Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Asa, Yehoshafwati, Hezekiya, Yosiy

Mukalakelenu Yehova naMuchima Wejima!

Mukalakelenu Yehova naMuchima Wejima!

“Eyi Yehova nalembi aanuki mwani chinendeli kumesu eyi chakashinshi namuchima wejima.”—2 ANYA. 20:3, NWT.

TUMINA: 52, 65

1-3. Kumukalakela Yehova “namuchima wejima” kwabombela mwodi? Lumbululenu.

WEJIMA wetu twaluwañeshaña muloña twawanina wanyi. Hela chochu, twamusakililaña Yehova muloña watwilaña wanyi ‘kwesekeja nakuluwa kwetu,’ chakala hohu tubalumuka mumuchima nikumukuhwelela nakudizoza kushindamena hamulambu wefutu danyiloña daYesu. (Mas. 103:10) Dichi, neyi chamulejeliwu Solomoni kudi Davidi, hakwila nawu Yehova yeteji kudifukula kwetu, twatela “kumukalakela namuchima wejima.” (1 Kushi. 28:9, NWT.) Hanu dinu etu antu abula kuwanina tunateli kwila ñahi mwenimu?

2 Hakwila nawu twiluki kudifukula kwetejañayi, twesekejenu chihandilu chaMwanta Asa nachaMwanta Amaziya. Awa anyanta ejima ayedi awaYudeya elileña yuma yayiwahi kumesu aYehova, ilaña Asa welili mwenimu namuchima wejima. (2 Kushi. 15:16, 17; 25:1, 2; Yish. 17:3) Wejima wawu adiña awanina wanyi nawa aluwañesheleña. Ilaña, Asa walekeli wanyi kulondela munjila jaNzambi muloña ‘wamukalakeleli Nzambi namuchima walala chikupu.’ (1 Kushi. 28:9) Munjila yikwawu, Amaziya wamukalakeleli wanyi Yehova namuchima walala. Chelili yashindi ayilumbu jaNzambi, wasendeli anzambi jawu nakutachika kudifukula kudi wena.—2 Kushi. 25:11-16.

3 Kumukalakela Nzambi “namuchima wejima” kwakeñekaña kudihana chikupu chakadi kuleka. MuBayibolu, izu dakwila nawu “muchima” kakavulu datalisha kumuntu wamukachi. Mwabombela yuma yitwakeñaña, yitoñojoka, yitwakamenaña, yilwilu yetu, wuswa niyuma yitwafwilaña kwila. Dichi muntu wamukalakelaña Yehova namuchima wejima wazataña wanyi nyidimu yawunfwikiji. Nawa hadifukulaña kudi Yehova neyi chaaku hohuku. Indi etu? Neyi etu antu abula kuwanina tukutwalekahu kudifuukula kudi Nzambi chakadi wunfwikiji, tukutwalekahu kumukalakela Nzambi namuchima wejima.—2 Kushi. 19:9.

4. Tukuhanjekadi?

4 Hakwila nawu twiluki mwatalisha kumukalakela Nzambi namuchima wejima, tushinshikenu chihandilu chaAsa kushilahu nianyanta amakwawu awaYuda amukalakeleli Nzambi chakufuma hamuchima adi neyi Yehoshafwati, Hezekiya niYosiya. Wejima wawu awana aluwañesheleña, ilaña ekalili cheñi nawubwambu wawuwahi naYehova. Muloñadi Nzambi chayimweniyi nindi amukalakeleli namuchima wejima nawa tunateli kuyimbujola ñahi?

MUCHIMA WAASA “WAYILI CHIKUPU KUDI YEHOVA”

5. Yumanyi yeliliyi Asa mukunyakashana?

5 Asa diyi wadiña mwanta wamuchisatu waYuda hanyima yakwila wanta wawaIsarela wanyitaña ikumi wakukabeta kaluwunda wunambuki dehi. Wafumishili kudifukula kwakutwamba muwanta windi niamayala adiña ayivumbi mutembeli. Wamufumishili ninkaka yindi wamumbanda Mayaka “hawanta nanochu cheliliyi mukishi wachishimashima wakushila kumuyombu.” (1 Anya. 15:11-13) Kuhiñahu, Asa walejeli antu jindi “kukeñakeña Yehova. . . kwila nshimbi nikuleja.” Mwamweni, wahakwililiku kudifukula kwalala.—2 Kushi. 14:4.

