Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

NSAÑU YACHIHANDILU

Kwila Yuma Yinakulejiwu Kudi Yehova Kwaletaña Nkisu

Kwila Yuma Yinakulejiwu Kudi Yehova Kwaletaña Nkisu

“Tukuzata!” Ichi dichitwakwili wejima wetu ami nanfumwami niyayami niñodindi, hampinji yatwinkeliwu mudimu. Muloñadi chitwetejeleli nawa Yehova watukiswilili ñahi? Tali niyileji kunafuma.

NASEMUKILI mu 1923 kuHemsworth, mumusumba wakuYorkshire, England. Twasemuka hohu ayedi, ami nayayami Bob. Atata akeñeli wanyi wunfwikiji wamukwitiya. Chinashikijili yaaka 9, ayinkeli nyikanda yasawileña kwitiya kwakutwamba. Atiyili kuwaha nsañu yatañiliwu. Chimwahitili yaaka yantesha, Bob Atkinson wenjili kwitala detu nawa watuvumishilili mazu akukwata ampanji yaManakwetu Rutherford. Twelukili netu ahosheli iji mpanji diwu asonekeli yina nyikanda yatwinkeliwu. Dichi anvwali amwilili Manakwetu Atkinson nawu yenzeña nakuda nanetu mpinji yejima namelela kulonda tumwihuleña malwihu amuBayibolu. Watutambikili kuya nakupompa kwitala damanakwetu hadiña makilomita antesha. Twayili nawa twatuñili chipompelu chanyanya muHemsworth. Dichi twatambwilileña mazone servant (itunakutena makonu netu ankoñi añinza) nikutambika apayiniya ampinji yejima kwinza nakuda nanetu.

Twadiña nakwila bizinisi, ilaña aTata amulejeli yayami nawu, “Neyi wunakekeña kuzata wupayiniya, tukuleka iyi bizinisi.” Bob wetejeli nawa wayili nakuzata wupayiniya hadiñayi nayaaka 21. Chimwahitili yaaka yiyedi, nekalili payiniya nawa nadiña nayaaka 16. Mukachi kamulungu, kakavulu nazatileña nkawami kuzatisha kaadi yakushimwina niphonograph. Yehova wankwashili kuwana kadizi waBayibolu welileña chachiwahi. Nawa antaña janiwu kadizi amavulu niwena etejeli chalala. Chaaka chalondelelihu, atutondeli hamu naMary Henshall kwikala apayiniya adimena. Atutumini kwiluña kwabula aYinsahu mwituña daCheshire.

Hampinji yasileñawu Njita yaKaayi Yamuchiyedi, niambanda ayilileña nakwasa njita. Chineli twadiña akwakushimwina ampinji yejima, etu apayiniya adimena twakuhweleli netu akutwila wanyi nawu tuyi kunjita neyi chelileña nsakililu yikwawu. Ilaña yota yakaanini, dichi anshili mukaleya mafuku 31. Chaaka chalondelelihu hinashikijili yaaka 19, nasonekesheli nami hinatela kwiñila wushidikaku. Antwalili kuyota yiyedi yanyiloña, ilaña muloña wami awukaanini. Muyuma yejimiyi, nelukili nami spiritu yajila yankwashileña nawa Yehova wankwatileña kuchikasa nakunkolesha.—Isa. 41:10, 13.

MUKWETU WAMUHA WAKUZATA NINDI

Ami naArthur Matthews twadimweni katachi mu 1946. Hanyima yakumukasa tukweji tusatu muloña wakukaana kudiñija munjita, wayili nakuzata namwanyikindi Dennis, payiniya wadimena muHemsworth. Ayidizishili chalala kudi atata yawu kufuma tuhu kuwansi nawa apapatisheweli hiyadiña atumpululu. Haleheli wanyi, Dennis amutumini kuIreland, wamushili yayindi Arthur chakadi muntu wakuzata nindi. Anvwali jami amutiyili kuwaha iwu payiniya wadikita, dichi amutambikili Arthur nawu ashakameña nindi. Chinayili nakuyitala, ami naArthur twakoseleña hamu yeña neyi tunakumishi kuda. Nkumininaku, twatachikili kudisonekela nyikanda. Mu 1948, Arthur amukasili cheñi tukweji tusatu. Twadisumbwili muJanuary 1949 nawa twadikanini netu tukukalakalaña mudimu wampinji yejima neyi chinatwesheki. Nawukwashu waYehova nikwila yuma munjila yayiwahi, twazatishileña mafuku akunooka kulandisha nyikaabu kulonda tuwaneñaku mali akuzatisha muwupayiniya.

