Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Yilwilwinyi Yikwetiyi Nzambi?

Yilwilwinyi Yikwetiyi Nzambi?

Chitwasweja kwiluka yilwilu yamuntu, tukumwiluka chiwahi chekalayi, niwubwambu wetu nayena wukukola nankashi. Munjila yoyimu, chitwasweja kwiluka yilwilu yikwetiyi Yehova, tukumwiluka chekalayi Nzambi nawa niwubwambu wetu nayena wukukola nankashi. Hakachi kayilwilu yayiwahi yikwetiyi Nzambi, yilwilu yiwana diyabadika: ñovu yindi, maana, wuñanji nikukeña.

NZAMBI WUKWETI ÑOVU NANKASHI

“Ala Mwanta Yehova! Tiya yeyi welili mawulu niiseki nañovu jeyi jeneni.”YEREMIYA 32:17.

Muyileñaleña dimu twamwenaña ñovu jaNzambi. Chakutalilahu, neyi kunachi chiwahi mwimana hanji, mujimba watiyakanaña ñahi? Mwaana watiyakanaña chiwahi. Dikwila nawu mwatiyaña chuma chafumaña muñovu yachuma chaleñayi Yehova. Itena dikweti ñovu jikuma hadihi? Akwakusandujola ahoshaña nawu hakachi ketena, datataña kushika ku 15,000,000°C. Hasekondi yimu, itena dedishaña iyena deneni dikwesekana namamiliyoni amavulu amatenda nzumbu yamanyukiliya anabaluki.

Ilaña itena hikatumbwa kanyanya neyi tudesekeja namatililiyoni amavulu atutumbwa ekala mwiwulu. Asayantisiti ahoshaña nawu katumbwa keneni katenañawu nawu, UY Scuti, keneni chakwila itena dikwiñilamu mapampa 1,700. Neyi tuhimpa, hana hadi itena tushahu UY Scuti, iseki dejima akudibuta chakwila insa yachu yikusompoka kwahitilaña pulaneti yaJupiter. Hadaha chinatukwashi kwiluka chiwahi mazu ahosheliyi Yeremiya nindi Yehova wazatishili ñovu yindi hakuleña mawulu nimaseki, dikwila nawu, yuma yejima.

Ñovu jaNzambi jatukwashaña ñahi? Chihandilu chetu chashindamena hayuma yaleñayi Nzambi, yidi neyi itena niyuma ayiwahi yejima yekala heseki. Cheñi, Nzambi wazatishaña ñovu jindi kulonda yakwasheña antu hamuntu hamuntu. Munjilanyi? Munkulakaji yakusambila, Nzambi wamwinkeli Yesu ñovu yakukoña yihayamisha chikupu. Twatañaña nawu: “Amputamesu anakumona, akwakubalakata anakwenda, akwambumba anakuyitookesha, ajika matu anakutiya, afu anakuyisañula.” (Matewu 11:5) Indi makonu? “Wamwinkaña muntu wazeya wuswa.” Bayibolu yabombelahu nawu: “Amuchiñililaña Yehova, ñovu jawu jakabalumuka jajiha.” (Isaya 40:29, 31) Nzambi nateli kutwinka “ñovu yabadikaa hañovu jawantu” yitukwashi kuumika kukala hela kweseka kutwamonaña. (2 Akorinda 4:7) Komana kwila mukundama kudi Nzambi wamuchidiwu wukweti kukeña wazatishaña ñovu jindi jasweja kulonda yatukwashi nehi?

NZAMBI WUDI NAMAANA

“Eyi Yehova, o nyidimu yeyi o kuvula! Wunayili yejima namaana.”MASAMU 104:24.

Neyi tukusha muchima hakukeña kwiluka yuma yaleñayi Nzambi, tukumona maana akwetiyi Nzambi. Kudi nimutayi wumu wakudiza watenañawu nawu bayomimikiri (biomimicry), mwatalañawu asayantisiti yileñaleña yaYehova nawa adizilañaku kutuña yuma yinakukeñawu. Chakutalilahu, tukuhosha chatuñawu diisu dakamera hela ndeki.

