI KUMBIDI KUNATELI KUYIKOLESHA

15. Yumanyi yachiñejañawu akaKristu ejima?

15 Yuma yitwachiñejaña yashimunawu muBayibolu yinateli kutukwasha kutwalekahu kwikala akola. (Rom. 4:​3, 18-20) Etu akaKristu twachiñejaña kushakama haya nyaaka, chili muparadisa yakekala heseki dakawahishawu hela muWanta wamwiwulu. Kuchiñeja kwetu kwatwinkaña ñovu yakuumika kukala, kushimwina nsañu yayiwahi nikuzata nyidimu yashiyashana muchipompelu. (1 Tes. 1:3) Iku kuchiñeja kwokumu dikwamukolesheli nikapostolu Pawulu.

16. Muloñadi kapostolu Pawulu chakeñekeleleñayi kumukolesha?

16 Pawulu wakeñekeleña kumukolesha. Mumukanda windi wayisonekeleliyi aKorinda, wadesekejeli yomweni nansaba yewumba yafumpikaña swayi. ‘Amushintakesheli,’ ‘waluwankeni,’ ‘amukabishili,’ nawa ‘amudimbwishili hamaseki.’ Kafwampi, mpinji jikwawu wumi windi wadiña muwubanji. (2 Kor. 4:​8-10) Pawulu wasonekeli awa mazu halwendu lwindi lwamuchisatu lwawumishonali. Nawa hanyima yakwila nasoneki dehi awa mazu, wamweni kukala kwakuvulu nankashi. Amweteleña kudi atupondu, kumukwata, maatu akandamineñayi kukisika nikumukasa mutuleya.

17. Kwesekeja na 2 AKorinda 4:​16-18, chumanyi chamwinkeli Pawulu ñovu yamukwashili kuumika kukala kwamweneñayi?

17 Pawulu wekalili nañovu yakuumika kuhitila mukusha muchima hayuma yachiñejeleñayi. (Tañenu 2 AKorinda 4:​16-18.) Walejeli aKorinda nindi hela chakwila mujimba windi ‘wanoñeleña,’ hadi kwiteja iku kukala kumuzeyeshaku. Pawulu washili muchima hayuma yakumbidi. Kuchiñeja kwindi kwakushakama haya nyaaka mwiwulu kwamukwashili kwikala “nakulema kwabadika chikupu,” yihuñu yidi yejima yamweneñayi hayina mpinji. Pawulu watoñojokeleña chikupu haniku kuchiñeja, nawa chafuminimu, watiyileña nindi mujimba windi “anakuwubalumuna kwikala wawuha hefuku-hefuku.”

18. Kuchiñeja yuma yakumbidi kwamukoleshaña ñahi manakwetu Tihomir nichisaka chindi?

18 Kuchiñeja yuma yakumbidi kwamukoleshaña manakwetu Tihomir wakuBulgaria. Yaaka yantesha yinahitihu mwanyikindi weyala, Zdravko, wafwili mumaposu ahamukwakwa. Chimwahitili mpinji kufuma hamwekeni iku kukala, manakwetu Tihomir wakabakeni nachineñi chasweja. Hakwila atwalekihu kuumika, yena nichisaka chindi afwikijaña chakekala yuma hampinji yakasañulañawu antu afwa dehi. Walumbulwili nindi: “Chakutalilahu, twahanjekaña kutwakamubulakena Zdravko, yakuda yitwakamuloñeshela, antu itwakatambika kuchidika chatachi neyi anamusañuli dehi niyuma yitwakamuleja yamwekeneña mumafuku akukuminina.” Manakwetu Tihomir wahosheli nindi kutoñojoka hayuma yachiñejañawu kumbidi kwakoleshaña chisaka chindi kutwalekahu kuumika nikuchiñilila mpinji yakamusañulawu manakwindi kudi Yehova.

Munakutoñojoka nenu chihandilu chenu chakekala ñahi mukaayi kakaha? (Talenu paragilafu 19) c

19. Chumanyi chimwatela kwila hakwila muchiñejeña chikupu yuma yakumbidi? (Talenu cheñi mwevulu.)

19 Munateli kutwalekahu ñahi kuchiñeja yuma yakumbidi? Chakutalilahu, neyi mudi nakuchiñeja kwakushakama haya nyaaka hanu hamaseki, tañenuña nsañu yamuBayibolu yashimunaña chakekala Paradisa nikutoñojokahu chikupu. (Isa. 25:8; 32:​16-18) Fwikijenuña chakekala chihandilu mukaayi kakaha. Difwikijenu munakushakama mwenomu. Hinyi imunamoni? Munakutiya yumanyi? Munakutiya ñahi? Hakwila musweji kufwikija chakekala paradisa, talenu nyevulu yidi munyikanda yetu yamwekeshaña chakekala Paradisa hela talenu vidiyo yakamina, chidi neyi Mwituña Dadihae, Paradisa Yidi Mukamwihi, hela Elenganyeni Ukuti Muli Mu Calo Cipya. Neyi tutwalekahu kuchiñeja chikupu yuma yakekala mukaayi kakaha, kukala kutwamonaña kukwikala ‘kwakapinji kantesha nawa kwapepela.’ (2 Kor. 4:17) Yuma yimwachiñejaña yayishiikayi Yehova, yinateli kuyikwasha kutwalekahu kuumika kukala.

20. Tunateli kwikala ñahi cheñi nañovu hela chakwila tunakutiya kuzeya?

20 Hela chakwila tunakutiya kuzeya, “nawukwashu waNzambi, twakekala nañovu.” (Mas. 108:13) Yehova wahana dehi yuma yinateli kuyikwasha hakwila mwiikali nañovu yafumaña kudi yena. Dichi neyi munakukeña wukwashu wakuzata mudimu wumukweti, kuumika kukala, hela kutwalekahu kwikala namuzañalu, mulombenu chikupu Yehova kulonda ayilomboli kuhitila mukudiza nkawenu. Tambwilenu wukwashu wafumaña kudi amanakwenu niahela akaKristu. Twalekenuhu kuchiñeja chikupu yuma yakumbidi. Chikufumamu, ‘ñovu jabadika jikuyikolesha kwesekeja nakulema kwaNzambi kwasweja kulonda muumiki chikupu nakuwunda nimuzañalu.’—Kol. 1:11.

KAMINA 33 Umbilaku Chiteli Cheyi Hadi Yehova

a Achinu chibaaba chikukwasha antu amonaña nawu akutwesha kuumika wanyi kukala kunakumonawu hela amonaña nawu akutwesha wanyi kuzata mudimu wunayinkiwu. Tukwiluka Yehova chinateli kutukoleshayi niyuma yitunateli kwila hakwila atukwashi.

b Majina amakwawu anayihimpi.

c KULUMBULULA MWEVULU: Muhela njika matu nakufwikija yuma yakanawu muBayibolu nawa nakuvumisha vidiyo yakamina kulonda aswejeña kufwikija chakekala chihandilu chindi mukaayi kakaha.