Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 7

Chimwatela Kwila Hakwila Nsañu Yimunakutaña muBayibolu Yiyikwashi

Chimwatela Kwila Hakwila Nsañu Yimunakutaña muBayibolu Yiyikwashi

“Watañañamu neyidi?”​—LUKA 10:26.

KAMINA 97 Twashindamena Hezu daNzambi

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA a

1. Chumanyi chinakumwekesha nawu Yesu walemesheli Nsona?

 FWIKIJENU chichatiyakeneña kutiyilila kunsañu yatañishileñayi Yesu. Kakavulu nsañu yahosheleñayi wayifumishileña muNsona Jajila. Kafwampi, mumazu indi atachi asonekeliwu ahosheliyi hanyima yakumupapatisha nimumazu indi akukumishaku ahosheliyi henohu kanda afwi, Yesu wayifumishili muNsona. b (Kuhit. 8:3; Mas. 31:5; Luka 4:4; 23:46) Nawa muyaaka yisatu nachikunku mwamwekeneni iyi yuma yiyedi, kakavulu Yesu wayitañilileña antu amavulu, kuyileja nsañu yamuNsona nikuyilumbulula.—Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luka 4:16-20.

Muchihandilu chindi chejima, Yesu wamwekesheli nindi wakeñeli Nsona nawa wetejeli jimulomboleña muyuma yejima yelileñayi (Talenu paragilafu 2)

2. Yesu chakulileñayi, chumanyi chamukwashili kutiyishisha chikupu Nsona? (Talenu mwevulu wudi hakava.)

2 Hadi yaaka yayivulu henohu kanda atachiki mudimu windi wakushimwina, kakavulu Yesu wadiña nakutaña nikutiya Izu daNzambi. Chakadi nikujina, kwitala watiyileña Mariya niYosefu chazatishileñawu jiNsona hahanjekeleñawu mpinji yejima nachisaka. c (Kuhit. 6:6, 7) Tuneluki netu Yesu wayileña kusinagogi mpinji yejima haSabata nachisaka chindi. (Luka 4:16) Hampinji yadiñayi kwenoku, watela wadiña nakutiyilila nakanañachima neyi anakutaña Nsona. Mukuhita kwampinji, Yesu wadizili chakutaña iji Nsona Jajila nkawindi. Chafuminimu, Yesu welukili Nsona chikupu, wajikeñeli nawa wetejeli iji Nsona kumukwasha muyuma yejima yelileñayi. Chakutalilahu, anukenu chuma chamwekeni mutembeli hadiñayi Yesu nayaaka 12. Antañishi adiña eluka Nshimbi jaMosi chikupu ‘ahayamini nañakwilu yaYesu nikashinshi kakutiyishisha yuma chiwahi.’—Luka 2:46, 47, 52.

3. Yumanyi yitukuhanjekahu muchinu chibaaba?

3 Ninetu tunateli kwiluka nikukeña Izu daNzambi neyi tuditañaña mpinji yejima. Hanu dinu tunateli kwila ñahi hakwila yuma yitwatañaña yitukwasheña? Tunateli kudizila kumazu ayilejeliyi Yesu antu eluka Nshimbi, kushilahu ansoneki, aFwarisi niaSadusi. Ana akulumpi jakwitiya atañileña Nsona mpinji yejima, ilaña yuma yatañileñawu yayikwashileña wanyi. Yesu washimwini yuma yisatu yabulili kwilawu awa amayala yaletesheli Nsona jibuleña kuyikwasha. Mazu ayilejeliyi anateli kutukwasha kuhimpa njila (1) yakutiyishishilamu yuma yitwatañaña, (2) yakuwaninamu yuma yalema yakuspiritu, (3) niyakwitejelamu Izu daNzambi kutubalumuna.

