Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Wuprofwetu Wunashikijewi

Wuprofwetu Wunashikijewi

Hakusambila twahanjeka Croesus chamuluwañesheliwu kudi Delphi, nawa chumichi chaletesheli amushindi kudi mwanta wawaPeresi. Kubombelahu, Bayibolu yashimuna muwihi wuprofwetu walala wahosha hadi mwanta wawaPeresi washikijeweli.

Chelili kunashali yaaka 200, henohu mwanta kanda yavwaliki, kaprofwetu Isaya kaHeberu washimwini nindi Kirusi wakashinda musumba wakola waBabiloni.

Isaya 44:24, 27, 28: Imu dimunahoshiyi Yehova, “welaña inyiñi nindi Umaku nituloña tweyi nukutuumisha; nateni Kirusi nindi Hikabiña kami diyi wakawanisha mwejima munatiya kuwaha; nateni nawa Yerusalema nindi Akamutuña; nateni tembeli nindi Akaala chikuku cheyi.”

Herodotus mukwakushimuna nsañu yakunyaka hadi aGiriki wahosheli nindi, mashidika aKirusi ateñulwili menji aKaloña Yufurati, kahitili mumusumba waBabiloni. Kafuta kaKirusi kakwashili mashidika indi kuzambuka nakwiñila mumusumba. Hanyima yakutambula musumba, Kirusi wakasunwiniku aYudeya adiña ankoli muBabiloni kulonda afunti nakutuñulula Yerusalema, wajilumwiniwu yaaka 70 yahitilihu.

Isaya 45:1: “Yehova namwili windi awayishayi manji yowu Kirusi akwatayi kuchikasa chachidiilu kulonda akafwomoni nyuza kwakuyayi nindi nakasubula nyiya yawanyanta nakenzulula yenzelu kwakuyayi yenzelu yampwembu hiyakayenzelaku.”

A Peresi eñilili mumusumba kuzatisha yiisu yampwembu yamusumba yamaneni yiyedi yashiliwu yawashi. Neyi akwaBabiloni elukili kafuta kaKirusi, chiña ashinkili yiisu. Ilaña nehi, musumba wadiña wakadi kukiña.

Iwu wuprofwetu wekala hakachi kawuprofwetu wawuvulu wekala muBayibolu washikijeweli. a Kwambukaku nawantu ashimunaña yuma yakumbidi, yayilejañawu kudi anzambi akutwamba, wuprofwetu wamuBayibolu wafuma kudi Muntu wahosheli nindi: “Kufumisha kutachi nashimunaña jakunsa kufumisha kushankulu nashimunaña yichidi kanda ayikoñi.”—Isaya 46:10.

Nzambi walala hohu, wukweti ijina daYehova diyi watela kuhosha mwenimu. Idi ijina daya mukwila nawu “Wakojejaña Yuma Kwikalaku.” Damwekesheña wuswa wukwetiyi wakwiluka yuma yakumbidi kwesekeja nankeñelu yindi. Datukwashaña kwiluka nawu wakashikija yuma yejima yakanayi.

WUPROFWETU WUNAKUSHIKIJEWA MAKONU

Komana munakukeña kwiluka wuprofwetu wamuBayibolu wahosha kutalisha hamafuku etu? Yaaka 2, 000 yinahitihu, Bayibolu yashimwineñahu dehi nawu “mumafuku akukuminina mwakekala mpinji jakala.” Mafuku akukuminina amuchidinyi? Bayi neyi akukuma kweseki hela kwawantuku, ilaña amadombu, makabisha nikukabakana kunamoniwu antu hadi yaaka yayivulu. Tuhanjekenu hawuprofwetu wamuBayibolu wunakumwekesha nawu tudi “mumafuku akukuminina.”

