Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Nsulu yaKutama Anayimwekeshi Hatooka!

Nsulu yaKutama Anayimwekeshi Hatooka!

Nsulu yaKutama Anayimwekeshi Hatooka!

MUNKULAKAJI yayaaka yakusambila, aYudeya amavulu adiña nakuhembelela kwinza kwaMesiya yakaninuwu. (Yowanu 6:14) Yesu chenjiliyi hamaseki, waleteli kukundeja nikashinshi kakeni Kezu daNzambi. Wokili akata, wadyishili adiña nanzala, wamwenesheli mpepela nawa wasañwili afu. (Matewu 8:26; 14:14-21; 15:30; 31; Maku 5:38-43) Wahosheli cheñi mazu aYehova nawa washimwini hachikaninu chawumi wahaya nyaka. (Yowanu 3:34) Kuhitila muyuma yahosheliyi niyuma yakoñeliyi, Yesu wamwekesheli chikupu nindi wadiña Mesiya, wamba kakuula muchidi wamuntu kunshidi nikuyuma yatama yejima yaleta nshidi.

Chalala, akulumpi jansakililu yawaYudeya ateleleli kwikala atachi kumutambwila Yesu, kumutiyilila nikwovwahila nshimbi yindi namuzañalu. Ilaña hiyelili mwokuku. Ilaña amuheleli, amukabishili nawa atuñili nikafuta kakumujaha.—Maku 14:1; 15:1-3, 10-15.

Yesu wayitanyishili chikupu ana antu atama. (Matewu 23:33-35) Hela chochu, welukili nindi kwadiña muntu mukwawu wakojesheleña yitoñojoka yatama ninzatilu yanana antu atama. Yesu wayilejeli nindi: ‘Enu tata yenu Diyabolu; mwakeñaña kwila mwafwilañayi tata yenu. Yena wadiñi mbanji kufumisha kutachi; yena hemanaña munsañu yalalaku, muloña himwekala nsañu yalala mudi yenaku. Chahoshañayi yakutwamba wahoshaña yindi yomweni; yena hintwambi, hitata yachu.’ (Yowanu 8:44) Hela chakwila Yesu welukili nindi antu anateli kukoña yuma yatama, wahosheli hadi nsulu yayeni yakutama—Satana Diyabolu.

Kuhitila mukuhosha nindi Satana “hemanaña munsañu yalalaku,” Yesu wamwekesheli nindi iwu chileñaleña wakuspiritu wadiñi kambuña Nzambi washinshika ilaña wafumini munjila yaloña. Muloñadi Satana chadikañililiyi naYehova? Muloña watachikili kwikala nayililu yakukeña kwikala walema chakwila wekalili nalwisu lwakukeña kudifukula kwambala kwaNzambi hohu. *Matewu 4:8, 9.

Kudikaña kwaSatana kwamwekeni mwitempa daEdeni hampinji yamudimbiliyi Evu kudya mukabu yakanishiluwu kudyaku. Kuhitila mukuhosha ntwambi yakusambila nikumutwambila Yehova, Satana wekalili ‘tata yantwambi.’ Cheñi nawa, kuhitila mukushinjila Adama niEvu kudikaña, wakojejeli nshidi kuyiyula, chayilombweli kukufwa kwawu nikufwa kwawanyanawu amumakiñu akumbidi. Dichi, Satana wadilishili cheñi yomweni kwikala “mbanji”—chalala, muntu wasweja kujahana wampinji yejima!—Kutachika 3:1-6; Aroma 5:12.

Yililu yatama yaSatana yashikili nimuwanta wawaspiritu, mwakojejeliyi añelu amakwawu kudibomba nindi mukudikaña. (2 Petulu 2:4) Kufwana Satana, awa añelu atama ekalili nayililu yatama yakukeña antu. Hela chochu, yadiña hiyililu yatama yawuvumbi, nawa mwafumini wubanji niyuma yatama.