TAÑENUÑA NAKUTIYISHISHA YUMA YIMUNAKUTAÑA

4. Nsona yaLuka 10:25-29 yatudizishañadi kutalisha hachitwatela kutaña Izu daNzambi?

4 Twatela kutiyishisha mwatalisha yuma yitunakutaña Mwizu daNzambi. Neyi nehi, yuma yitunakutaña yikutukwashaña wanyi. Chakutalilahu, talenu mpanji yahanjekeliyi Yesu “[neyala] welukili Nshimbi chikupu.” (Tañenu Luka 10:25-29.) Iwu iyala chamwihwiliyi Yesu yuma yatela kwilayi hakwila akekali nawumi wahaya nyaaka, Yesu wamukwashili kuwana ñakwilu Mwizu daNzambi kuhitila mukumwihula nindi: “MuNshimbi asonekamu nawudi? Watañañamu neyidi?” Iwu iyala wahanini ñakwilu yaloña kuhitila mukutena mazu amunsona ahosha hakumukeña Nzambi niakwetu antu. (Lev. 19:18; Kuhit. 6:5) Ilaña tiyenu mazu ahosheliyi cheñi nindi: “Indi mukwetu hinyi?” Iwu iyala wamwekesheli hatooka nindi watiyishishili wanyi mwatalishili yuma yatañiliyi. Hamuloña wachumichi, welukili wanyi chakuzatisha chiwahi ajina nsona muchihandilu chindi.

Tunateli kudiza chakutiyishisha yuma yitunakutaña

5. Kulomba nikutaña chovu-chovu kunateli kutukwasha ñahi kutiyishisha yuma yitunakutaña?

5 Tunateli kutiyishisha chikupu Izu daNzambi neyi twikala nanjila jajiwahi jakutañilamu. Talenu njila jinateli kuyikwasha. Lombenu henohu kanda mutachiki kutaña. Hakwila tutiyishishi mwatalisha Nsona twakeñekaña wukwashu waYehova, dichi twatela kumulomba spiritu yindi yajila hakwila tushiku muchima. Kuhiñahu, tañenuña chovu-chovu. Chumichi chikuyikwasha kutiyishisha nsañu yimunakutaña. Hadaha kutañila hewulu hela kulondela mumazu akukwata dehi amuBayibolu kukuyikwasha. Chumichi chikuyikwasha kutiyishisha, kwanuka nikudizilahu yuma yikwawu yimunakutaña Mwizu daNzambi. (Yosh. 1:8) Neyi munamanishi dehi kutaña, lombenu cheñi kudi Yehova nakumusakilila hachawaana Chezu dindi nikumulomba kulonda ayikwashi kuzatisha yuma yimunatañi.

Kusonekaku nsañu yantesha kunateli kuyikwasha ñahi kutiyishisha nikwanuka yuma yimunakutaña? (Talenu paragilafu 6)

6. Kudihula enu aweni malwihu nikusonekahu nsañu yantesha kunateli kuyikwasha ñahi hampinji yimunakutaña? (Talenu cheñi mwevulu.)

6 Talenu cheñi njila jiyedi jinateli kuyikwasha kutiyishisha nsañu yamuBayibolu. Dihulenu enu aweni malwihu hansañu yimunakutaña. Hampinji yimunakutaña nsañu yimu, dihulenu nenu: ‘Anyi adi muniyi nsañu? Hinyi wunakuhosha? Nakulejanyi, nawa muloñadi? Kudihi nawa mpinjinyi yinakumwekana iyi yuma?’ Malwihu amuchidawa akuyikwasha kutoñojokahu nikutiyishisha nsañu yimunakutaña. Cheñi, sonekenuñahu nsañu yantesha hampinji yimunakutaña. Neyi muyisoneka, mukutoñojokañahu hanoyu nsañu nawa chumichi chikuyikwasha kuyitiyishisha chikupu. Kusoneka cheñi kukuyikwashaña kwanuka yuma yimunakutaña. Hadaha munateli kusoneka malwihu, nsañu yimwasandujola, yikuma yamaneni, chakuzatisha nsañu yimunatañi hela kusoneka hohu chimunakutoñojoka hanoyu nsañu. Munateli kuwana nenu kusoneka nsañu yimunakutaña kunateli kuyikwasha kumona Izu daNzambi neyi hinsañu yinayisonekeliwu hohu enu nkawenu.