2 Timotewu 3:1-5: “Mumafuku akukuminina . . . , antu akekala akwakudikeña awenawu, asweja kukeña mali, akwakudinka wanta, akwakuditohesha, akwakasawuntu, abulaña kwovwahila anvwali, abulaña kusakilila, abula kushinshika, abulaña kukeña akwawu antu, abulaña kukeña kutiyañana nawakwawu, akwakutwambila akwawu, abulaña kudiyuula, asweja kuzuwa, abulaña kukeña yuma yayiwahi, akwakufukejela akwawu, achinchika, akwakudivwimba, akwakukeña jakuzañalesha chatela akeñi Nzambi, amwekanaña neyi kwiji amwakama Nzambi, ilaña akaanaña ñovu yaniku kwakama.”

Mukwiteja wanyi nenu yilwilu yamuchidiwu yinatandi nankashi mudi antu makonu? Komana munakumona nenu tunakushakama nawantu adikeña aweni, akeña mali nawa adivwimbaku? Komana munakumona wanyi nenu antu amavulu adakamenaña aweni nawa hiyanakutiyañana nawakwawuku? Chakadi nikujina antu hiyanakwovwahila anvwali jawuku nawa antu anakukeña jakudizañalesha nachu aweni chatela amukeñi Nzambi. Nawa yuma yinakutaminaku hefuku-hefuku.

Matewu 24:6, 7: “Mwakatiya nsañu jamajita . . . muza wakanyamuka nakuzuña namuza wukwawu, wanta niwena wakanyamuka nakuzuña nawanta wukwawu.”

Antu amakwawu ahoshaña nawu antu ejima anafwi munjita nimumadombu amatuña kufuma mu 1914 anabadiki ha 100 miliyoni, iyi nambala yinabadiki kuvula kwawantu mumatuña amavulu. Toñojokenu iku kuvula chikunaleti madilu, chineñi nikukala hadi antu amavulu. Komana antu anadizili kuniyi nsañu nakumanisha njita?

Matewu 24:7: “Kwakekala nzala yakapwelendendi.”

Mutayi watenañawu nawu World Food Programme (Progilamu Yatalaña Yakuda Mukaayi) wahosheli nawu: “Mukaayi mwedishañawu yakuda yayivulu yakudisha antu ejima, antu 815 miliyoni, akamaña nanzala, dikwila nawu muntu wumu hadi antu 9 wakamaña nanzala. Nawa hadi antu asatu hadi wumu wakata chipilu.” Antu amakwawu ahoshaña nawu hachaaka-hachaaka anyana akubadika hamamiliyoni asatu afwaña muloña wanzala.

Luka 21:11: “Kwakekala nyitentanshi yamaneni nankashi.”

Chaaka nichaaka, kunakumwekana nyitentashi yamaneni yakushika ku 50, 000. Nawa kwakwihi nanyitentashi 100 yamaneni chikupu yinakukisañana matala, nawa kwahitaña mutentanshi wumu weneni nankashi hachaaka. Kwesekeja nachahoshaña antu amakwawu, kufuma mu 1975 nakushika mu 2000, nyitentanshi yinakisañani antu akubadika ha 471,000.

Matewu 24:14: “Nsañu iyi yayiwahi yaWanta akayishimwina mwahita iseki dejima mwashakamawu antu kulonda yikekali wunsahu kudi akwanyuza yejima, mwaka dinu kukuma kwakenzi.”

A Yinsahu jaYehova akubadika ha 8 miliyoni, ashimwinaña nawa anakushimwina nsañu yayiwahi yaWanta waNzambi mukaayi kejima mumatuña akubadika ha 240. Ashimwinaña nsañu yayiwahi munyisumba yamaneni, munyikala, mumavuda nikumapidi. Neyi iwu mudimu anawuzati dehi kwesekeja nachinakukeñayi Nzambi, iwu wuprofwetu wunahoshi nawu: “Mwaka dinu kukuma kwakenzi.” Chumichi chinatalishi mudihi? Chinatalishi mukwila nawu chiyuulu chejima chawantu chikamana nakuchisinsa kudi Wanta waNzambi. Yumanyi yikela Wanta waNzambi? Twalekenuhu kutaña kulonda mwiluki.

a Talenu chibaaba chinakwila nawu “Wunsahu Wakujinda Wamwekeshaña Kushikijewa kwaWuprofwetu.”