Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 7

“Tiyililaku kuMazu Amukamaana”

“Tiyililaku kuMazu Amukamaana”

“Teñelekaku itu deyi nawa tiyililaku kumazu amukamaana.”​—YISH. 22:17.

KAMINA 123 Twatela Kumwovwahila Nzambi

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1. Muloñadi chatufumbilañawu, nawa muloñadi wejima wetu chitwakeñekelaña kutufumba?

 WEJIMA wetu twakeñekaña kutufumba mumpinji-mumpinji. Mpinji jikwawu, tunateli kwihula muntu itwakuhwelela kulonda yatulejiku mwakwilila. Mpinji jikwawu manakwetu nateli kutusolomoka nakutuleja nindi keña tukoñi “chuma chatama” chitwakaditoñesha. (Ñal. 6:1) Nkumininaku, anateli kutufumba hanyima yakukoña chiluwa cheneni. Hichikweti muloña nanjila munatufumbiliwuku, twatela kwiteja. Neyi twiteja kufumba chinateli kutukwasha nawa tukupulwisha wumi wetu!—Yish. 6:23.

2. Kwesekeja naYishimu 12:15 nitumazu twaheshina, muloñadi chitwatela kwitejela kufumba?

2 Nsona yetu hanashindameni mutu wachibaaba yinakutukolesha ‘kutiyilila kumazu amukamaana.’ (Yish. 22:17) Kwosi muntu weluka yuma yejimaku; mpinji yejima kwekala muntu wukweti maana hela welukisha yuma kubadika etu. (Tañenu Yishimu 12:15 nitumazu twaheshina.) Dichi neyi muntu yeteja kufumba nakumwekesha nindi wadizoza. Nawa chamwekeshaña nawu weluka mwakukumina; tweluka netu tunakukeña kutukwasha hakwila twili yuma yitunafuukuli. Mwanta waMaana Solomoni amoneneni kusoneka nawu: “Adi akakukwashana maana amavulu yuma yalumbulukaña [hela “akakushakama hampuña,” tumazu twaheshina].”—Yish. 15:22.

Haniji njila jiyedi jakufumbilamu yimu yidihi yayikalilaña kwiteja? (Talenu maparagilafu 3-4)

3. Njilanyi mutunateli kutambwila kufumba?

3 Anateli kutufumba kudi muntu. Mukulumpi hela manakwetu wapama nateli kushimuna chuma chitwatela kuzatilahu. Neyi mukwetu watukeña chakwila yatufumba kuzatisha Bayibolu twatela kumwekesha kusakilila kuhitila mukutiyilila kuyuma yinakuhoshayi nikuzatisha kufumba. Ilaña kufumba kunateli kwinjila munjila yikwawu cheñi. Njilanyi yenoyu? Tunateli kutaña nsañu muBayibolu hela munyikanda yetu yikuletesha tutoñojoki hayuma yitunakwila nawa yikutukwasha kuhimpa yilwilu yetu.—Heb. 4:12.

4. Kwesekeja naMukwakutañisha 7:9, yumanyi yitwatela kutondolwela neyi anatufumbi?

4 Kuhosha hohu chalala, chinateli kutukalila kwiteja neyi muntu natufumbi. Tunateli nikuhukana. Muloñadi? Hela chakwila, twetejaña netu twawanina wanyi, chinateli kutukalila kwiteja kufumba neyi muntu yashimuna chiluwa chitukweti. (Tañenu Mukwakutañisha 7:9.) Tunateli kudiyiñisha. Tunateli kutiya kutama chuma chinaleteshi atufumbi ninjila yinazatishiyi hakutufumba. Nawa nikutachika kuwana yiluwa mudi muntu wunatufumbi nakuhosha netu: ‘Hinyi wunamwinki wuswa wakwila nawu yenzi nakufumba? Netu niyena waluwañeshaña!’ Nawa neyi kufumba tunakukeñi wanyi hadaha tunateli kukudiwula, hela kwihula muntu mukwawu kulonda yatufumbi kwesekeja nachitunakukeña.

5. Yumanyi yitukuhanjeka muchinu chibaaba?

5 Muchinu chibaaba, tukuhanjeka hadi antu ashimunawu muBayibolu akaanini kuyifumba nietejeli. Tukuhanjeka cheñi hayuma yayiwahi yinateli kutukwasha kwiteja kufumba niyuma yayiwahi yinateli kufumamu.