7. Chilwilwinyi chitwatela kwikala nachu hampinji yitunakutaña, nawa muloñadi? (Matewu 24:15)

7 Yesu wamwekesheli nindi kashinshi dichilwilu chalema chitwatela kwikala nachu neyi tunakukeña netu tutiyishisheña nsañu yitunakutaña Mwizu daNzambi. (Tañenu Matewu 24:15.) Kashinshi hichumanyi? Hichilwilu chatukwashaña kwiluka kunuñañana kudi hakachi kansañu yimu nansañu yikwawu, chiyambuka nayikwawu nikutiyishisha nsañu yabula kulumbululawu jiika. Kubombelahu, neyi chamwekesheliyi Yesu, twatela kwikala nakashinshi hakwila twiluki yuma yinakumwekana yinakushikija wuprofwetu wamuBayibolu. Twatela cheñi kwikala nanichi chilwilu hakwila nsañu yejima yitwatañaña muBayibolu yitukwasheña chikupu.

8. Tunateli kutaña ñahi nakashinshi?

8 Yehova wayinkaña ambuñindi kashinshi. Dichi mulombenu kulonda ayikwashi mwiikali nanichi chilwilu. (Yish. 2:6) Munateli kuzata ñahi kwesekeja namumunalombi? Toñojokenu chikupu hansañu yimunatañi nawa talenu chiyinanuñañani nansañu yikwawu yimweluka. Zatishenuña nyikanda yetu yakuyikwasha hakudiza Bayibolu, chidi neyi Chitwa chaKukwasha aYinsahu jaYehova Kusandujola Nsañu, kulonda yiyikwashi kwila mwenimu. Iyi yozelu yikuyikwasha kwiluka mwatalisha nsañu yamuBayibolu nikwiluka chimunateli kuyizatisha muchihandilu chenu. (Heb. 5:14) Hampinji yimukutañaña nakashinshi, mukuswejaña kutiyishisha Nsona.

TAÑENUÑA KULONDA MUWANI YUMA YALEMA YAKUSPIRITU

9. Nsañwinyi yalema yamuNsona yadiwiliwu aSadusi?

9 ASadusi elukili chikupu chahosha nyikanda yitanu yakutachikilahu yaNsona jachiHeberu, ilaña adiwileña nsañu yalema yadiña muyina nyikanda yonenewa. Chakutalilahu, talenu Yesu chakwiliyi hamwihwileñawu kudi aSadusi kutalisha hansañu yakusañuka. Wayihwili nindi: “Komana kanda mutañeñahu dehi munsañu yahosha hachiputa mumukanda waMosi, mwahosheliyi Nzambi nayena nindi: ‘Yami Nzambi yaAbarahama, Nzambi yaIsaka nawa Nzambi yaYakoba’ tahindi?” (Maku 12:18, 26) Hela chakwila aSadusi adiña atañahu dehi iyi nsañu kakavulu, lwihu lwayihwiliyi Yesu lwamwekesheli nawu adiwili nsañu yalema yamuniyi Nsona, dikwila nawu, ntañishilu yahosha hakusañuka.—Maku 12:27; Luka 20:38. d

10. Chumanyi chitwatela kushaku muchima hampinji yitunakutaña?

10 Chumanyi chitunakudizilaku? Neyi tunakutaña, twatela kusha muchima kunsañu yejima yitunateli kudizila kunoyu vasi hela kunsañu yamuBayibolu. Hitwatela hohu kusha maana kuntañishilu yapelaku, ilaña nikuchalala chakunama niyishina yinadivuñili munoyu nsañu.

11. Kwesekeja na 2 Timotewu 3:16, 17, chumanyi chimwatela kwila hakwila muwani yuma yalema muBayibolu?

11 Munateli kuwana ñahi yuma yalema yakuspiritu hampinji yimunakutaña Bayibolu? Talenu chahosha 2 Timotewu 3:16, 17. (Tañenu.) Yahosha nawu “Nsona yejima . .  yayiwahi” (1) kudizisha nachu, (2) kuzuwila nachu, (3) kwolola nachu, (4) nikubabesha nachu. Iyi yuma yiwana yikuyikwasha, munateli kuyiwana nimunyikanda yikwawu yamuBayibolu yimwabulaña kutaña kakavulu. Shinshikenu hanoyu nsañu kulonda mwiluki chiyinakuyidizisha hadi Yehova, nkeñelu yindi hela hayishina yaNzambi. Talenu chiyawahila kuzuwila nachu. Ilenu mwenimu kuhitila mukumona owu mavasi chikuyikwashawu kwiluka nikutondolwela yaaku hela yilwilu yatama kulonda mutwalekihu kwikala ashinshika. Shinshikenu hachimunateli kuzatisha oyu nsañu kwolola nachu yitoñojoka yaheña, hadaha yahosheli muntu imwawanini mumudimu wakushimwina. Nawa talenu kubabesha kudi kwejima kudi munowu mavasi kukuyikwasha kwiluka chatoñojokañayi Yehova. Neyi mwanukaña kuwaha kwaniyi yuma yiwana, mukuwana yuma yalema yakuspiritu yikuyikwasha kutiyishisha yuma yimunakutaña muBayibolu.