Tudi muHemsworth hanyima yakudisumbula mu 1949

Chimwahitili chaaka chimu, atutemesheli kuNorthern Ireland, twatachikilili kuzatila kuArmagh kuhiñahu kuNewry, nawa iyi nyisumba mwavula aKatolika. Munidi iluña mwadiña antu atama nyichima nawa twadiña asoñama neyi tunakuhanjika nawantu. Twapompeleleña mwitala damanakwetu namuhela hadiña makilomita 16. Twapompeleña antu 8. Neyi atuleja nawu kamenu, twakamineña hamaseki nawa twadiluñishileña yakuda yayiwahi nantetemena. Ichi kudi aYinsahu amavulu kudina iluña.

“TUKUZATA!”

Yayami niñodindi, Lottie, adiña nakukalakala wupayiniya wadimena kuNorthern Ireland nawa mu 1952, wejima wetu awaana twayili nakupompa kupompa kwankambi muBelfast. Manakwetu wumu watutambwilili wejima wetu kubombelahu niPryce Hughes, wadiña nkoñi wamutayi muBritain. Mpinji yimu nawufuku, twahanjekeleña hakamukanda kwodikili kaGod’s Way Is Love, kasonekeleleliwu sweje-e antu akuIreland. Manakwetu Hughes watulejeli kukala kwekala hakushimwina aKatolika akuIrish Republic. Amanakwetu ayihañileña mumatalawu nikuyilukuka kudi antu atemesheleñawu kudi atupristu. Pryce wahosheli nindi: “Tunakukeña adisumbula adi nanyotoka kulonda azati kampeni kakuhana kamukanda mwituña dejima.” * Twashikeneni kuhosha netu, “Tukuzata!” Diwu mazu inahosha hakutachika kwaniyi nsañu.

Nawakwetu apayiniya hahonda yakaditemba

Apayiniya ashakamineña muDublin mwitala daMa Rutland, muhela washinshika wunazati wupayiniya yaaka yayivulu. Chitwashakaminiku chanti nawa hanyima yakulandisha yuma yikwawu yitwadiña nayu, wejima wetu awaana twakandamini hahonda yaBob yidi nakaditemba, twayili nakukeña motoka yakulanda. Twawanini mutoka yayiwahi yazatishawu dehi nawa twamulejeli watulandishili netu yatutwalili, chineli wejima wetu twelukili wanyi kwendesha. Namelela, Arthur washakamini hakadidi nakuhema neyi kwiji nakwiñija magiya amotoka. Chikwachili nantetemena, chelili nindi yayifumishi motoka mwayitentekeliwu, mishonali wumu wejina daMildred Willett (wenjili nakusumbuka naJohn Barr) wenjili. Wadiña weluka kwendesha. Twayili iku tuneluki kwendesha chantesha.

Motoka yetu nitemba detala

Chitwashikili, twatachikili kukeña kwakukaama. Atulejeli nawu bayi mukaama mwitemba damotokaku, neyi nehi akuyochelamu kudi atupondu. Dichi twesekeli kukeña itala ilaña twadimweni wanyi. Kweyilili nawa wejima wetu awaana twakaamamini mukaditemba mwadiña tudidi tuwana. Chikwachili, twawanini hohu kaditemba kamotoka mwadiña tudidi tuyedi twanyanya. Dimu twakaamineña. Twashileña itemba detu hafamu yebwambu detu wumu. Twazatilili maluña akwakulehi hadiña makilomita 16 nakushika ku 24. Hanyima yakushimwina kwakulehi, twafuntilileña kudi ana itwashili kwakwihi nakutwashili itemba detu.

Twashimwinini matala ejima akukabeta kambwela ketuña chakadi kukala kudi kwejima, twahanini nyikanda kubadika ha 20,000 nawa twatemesheli majina awantu amwekesheli mpwila kukasanji kamutayi kakuBritain. Chayinu mpinji kudi aYinsahu amavulu.

TWAFUNTILI KUENGLAND KUHIÑAHU TWAYILI KUSCOTLAND

Chimwahitili mpinji, atutemesheli kukabeta kambwela kaLondon. Mwahitili hohu nyilungu yantesha, Arthur amutuminini foni kukasanji kamutayi kakuBritain nawu yatachiki mudimu wawunkoñi ifuku dalondelelihu. Hanyima yakudiza mulungu wumu, twayili nakuzatila kuñinza yimu kuScotland. Arthur wadiña wanyi nampinji yakuloñesha mpanji jindi, ilaña chadiloñesheliyi kuzata mudimu waYehova chankolesheleli. Twazatili chiwahi mudimu wawunkoñi. Tunakalakeli kumaluña kwabula aYinsahu hadi yaaka yayivulu ilaña ichi tunakukalakala hamu nawamanakwetu niahela.

