Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 3

Munateli Kuhemba Ñahi Muchima Wenu?

Munateli Kuhemba Ñahi Muchima Wenu?

“Hembaku muchima weyi chakubadika chiwahembaña yuma yejima.”—YISH. 4:23.

KAMINA 36 Tuhembenu Nyichima Yetu

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1-3. (a) Muloñadi Yehova chamukeñeleliyi Solomoni, nawa nkiswinyi yatambwililiyi Solomoni? (b) Malwihwinyi itukwakula muchinu chibaaba?

SOLOMONI wekalili mwanta wawaIsarela hadiñayi mukwenzi. Hampinji yatachikiliyi kuyuula, Yehova wamwekeni kudi yena muchilota nawa wamulejeli nindi: “Lombaku chinukukwinka.” Solomoni wakwili nindi: “Ami kwami nikana kanyanya hohu hineluka hela kwidika hela kwiñilaku. . . . Anyinki ami kambuñeyi muchima wakwiluka maana akusompeshaña antu eyi.” (1 Anya. 3:5-10) Wadizozeli chikupu chalombeliyi “muchima wakwiluka maana.” Dichi chuma chaletesheli Yehova yamukeñi Solomoni! (2 Sam. 12:24) Nzambi yetu watiyili kuwaha namazu amwakwiliwu kudi Solomoni, dichi wamwinkeli “muchima wamaana nakashinshi.”—1 Anya. 3:12.

2 Solomoni amukiswilileña chikupu hampinji yadiñayi washinshika. Amwinkeli, mudimu wakutuña tembeli yikweti “ijina daYehova Nzambi yaIsarela.” (1 Anya. 8:20) Wayili mpuhu muloña wamaana amwinkeliwu kudi Nzambi. Nawa yuma yahosheliyi hampinji yamoneneniwu kudi Nzambi, ayisoneka munyikanda yisatu yamuBayibolu. Mukanda waYishimu wekala hakachi kaniyi nyikanda.

3 Muchima awutena mapampa 71 mumukanda waYishimu. Chakutalilahu, hamukanda waYishimu 4:23 hekala mazu akwila nawu: “Hembaku muchima weyi chakubadika chiwahembaña yuma yejima.” Muniyi vasi, izu dakwila nawu “muchima” datalisha mudihi? Ilu lwihu tukulwakula muchinu chibaaba. Tukuwana cheñi ñakwilu yamalwihu ayedi anakwila nawu: Satana wesekaña ñahi kuluwañesha muchima wetu? Nawa tunateli kuhemba ñahi muchima wetu? Hakwila nawu tutwalekihu kwikala ashinshika kudi Nzambi, twatela kwiluka ñakwilu yanawa malwihu.

“MUCHIMA WEYI” HICHUMANYI?

4-5. (a) Masamu 51:6 yinateli kutukwasha ñahi kutiyishisha mwatalisha izu dakwila nawu “muchima”? (b) Kukola kumujimba kwamwekeshaña ñahi mujimba wetu chiwalema mukachi?

4 HaYishimu 4:23, Izu dakwila nawu “muchima” datalisha ‘kuwuntu wamukachi’ hela “mukachi mwakujinda.” (Tañenu Masamu 51:6.) Muchima wunateli cheñi kwimenaku yuma yitwatoñojokaña, chitwatiyaña, yilwilu niyuma yitwafwilaña. Muchima watalisha kuchitwekala mukachi, bayi chitwamwekanaña hanjiku.