Disu damuntu adileña munjila yakuhayamisha

Mujimba wamuntu wamwekeshaña cheñi nawu Nzambi wudi namaana. Chakutalilahu, toñojokenu chatuñikaña mwana mwivumu. Yuma yejimiyi yatachikaña nakadisewuzi kanatambwili wushi, mudi ninsañu yejima yammwekenu niyilwilu yanowu muntu. Idi isewuzi dasemununaña masewuzi amavulu adifwana. Mukuhita kwampinji, masewuzi akutachika kwaamboka munyitapu yamasewuzi ashiyashana adi neyi masewuzi amashi, anyijila yafuma kuwoñu niamasewuzi amafwaha. Kufumahu yidi yatachikaña kutuñika nikuzatika. Mutukweji 9 hohu, idi isewuzi datachi kutuñika dabalumukaña nakwikala mwana wamukuma wukweti masewuzi amavulu nankashi. Nsoneki wumu waBayibolu chamweniyi maana amwekenaña muyileñaleña, wahosheli nindi: “Nakusakilili; chanantuñuwu chakala chakuhayama hohu.”—Masamu 139:14.

Maana aNzambi atukwashaña ñahi? Nleñi yetu weluka yuma yinateli kutuzañalesha. Chineli weluka jejima, watwinka nshimbi jajiwahi jidi Mwizu dindi, Bayibolu. Chakutalilahu, Bayibolu yatulejaña nawu: ‘Twalekenuhu . . . nakudanakena wumu namukwawu chakufuma hamuchima.’ (Akolosi 3:13) Hikufumba kwakuwahi netu? Eña. Andotolu ahoshaña nawu antu anakenaña akwawu akamaña chiwahi nawa akataña nankashi wanyi BP. Nawa yikatu yikwawu hiyayishintakeshañaku, kushilahu nichineñi. Nzambi wudi neyi ibwambu detu wamuwahi nawa wamaana watulejaña mpinji yejima yuma yinateli kutukwasha. (2 Timotewu 3:16, 17) Himukukeña muntu wamuchidiwu kwikala ibwambu denuku?

NZAMBI WAWUÑANJI

“Yehova wakeña wuñanji.”MASAMU 37:28.

Nzambi welaña mwoloka. Nawa, “Nzambi kwila chatama kwakulehi! Chinaweji kwila yakuheña kwakulehi!” (Yoba 34:10) Wunsompeshi windi woloka neyi chahosheli ñimbi yamasamu wumu kutalisha hadi Yehova nindi: “Wakasompesha antu mwaloña hohu.” (Masamu 67:4) Chineli “Yehova watalaña kumuchima,” wamonaña wunfwikiji nikashinshi kamuntu nawa wafuukulaña chiwahi. (1 Samweli 16:7) Cheñi, Nzambi weluka mwejima mwatwilañawu chatama nikuheña kwejima kudi heseki. Nashiiki nindi “antu atama akayifumisha mwituña.”—Yishimu 2:22.

Hela chochu, Nzambi hinsompeshi wakalisha wanyi nawa hafwilaña kubabesha antuku. Wayitiyilaña antu luwi neyi anabalumuki. Bayibolu yahoshaña nawu: ‘Yehova wenzala wushona niluwi,’ wayanakenaña niantu atama neyi abalumuka chikupu. Komana iwu hiwuñanji waloñaku?—Masamu 103:8; 2 Petulu 3:9.

Wuñanji waNzambi watukwashaña ñahi? Kapostolu Petulu wahosheli nindi: “Nzambi hakweti chaambuku, ilaña munyuza yejima, muntu wamutiyaña woma nawa welaña yuma yaloña, amutambwilaña kudi yena.” (Yilwilu 10:34, 35) Wuñanji waNzambi watukwashaña muloña yena hakweti chaambuku. Tunateli kwinza kudi yena nakudifukula hela chakwila twaambuka ikowa, twafuma kwacheñi, twataña hela hitwatañaku.

