Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waEzekeli—II

Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waEzekeli—II

Izu daYehova Dadumi

Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waEzekeli—II

MWADIÑI mukakweji waDecember 609 B.C.E. Mwanta wamuBabiloni watachikili kukuchika Yerusalema kakukumishaku. Haniyi mpinji, nsañu yaEzekeli kudi antu adiñi muwuduñu muBabiloni yashindameneni hamutu wadiñi nakwila nawu: Kuhumuka nikujilumuka kwamusumba wawu wakeñawu, Yerusalema. Hela chochu, ichi mutu wansañu wawuprofwetu waEzekeli wunahimpi nakutalisha kukujilumuka kwanyuza yawantu akwanshidi atiyileña kuwaha chakabakeneñawu antu jaNzambi. Chimwahitili tukweji 18 hanyima yakwila Yerusalema nahumuki dehi, nsañu yaEzekeli yekalili cheñi namutu wawuha wahosheleña nawu: Kulema kwakufuntisha cheñi kudifukula kwalala.

HaEzekeli 25:1–48:35 hekala wuprofwetu wahosha hanyuza yanyeñumukili Isarela nihakupuluka kwawantu jaNzambi. * Kufumishaku Ezekeli 29:17-20, nsañu yeniyi ayisoneka kwesekeja nampinji muyamwekeneni nawa mundonda. Hela chochu, awa mavasi awana hiyayisoneka kwesekeja nampinji muyamwekeneni iyi nsañuku, ilaña akweti wuprofwetu wahosha hakujilumuka kwaEjipitu. Hakwikala mukanda wukweti Nsona yonenewa, mukanda waEzekeli wekala nansañu ‘yayumi, yikweti ñovu.’—Aheberu 4:12.

‘IDI ITUÑA DIKABALUMUKA NEYI ITEMPA DAEDENI’

(Ezekeli 25:1–39:29)

Hakumwenañahu dehi ñakwilu yanyunza yinatenuwu kutalisha hakuhumuka kwaYerusalema, Yehova wamulejeli Ezekeli kuprofweta hakujilumuka kwaAmoni, Mowabi, Edomi, Fwilistiya, Tira niZidoni. Ejipitu akamupupa. “Mwanta wakuEjipitu Fwaro niluntu lwindi” anayifwanishi kumusida yakakantumunawu ‘naMpoku yakabali yamwanta wakuBabiloni.’—Ezekeli 31:2, 3, 12; 32:11, 12.

Chimwahitili tukweji kukamwihi natutanu nakamu hanyima yakujilumuka kwaYerusalema mu 607 B.C.E., muntu wumu wapulukili wenjili nakushimuna kudi Ezekeli nindi: “Mukala anawutapi.” Kaprofwetu ‘hadiña nawa cheñi kamama’ kudi antu adiñi muwuduñuku. (Ezekeli 33:21, 22) Wadiñi nawuprofwetu wakubidika kutalisha hakutuñulula kwaYerusalema. Yehova ‘wakayinyamwina kabiña wumu kambuñindi Davidi.’ (Ezekeli 34:23) Edomi akamushiya mahembi, ilaña mpata yaYuda, yakekala “neyi itempa daEdeni.” (Ezekeli 36:35) Yehova wakana kukiña antu jindi afuma muwuduñu kulonda abuli kuyilukuka kudi “Gogi.”—Ezekeli 38:2.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

Ezekeli 29:8-12—Mpinjinyi Ejipitu yashaliliyi mahembi hadi yaaka 40? Hanyima yakujilumuka kwaYerusalema mu 607 B.C.E., aYuda ashaliluhu atemukililili kuEjipitu hichikweti muloña nakubabesha kwakaprofwetu Yeremiyaku. (Yeremiya 24:1, 8-10; 42:7-22) Iyi hiyadiñi njila yakutemukilamu eniBabilonuku, muloña Nebukaneza wayili nakulukuka Ejipitu nikumushinda. Dichi yaaka 40 yasheli Ejipitu mahembi yatela yatachikili hanyima yakushindewa kweniku. Hela chakwila nsañu yamukaayi hiyashimuna wunsahu wamahembi wenawaku, twatela kukuhwelela chikupu netu chazatikili muloña Yehova diyi Mukwakushikija wuprofwetu.—Isaya 55:11.

