Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Yikuma Yamaneni Kufuma Mumukanda waIsaya—II

Yikuma Yamaneni Kufuma Mumukanda waIsaya—II

Izu daYehova daDumi

Yikuma Yamaneni Kufuma Mumukanda waIsaya—II

ISAYA nakukalakala mudimu windi wawuprofwetu wamwinkeluwu nakashinshi. Kusoñamisha kwalejeliyi nyitaña ikumi yaWanta waIsarela kunashikijewi dehi. Haniyi mpinji wukweti mazu amakwawu kutalisha hachikamwekena Yerusalema kumbidi.

Musumba waYerusalema akawijilumuna nawa antu ashakamañamu akayitwala muwunduñu. Hela chochu, himwakashala mahembi haya nyakaku. Mukuhita kwampinji, kudifukula kwalala akakwifutisha. Awa diwu mazu akutachikilahu ekala haIsaya 36:1–66:24. * Tunateli kuhetela mutupetulu twenitu kuhitila mukutwitaña muloña wuprofwetu wawuvulu wamunitu tupetulu wukweti kushikijewa kunakumwekana makonu hela wakashikijewa kumafuku akumbidi adimukamwihi. Ichi chibalu chamukanda waIsaya chikweti cheñi wuprofwetu wawuwahi kutalisha hadi Mesiya.

“TIYA, MAFUKU AKENZA”

(Isaya 36:1–39:8)

Hampinji Mwanta Hezekiya hadiñayi nayaaka 14 yakuyula kwindi mu (732 B.C.E.), eniAshuri alukukili Yuda. Yehova wakanini nindi wakamukiña Yerusalema. Kulukuka kweniku kwakuchinisha kwamanini hampinji kañelu kaYehova hajahiliyi amashidika aweniAshuri 185,000.

Hezekiya naholokeli mukankati. Yehova wakwili kulomba kwindi nawa wamukolesheli nakumuswijilaku yaaka 15 kuwumi windi. Hampinji mwanta wamuBabiloni hatemesheliyi akwakumwimenaku kuya nakumutala Hezekiya, Hezekiya mukubula kubabala wayilejeli maheta indi ejima. Isaya wamulejeli Hezekiya mazu amulejeliyi Yehova akwila nawu: “Tiya mafuku akenza, yuma yejima yidi mwitala deyi, niyuma yaswekeluwu ankakulula jeyi yinashiki nikwifuku dalelu, akayisenda, akayitwala kuBabiloni, kwosi chakashalaku.” (Isaya 39:5, 6) Mukuhita kwayaaka 100, wuprofwetu weniwu washikijeweli mukunyakashana.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

Isaya 38:8—Indi “yimañu” hadiña nakumwekena mwevulu yadiña chumanyi? Chineli iyi njila yakupiminamu mpinji ayizatishileña muEjipitu nimuBabiloni munkulakaji yayaaka 8 B.C.E., yimañu yeniyi anakuyifwanisha kuyina yazatishileña tata yaHezekiya Ahazi kukupiminaku mpinji. Mukachi kachipañu mwatela mwadiña yimañu. Hekwawu chishimi chadiña kunsa yayimañu dichakojejeleña mwevulu hayimañu yazatishileñawu hakupiminaku mpinji.

Yuma Yitukudizilaku:

Isaya 36:2, 3, 22. Hela chakwila amufumishili mudimu wawukalama, Shebina amwitejeli kutwalekahu kumukalakela mwanta kuhitila mukwikala nsoneki yanswana yindi. (Isaya 22:15, 19) Neyi chakwila atutambula kukoleka mukuloñesha kwaYehova hamuloña wayuma yimu, twatela kutwalekahu kumukalakela Nzambi munjila yidi yejima yetejayi.

Isaya 37:1, 14, 15; 38:1, 2. Neyi tunamoni makabi, twatela kulomba kudi Yehova nikumukuhwelela chikupu.

Isaya 37:15-20; 38:2, 3. Hampinji yamukisañeneñawu Yerusalema kudi eniShuri, Hezekiya wakameneni nindi kukisañana kwaYerusalema kukuleta nsonyi hejina daYehova. Cheliliyi yeluki nindi yikatu yindi hiyikushina, Hezekiya waswejeleluku kwakamena hayuma yikwawu. Chuma chakameneneñayi nankashi chadiña chakwila nawu neyi yafwa chakadi nswana chakaluwañesha anyanta amuchisaka chaDavidi. Cheñi wakameneni hadi muntu wakalombola kulwa naweniAshuri. Kufwana Hezekiya, twalemesha ijina daYehova nihakushikijewa kwankeñelu yindi kubadika hohu hakukeña kupuluka.