6. Asa welili ñahi chelili aEtiyopiya alukuki ituña?

6 Yehova wamukiswilili Yuda kulonda yekali mukuwunda hadi yaaka 10 yayuuliliyi Asa. Kuhiñahu Zera kaEtiyopiya wenjili nawamayala 1,000,000 nimakalu anjita 300 nakulwa naYuda. (2 Kushi. 14:1, 6, 9, 10) Asa welili ñahi naniku kukala? Wakuhweleleli chikupu mudi Yehova. (Tañenu 2 Kushindulula 14:11.) Nzambi wakwili kulomba kwaAsa kwakufuma hamuchima kuhitila mukumukwasha Asa kushinda njita, kuyijilumuna chikupu mashidika awaEtiyopiya. (2 Kushi. 14:12, 13) Hela chakwila anyanta adiña wanyi ashinshika kudi Yehova, wayikwashileña kushinda ayilumbu jawu kulonda yajiliki ijina dindi. (1 Anya. 20:13, 26-30) Ilaña Asa washindameneni hadi Nzambi nawa Yehova wakwili kulomba kwindi. Chakuhalwa, mpinji yikwawu Asa welili mwaluwa. Chakutalilahu, walombeli wukwashu kudi mwanta wawaSiriya chatela yalombi kudi Yehova. (1 Anya. 15:16-22) Hela chochu, Nzambi wamweni “muchima waAsa wayili chikupu kudi Yehova mafuku indi ejima.” Tunateli kwilaña ñahi yuma yayiwahi neyi cheliliyi Asa?—1 Anya. 15:14.

7, 8. Munateli kwimbujola ñahi Asa hakumukalakela Yehova?

7 Wejima wetu twatela kudishinshika munyichima yetu tumoni neyi twadihana chikupu kudi Nzambi. Dihulenu nenu, ‘Nafwilaña kumutiyisha Yehova kuwaha, kuhakwilaku kudifukula kwalala nikukiña antu jindi kuyuma yatama?’ Toñojokenu kuhamuka kwamwekesheliyi Asa hakuhaña Mayaka, wadiña “hawanta” munidi ituña. Hadaha kwosi muntu imweluka wunakwila yuma neyi ona mwanta wamumbanda, ilaña kunateli kwikala njila yimunateli kwimbujolelamu iyena daAsa. Chakutalilahu, mukwila ñahi neyi chisaka chenu hela ibwambu denu yavulumuna, yabula kubalumuka nawa amuhaña muchipompelu? Komana mukuleka kudikunda naniwu muntu? Muchima wenu wukuyisañumuna kwiladi?

8 Kufwana Asa, munateli kumwekesha nenu munakukalakala namuchima wejima neyi mushindamena chikupu hadi Nzambi hampinji yimunamoni ikañesha dimunateli kukañanya kuumika. Anateli kuyiseha hela kuyidiwula hashikola hakwikala Chinsahu chaYehova. Hadaha akwenu imwazataña nawu anateli kuyisawula muloña munatambuli mafuku akunooka kulonda mukazati nyidimu yakuspiritu hela munabuli kuzata maora amavulu kumudimu akutambwila nachu mali amavulu. Neyi mudi mukukala kwamuchidiwu, lombenu kudi Nzambi neyi cheliliyi Asa. Ikalenu ahamuka kulonda mushindameni hadi Yehova, nikukolela muyuma yimuneluki nenu diyi yaloña nawa yamaana. Anukenu nenu Nzambi wamukolesheli nikumukwasha Asa nawa wukuyikolesha ninenu.

