Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Nsañu Yachihandilu

Yehova Nankwashi!

Yehova Nankwashi!

Nadiña hakachi kawatwansi awambanda awaana atondeliwu kumutwalila Adolf Hitler jinkenu hanyima yakumanisha kuhosha. Muloñadi chantondeleliwu? Atata adiñijili chikupu munyidimu yawaNazi nawa adiña nakwendesha nlomboli wamutaayi wamwiluña detu. Amama niwena adiña aKatolika dichi akeñeleña nawu nikali nun wamukatolika. Hela chakwila ankanjikijileña kwila iyi yuma yiyedi, hinekalili nun hela kaNaziku. Lekenu niyileji chuma chaletesheli.

NAKULILILI muGraz, Austria. Hinadiña nayaaka 7, antwalili kushikola yakudiza jachechi. Hela chochu, namweni atupristu chelileñawu wuvumbi nawa nun. Dichi amama anfumishili haniyi shikola muchaaka chochimu.

Chisaka chetu niaTata muyunifomu yawu yawushidika

Kuhiñahu, nayili kushikola yabodiñi. Ifuku dimu nawufuku aTata enjili nakunsenda chelili muGraz atimu itenda nzumbu. Twayili nakuswama mumusumba waSchladming. Hanyima yakwila tunashiki nawa tunazambuki hachawu, itenda nzumbu davumini. Ifuku dikwawu cheñi, ndeki jahitilileña mwishina jakeñeleña kutuloza nawankaka awambanda hetala. Chamanineña njita, chamwekeni hatooka nawu chechi ninfulumendi yakañenyi kutukwasha.

CHINADIZILI CHALALA

Mu 1950, Chinsahu chaYehova wumu watachikili kuhanjeka nsañu yamuBayibolu nawamama. Nashakamineña nakutiyilila yuma yahanjekeleñawu nawa mpinji yikwawu nayileña nawaMama nakupompa. Chelukiliwu nawu aYinsahu jaYehova diwu ekala nachalala, apapatisheweli mu 1952.

Haniyi mpinji, namweneña chipompelu chamwiluña detu nami hiluña dawatushinakaji awambanda. Chimwahitili mpinji nayili muchipompelu mwadiña atwansi amavulu bayi atushinakaji awambanda hohuku! Chitwafuntili kuGraz, natachikili kuya kukupompa kwejima nawa hashimbwili wanyi nelukili chikupu nami yuma yinadizileña dichalala. Cheñi namwiluki Yehova nami hiNzambi wakwashaña ambuñindi. Watukwashaña nimukukala kutwamonaña netu hitukutwesha kukumanisha nkawetuku.—Mas. 3:5, 6.

Nafwilileña kudizisha antu amakwawu chalala. Atachi kushimwina chalala adiña amanakwami. Ayaya jami awambanda awana ashakamineña kwacheñi, adiña nakuzata mudimu wawuntañishi. Ilaña nayendeleleña kwashakamineñawu nawa nayikolesheleña kudiza Bayibolu. Nkumininaku, ejima wawu etejeli kudiza nawa ekalili aYinsahu jaYehova.

Mumulungu wami wamuchiyedi wakushimwina kwitala nikwitala, nahumañeni mumbanda wadiña nayaaka yamuma 30 nawa natachikili kudiza nindi Bayibolu. Wadizili nawa wapapatisheweli. Kuhiñahu nfumwindi nianyanindi ayedi niwena apapatisheweli. Iku kudizisha kwakolesheli chikuhwelelu chami. Muloñadi? Muloña kwosi muntu wandizishilihu Bayibolu. Dichi naloñesheleña chiwahi kudiza kwejima. Nasambilileña kudidizisha amaweni kuhiñahu dinu hinukudizisha atudizi aBayibolu. Chumichi chankwashili kutiyishisha chalala. MuApril 1954, nadihanini kudi Yehova kuhitila mukupapatishewa mumenji.

“ANAKUTUKABISHA, ILAÑA HIYANATUSHIYI CHISAYIKILAKU”

Mu 1955, nayili kukupompa kwamatuña muGermany, France niEngland. Hinadiña muLondon, nadibulakeni naAlbert Schroeder. Wadiña ntañishi muShikola yaGileyadi nawa kuhiñahu wekalili membala waMwizanvu Dalombolaña. Hampinji yitwayili nakutala kuBritish Museum, Manakwetu Schroeder watulejeli mamanyusikiliputi aBayibolu. Mwadiña ijina daNzambi munsona jachiHeberu, nawa walumbulwili chidalumbuluka. Chumichi chanletesheli nisweji kumukeña Yehova nichalala chekala Mwizu daNzambi.