ITEJENU YUMA YIMUNAKUTAÑA YIYIBALUMUNI

12. Muloñadi Yesu chayihwililiyi aFwarisi nindi “Komana kanda mutañeñahu dehi?”

12 Yesu wehwili cheñi nindi “Komana kanda mutañeñahu dehi?” kulonda amwekeshi nindi aFwarisi amweneña Nsona munjila yaheña. (Mat. 12:1-7) e Hayina mpinji, aFwarisi ahosheli nawu atumbanji twaYesu anafumpi lushimbi lwaSabata. Hakuyakula, Yesu wazatishili yakutalilahu yiyedi yamuNsona nawa wazatishili vasi yekala muHoseya kulonda amwekeshi nindi aFwarisi atiyishishili wanyi chaletesheli ashiku lushimbi lwaSabata nawa akañenyi kumwekesha luwi. Muloñadi awa amayala chabuliliwu kubalumuka hela chakwila atañileña Izu daNzambi? Muloña atañileña kulonda adivwimbeña nikukoleshela akwawu nshimbi. Yilwilu yawu yayiletesheleña abuleña kutiyishisha yuma yatañileñawu.—Mat. 23:23; Yow. 5:39, 40.

13. Twatela kutaña Bayibolu nankeñelu yamuchidinyi, nawa muloñadi?

13 Kumazu ahosheliyi Yesu tunakudizilaku netu twatela kutañaña Bayibolu nankañelu yayiwahi. Kwambukaku nawaFwarisi, twatela kwikala adizoza nawa akweti muchima wakudiza. Twatela ‘kwiteja namuchima wawovu izu dinakutumbawu mudi etu.’ (Yak. 1:21) Neyi twikala amwovu, tukwiteja Izu daNzambi kuhimpa yilwilu yetu. Nsañu yamuBayibolu yahosha haluwi, wushona nikukeña yinateli hohu kutuhimpa neyi tubula kwikala nachilwilu chakudivwimba hela kukoleshela akwetu nshimbi.

Tunateli kwiluka ñahi neyi tunakwiteja Izu daNzambi kutubalumuna hela nehi? (Talenu paragilafu 14) f

14. Tunateli kwiluka ñahi neyi tunakwiteja Bayibolu kutubalumuna hela nehi? (Talenu cheñi nyevulu.)

14 Yuma yitwayilaña akwetu yamwekeshaña neyi chakwila tunakwiteja Izu daNzambi kutubalumuna hela nehi. AFwarisi akañenyi kwiteja Izu daNzambi kuyishika hamuchima, nawa chafuminimu “[afwishileña] namuloña antu akadi muloñaku.” (Mat. 12:7) Munjila yoyimu, chitwayimonaña akwetu niyuma yitwayilaña yamwekeshaña neyi chakwila twetejaña Izu daNzambi kutubalumuna hela nehi. Chakutalilahu, komana twahoshaña hayuma yayiwahi yitwamonaña mudi akwetu, tahindi twanyakalaña kuhosha hayiluwa yawu? Komana twekala naluwi nawa twanakenaña swayi, tahindi twafwishaña akwetu nanyiloña nawa twahembaña nkunyi? Ñakwilu yetu kutalisha kunawa malwihu yikutukwasha kwiluka neyi chakwila twetejaña yuma yitwatañaña kuhimpa yitoñojoka yetu, chitwatiyaña niyuma yitwelaña.—1 Tim. 4:12, 15; Heb. 4:12.