9. Tunateli kumwekesha ñahi netu tunakukalakala namuchima wejima hampinji yitudi mwiha?

9 Ambuña aNzambi akwashaña antu amakwawu kumukalakela. Asa wahakwililiku kudifukula kwalala. Ninetu twatela kukwasha antu amakwawu “kumukeñakeña Yehova.” Yehova watiyaña kuwaha neyi yatumona tunakuhosha nawantaña jetu niantu amakwawu hadi yena, nawa neyi tunakwila mwenimu nakukeña kwalala.

YEHOSHAFWATI WAMUKEÑAKEÑELI YEHOVA

10, 11. Munateli kwimbujola ñahi Yehoshafwati?

10 Yehoshafwati mwana kaAsa ‘wendeli mwendeleleña tata yindi Asa.’ (2 Kushi. 20:31, 32) Munjilanyi? Kufwana tata yindi, Yehoshafwati wakwashili antu kumukeñakeña Yehova. Welili mwenimu kuhitila mukuloñesha kampeni kakuzatisha “mukanda waNshimbi jaYehova.” (2 Kushi. 17:7-10) Wayili kukabeta kaluwunda kawanta wawaIsarela, kushika nikudi eniEfweremi, “nakuyifuntisha cheñi kudi Yehova.” (2 Kushi. 19:4) Yehoshafwati wadiña mwanta ‘wakeñakeñeleña Yehova namuchima windi wejima.’—2 Kushi. 22:9.

11 Wejima wetu tunateli kudibomba mukampeni yakudizisha antu hayuma yinakwilayi Yehova makonu. Komana mwadizishaña antu Izu daNzambi hakakweji kulonda abalumuki munyichima nakutachika kumukalakela Nzambi? Munateli kutachika kudizisha antu Bayibolu neyi mukudihana enu aweni nawa ninawukwashu waNzambi. Komana mwalombelañahu kwila mwenimu? Mukudihana kutachika kuzata iwu mudimu wakala nikuzatishaku mpinji yenu yakunooka kulonda muzati iwu mudimu? Kufwana Yehoshafwati wayili kwiluña dawaEfweremi nakukwasha antu kufunta mukudifukula kwalala, ninetu tunateli kuya nakukwasha antu anazeyi. Kubombelahu, aeluda muchipompelu aloñeshaña njila yakuya nakuhempula nikukwasha antu ahañawu muchipompelu analeki yilwilu yawu yatama.

12, 13. (a) Yehoshafwati welili ñahi hampinji yamutiyishiliwu woma? (b) Muloñadi chitwatela kwimbujola Yehoshafwati welukili kuzeyazeya kwindi?

12 Kufwana tata yindi, Asa, Yehoshafwati watwalekelihu kumukuhwelela Nzambi nihampinji yamutiyishiliwu woma kudi ayilumbu jindi. (Tañenu 2 Kushindulula 20:2-4.) Yehoshafwati watiyili woma chikupu! Ilaña, ‘wakeñakeñeli Yehova nakushaku nimuchima.’ Hampinji yalombeleñayi, wadizozeli nakuhosha nindi antu jindi ‘hiyakweti ñovu jakuzuña nanilu luntu lwaluvuluku’ nawa yena niantu jindi elukili wanyi yuma yateleliwu kwila. Washindameneni hadi Yehova chikupu, nakuhosha nindi: “Mesu etu adi kudeyi.”—2 Kushi. 20:12.

13 Kufwana Yehoshafwati, ninetu mpinji yikwawu twelukaña wanyi chakwila hadaha nikutiya woma. (2 Kor. 4:8, 9) Ilaña anukenu nenu Yehoshafwati washimwini woma watiyiliyi yena niantu jindi mukulomba kwindi kwahatooka. (2 Kushi. 20:5) Antu alombolaña yisaka kuspiritu anateli kwimbujola Yehoshafwati kuhitila mukukeñakeña wunlomboli waYehova niñovu jakuumika kukala kunakumonawu. Bayi mutiya nsonyi antu amuchisaka chenu kutiya kulomba kwamuchidiwuku. Akwiluka nawu mwamukuhwelela Yehova. Nzambi wamukwashili Yehoshafwati, wukuyikwasha ninenu nawa.