Arthur chamutambikiliwu kuShikola yaGileyadi yatukweji 10 mu 1962, chatukalilili mwakwilila. Dichi twamweni netu hela chakwila nukushala nkawami, Arthur watela kuya kushikola. Chineli nashalili nkawami, antemesheli nakuzata wupayiniya wadimena kuHemsworth. Chafuntiliyi Arthur hanyima yachaaka chimu, atutumini mumudimu wawunkoñi wankambi nawa twazatili muScotland, northern England, niNorthern Ireland.

MUDIMU WAWUHA MUIRELAND

Mu 1964, Arthur amutondeli kwikala nkoñi wamutaayi muIrish Republic. Twadiluñishili nankashi mumudimu wakwenda, dichi chahimpikili mudimu wetu chatukalilili. Chinanuka, nasakililaña nankashi hakukooleka kunukweti kwakuzatila haBeteli. Neluki nami neyi witeja mudimu hela chakwila wunakutoñojoka neyi wukutwesha wanyi kuwuzata, Yehova wukukukiswila. Nazatili mutusanji, kuloñejeka nyikanda, kuteleka nikuwahisha. Mpinji yikwawu twazatileñaku wunkoñi wankambi nawa twadimweneña nawamanakwetu amwituña dejima. Iwu mudimu kubombelahu niatudizi aBayibolu ayilileñaku hambidi chatukwashili kwikala nawamabwambu akuspiritu muIreland. Hikukooleka kwakweni.

ITUÑA DAIRELAND CHIDAHIMPILI KUSPIRITU

Kupompa kwanyuza kwatachi muIreland kwadiña kuDublin mu 1965. * Hela chakwila kwadiña ikañesha deneni, twapompeli hohu chiwahi. Antu apompeli adiña 3,948 nawa apapatisheweli adiña 65. Ejima atambwilili antu 3,500 enjili nakupompa ayitemesheleli nyikanda yakuyisakilila. Niwena asakilili hayilwilu yayiwahi yamwekesheli antu atambwililiwu. Mwamweni ituña daIreland dahimpikili.

Arthur nakwimusha Nathan Knorr hanenziyi kupompa mu 1965

Arthur nakwidisha Mukanda Wami waMpanji Jamu Bayibolu mwidimi daGaelic mu 1983

Mu 1966, north nasouth Ireland atachikili kuzatisha kasanji kamutayi kadiña kuDublin, ilaña akwamapolitiki niakwakwitiya wena adiña adaambula munidi ituña. Twatiyili kuwaha kumona aKatolika amavulu anakudiza chalala nikukalakala hamu nawamanakwawu adiña maProtesitanti hakusambila.

KUHIMPA KWAMUDIMU

Mu 2011, chihandilu chetu chahimpili chikupu chelili kasanji kamutayi kakuIreland akibombi nakakuBritain nawa atutemesheli kuBeteli yakuLondon. Iku kuhimpaka kwenjili hampinji yatachikiliyi Arthur kukata. Wakatili chikatu chaParkinson. (Chikatu chaleteshaña yidi yikwawu kuuma) HaMay 20, 2015, mukwetu inashakamini nindi muwulu yaaka 66 wafwili.

Kufuma hayina mpinji, natiyaña chikela, chineñi niwushona. Twadiluñishileña naArthur. Namwanukaña! Ilaña neyi wumona kukala kwamuchidiwu, kunateli kukukwasha kukundama kwakwihi naYehova. Natiyaña kuwaha chamwanukañawu Arthur kudi amavulu. Amabwambu antemeshelaña nyikanda kufuma kuIreland, Britain, nikuUnited States. Iyi nyikanda nichankoleshañawu kudi Dennis mwanyika Arthur, ñodindi, Mavis nianyana kamanakwami aRuth naJudy, chankwashaña kubula kuneña chikupu.

Nsona yinankwashi nankashi hiIsaya 30:18. Yahosha nawu: “Dichi chakachiñililayi Yehova kulonda akayitiyili luwi; dichi chakaditwalilayi kwiwulu kulonda akayitiyili wushona; muloña Yehova hiNzambi wawuñaji; antu ejima akumuchiñilila yena anakooleki.” Nakundejewaña chikupu kwiluka nami Yehova nakuhembelela nakudiwunjika kulonda yakawahishi yuma nikutwinka nyidimu yayiwahi mwituña dadiha.

Chinanuka, namonaña nami Yehova nalomboli nikukiswila mudimu muIreland. Natiyaña kuwaha muloña nazatiliku chanti hakwila nawu mudimu wuyiliku hambidi. Chakadi nikujina, kwila yuma yatulejañayi Yehova mwafumaña nkisu.

^ para. 12 Talenu Yearbook of Jehovah’s Witnesses ya 1988, mafu 101-102.

^ para. 22 Talenu yaYearbook, yamu 1988 mafu 109-112.