5 Chakutalilahu, shinshikenu kukola kumujimba chikwamwekeshaña mujimba wetu chiwalema mukachi. Chatachi, hakwila nawu twikala akola kumujimba, twatela kutonda yakuda yayiwahi nawa twatela kwolola mujimba mpinji yejima. Munjila yoyimu, hakwila twikali akola kuspiritu, twatela kutañaña Bayibolu, nyikanda yashindamena haBayibolu mpinji yejima nikumwekesha nawu twamukuhwelela Yehova. Kwila mwenimu munabombeli kuzatisha yuma yitwadizaña nikulejaku akwetu yuma yitwakuhwelela. (Rom. 10:8-10; Yak. 2:26) Chamuchiyedi, kwesekeja nanochu chitwamwekanaña hanji, tunateli kutoñojoka netu twakola kumujimba hela chakwila twakata. Munjila yoyimu, kwesekeja nayuma yakuspiritu yitwelaña, tunateli kutoñojoka netu chikuhwelelu chetu chakola, ilaña yitoñojoka yatama yinateli kwikala mudi etu. (1 Kor. 10:12; Yak. 1:14, 15) Twatela kwanuka netu Satana wakeñaña kutuluwañesha nayitoñojoka yindi. Nateli kwila ñahi mwenimu? Nawa tunateli kudikiña ñahi?

SATANA CHALUWAÑESHAÑAYI MUCHIMA WETU

6. Satana wafwilaña kwiladi, nawa welaña ñahi mwenimu?

6 Satana wakeñaña nindi twikali neyi yena, mbanji wadiwulaña nshimbi jaYehova nawa wasweja kudikeña yomweni. Satana hanateli kutukanjikija kutoñojoka nikwila yuma yelañayiku. Dichi wesekaña kwila yuma yafwilañayi munjila jashiyashana. Chakutalilahu, twashakamaña nawantu aluwañeshayi dehi. (1 Yow. 5:19) Weluka nindi tunateli kudikunda nawu hela chakwila tweluka netu kudikunda nawantu atama “kwakisañanaña” hela ‘kutamisha’ yitoñojoka niyilwilu yetu. (1 Kor. 15:33; tth.) Aka kafuta wakizatishili kudi Mwanta Solomoni. Wasumbwili ambanda amavulu adifukwileña kudi anzambi akutwamba, nkumininaku amuluwañesheli nawa “abalumwini muchima windi” nakufuma kudi Yehova.—1 Anya. 11:3.

Munateli kukiña ñahi muchima wenu kulonda abuli kuwuluwañesha kudi Satana nayitoñojoka yindi? (Talenu paragilafu 7) *

7. Yumanyi yikwawu yazatishañayi Satana hakutandisha yitoñojoka yindi, nawa muloñadi chitwatela kwikalila asoñama?

7 Satana wazatishaña mafwilimu nimaprogiramu aha TV kulonda yatandisheña yitoñojoka yindi. Weluka nindi bayi neyi yatuzañaleshaña hohuku ilaña yatudizishaña chakutoñojoka nikwila yuma. Yesu wazatishileña chiwahi iyi njila hakutañisha. Chakutalilahu, wazatishili chishimu chakaSamariya wamuwahi nichishimu chamwana wajimbeli. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Hela chochu, antu aluwañeshawu nayitoñojoka yaSatana anateli kuzatisha nsañu yamumafwilimu niyaha TV kulonda atuluwañeshi. Twatela kwikala namaana. Mafwilimu nimaprogiramu aha TV anateli kutudizisha nikutuzañalesha chakubula kutamisha yitoñojoka yetu. Ilaña twatela kusoñama. Neyi tunakutonda yisela, twatela kudihula netu: ‘Komana iyi fwilimu hela nsañu yidi ha TV yinakundizisha kufwila yuma yakumujimba?’ (Ñal. 5:19-21; Efwe. 2:1-3) Mukwila ñahi neyi mwiluka nenu progilamu yidihu yinakutiyakesha yitoñojoka yaSatana? Yitondolwelenu neyi chimunateli kudikiña kuchikatu chafwana.