HEZEKIYA WATWALEKELIHU KWILA YUMA YALOÑA

14, 15. Hezekiya wamwekesheli ñahi nindi washindameneni chikupu hadi Nzambi?

14 Kwambukaku naYehoshafwati, Hezekiya wahumwini ankishi atata yindi nawa amwilukili nawu “wamulamatili Yehova.” Hezekiya “wafumishili yinañanaña, wahumwini tuposhi twakupeshela, watemeni nyiyombu, waketoleli kapela kawuneñu keliliyi Mosi,” kiyatachikiliwu kuzatisha munjila yatama hakudifukula. Wadihanini chikupu kudi Yehova, muloña ‘watwalekelihu kuhemba kuleja kwamulejeliwu Mosi kudi Yehova.’—2 Anya. 18:1-6.

15 Nihampinji yikwadiña aSiriya adiña nañovu mukaayi kejima hayina mpinji, ashindili Yuda nawa achinishili Yerusalema nawu akumujilumuna, Hezekiya washindameneni hadi Yehova namuchima wejima. Mwanta wawaSiriya Senakeribi wamusawili Yehova nawa wamuchinishili Hezekiya kulonda yadihani. Hela chochu, Hezekiya wakuhweleleli chikupu muñovu jaNzambi jakupulwisha hampinji yalombeleñayi. (Tañenu Isaya 37:15-20.) Nzambi wakwili kulomba kwindi kuhitila mukutemesha kañelu nakujilumuna mashidika 185,000 awaSiriya.—Isa. 37:36, 37.

16, 17. Munateli kumwimbujola ñahi Hezekiya hakumukalakela Nzambi?

16 Kuhiñahu Hezekiya wakatili kwakwihi nakufwa. Wamulembeleli Yehova kulonda yaanuki chendeleñayi munjila Jindi. (Tañenu 2 Anyanta 20:1-3.) Tweluka chahosha Nsona netu tunakushakama mumpinji yakwila Nzambi hakutwesha kutuuka muchihayamisha hela kutushilaku mafukuku. Hela chochu, kufwana Hezekiya, wejima wetu tunateli kuhosha mukulomba kudi Yehova netu: “Aanuki mwani chinendeli kumesu eyi chakashinshi namuchima wejima.” Komana munakuhweleli nenu Yehova nateli kuyikwasha nawa nakufwila kuyikwasha hakadidi neyi munakati?—Mas. 41:3.

17 Neyi tutoñojoka chakutalilahu chaHezekiya, tunateli kumona yuma yitwatela kuleka yinateli kutukañesha kwikala nawubwambu wawuwahi naNzambi hela kutufumisha mukudifukula kwalala. Mwamweni, tunakukeña wanyi kwimbujola antu akwituña azatishaña intaneti kulonda amoneña antu neyi kwiji hiyanzambi. Hela chochu, akwaKristu amakwawu anateli kutiya kuwaha kuhanjeka nawantaña jawu kuzatisha iyi njila. Ilaña antu amavulu mukaayi azatishaña intaneti munjila yatama chakwila alondelaña amayala niambanda abula kwilukawu. Hela kumanishila mpinji nakutala nyevulu hela kutaña nsañu jahosha hadi awantu. Mwekala wubanji mukutaña nsañu yawusupi yasonekañawu antu hadi awa antu. MukwaKristu nateli kutachika kudivwimba neyi yamona antu amavulu anakeñi yuma yashayi haintaneti, nikutiya kutama neyi abula kumulondela. Munateli kufwikija kapostolu Pawulu hela Akwila naPrisila adi hamu anakusha nyevulu haintaneti hela kuhilila muntu wunabuli kwikala manakwetu? Twatañaña netu Pawulu washili “maana chikupu hamudimu wakushimwina mazu.” Nawa Prisila naAkwila azatishili mpinji yawu kulumbulwila amakwawu “chiwahi mwaya njila yaNzambi.” (Yil. 18:4, 5, 26) Tunateli kudihula netu, ‘Komana natondolwelaña kudifukula kudi antu hela kuzatisha mpinji yami kuyuma yamukunkulwayi?’—Tañenu Aefwesesa 5:15, 16.