KUTAÑA IZU DANZAMBI KWATULETELAÑA MUZAÑALU

15. Yesu watiyileña ñahi naNsona Jajila?

15 Yesu wakeñeli Nsona Jajila, nawa asonekeli chatiyileñayi mumazu awuprofwetu ekala Mwisamu 40:8 akwila nawu: “Natiyaña kuwaha kwila nkeñelu yeyi, eyi Nzambi yami, nawa nshimbi jeyi jidi mukachi kamuchima wami.” Chafuminimu, wadiña namuzañalu nawa watwalekelihu kumukalakela Yehova. Ninetu tunateli kwikala namuzañalu nikutwalekahu kumukalakela Yehova neyi twiteja Izu daNzambi kutushika hanyichima yetu.—Mas. 1:1-3.

16. Yumanyi yimwatela kwila hakwila yuma yimunakutaña Mwizu daNzambi yiyikwashi? (Talenu chikasha chinakwila nawu “ Mazu aYesu Anateli Kuyikwasha Kutiyishisha Yuma Yimunakutaña.”)

16 Kwesekeja namazu aYesu niyuma yelileñayi, tuwahishenuku njila mutwatañilaña Bayibolu. Tunateli kutiyishisha nsañu yamuBayibolu kuhitila mukulomba, kutaña chovu-chovu, kudihula malwihu nikusonekahu nsañu yantesha. Tunateli kuzatisha kashinshi kuhitila mukutoñojoka chikupu hansañu yitunakutaña kuzatisha nyikanda yetu yashindamena haBayibolu. Tunateli kwiluka chakuzatisha chiwahi Nsona ninsañu yitwabula kwilukisha, kuhitila mukukeñakeña yuma yalema yakuspiritu yidi munoyu nsañu. Nawa tunateli kwiteja Izu daNzambi kutubalumuna kuhitila mukwikala nankeñelu yayiwahi hampinji yitunakutaña. Neyi tuzata nañovu kwila iyi yuma, tukutiyishisha yuma yitunakutaña muBayibolu nawa tukuswina kwakwihi naYehova.—Mas. 119:17, 18; Yak. 4:8.

KAMINA 95 Chejeji Chinakutoñeka

a Etu akakudifukula aYehova ejima twazataña nañovu kulonda tutañeña Izu dindi mafuku ejima. Antu amakwawu niwena atañaña Bayibolu, ilaña hiyatiyishishaña yuma yatañañawuku. Dichichadiña nikudi antu amakwawu amumafuku aYesu. Chitukuhanjekaña hamazu alejeliyi Yesu antu atañaña Izu daNzambi, tukwiluka yuma yitwatela kwila hakwila nsañu yitwatañaña muBayibolu yitukwashi.

b Hampinji yamupapatishileñawu Yesu nihamuwayishileñawu naspiritu yajila, chamwekeni hatooka nawu amufuntishilili wuswa wadiñayi nawu wakwanuka yuma hadiñayi kanda ekali mumujimba wawuntu.—Mat. 3:16.

c Mariya welukili chikupu Nsona nawa wajizatishileña. (Luka 1:46-55) Hadaha, aYosefu naMariya hiyadiña namali amavulu akutwesha kulandamu nyikanda yaNsonaku. Atela atiyilileña nakanañachima hampinji yatañileñawu Izu daNzambi musinagogi kulonda akanukeña oyu yuma mukuhita kwampinji.

d Talenu chibaaba chinakuhosha nawu “Kundamenu Kwakwihi naNzambi—‘HiNzambi . . . YawaMomi’muKaposhi Kakutalila kaMarch 1, 2013.

e Talenu cheñi Matewu 19:4-6, Yesu hayihwiliyi aFwarisi lwihu lolumu nindi: “Komana kanda mutañeñahu dehi?” Hela chakwila adiña atañahu dehi nsañu yahosha hayileñaleña, adiwili chiyahosheleña kutalisha hachamonañayi Nzambi wulu.

f KULUMBULULA MWEVULU: Hampinji yakupompa Mwitala daWanta, manakwetu wumu wazatilaña kuyozelu naluwañeshi kakavulu. Hela chochu, hanyima yakupompa, amanakwetu anamuhameki chazatayi nañovu chatela ashi muchima hayiluwa yindi.