Kutama Kunawanini Heseki

Bayibolu yatulejaña nawu: “Cheliluwu antu anatachiki dehi kuvula . . . hiyakuvwala nianyana awambanda, anyana kaNzambi [walala] amayala amweni anyana kawantu awambanda nawu akweti lubanji, asumbula niañodi jawu, ejima akeñeluwu.” (Kutachika 6:1, 2) Indi “anyana kaNzambi [walala] amayala” adiña hiyanyi? Adiña hiyileñaleña yakuspiritu, bayi antuku. (Yoba 1:6; 2:1) Tuneluki ñahi? Muloña, maluwi atachikili dehi hakachi kawantu hayaaka 1,500 yinahituhu, nawa hiyahosheluhu munjila yamuchidiwuku. Dichi kuhitila mukushimuna hakunuñañana kwekala hakubulakana kweyala namumbanda kwelili “anyana kaNzambi [walala] amayala” avwalili nyijimba yawuntu nakusumbula “anyana kawantu awambanda,” iyi nsañu yamwekeshaña hatooka nawu hichishimashima.

Ichi chishimashima chamwekeni kuhitila mumuchidi wanyana yavwalikili munawa maluwi. Ayiteneneña nawu aNefwili, adiña antu asweja kutaluka. Adiña antu asweja madombu. Kafwampi, ‘Nefwili’ chaya mukwila nawu ‘Akwakudimbwisha,’ hela ‘adimbwishaña akwawu.’ Wenawa antu asweja kutaluka ayilumbulula hamu neyi “antu ahashankulu adiñi asweja [ñovu], amayala atiyakana mpuhu.”—Kutachika 6:4.

Anefwili niatata jawu ekalili antu asweja kutama. HaKutachika 6:11 hahosha nawu, “Iseki datokeli kumesu aNzambi, . . . dawaninini kwamadombu hohu.” Chalala, antu ekalili akamadombu, ekalili nayililu yatama yawantu amaha adiña mukachi kawu.

Indi aNefwili niatata jawu akojejeli ñahi kutama kwamuchidiwu kwasweja hadi antu? Kuhitila mukudiñija muyitoñojoka yanshidi nikufwila kwamuchidi wamuntu. Chumanyi chafuminumu? “Antu ejima aditokesheli mwendeluwu hamaseki bu-lu-lu.” Nkumininaku, Yehova wajilumwini iseki naDibaji, wapulwishili hohu Nowa wadiña waloña nichisaka chindi. (Kutachika 6:5, 12-22) Hela chochu, añelu avweleli nyijimba yawuntu, afuntili muwanta wawaspiritu nansonyi. Hamu neyi andemoni atama, atwalekeluhu kudikaña naNzambi nichisaka chindi chaloña chawañelu ovwahila. Chamwekana hatooka nawu, kufuma tuhu hayina mpinji, Nzambi wayikañesheli awa aspiritu atama kuvwala nyijimba yawuntu. (Yuda 6) Hela chochu, atwalekahu kwikala nañovu munsañu jawantu.

Watama Anamumwekeshi Hatooka To-o!

Kuluwañesha kwaSatana akwimwekesha ha 1 Yowanu 5:19, yahosha nawu: ‘Mpata yamunu mwishina yashakamaña mudi owu watama.’ Diyabolu nakulombola muchidi wamuntu mukukala kunakuswejelaku yihuñu. Kafwampi, nashindameni hakukatisha chikupu. Muloñadi? Muloña Satana niandemoni ayihañili kufuma mwiwulu hampinji yatachikili Wanta waNzambi kuyula mu 1914. Kutalisha haniku kuhañewa, Bayibolu yahosha nawu: ‘Oyihuñu yakamona iseki . . . , muloña Diyabolu nayisulukili, wudi nandombu yayeni, chanelukiyi nindi kunashali dehi mpinji yindi yantesha hohu.’ (Chimwekeshu 12:7-12) Indi Satana waletaña ñahi kuluwañesha kwindi hadi muchidi wamuntu?

Satana welaña mwenimu kuhitila mukukolesha spiritu yalombolaña njila yatoñojokelañamu antu ninzatilu. Kwesekeja, naAefwesesa 2:2 yamutenaña Diyabolu nawu “mwanta wamuluzwizu wañovu, . . . [spiritu hela yililu yakuluwañesha] wakoñeshaña katataka mudi akwakujikwa.” Chatela kukolesha woma wakwakama Nzambi niyuma yayiwahi, iwu ndemoni ‘wamuluzwizu’ waleteshaña kudikaña naNzambi ninshimbi jindi. Dichi Satana niandemoni jindi akoleshaña nikuswejeshelaku kutama kwakoñañawu antu.