YOSIYA WAHEMBELI NSHIMBI JAYEHOVA

18, 19. Munakukeña kumwimbujola Yosiya munjilanyi?

18 Mwanta Yosiya, mwizukulwaHezekiya wahembeli nshimbi jaYehova “namuchima windi wejima.” (2 Kushi. 34:31) Hampinji yachidiñayi kampululu, watachikili “kukeñakeña Nzambi yankakulula yindi Davidi,” nawa chashikijiliyi yaaka 20, watachikili kutookesha Yuda mukudifukula kwakutwamba. (Tañenu 2 Kushindulula 34:1-3.) Yosiya wadiña neyena dakwila yuma yamutiyishileña Nzambi kuwaha kubadika anyanta amavulu amuYuda. Hela chochu, chelili awani nyikanda yatachi yasonekeliwu yaNshimbi jaMosi nikumutañila Yosiya, wamweni nindi watela kwila nkeñelu yaNzambi chikupu. Walejeli antu amakwawu kumukalakela Yehova. Chafuminimu, antu “hiyalekeli kulondela Yehova” muchihandilu chaYosiya chejimaku.—2 Kushi. 34:27, 33.

19 Kufwana Yosiya, atwansi atela kutachika kumukeñakeña Yehova kufuma kuwansi wawu. Mwanta Manase wabalumukili mumuchima hadaha diyi wamulejeli Yosiya haluwi lwaNzambi. Enu atwansi, dikundenu nawantaña jenu niantu amuchipompelu akula dehi ashinshika kulonda mudizili kudi wena chinayikwashiyi Yehova. Cheñi, anukenu nenu kutaña Nsona dikwamushikili Yosiya hamuchima nawa dichamuletesheli kwilahu chuma. Neyi mutañaña Izu daNzambi dikuyisañumuna kwila yuma yinateli kuyiletela muzañalu nikukolesha wubwambu wenu naNzambi nikukwasha amakwawu kumukeñekeña Nzambi. (Tañenu 2 Kushindulula 34:18, 19.) Kudiza Bayibolu kunateli cheñi kuyikwasha kumona njila yimunateli kuzatilahu hakwila nawu mumukalakeli Nzambi chiwahi. Neyi kudi yuma yimwatela kuzatilahu, imbujolenu Yosiya.

MUKALAKELENU YEHOVA NAMUCHIMA WEJIMA!

20, 21. (a) Yumanyi yeliliwu awa anyanta awana itunahanjekihu? (b) Tukahanjekadi muchibaaba chinalondelihu?

20 Munamoni yuma yitunadizi hanyima yakusandujola hadi anyanta awana amuYuda itunahanjekihu chiyamukalakeleli Yehova namuchima wejima? Adiña neyena dakwila nkeñelu yaNzambi nawa adihanini chikupu kuyishikija. Atwalekelihu kwila nkeñelu yaNzambi. Atwalekelihu nihampinji yayichinishileñawu kudi ayilumbu jawu. Chaswejeli kulema, adiña nakumukalakela Yehova chakadi majilu.

21 Neyi chitukadiza muchibaaba chinalondelihu, awa anyanta ejima awana itunahanjekihu aluwañesheleña. Ilaña Mukwakutala nyichima chayishinshikiliyi, wamweni nindi nyichima yawu yadiña kudi yena chikupu. Ninetu twawanina wanyi. Neyi Yehova yatushinshika, komana wamonaña nindi tunakumukalakela namuchima wejima? Tukahanjeka haniyi nsañu muchibaaba chinalondelihu.