AKAANINI KUTAMBWILA KUFUMBA

6. Chumanyi chitunakudizila kudi Mwanta Rehobowami cheliliyi nakufumba kwatambwililiyi?

6 Talenu chakutalilahu chaRehobowami. Chekaliliyi mwanta waIsarela, antu jindi enjili kudi yena nakumulomba chuma chimu. Amulombeli kuyipeleshelaku chisenda chayitwikiliwu kudi tata yindi, Solomoni. Rehobowami welili chachiwahi wayili nakuyihula akulumpi amuIsarela kulonda yeluki chatela kuyakulayi antu. Dichi akulumpi amulejeli nawu neyi yela munakukeñawu antu, antu akuzatilaña hamu nayena. (1 Anya. 12:3-7) Chakadi nikujina, Rehobowami wazañaleli wanyi nachamukwashiliwu akulumpi dichi wayili nakwihula akwawu akuliliyi nawu hamu. Awa amayala adiña nayaaka yamuma 40, dichi atela elukiliku yuma yimu muchihandilu. (2 Kushi. 12:13) Ilaña haniyi mpinji, Rehobowami amulejeli maana atama. Amulejeli nawu yayibombeliku kuyisenda yawantu. (1 Anya. 12:8-11) Rehobowami amulejeli yuma yiyedi, dichi wateleleli kulomba kudi Yehova kulonda amuleji mwakwilila. Ilaña walondeleli kufumba kwamutiyishili kuwaha nawa walondeleli kufumba kwamufumbiliwu kudi akwawu atwansi. Chafuminimu yena niaIsarela amweni kukala. Ninetu kufumba kutunateli kutambwila hikunateli kututiyisha kuwaha mpinji yejimaku. Ilaña neyi kunashindameni Hezu daNzambi twatela kukutambwila.

7. Chuma chamumwekeneni Mwanta Uziya chatudizishañadi?

7 Mwanta Uziya wakaanini kutambwila kufumba. Weñilili mukapeka kamutembeli yaYehova mwetejeliwu hohu atupristu kwiñilamu nawa wakeñeleña hohu kuhana insensi. Atupristu aYehova amuwanini nakumuleja nawu: “Eyi Uziya, chachiwahi wanyi eyi kumwochela Yehova insensi! Atupristu hohu diwu atela kwocha insensi.” Indi Uziya welili ñahi? Neyi wadizozeli nakwiteja kufumba nawa nakufuma mutembeli hohenahana, Yehova wadi kumwanakena. “Ilaña Uziya wazuwili nankashi.” Muloñadi chazuwililiyi nakukaana kutambula kufumba? Chakadi nikujina, watoñojokeleña nindi chineli wadiña mwanta, wadiña nañovu yakwila yuma yejima yakeñeleñayi. Ilaña Yehova dichatoñojokeleñayi wanyi. Hamuloña wachilwilu chindi chakudinka wanta, Uziya amweteli nambumba nawa wekalili “mukambumba kushika nifuku dafwiliyi.” (2 Kushi. 26:16-21) Chuma chamumwekeneni Uziya chinakutudizisha nawu, hichikweti muloña nachitwekalaku, neyi tukaana kufumba kwamuBayibolu wubwambu wetu naYehova wunateli kumana.

ETEJELI MWAYIFUMBILIWU

8. Yoba welili ñahi chamufumbiliwu?

8 Kwambukaku nayakutalilahu yitunahanjekihu, muBayibolu mwekala yakutalilahu yayiwahi yawantu akiswililiwu muloña wakwila etejeli mwayifumbiliwu. Toñojokenu hadi Yoba. Hela chakwila wamwakamineña Nzambi, wadiña wawanina wanyi. Hamuloña wakukala kwadiñayi naku, wahosheli yuma yatama. Nawa chafuminimu amufumbili chakadi kumuhita mumbadi, kudi Elihu niYehova. Indi Yoba welili ñahi? Wadizozeli nakutambwila kufumba. Wahosheli nindi: “Dichi nahosha, ilaña chakubula kwiluka . . . [na]ditoñeshi nachinahosha, Nawa nabalumuki mumuchima nawa nadivubi mulunkuñu nimumawuti.” Yehova wamukiswilili Yoba muloña wakudizoza kwamwekesheliyi.—Yoba 42:3-6, 12-17.

9. Indi Mosi welili ñahi chamufumbiliwu nawa muloñadi chitwatela kumwimbujolela?

9 Mosi himuntu wumu itwatela kwimbujola wetejeli kufumba hanyima yakukoña chiluwa cheneni. Mpinji yimu wahilili nankashi chakwila hamulemesheli Yehovaku. Hamuloña wachumichi, Mosi amwitejeli wanyi kwiñila Mwituña daChikaninu. (Kuch. 20:1-13) Chelili Mosi amuleji Yehova nindi yamutoñojokeliku, Yehova wamulejeli nindi: “Kuminaku hohenohu! Bayi wuhosha cheñi nanami haniyi nsañuku.” (Kuhit. 3:23-27) Mosi haneñeliku. Ilaña, wetejeli mwafuukwiliyi Yehova nawa Yehova watwalekelihu kumuzatisha hakulombola aIsarela. (Kuhit. 4:1) Yoba naMosi etejeli mwayifumbiliwu nawa ninetu twatela kuyimbujola. Yoba wahimpili yitoñojoka yindi nawa hadiyiñishiliku. Mosi wamwekesheli nindi wetejeli mwamufumbiliwu kudi Yehova kuhitila mukutwalekahu kwikala washinshika nihanyima yakumutambula kukooleka kwakeñesheliyi.