8. Anvwali anateli kukwasha ñahi anyanawu kukiña muchima wawu?

8 Enu anvwali, mukweti mudimu weneni wakukiña anyanenu kulonda Satana yabuli kuluwañesha muchima wawu. Chakadi nikujina, mwazataña nañovu hakukiña anyanenu kuyikatu. Mwahembaña matala enu nawunyonji nawa mwanataña yuma yejima yinateli kuletesha enu nianyanenu kukata. Munjila yoyimu, mwatela kukiña anyanenu kumafwilimu, maprogilamu aha TV yisela yahayozelu yakesi kawuneñu nimawebusayiti anateli kuyiluwañesha nayitoñojoka yaSatana. Yehova wayinka mudimu wakukwasha anyanenu kulonda ekali amabwambu jindi. (Yish. 1:8; Efwes. 6:1, 4) Dichi, mwatela kushaku nshimbi yashindamena haBayibolu yinatela kukwasha chisaka chenu. Mwatela kuleja anyanenu yuma yatela kutalawu hela yinateli kubula kutalawu. Yikwashenu eluki yuma yinaleteshi mushiku nshimbi. (Mat. 5:37) Anyanenu chinakukulawu, yidizishenuña kwambula yuma yayiwahi nayatama kwesekeja nanshimbi jaYehova. (Heb. 5:14) Anukenu nenu, anyanenu anateli kudizila kuyuma yimwahoshaña sweje-e dinu yuma yimwelaña.—Kuhit. 6:6, 7; Rom. 2:21.

9. Yitoñojoka yamuchidinyi yatandishañayi Satana, nawa yataminadi?

9 Satana wakeñaña cheñi kuluwañesha muchima wetu kuhitila mukukuhwelela maana awantu chatela tukuhweleli yitoñojoka yaYehova. (Kol. 2:8) Shinshikenu yitoñojoka yaSatana yakwila nawu kwikala namaheta dichuma chalema muchihandilu. Antu atoñojokaña muniyi njila anateli kwikala namaheta hela nehi. Hela chikali chochu, ekalaña muwubanji. Muloñadi? Muloña Ashaña maana hakwikala namali chakwila ashaña niwumi wawu muwubanji, alekaña kudikunda nachisaka chawu nawa alekaña kumukalakela Nzambi kulonda ekali nayuma yinakufwilawu. (1Ti. 6:10) Twatiyaña kuwaha muloña Tata yetu wamwiwulu watukwashaña kubula kusweja kukeña mali.—Mukwa. 7:12; Luka 12:15.

TUNATELI KUHEMBA ÑAHI MUCHIMA WETU?

Kufwana akwakutalatala niakwakuhemba kuyiisu akunyima, ikalenu asoñama kulonda yitoñojoka yatama yibuli kwiñila mumuchima wenu (Talenu maparagilafu 10-11) *

10-11. (a) Chumanyi chitwatela kwila hakwila nawu tudikiñi? (b) Mukwakutalatala welileña ñahi mumafuku akunyima, nawa chinleji chetu chinateli kuzata ñahi neyi mukwakutalatala?

10 Neyi tunakukeña netu tuhembeña muchima wetu, twatela kwiluka yuma yinateli kuluwañesha muchima wetu nawa twatela kuzatilahu swayi kulonda tudikiñi. Izu dekala haYishimu 4:23 dabalumunawu nawu “hembaku,” datwanukishaña mudimu wazatileñawu akwakutalatala. Mumafuku aMwanta Solomoni, akwakutalatala emeneña hewulu dampwembu yamusumba nawa avumishileña mpuña neyi amona nawu kudi ayilumbu anakwinza. Neyi tunakufwikija iyi yuma chikutukwasha kwiluka chuma chitwatela kwila hakwila tumukañeshi Satana yabuli kuluwañesha yitoñojoka yetu.

11 Mumafuku akunyima, akwakutalatala azatilileña hamu nawakwakuhemba kuyiisu. (2 Sam. 18:24-26) Wejima wawu azatilileña hamu hakukiña musumba nikushinka yiisu neyi amona nawu kunakwinza chilumbu. (Nehe. 7:1-3) Chinleji chetu chadizishewa naBayibolu * chinateli kuzata neyi mukwakutalatala nikutusoñamisha neyi Satana hakukeña kuluwañesha muchima wetu, dikwila nawu kuluwañesha yitoñojoka yetu, chitwatiyaña, yilwilu yetu hela yuma yitwafwilaña. Neyi chinleji chetu chitusoñamisha, twatela kuchovwahila nikutondolwela wubanji.

12-13. Anateli kutukakeja kwila yumanyi, ilaña twatela kwila ñahi?