“Hembaku Muchima Weyi”

Njila yimu mwamwekenaña ilu “luzwizu” hichipupu chanyivwimbimbi yanzekesi, yaleñelaña kwikala nayitoñojoka yabula kutelela yakufwila kwila wuvumbi nikumwekesha yililu yatama kwikala yayiwahi. (1 Atesalonika 4:3-5) Wuvumbi wakukanjikija, lukambu, wuvumbi wakukanjikija mumbanda wumu kukama nawamayala amavulu, wuvumbi wakukama nawatunyama nikutamisha anyiki kuhitila mukwila nawu wuvumbi diyi yisela yekalaña munyivwimbimbi yanzekesi. Hela tuhu yakisañanaña chantesha, nyivwimbimbi yanzekesi yakisañanaña ana ayitalaña hela kuyitaña kuhitila mukwikala nachipepa nikubalumuna ana ayitalaña kwikala nachaaku chakuyitalaña. * Hiyuma yatama yakisañanaña wubwambu wawantu niwubwambu naNzambi. Nyivwimbimbi yanzekesi yamwekeshaña wuntu wawandemoni atama ayinyamunaña—akwakudikaña atachikili yililu yakufwila kwila wuvumbi yabula kutelela mumpinji yaNowa henohu Dibaji kanda dinzi.

Hamuloña washikila, iyala wamaana Solomoni watukonkomwena nindi: “Hembaku muchima weyi chakubadika chiwahembaña yuma yejima, muloña mwenomu dimu mwedikaña wumi.” (Yishimu 4:23) Munhoshelu yikwawu, kuhemba muchima wenu kumuhetu wanyivwimbimbi yanzekesi chinateli kulumbulula kuhimpa progiramu yachisanji chanyivwimbimbi hela kujima kompyuta neyi chakwila hanakumwekesha nyevulu yawuvumbi. Chekala chalema kufuukulahu kwila mwenimu swayi-swayi. Difwikijenu hamu neyi ishidika wunakufwila kuleya chidaña chinayinyikiwu hamuchima wenu. Satana walulakenaña muchima wenu wachifwikija—nkalaña yayitoñojoka yenu—nawa wakeñaña kuwukisañana.

Mwatela cheñi kukiña muchima wenu hakubula kukeña madombu, muloña Diyabolu weluka nindi ‘Yehova wahelaña muntu wakeña madombu.’ (Masamu 11:5) Satana hatela kukuleñela kwila yuma yamadombu kulonda wikali chilumbu chaNzambuku, ilaña wakeñaña wikali nachipepa chakukeña madombu. Hichuma chakululakenaku chakwila nawu madombu ninsañu jatujindilu jawaninaña hayikunzulemba. Anefwili afwa dehi, ilaña yaaku niyililu yawu yichidi kumwekana chikupu. Komana yisela yimwatondaña yamwekeshaña nawu mwakaanaña tufuta twaSatana?—2 Akorinda 2:11.

Chakudikaña naKuluwañesha Kwatama KwaSatana

Ñovu yakufwila kwila yatama yinateli kumwekana yakala chakuzata nawu. Bayibolu yashimuna nawu ana anakuzata nañovu kulonda kumutiyisha Nzambi kuwaha “alwishaña . . . nawaspiritu atama,” kubombela hakulwisha nanyijimba yawu yabula kumaninina. Hakwila nawu tushindi iyi ndombu nikwikala nawuselewa waNzambi, twatela kuzatishaña yuma yakuspiritu yatwiloñeshelayi Nzambi.—Aefwesesa 6:12; Aroma 7:21-25.

Yuma yaloñeshayi Nzambi yabombelamu spiritu yajila, ñovu yabadika chikupu mumpata yamunu mwishina. Kapostolu Pawulu wasonekeleli eniKristu amunkulakaji yayaaka yakusambila nindi: “Hitunatambuli spiritu yamunu mwishinaku, [ilaña] tunatambuli spiritu [y]akudi Nzambi.” (1 Akorinda 2:12) Antu yalombolañawu kudi spiritu yaNzambi akeñaña yuma yakeñañayi Nzambi nikuhela yuma yahelayi Nzambi. (Amosa 5:15) Indi muntu nateli kutambwila ñahi spiritu yajila? Chatachi hikuhitila mukulomba, kudiza Bayibolu—Bayibolu yayeni yekala himukabu waspiritu yajila—nikudikunda kwakuwahi nawantu amukeña Nzambi.—Luka 11:13; 2 Timotewu 3:16; Aheberu 10:24, 25.