Nidi namukwetu wudi (kuchidilu), tunakukalakala wupayiniya wampinji yejima kuMistelbach, muAustria

Natachikili kuzata wupayiniya wampinji yejima ha 1, January 1956. Chimwahitili tukweji tuwana, antambikili kuya nakuzata wupayiniya wadimena kuAustria. Haniyi mpinji, mumusumba waMistelbach munayileña nakuzatila mwadiña aYinsahu wanyi. Ilaña namweni kukala kumu. Ami namukwetu mutwazatilileña twadiña ambuka chikupu. Ami nadiña nayaaka kwakwihi na 19 nawa nafumini mumbaka; ilaña yena wadiña nayaaka 25, nawa wafumini kumukala. Ami nahindukileña swayi wanyi; ilaña yena wahindukileña swayi. Hakukama, nakamineña swayi wanyi, yena wakamineña swayi. Hela chochu kuzatisha kufumba kwamuBayibolu, kwatukwashili kumanisha kukala kutwadiña naku namukwetu payiniya mutwazatilileña.

Dichi, twamweni kukala kukwawu. Kwadiña cheñi nimakabisha amakwawu, ‘ilaña hiyatushili chisayikilaku.’ (2 Kor. 4:7-9) Mpinji yimu yitwadiña nakushimwina mumukala, antu akasunwini tuwa twawu munyonji. Ami nimukwetu mutwazatilileña atunyemukili kudi tuwa nawa twatachikili kubola nikukeña kutusuma. Ami nimukwetu twadikwatili kumakasa, dichi nalombeli nami; “Yehova mwani, neyi tukutusuma tushikeni hohu dakufwa kwetu!” Tuwa chitwashikili mukamwihi twemeni nawa twachikili kupekelela nyikila, kufumahu tudiyila nikudiyila. Twelukili netu Yehova diyi wunatukiñi. Kufumahu twashimwinini muniwu mukala wejima, ilaña chuma chatutiyishili kuwaha, antu adiña nakututambwila. Hadaha ahayamini hakumona kwosi kawa katusumini hela hakumona nawu tunatwalekihu kuumika hanyima yakumona kukala kwamuchidiwu. Nkumininaku, amakwawu ekalili aYinsahu.

Kudi cheñi kukala kukwawu kwatutiyishili woma. Ifuku dimu muntu wadiña netala ditwasonkeleleña wenjili iku nasheti nawa watutiyishili woma nindi nakutujaha muloña wakwila nindi twadiña nakuluwañesha antu mwiluña. Ñodindi wesekeli kumuwundisha ilaña wakañenyi. Twatiyili chahosheleñayi hitwadiña mukapeka ketu kahewulu. Dichi twashili yitwamu kuchenzelu, nawa twatachikili kuloña yuma yetu muyola. Chitwashinkwili kuchiisu, twamumweni nemani hamasitepusi iku nakwati mpoku yeneni. Dichi twedikilili kuchiisu chakunyima niyuma yetu yejima nawa hitwafuntili cheñiku.

Twayili nakukeñe kapeka kuhotelu. Atwitejeli nawa twashakaminimu kwakwihi nachaaka, chumichi chatukwashili kushimwina chikupu. Chatukwashili ñahi? Hotelu yadiña mukachi kamusumba, nawa atudizi etu aBayibolu akeñeli kudizila hahotelu. Hashimbwili wanyi twatachikili kwakudiza mukanda niKaposhi Kakutalila mulungu nimulungu mukapeka ketu kamuhotelu, twapompelaña antu kwakwihi na 15.

Twashakamini kubadika hadi chaaka chimu muMistelbach. Kuhiñahu antuminu kuFeldbach, kukabeta kaketwankesha chimunswa namusela waGraz. Nadiña namukwetu payiniya wamuha inatachikili kuzata nindi, ilaña cheñi munidi iluña mwadiña chipompelu wanyi. Twashakamineña mukakapeka kanyanya kahewulu, mukaditala kamapulanga. Mpepela yadiña nakwiñilila mumapwata, dichi twajikekeleñamu yipapilu yansañu. Menji twatahileña mwishima. Ilaña yuma yejimiyi hiyatukañesheliku. Chimwahitili hohu tukweji twantesha, twatachikili izanvu. Nkumininaku, antu 30 amuchisaka chamuntu itwadizishileña enjili muchalala!

Yuma yejimiyi yinamweni yankwashili kukuhwelela nami Yehova wakwashaña antu ejima atwamijañaku Wanta. Hela chakwila antu akukañanya kutukwasha, Yehova wukutukwasha.—Mas. 121:1-3.

ANKWASHILI “NACHIKASA [CHANZAMBI] CHACHIDIILU CHAKULOÑA”

Mu 1958 kwadiña kupompa kwamatuña muNew York City, muYankee Stadium nimuPolo Grounds. Nasonekesheli kuwanikaku nawa kasanji kamutayi kaAustria kanlejeli neyi chakwila nateli kuya kuShikola yaGileyadi yanamba 32. Nukukaaninadi iku kukooleka? Nashikeneneni dakwiteja nami, “Eña!”