Isaya 38:9-20. Kamina kaHezekiya kanatudizishi nawu kwosi chuma chalema nankashi muwumi wetu chabadika hakuhameka Yehova.

‘AKAMUTUÑA CHENI’

(ISAYA 40:1–59:21)

Hanyima yakwila nashimuni dehi hakujilumuka kwaYerusalema niyuma yikazatika kudowu akatwalawu muwunkoli muBabiloni, Isaya waprofweteli hakutuñulula kwaYerusalema. (Isaya 40:1, 2) Isaya 44:28 yahosha nawu ‘Yerusalema akamutuña cheñi.’ Ankishi kwadifukwileñawu muBabiloni akayifumishamu wukwila neyi ‘yiteli.’ (Isaya 46:1) Babiloni akamukisañana. Yuma yejimiyi yashikijeweli hanyima yakwila munahiti dehi nkulakaji yayaaka yiyedi.

Yehova wakayilisha ambuñindi kwikala ‘chejeji chanyuza.’ (Isaya 49:6) Babiloni ‘wakwiwulu’ hela izaza dawanyuli ‘dikajimañenamu wukwila neyi wishi,’ antu jindi ‘akafwa neyi tububu,’ ilaña ‘mwana kaZiyona wamumbanda wudi muwunkoli akamusubwisha nyonji yidi kunshiñu yindi.’ (Isaya 51:6; 52:2) Hakwila kudi antu amutiyililaña Yehova, nayileji nindi: “Nukutiyañana nenu chitiyañenu chahaya nyaka, lwoluwi lwaDavidi lwakola.” (Isaya 55:3) Kwila yuma yakeñañayi Nzambi kwakatuleñela ‘kutiya kuwaha nankashi naYehova.’ (Isaya 58:14) Munjila yikwawu kuluwa kwawantu, ‘kunayileteshi kuyambula naNzambi yawu.’—Isaya 59:2.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

Isaya 40:27, 28—Muloñadi Isarela chahosheleliyi nindi “njila yami yinabuli kumwekana kudi Yehova, wuñaji wakuhoshela wunahiti dehi, wunafumi dehi kudi Nzambi yami”? A Yudeya amakwawu muBabiloni atela atoñojokeleña nawu kukala kuyamweneñawu Yehova hakwilukiluku nawa hakwimweneñaku. Ayanukishili nawu Babiloni hahambakeni ñovu yaNleñi yeseki wabulaña kuzeyaku.

Isaya 43:18-21—Muloñadi antu afuntili muwunkoli chiyayilejeleluwu kubula ‘kwanuka yuma yakunyima’? Chumichi hichalumbulwileña nawu ajimbali yuma yayikoñeleliyi Yehova hakuyipulwishaku. Ilaña, Yehova wakeñeli nindi akamuhamekeña ‘hayuma yayiha’ yakamonawu, chidi neyi chiyendeluwu chiwahi hakufunta kuYerusalema. Hadaha kuhitila mukuzatisha njila yabula kukonda muyinkalampata. “Izaza deneni” dinakufuma “kuyihuñu oyu yeneni” nidena dakamona yuma yayiha nawa akekala nawunsahu wawuha wakayileñela kumuhameka Yehova.—Chimwekeshu 7:9, 14.

Isaya 49:6—Munjilanyi Mesiya munekaliliyi ‘chejeji chawakamatuña’ hela chakwila mudimu windi waheseki hawishimwinini nankashi kudi anyana kaIsarelaku? Hamuloña wachuma chamwekeni hanyima yakufwa kwaYesu. Bayibolu yesekeja Isaya 49:6 kudi atumbanji twindi. (Yililu 13:46, 47) Makonu eniKristu awayishewa, ayikwashaña kudi akwakudifukula ezaza deneni kulonda kukalakala hamu neyi ‘chejeji chawakamatuña,’ nikudizisha antu “mwakumina iseki dejima.”—Matewu 24:14; 28:19, 20.

Isaya 53:10—Muloñadi Yehova chatiyililiyi kuwaha hakumuchika mwanindi? Chamukatili kumuchima Yehova Nzambi waluwi hakumona mwanindi wakeñayi hakukabakana. Kwovwahila kwaYesu mukudikeñela nawa niyuma yakafuma mukukabakana nikufwa kwindi yamuleñeleli Yehova kutiya kuwaha.—Yishimu 27:11; Isaya 63:9.