Nzambi hakweti chaambuku, chumichi chatukwashaña hela chakwila twafuma kuyitachi yashiyashana

Chineli Nzambi nakukeña nindi twiluki nawa tuheteli muwuñanji windi, watwinka chinleji. Nsona yatulejaña nawu chinleji chidi neyi lushimbi ‘lwasonekawu munyichima yetu,’ nawa ‘chatwililaña wunsahu’ wayuma yitwelaña neyi yayiwahi hela yatama. (Aroma 2:15) Twahetelañamu ñahi? Neyi tuchidizisha chiwahi, chinleji chikutukañeshaña kwila yatama hela yabula kutelela. Neyi tunaluwañeshi, chikutukwasha kubalumuka nawa tukukula mazala helola. Neyi twiluka netu Nzambi wukweti wuñanji tukuhetelamu nawa tukukundama kwakwihi nayena.

NZAMBI HIKUKEÑA

“Nzambi hikukeña.”1 YOWANU 4:8.

Nzambi wamwekeshaña ñovu, maana niwuñanji waloña, ilaña Bayibolu hiyahosha nawu Nzambi hiñovu, himaana hela nawu hiwuñanjiku. Yahoshaña nawu Nzambi hikukeña. Muloñadi? Muloña tunateli kuhosha chikupu netu ñovu yaNzambi yamuletesheli yelihu chuma chimu, wuñanji nimaana indi hiyilwilu yamulombweleña hakwila yumoyu. Ilaña kukeña kwaYehova kwamusañumunaña kukoñahu chuma. Kukeña kwekala muyuma yejima yelañayi.

Hela chakwila Yehova wukweti yuma yejima, kukeña dikwamuletesheli yaleñi yileñaleña yamwiwulu niyahamaseki, yileñaleña yeniyi wayikeña nawa wayakamenaña. Wamwekesheli kukeña chatuloñesheleliyi iseki kulonda antu ashakameñahu chiwahi. Wuchidi cheñi kumwekesha kukeña kudi antu ejima chakwila “watuntwishaña itena dindi hadi antu ejima atama niamawahi nawa wanokeshaña nvula hadi antu ejima aloña niabula kuloña.”—Matewu 5:45.

Cheñi, “Yehova wukweti wushona chikupu niluwi.” (Yakoba 5:11) Wayitiyilaña wushona antu afwilaña chikupu kumwiluka nikukundama kwakwihi naNzambi. Nzambi wayimonaña antu amuchidiwu hamuntu-hamuntu. Nawa, “wayakamenaña.”1 Petulu 5:7.

Kukeña kwatukwashaña ñahi? Twazañalalaña hakumona chahumaña itena. Twatiyaña kuwaha neyi mwana nakuseha. Twatiyaña kuwaha chatukeñawu kudi antaña jetu. Iyi bayi neyi diyuma yalema nankashiku, ilaña yatuzañaleshaña nankashi.

Njila yikwawu mwamwekeshelañayi Nzambi nindi watukeña hikulomba. Bayibolu yatulejaña nawu: “Bayi mwakama chuma hela chimuku, ilaña muyuma yejima, mukulomba nimukulomba kwakulembelela nimukusakilila, mulejenuña Nzambi yuma yonsu yimunakukeña.” Kufwana tata yawantu wukweti kukeña, Nzambi nakukeña tulombeña wukwashu hayuma yinakutukabisha nankashi. Yehova niyena, hamuloña wakukeña kwindi kwasweja, natushiiki nindi wakatwinka “kuwunda kwaNzambi kwabadika kwiluka kwejima.”—Afwilipi 4:6, 7.

Komana iyi nsañu yitunahanjekihu chantesha hayilwilu yabadika yaNzambi yidi neyi ñovu yikwetiyi, maana, wuñanji nikukeña yinayikwashi kumwiluka chiwahi Nzambi chekalayi? Hakwila musweji kumwiluka Nzambi, mwani shinshikenu kulonda mwiluki yuma yikuyikwasha, yinakoñiyi niyamba kakoñayi.

YILWILWINYI YIKWETIYI NZAMBI? Yehova wukweti ñovu nankashi, wudi namaana, wawuñanji kubadika antu ejima. Ilaña kukeña dichilwilu chabadika yilwilu yikwawu