12 Shinshikenu chakutalilahu chinakumwekesha chitunateli kudikiña hakwila nawu Satana yabuli kuluwañesha yitoñojoka yetu. Yehova watudizishaña nindi “wuvumbi, niyuma yawuzondu yejima nilwisu bayi [tuyitenaña] mukachi [ketuku].” (Efwe. 5:3) Hanu dinu, tunateli kwila ñahi neyi akwetu kumudimu hela akashikola atachika kuhosha hansañu jawuvumbi? Tweluka netu twatela “kukaana yilwilu yakubula kumwakama Nzambi nikufwila kwayuma yamukaayi.” (Tit. 2:12) Mukwakutalatala, hela netu chinleji chetu, chinateli kutusoñamisha kuwubanji. (Rom. 2:15) Komana tukuchitiyilila? Hadaha tunateli kuchidiwula nakutachika kutiyilila kuyuma yinakuhoshawu akwetu hela kutala nyevulu yikwetiwu. Ilaña iyi diyi mpinji yakushinka kuyiisu yamusumba, hela netu kutondolwela wubanji kuhitila mukuhosha hansaña yacheñi hela kufumahu.

13 Twatela kwikala ahamuka hakwila tukaani kwila yuma yatama yinakutukakejawu akwetu. Twatela kwiluka netu Yehova wamonaña chitwadishañaku nawa wukutwinkaña ñovu nimaana hakwila nawu tudikañi nayitoñojoka yaSatana. (2 Kushi. 16:9; Isa. 40:29; Yak. 1:5) Hanu dinu, yumanyi yikwawu yitwatela kwila hakwila nawu tutwalekihu kuhemba muchima wetu?

IKALENU ASOÑAMA

14-15. (a) Twatela kwenzununa muchima wetu kuyumanyi? (b) Yishimu 4:20-22 yatukwashaña ñahi kutiyishisha nsañu yitunakutaña muBayibolu? (Talenu cheñi chikasha chinakwila nawu, “ Chakutoñojokahu Chikupu.”)

14 Hakwila nawu tuhembi muchima wetu hitwatela kutondolwela hohu yuma yatamaku, ilaña twatela cheñi kwiteja yitoñojoka yayiwahi. Toñojokenu cheñi hachakutalilahu chamusumba wudi mumpwembu. Mukwakuhemba kuchiisu washinkileña chiisu kuchina ayilumbu jawu akenda keñila, ilaña mpinji yikwawu washinkwileña kuchiisu kulonda eñiji yakuda niyuma yikwawu yakeñekeleña. Neyi chakwila yiisu abulileña kuyishinkula, antu amumusumba adi kufwa nanzala. Munjila yoyimu, twatela kwenzununa muchima wetu nakwiteja yitoñojoka yaNzambi yitukwashi.

15 MuBayibolu mwekala yitoñojoka yaYehova, dichi hampinji yitunakuyitaña, twatela kwiteja yitoñojoka yaYehova kulonda yihimpi yitoñojoka yetu, chitwatiyaña niyilwilu yetu. Tunateli kutiyishisha ñahi yuma yitunakutaña muBayibolu? Kulomba kwalema. Muhela wumu wahosheli nindi: “Henohu kanda nitachiki kutaña Bayibolu, nalombaña kudi Yehova kulonda yankwashi ‘nimoni yuma yayiwahi yidi Mwizu dindi.’” (Mas. 119:18) Twatela cheñi kutoñojoka chikupu nsañu yitunakutaña. Neyi tunakulomba, kutaña nikutoñojokahu chikupu, Izu daNzambi dashikaña “mukachi kamuchima [wetu].”—Tañenu Yishimu 4:20-22; Mas. 119:97.

16. Kutala JW Broadcasting kunakwashi ñahi antu amavulu? Shimunenu chakutalilahu.

16 Njila yikwawu mutwetejelaña yitoñojoka yaNzambi kwikala mudi etu, hikutala yuma yekala ha JW Broadcasting®. Adisumbula amu ahosheli nawu: “Mumaprogiramu ahakakweji dimu mwanakwiliwu kulomba kwetu! Atukoleshaña nankashi nawa atukwashaña neyi tunaneñi hela tunakutiya wudi. Nawa mpinji yejima twavumishaña maoriginal songs (tumina twetu tukwawu) mwitala detu. Twavumishaña itu tumina hampinji yitunakuteleka, yitunakukomba nihampinji yitunakunwa tii. Awa maprogiramu atukwashaña kuhemba muchima wetu. Atukwashaña kutoñojoka neyi chatoñojokañayi Yehova nikutondolwela ikakeja dakwikala nayitoñojoka yaSatana.