Isaya 53:11—Indi kwiluka kwakaletayi Mesiya kuhitila ‘mukuloñesha antu amavulu nakwiluka kwamwilukawu’ hichumanyi? Iku hikwiluka kwelukiliyi Yesu henohu kanda yenzi hamaseki, nakwikala namujimba wawuntu, nikukabakana nankashi kushika nikukufwa. (Aheberu 4:15) Wadihanini hamu neyi ifutu danyiloña, dakeñekeleña kulonda kukwasha eniKristu awayishewa nizaza deneni hakwila nawu ekali nañimeni yayiwahi naNzambi.—Aroma 5:19; Yakoba 2:23, 25.

Isaya 56:6—Indi ‘antu akunyuza yacheñi’ hiyanyi nawa munjilanyi ‘muyakakelaña mwaya chitiyañenu chaYehova’? ‘Antu akunyuza yacheñi’ ‘hiyanyikoku acheñi’ aYesu. (Yowanu 10:16) Akakela kuchitiyañenu chachiha hamuloña wakwila ovwahilaña nshimbi yanichi chitiyañenu. Cheñi ekala anuñañana nakuloñesha kwanichi chitiyañenu kuhitila mukudiila hamu yakudya yakuspiritu naweniKristu awayishewa nikuyikwashaku mumudimu wakushimwina Wanta nikwilisha atumbanji.

Yuma Yitukudizilaku:

Isaya 40:10-14, 26, 28. Yehova wukweti ñovu yabadika, wekala wawunda nawa watiyishishaña chikupu kutwibadika.

Isaya 40:17, 23; 41:29; 44:9; 59:4. Kutiyañana nansañu jamatuña nachiyulu niankishi kwekala ‘kwamukunkulwayi.’ Chikwikala chamukunkulwayi kuyikuhwelela.

Isaya 42:18, 19; 43:8. Neyi tudiwula Izu daNzambi dasonekewa nikukaana kutiyilila kunshimbi jindi kuhitila mudi ‘nduñu wamaana nikashinshi’ tunatweshi kwikala amputa mesu nianjikamatu lwakuspritu.—Matewu 24:45.

Isaya 43:25. Yehova wajimaña nyiloña yawantu hamuloña wakuwaha kwindi. Kulemesha ijina daYehova kwekala kwalema kubadika kufumishewa muwuduñu wanshidi nikufwa nikwikala nawumi wahaya nyaka.

Isaya 44:8. Yehova watwikwashaña muloña yena hahimpañaku, wekala neyi ilola. Hitwatela kutiya woma kushimwina hadi Nzambuku.—2 Samweli 22:31, 32.

Isaya 44:18-20. Kupesha hichinjikijilu chakwikala namuchima watama. Twatela kusha Yehova tachi muwumi wetu kubadika yuma yejima.

Isaya 46:10, 11. Kwikala nañovu ‘yakukolesha mpuña yindi,’ chinakulumbulula kushikija nkeñelu yindi niwunsahu walala waYehova Nzambi.

Isaya 48:17, 18; 57:19-21. Neyi chakwila tumulomba Yehova kutupulwisha nikuswila kwakwihi nayena, nikulondela nshimbi jindi twakekala awunda chikupu wukwila neyi menji anakupwapumuka mukaloña nawa nyidimu yetu yayiwahi yakekala neyi mankanda amukaluñalwiji. Antu abulaña kutiyilila Izu daNzambi adi neyi “kaluñalwiji kwamankanda benka benka.” Mudi wena himwekala kuwundaku.

Isaya 52:5, 6. EniBabiloni akunkulwili nawu Nzambi walala hakweti ñovuku. Hiyelukili Yehova chazuwililiyi nakuyitemesha eniIsarela muwunduñuku. Neyi kukala kuholokeli amakwawu hitwatela kukunkulula swayi chuma chinaleñeli kukala kwenikuku.

Isaya 52:7-9; 55:12, 13. Tukweti yuma yisatu yatuleñelaña kukalakala mumudimu wakushimwina haWanta nikwilisha atumbanji namuzañalu. Nyendu yetu yinateli kwikala yalubanji neyi yitwalaña nsañu yayiwahi kudi antu adizoza akweti nzala yakuspiritu. Twamumonaña Yehova “mensu namensu” dikwila nawu twekala nawubwambu waweni nayena. Cheñi twadiluñishaña neheta dakuspiritu.