Ezekeli 29:18—Indi ‘nyitu yejima yaseyekeli ñahi mabala nawa mafwiji ejima asupukili’ munjilanyi? Kukuchika kwamaluña adiñi hakachi kamusumba waTira kwaswejeli nankashi chakwila nyitu yamashidika aNebukaneza yaseyekeli mabala hamuloña wamatepa ayikuñu adiña nakuyikuusa hanyitu, nawa mafwiji awu asupukili hamuloña wakusenda yozelu yakutuña nachu tuposhi nimpwembu.—Ezekeli 26:7-12.

Yuma Yitukudizilaku:

Ezekeli 29:19, 20. Chineli eniTira atemukililili hachitutu chamusumba wawu namahetawu amavulu, Mwanta Nebukaneza wahukwili hohu tuyuma twanti kudi eniTira. Hela chakwila Nebukaneza wadiña wadinka wanta, nlomboli wadikeña nawa mukwanshidi, Yehova wamufweteli hamudimu windi kuhitila mukumwinka Ejipitu hamu neyi “wufwetu wanjita yindi.” Komana hitunateli kumwimbujola Nzambi walala kuhitila mukufweta nyisonku kunfulumendi hamudimu wuyatwikalakelañaku? Hela chakwila anlomboli amukaayi akweti yililu yatama hela azatishaña nyisonku munjila yatama, hichatela kukañesha kwovwahila iyi nshimbuku.—Aroma 13:4-7.

Ezekeli 33:7-9. Izaza damukwakutalatala damakonu—ashalahu awayishewa—nialundanawu hiyatela kuleka kushimwina nsañu yayiwahi yaWanta nikusoñamisha antu kutalisha ‘halukadi lwaswejaku.’—Matewu 24:21.

Ezekeli 33:10-20. Wamwinu wetu washindamena hakuleka yuma yatama nikwovwahila yuma yakeñañayi Nzambi. Chalala, njila yaYehova yekala ‘yoloka chachiwahi.’

Ezekeli 36:20, 21. Hamuloña wakubula kushikija yuma yakeñekeleña hamu neyi ‘antu jaYehova,’ aIsarela asawishili ijina daNzambi hakachi kanyuza. Hitwatela kwikala akwakudifukula aYehova mwijina hohuku.

Ezekeli 36:25, 37, 38. Paradisa yakuspiritu yitwadiluñishaña makonu yenzala ‘namukanka wawantu ajila.’ Dichi, twatela kuzata nañovu kulonda kuhemba paradisa yeniyi nawunyonji.

Ezekeli 38:1-23. Chekala chakukundeja hakwiluka netu Yehova wakapulwisha antu jindi kufuma kukulukuka kwaGogi wamumpata yaMagogi. Gogi hiijina damwinkeluwu ‘nyuli wampata yamunu mwishina,’ Satana Diyabolu, hanyima yakumunata kufuma mwiwulu. Mpata yaMagogi yatalisha kwiluña dakanu kaayi, mwekala Satana niandemoni jindi.—Yowanu 12:31; Chimwekeshu 12:7-12.

“SHAKU MUCHIMA WEYI KUYUMA YEJIMA YINUKUKULEJA”

(Ezekeli 40:1–48:35)

Mwadiñi muchaka chekumi nachiwana hanyima yakujilumuka kwaYerusalema. (Ezekeli 40:1) Kwashalili yaaka makumi atanu nayitanu nachimu yawuduñu. (Yeremiya 29:10) Ezekeli wadiñi kukamwihi nakushikija yaaka 50 yakusemuka. Amutwalili mwituña daIsarela kuhitila muchimwenu. Amulejeli nawu: “Eyi mwana kamuntu, talaku namesu eyi, tiyaku namatu eyi, shaku muchima weyi kuyuma yejima yinukukuleja.” (Ezekeli 40:2-4) Ezekeli wadiñi namuzañalu chikupu hakutambwila chimwenu chatembeli yayiha.