Kuhitila mukuzatisha iyi yuma yatuloñeshela Nzambi, mwatachikaña kumanyeka “yitwa yaNzambi yejima,” chuma chacheni chakudikiña nachu ‘kumaana aDiyabolu akudimbana.’ (Aefwesesa 6:11-18) Chinakukeñeka swayi-swayi kuzatisha chikupu iyi yuma kubadika chichadiñi kunyima. Muloñadi?

Kutama Kudi Kwakwihi naKukuma!

Ñimbi yamasamu wahosha nindi, “Chelañawu antu atama hiyakumena neyi matahu, niakwakukoña nyidimu yakuluwa hiyakukula lufuchi, komana analondi kuyijilumuna chahaya nyaka.” (Masamu 92:7) Chalala, neyi chichadiñi mumafuku aNowa, kutama kunakuvulilaku makonu hichinjikijilu chakwila nawu wunsompeshi waNzambi wudi mukamwihi, bayi neyi wakenjila antu atama hohuku, ilaña wukenjila Satana niañelu jindi, akombilawu mwikela mwakubula kuzata chuma chidi chejima hamu neyi ntachikilu yakujilumuka kwawu kwahaya nyaka. (2 Timotewu 3:1-5; Chimwekeshu 20:1-3, 7-10) Hinyi wamba kaleta awuna wunsompeshi? Kwosi mukwawu wakubadika hadi Yesu Kristuku, owu yitwatañaña nawu: ‘Dichi chamumwekesheleluwu Mwana kaNzambi, kulonda akisañani nyidimu yaDiyabolu.’—1 Yowanu 3:8.

Komana himwakeñaña nenu kutama kukamanuku? Neyi chidochu, mwatela kuwana kukundeja mukukana kwekala muBayibolu. Kwosi mukanda wukwawu wasolola hadi nsulu yakutama, Satana, nawa kwosi mukanda wukwawu wamwekesha chakamukisañanawu Satana ninyidimu yindi yatama. Tunayikoleshi kudiza kwiluka chalala chamuBayibolu kulonda mudikiñi kukuluwañesha kwatama kwaSatana katataka nikwikala nachikuhwelelu chakushakama mwituña mwakabula kutama.—Masamu 37:9, 10.

[Tumazu twaheshina]

^ Ijina dadeni dakañelu wekalili Satana hidelukewaku. Majina akwila nawu “Satana” ni “Diyabolu” alumbuluka nawu, “Mukwakudimbulula” ni “Mukwakutwamba.” Munjila yikwawu, yililu yaSatana yadifwana nayamwanta wamukulu wakuTira. (Ezekeli 28:12-19) Wejima wawu atachikili chakubula yiluwa muyililu yawu, ilaña etejeli kwikala nayililu yakudivwimba.

^ Talenu yibaba yinakwila nawu “Pornography—Harmless or Harmful?” muAwake! yaJuly 22, 2003, yasonekewa nawaYinsahu jaYehova.

[Chikasha/Mwevulu wudi hefu 6]

Yishimu Yikweti Nsañu Yantesha Yashindamena haNsañu Yalala

Mpanji yahoshaña hadi ankishi, antu asweja kutaluka nihadibaji daswejeli kukisañana antu yekala mutuheka twakushankulu twamukaayi kejima. Chakutalilahu, Mpanji yanyaka yaweniAkkadi akuGilgamesh yahoshaña hansañu yadibaji, watu, niantu apulukili hadibaji. Gilgamesh yomweni amwilukili nawu hichivumbi, mukishi wamadombu, nawa mujimba windi chibalu chimu hinzambi, chibalu chikwawu himuntu. Yishimu yaweniAztec yashimunaña hadi ituña dakushankulu mwashakamineña antu asweja kutaluka nidibaji dasweja. Chishimu chaweniNorse chashimunaña hadi muza wawantu asweja kutaluka niyala wamaana wejina daBergelmir watuñili watu weneni nakudipulwisha yomwenindi niñodindi. Wunsahu wejima wudi muniyi yishimu wunanuñañani chikupu nansañu yamuBayibolu yakwila nawu antu ejima afuma kudi antu apulukili hadibaji dajilumwini antu atama akushankulu.

[Mwevulu]

Ilola dawubasa hasonekeliwu Mpanji yanyaka yaGilgamesh

[Mazu aKusakilila]

The University Museum, University of Pennsylvania (neg. # 22065)

[Mwevulu wudi hefu 5]

Yililu yawaNefwili yinakumwekana mudi antu makonu

[Mwevulu wudi hefu 7]

Kwiluka kwalala kwatukiñaña kukuluwañesha kwatama