Isaya 52:11, 12. Hakwila nawu twikali ashikahu kusenda ‘yuma yaYehova’—nyidimu yindi yajila—twatela kwikala akadi majilu lwakuspiritu nikwikala nayililu yayiwahi.

Isaya 58:1-14. Kudihana kwakudifwikija nikwikala aloña kwekala kwamukunkulwayi. Akwakudifukula alala atela kumwekesha kudihana chikupu kudi Nzambi nikukeña amana kwawu.—Yowanu 13:35; 2 Petulu 3:11.

Isaya 59:15b-19. Yehova wamonaña yuma yakoñañawu antu nawa wakadiñijamu hampinji yindi yashikila.

“WAKEKALA NAWA CHIBAÑULA CHALUBANJI” (Isaya 60:1–66:24)

Kutalisha hakufuntisha kudifukula kwalala kumpinji yakunyima nimumafuku etu, Isaya 60:1 yahosha nawu: “Nyamukaku, chaku; muloña mwaana weyi wunenzi, nikulema kwaYehova kunakutuntukili.” Ziyona “wakekala nawa chibañula chalubanji muchikasa chaYehova.”—Isaya 62:3.

Isaya wayilombeleluku antu amwituña dawu akafutumuka munyichima kudi Yehova hampinji yakafumañawu muwuduñu muBabiloni. (Isaya 63:15–64:12) Hanyima yakwesekeja ambuña alala nawambuña akutwamba, kaprofwetu Isaya washimwini hanochu Yehova chakakiswilayi ambuñindi Amukalakelaña.—Isaya 65:1–66:24.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

Isaya 61:8, 9—Indi “chitiyañenu chahaya nyaka” hichumanyi nawa ‘anyana’ hiyanyi? Ichi hichitiyañenu chachiha chinatiyañaniyi Yehova naweniKristu awayishewa. ‘Anyana’ ‘hiyanyikoku acheñi’—yihita yawantu anakutiyilila kunsañu yawawayishewa.—Yowanu 10:16.

Isaya 63:5—Indi kulendumuka kwaNzambi kwamukwashaña ñahi? Nzambi wayulaña kuzuwa kwindi nawa wakwiyulaña munjila yaloña. Kuzuwa kwindi kwamukwashañaku kusompa munjila yaloña.

Yuma Yitukudizilaku:

Isaya 64:6. Antu abula kumaninina hiyanateli kudipulwishaku. Kutalisha kukwanakena nshindi, nyidimu yawantu yayiwahi yamukunkulwayi yidi neyi chakuvwala chamajilu.—Aroma 3:23, 24.

Isaya 65:13, 14. Yehova wayikiswilaña ambuñindi ashinshika nikuyinka yakudya yayivulu yakuspiritu.

Isaya 66:3-5. Yehova wahela wunfwikiji.

‘ENU ANTU TIYENU KUWAHA’

Wuprofwetu wakutuñulula Yerusalema wazañalesheli aYudeya ashinshika ashakamineña muwunduñu muBabiloni. Yehova wahosheli nindi: ‘Enu antu tiyenu kuwaha’ “nakuzañalala haya nyaka nayuma yinukuleña, muloña tiyenu hinukuleña Yerusalema wakutiya antu kuwaha, niantu indi akuzañajala nawu.”—Isaya 65:18.

Ninetu tunakushakama mumpinji yamwidima wunanyeñumuki iseki dejima nawa nyunza yidi mumwidima waweni. (Isaya 60:2) “Nyaka yakala” yinashiki dehi. (2 Timotewu 3:1) Dichi mazu aYehova asonekawu muBayibolu mumukanda waIsaya kutalisha hakupuluka atukoleshaña nankashi.—Aheberu 4:12.

[Tumazu twaheshina]

^ Nsañu yikwawu kutalisha haIsaya1:1–35:10 talenu “Izu daYehova Dadumi—Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waIsaya—I” Watchtower yaMarch 1, 2007.

[Mwevulu wudi hefu 4]

Komana wuneluki muloña watachi walombeliyi Hezekiya kulonda kumupulwisha kudi eniAshuri?

[Mwevulu wudi hefu 7]

“O chiyasweja lubanji hamapidi nyendu yamuntu wukuleta nsañu yayiwahi.”