17-18. (a) Yumanyi yafumañamu neyi tuzatishaña yuma yatudizishañayi Yehova, neyi chinamwekeshiwu ha 1 Anyanta 8:61? (b) Chumanyi chitunateli kudizila kudi Mwanta Hezekiya? (c) Kwesekeja nakulomba kwaDavidi kwekala haMasamu 139:23, 24, yumanyi yitwatela kulomba?

17 Neyi tumona yuma yayiwahi yafumaña mukwila yuma yaloña, chikuhwelelu chetu chakolaña. (Yak. 1:2, 3) Twatiyaña kuwaha muloña twamutiyishaña Yehova kuwaha hakututena nindi tudi anyanindi nawa twafwilaña chikupu kumuzañalesha. (Yish. 27:11) Mpinji yejima yitwamonaña kweseka, diyi mpinji yitwatela kumwekesha netu twadihana chikupu kumukalakela Tata yetu watwakamenaña. (Mas. 119:113) Twamekeshaña netu twamukeña Yehova namuchima wetu wejima, dikwila nawu kwovwahila chikupu nshimbi jindi nikwila yuma yakeñañayi.—Tañenu 1 Anyanta 8:61.

18 Komana tunateli kuluwañesha? Eña; twawanina wanyi. Neyi tuluwañesha, twanukeña cheliliyi Mwanta Hezekiya. Waluwañesheli. Ilaña wabalumukili mumuchima nawa watwalekelihu kumukalakela Yehova “namuchima walala.” (Isa. 38:3-6; 2 Kushi. 29:1, 2; 32:25, 26) Dichi, tutondolwelenu yilwilu yaSatana yakukeña kutuluwañesha nayitoñojoka yindi. Tulombenu kulonda twikali “[namuchima] wakwiluka maana.” (1 Anya. 3:9; tañenu Masamu 139:23, 24.) Tunateli kutwalekahu kwikala ashinshika kudi Yehova neyi tuhembaña muchima wetu.

KAMINA 54 “Iyi Diyi Njila”

^ para. 5 Komana tukutwalekahu kwikala ashinshika kudi Yehova, tahindi tukumwiteja Satana yatudimbi kulonda tuleki kumukalakela Nzambi? Ñakwilu hiyinashindameni hachatwesekañawuku, ilaña yinashindameni hachitunateli kuhemba muchima wetu. Izu dakwila nawu “muchima” datalisha mudihi? Satana wesekaña ñahi kuluwañesha muchima wetu? Nawa tunateli kuhemba ñahi muchima wetu? Achinu chibaaba chikwakula awa malwihu.

^ para. 11 MUNATALISHI IDI IZU: Yehova watwinka wuswa wakushinshika chidi yitoñojoka yetu, chitwatiyaña, yilwilu yetu nikudisompesha etu aweni. Bayibolu yatena iwu wuswa nawu chinleji. (Rom. 2:15; 9:1) Chinleji chadizishewa naBayibolu chazatishaña nshimbi jaYehova, neyi chashimuna Bayibolu, chatusompeshaña neyi chakwila yuma yitwatoñojokaña, yitwelaña niyitwahoshaña yayiwahi hela yatama.

^ para. 56 KULUMBULULA NYEVULU: Manakwetu wapapatishewa nakutala TV, ilaña hanenzi yuma yatama. Watela kufuukulahu chakwila.

^ para. 58 KULUMBULULA NYEVULU: Mukwakutalatala wamumafuku akunyima namoni ayilumbu hanji yamusumba. Nakuyileja akwakuhemba kuyiisu adi mwishina nawa ananyakali kushinkila yiisu mukachi.