Mushikola yaGileyadi, nashakimineña mukamwihi naMartin Poetzinger. Womikili chikupu makabisha muyilombu yakuyandishila yawaNazi. Chimwahitili yaaka niyena wekalili membala waMwizanvu Dalombolaña. Mpinji yikwawu neyi tudi mushikola, Martin wanshawutilileña nindi “Erika, mwahoshaña nenudi muchiGerman?”

Hikwashalili chikunku nakumanisha shikola, Nathan Knorr wabidikili kumaluña kutwakaya nakuzatila. Ami antumini kuParaguay. Chineli nachidiña kansi, nateleleli kutambula lusesa kudi atata hakwila niñili mudina ituña. Chiyañitejeliwu, nayili kuParaguay muMarch 1959. Chinayili anyinkeli kushakama mwitala dawamishonali muAsunción, namukwetu wamuha.

Hashimbwili wanyi, twadimweni naWalter Bright, mishonali wamanishili shikola yanamba 30. Mukuhita kwampinji, twadisumbwili nawa twamweneneña kukala hamu. Mpinji yejima yitwamweneña kukala, twatañileña mazu atushiikayi Yehova ekala haIsaya 41:10 ahosha nawu: “Bayi wutiyaña womaku, ami nidi neyi. Bayi wuyeñashanaku, ami yami Nzambi yeyi, nakakwinkaña ñovu.” Awa mazu atwanukishileña nawu chakala tutwalekahu kwikala ashinshika kudi Nzambi nikutwamijaku Wanta windi, wakatukwashaña.

Mukuhita kwampinji, atutumini kwiluña dekala kukamwihi nañiinza yaBrazil. Kunidi iluña akulumpi jamachechi alejeleña akwenzi nawu aseña malola hetala dawamishonali mutwashakamineña, henohu dadiña dakisika dehi. Dichi Walter watachikili kudiza Bayibolu namukulumpi wawakapokola. Mukulumpi wawakapokola wazatili nañovu dichi watumini atupokola kwinza nakutukiña hadi mulungu wumu nawa antu atukabishileña alekeli. Chihaleheli chanti, twabukilili mwitala dadiwahi muBrazil. Chumichi chawahili muloña twadiña nakukooleka kwakupompela muParaguay nimuBrazil. Henohu kanda tufumiku, twashili kudi yipompelu yiyedi yanyanya.

Nidi nanfumwami, Walter, hitwazatileña wumishonali kuAsunción, muParagua

YEHOVA WATWALEKELIHU KUÑAKAMENA

Andotolu anlejeli nawu nakavwalaña wanyi anyana, ilaña mu1962 nahayamini muloña nemitili! Nkumininaku twayili nakushakama kuHollywood, muFlorida, kwashakamineña chisaka chaWalter. Ami naWalter twashakamini yaaka yayivulu chakadi kuzata wupayiniya. Twahembeleña chisaka. Hela chochu, twatwalekelihu kutwamijaku Wanta.—Mat. 6:33.

Chitwashikili muFlorida muNovember 1962, twahayamini chatulelejeliwu kudi antu amunidi iluña nawu amanakwetu eyila apompelaña hamu nawamakwetu atooka wanyi nawa ambwili nimaluña akushimwinamu. Ilana Yehova hekala nachaambu chekowaku, dichi hashimbwili wanyi chaambu chekowa chamanini muyipompelu. Chikasa chaYehova chakwashili iyi ntanjikilu, chayinu mpinji munidi iluña mudi yipompelu yayivulu.

Chawushona, Walter wafwili mu 2015 nakansa yukuwoñu. Twashakamini nindi chiwahi hadi yaaka 55 muwulu, wadiña iyala wamukeña Yehova nawa wakwashili amanakwetu amavulu. Inakuchiñeja kumona chiyakamusañulawu namujimba wakola.—Yilw. 24:15.

Natiyaña kuwaha muloña nazati mumudimu wampinji yejima hadi yaaka kubadika 40, namoni yuma yayiwahi ninkisu yayivulu. Chakutalilahu, Ami niWalter twamweni chapapatisheweleñawu atudizi etu aBayibolu 136. Hela chochu, twamweneña kukala. Ilaña hitwetejeli awa makabi kutukañesha kumukalakela Nzambi yetu washinshikaku. Dichi twaswinini kwakwihi nayena, nakumukuhwelela netu wukumanisha kukala kutwamweneña hampinji nimunjila yinakeñiyi yomweni. Nawa dimweliliyi!—2 Tim. 4:16, 17.

Namwanukaña nankashi Walter, ilaña wupayiniya diwankwashaña kuumika. Chankwashaña sweje-e kudizisha antu amakwawu, nikuhanjeka nawu nsañu yakusañuka. Hela chochu, hinukutwesha kuchinda yuma yejimaku, ilaña Yehova nankwashi. Neyi chashiikayi, nanhembi, nankoleshi nawa natwalekihu kunkwata ‘nachikasa chindi chachidiilu chakuloña.’—Isa. 41:10.