10. (a) Yishimu 4:10-13 yamwekeshaña ñahi yuma yayiwahi yafumaña mukwiteja kufumba? (b) Chilwilwinyi chachiwahi chamwekesheliwu amakwawu hanyima yakuyifumba?

10 Mwafumaña yuma yayiwahi neyi twimbujola amayala ashinshika adi neyi Yoba naMosi. (Tañenu Yishimu 4:10-13.) Amanakwetu niahela amavulu dichineliwu. Talenu chahosheliyi manakwetu Emmanuel, washakamaña kuCongo, kutalisha hakufumba kwamufumbiliwu wahosheli nindi: “Amanakwetu apama muchipompelu amweni nawu wubwambu wami naYehova wukumana dichi enjili nakunkwasha. Nelili mwanfumbiliwu nawa chankwashili kubula kwiñila mukukala.” * Payiniya washakamaña kuCanada Megan wahosheli kutalisha hachamufumbiliwu nindi: “Mpinji yejima iyi nsañu hinakeñeleña kuyitiyaku, ilaña diyi nsañu yinakeñekeleña kutiya.” Nawa manakwetu Marko wakuCroatia wahosheli nindi: “Antambwili kukooleka kunadiña naku, ilaña neyi nitoñojoka hayina mpinji, namonaña nami kufumba kwanfumbiliwu kwankwashili cheñi kwikala nawubwambu wakola naYehova.”

11. Manakwetu Karl Klein wahosheli nindidi kutalisha hakutambwila kufumba?

11 Muntu mukwawu wamweni yuma yayiwahi hamuloña wakwiteja kufumba himanakwetu Karl Klein, wadiña membala Wamwizanvu Dalombolaña. Munsañu yachihandilu chindi, manakwetu Klein walumbulwili kufumba kwamufumbiliwu kudi manakwetu Joseph F. Rutherford, wadiña ibwambu dindi. Manakwetu Klein walumbulwili nindi hatachi watiyili kutama nachamufumbiliwu. Wahosheli nindi: “Chimwahitili mpinji [Manakwetu Rutherford], wañimushili namuzañalu chikupu nindi, ‘Wudi ñahi Karl!’ Ilaña nakwili nakaneñawudi muloña nachidiña wahila nakufumba kwanfumbiliwu. Wanlejeli nindi, ‘Karl, babalaku Diyabolu nakukeña kukulawula mumuhetu! Iku natiyi nsonyi manakwetu Klein wakwili nindi, ‘Nakuhilili wanyi manakwetu Rutherford.’ Ilaña welukili nindi namuhilili nawa wafuntishilihu nakunsoñamisha nindi, ‘Neluki chinaleteshi. Babalaku. Diyabolu nakukeña kukulawula.’ Mwahosheliyi dimu! Neyi tumuhembela manakwetu nkunyi sweje-e hachuma chinelukiyi nindi watela kuchihosha . . . , tukumushila Diyabolu iluña hakutwilawila.” * (Efwe. 4:25-27) Manakwetu Klein wetejeli mwamufumbiliwu kudi manakwetu Rutherford, nawa atwalekelihu kwikala amabwambu.

CHUMANYI CHINATELI KUTUKWASHA KWITEJA KUFUMBA?

12. Kudizoza kukutukwasha ñahi kwiteja kufumba? (Masamu 141:5)

12 Chumanyi chinateli kutukwasha kwiteja kufumba? Twatela kwikala adizoza nakwanuka netu twawanina wanyi nawa tunateli kuluwañesha mpinji jikwawu. Neyi chitwahanjeka dehi, Yoba wadiña nayitoñojoka yaluwa. Ilaña chimwahitili mpinji wahimpili yitoñojoka yindi nawa Yehova wamukiswilili. Muloñadi? Muloña Yoba wadiña wadizoza. Wamwekesheli nindi wadiña wadizoza chetejeliyi kufumba kwamufumbiliwu kudi Elihu hela chakwila Elihu wadiña kansi hadi yena. (Yoba 32:6, 7) Neyi twikala adizoza tunateli kutambwila kufumba hela chakwila tunakutoñojoka netu hiyatela kutufumbaku hela neyi muntu wunakutufumba hikansi hadi etu. Mukulumpi washakamaña kuCanada wahosheli nindi, “Chineli twadimonaña wanyi neyi chatumonañawu akwetu, chinateli kwikala chakala kuyilaku hambidi neyi chakwila kwosi muntu wunakutufumba.” Wejima wetu twatela kusoña mukaabu wakuspiritu kulonda twikali mukwakushimwina hela ntañishi wansañu yayiwahi wakulukila.—Tañenu Masamu 141:5.

