Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Nsona jidi helola: “Hagaf mwana kaHagav amushiñili kudi Yahweh Sabaot.”

Komana Mweluka?

Komana Mweluka?

Indi Nsona Jasonekeliwu Kunyima Jinaditeji Ñahi naBayibolu?

MUMUSEUM yathe Bible Lands in Jerusalem, mwekala ilola didi najinsona jasonekeliwu hakachi kayaaka 700-600 B.C.E. Idi ilola adiwanini mwiyeñu mwajiikilileñawu kwakwihi naHebron muIsrael. Asonekahu nawu: “Hagaf mwana kaHagav amushiñili kudi Yahweh Sabaot.” Indi iyi nsona yinaditeji ñahi nachahosha Bayibolu? Yinakumwekesha nawu ijina daNzambi daYehova, dasonekawu munsona jachiHeberu nawu YHWH adilukili nankashi nawa adizatishileña kunyima. Munawa mayeñu mwadiña nsona jikwawu jasonekeliwu antu enjileña nakubulakenamu nikuswamamu. Asonekeleñamu hajimbañu ijina daNzambi hamu namajina awu akweti ijina daNzambi.

Dr. Rachel Nabulsi wahaUniversity yakuGeorgia, wahosheli haniyi nsañu nindi: “Ijina dakwila nawu YHWH damwekana kakavulu haniji nsona.  . . Chumichi chinakutudizisha yuma yayivulu. Iyi nsañu yamwekeshaña nawu ijina dakwila nawu YHWH adizatishileña nankashi kudi aIsarela niaYuda. Chumichi chinakuditeja nachahosha Bayibolu muloña ijina daNzambi adisoneka nansona jinakwila nawu YHWH, mapampa amavulu. Kakavulu awa majina adiña nejina daNzambi.

Mazu akwila nawu,“Yahweh Sabaot,” adiña hanidi ilola, atalisha mukwila nawu “Yehova wamazaza.” Chumichi chinakumwekesha nawu kunyima azatishileña ijina daNzambi ninhoshelu yakwila nawu “Yehova wamazaza.” Chumichi chinakuditeja cheñi namazu adi muBayibolu akwila nawu “Yehova wamazaza” awanikaña mapampa 283 munsona jachiHeberu jasonekeliyi Isaya, Yeremiya niZekariya.