Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Komana Mweluka?

Komana Mweluka?

Yumanyi yelileñawu aYudeya yaletesheli Yesu yakaanishi kusanyika?

KUDI yuma yaletesheleña muntu yasanyiki kwesekeja naNshimbi jaMosi. Hela chochu, wena dinu aswejeli kusanyika mafuku ejima nimumafuku aYesu nawa chadiña neyi chaaku, izu dejima dikuhoshawu chiña asanyiki. Asanyikileña mpinji yejima kulonda amwekeshi nawu anahoshi mwalala; hela chochu Yesu wayikaanishili kapampa kayedi. Wayilejeli nindi: “Neyi mwiteja nenu ‘Eña,’ ilenu mwomwenomu nawa neyi mukaana nenu ‘Inehi,’ ilenu mwomwenomu.”—Mat. 5:33-37; 23:16-22.

Theological Dictionary of the New Testament yalumbulula kutalisha hadi Talmud nawu: “A Yudeya amweneña nawu kusanyika hinshidi chikupu kubadika muntu wunatwambi,” yashimuna cheñi yuma yatela kusanyikawu niyatela kubula kusanyikawu.

Yesu hidiyi hohu wakaanishili kusanyikaku. Chakutalilahu, kaYudeya wejina daFlavius Josephus, mukwakusoneka nsañu yakunyaaka wahosheli kutalisha hachaaku chawaYudeya nindi: “Asanyikaña wanyi, amonanaña nawu kusanyika kwatama kubadika kutwamba, muloña ahosheleña nawu neyi muntu wukusanyika mwijina daNzambi dikwila nawu natwambi dehi.” Mukanda wawaYudeya wabula kwonenawu waWisdom of Sirach, hela Ecclesiasticus, (23:11) wahosha nawu: “Neyi muntu yasanyika dikwila nawu nakoñi nshidi jahamesu bwi-i.” Dichi, Yesu wayikaanishileña kusanyika nihamukunkulu. Neyi tunakuhosha walala mpinji yejima, twatela wanyi kusanyika kulonda tumwekeshi netu mutunakuhosha dimu.