13. Twatela kutiya ñahi neyi anatufumbi?

13 Neyi anayifumbi monenuña nenu diyi njila munakuyimwekeshelayi Yehova kukeña. Yehova wakeñaña yuma yinateli kutukwasha. (Yish. 4:20-22) Neyi yatufumba kuzatisha Izu dindi, nyikanda yashindamena haBayibolu hela mukwetu mukaKristu wapama kuspiritu dikwila nawu nakutumwekeshela kukeña. AHeberu 12:9, 10 hahosha nawu, ‘Welaña mwenimu kulonda atukwashi.’

14. Yumanyi yitwatela kushaku maana neyi anatufumbi?

14 Shenu muchima hakufumba bayi hanjila munayifumbiliwuku. Mpinji yikwawu tunateli kutoñojoka netu hakuhanini munjila yayiwahi wanyi. Hela chochu, muntu wejima wunakufumbana watela kufumbana chiwahi kulonda muntu wunakufumbayi yeteji. * (Ñal. 6:1) Ilaña neyi yetu anakufumbawu twatela kusha muchima kuyuma yitunateli kudizilaku kukufumba. Hela chakwila tunakutoñojoka netu adi kunfumba munjila yayiwahi. Twatela kudihula netu: ‘Hela chakwila nakeñi wanyi munjila mwanfumbilayi kudihu chuma chinatela kudizilaku? Kwila nidiwula yiluwa yamuntu wanfumba nehi nikusha muchima kuyuma yahoshayi nehi?’ Chikuwaha kudi etu mukufumba kutunatambwili kunonamu yikuma yitunateli kuzatisha muwumi wetu.—Yish. 15:31.

LOMBENU AYIFUMBI NAWA MUMWENIMU KUWAHA

15. Muloñadi chitwatela kulombela netu atukwasheña?

15 Bayibolu yatulejaña kulomba wukwashu. Yishimu 13:10 yahosha nawu: “Maana ambala anana akeñaña wukwashu.” Dimu! Antu alombaña nawu ayifumbi ekalaña ambuña aYehova apama kubadika ana abulaña kulomba nawu ayikwashi. Dichi lombenuña antu kulonda ayikwashi.

Muloñadi muhela wakansi chinehwiliyi muhela wapama kulonda yamukwashi? (Talenu paragilafu 16)

16. Muyuma yamuchidinyi mutunateli kulomba netu atukwashi?

16 Mpinjinyi yitunateli kulomba akwetu akakwitiya netu atukwashi? Talenu iyi yakutalilahu. (1) Muhela naleji mukakushimwina wakulukila kulonda ayi nindi nakulombola kadizi nawa nkumininaku namwihuli chatela kwilayi hakwila ekali ntañishi wamuwahi. (2) Muhela mujiki nakukeña kulanda yakuvwala dichi nehuli muhela wapama kulonda amuleji chinakutoñojokayi hayakuvwala yinatondiyi. (3) Manakwetu anamuleji nawu akahani mpanji yawantu amavulu yatachi. Naleji nhoshi wakulukila kulonda yatiyilili nakanañachima kumpanji yindi nawa yamukwashi hatela kuzatilayi. Nimanakwetu watachikili dehi kuhana mpanji nateli kwila chiwahi neyi yehulaku nhoshi wakulukila nawa azatisha yuma yinamulejiwu.

17. Yumanyi yayiwahi yinateli kufumamu neyi twiteja kufumba?

17 Munyilungu yantesha yinakwinza hela tukweji, wejima wetu tukatambwila kufumba kufuma kudi muntu hela munyikanda yashindamena haBayibolu. Neyi akayifumba mwakanuki iyi yikuma yitunahanjeki. Ikalenu adizoza. Shenu muchima kumazu anakuyifumbawu, bayi hadi muntu wunakuyifumbaku. Nawa zatishenu kufumba kumunatambwili. Kwosi wavwalika namaanaku. Ilaña neyi “tutiyilila kukufumba nikwiteja kubabesha,” Izu daNzambi datukana nawu “twakekala namaana.”—Yish. 19:20.

KAMINA 124 Ikalenu ashinshika

^ para. 5 Antu jaYehova eluka kulema kwakutiyilila kufumba kwamuBayibolu. Hampinji yoyimu, hichekala chaswayi kutambwila kufumba mpinji yejimaku. Muloñadi? Chumanyi chinateli kutukwasha hakwila nawu kufumba kutunatambwili kutukwashi?

^ para. 10 Majina amakwawu anayihimpi.

^ para. 14 Muchibaaba chinalondelihu, tukuhanjeka antu afumbanaña chinateli kufumbanawu chiwahi.