Tembeli yajila yamweniyi Ezekeli yadiñi nayisu yakwiñilila 6, tupeka twakudyila 30, Mwajila, Mwamweni Mwajila, kameña kamapalanga nikameña kakushitila nyilambu. Mutembeli ‘mwedikileña’ meji abalumukili hikaloña. (Ezekeli 47:1) Ezekeli watambwilili cheñi chimwenu chakwambwila nyichidi ituña—ituña didi dejima dadiñi nakufuma kumusela nakuya kumujika nawa hakachi keluña daYuda naBenjamini hadiñi iluña dadiñi nawanlomboli. “Malala aYehova” ‘nimukala’ wateneneñawu nawu Yehova-Shama wadiñi munidi iluña.—Ezekeli 48:9, 10, 15, 35.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

Ezekeli 40:3–47:12—Indi tembeli yamweniyi Ezekeli muchimwenu yinakwimenaku chumanyi? Iyi tembeli yasweja kutoha yamweniyi Ezekeli muchimwenu, kafwampi hiyayituñiluku. Yemeneneñaku tembeli yaNzambi yakuspiritu—tembeli yindi yadifwana nakuloñesha kwakudifukula kwalala kwamakonu. (Ezekeli 40:2; Mika 4:1; Aheberu 8:2; 9:23, 24) Chimwenu chatembeli chinakushikijewa ‘mumafuku akukuminina,’ hampinji yatookesheluwu atupristu. (2 Timotewu 3:1; Ezekeli 44:10-16; Malaki 3:1-3) Hela chochu, chimwenu chenichi chikashikijewa chikupu muParadisa. Dichi, tembeli yamuchimwenu yakanini aYuda adiña muwuduñu nawu kudifukula kwalala akakwifuntisha nawa chisaka chaYuda chidi chejima chikekala nawuswana mwituña denidi.

Ezekeli 40:3–43:17—Indi kupima kwatembeli kwadiñi nakulumbululadi? Kupima kwatembeli kwadiña hichinjikijilu chakwila nawu nkeñelu yaYehova kutalisha kukudifukula kwalala yikashikijewa.

Ezekeli 43:2-4, 7, 9—Indi ‘yibimbi yawanyanta jawu’ yafumishiluwu mutembeli yadiñi yumanyi? Chakubula nikujinooka, yibimbi yadiña hiyankishi. Anyuli amuYerusalema niantu jawu atamishili tembeli yaNzambi nawankishi—nakuyilisha kwikala anyanta jawu.

Ezekeli 43:13-20—Indi kameña kamweniyi Ezekeli muchimwenu kadiñi nakwimenaku chumanyi? Kameña kachifwikija kemenañaku nkeñelu yaNzambi kutalisha kwifutu danyiloña damulambu waYesu Kristu. Hamuloña waniku kuloñesha, awayishewa ayitena kwikala aloña ‘niezaza deneni’ akweti ñimenu yayiwahi kumesu aNzambi. (Chimwekeshu 7:9-14; Aroma 5:1, 2) Hekwawu diwu muloña waweni “ijiya dakusuñununa” datembeli yaSolomoni—mbashila yeneni yamenji yazatishileñawu atupristu kuwelelamu dichi chiyambulilili kwikala muchimwenu chatembeli.—1 Anyanta 7:23-26.

Ezekeli 44:10-16—Hinyi wunakwimenaku izaza dawatupristu? Izaza dawatupristu dadiña nakwimenaku izaza daweniKristu awayishewa amakonu. Ayitookesheli muchaka cha 1918 hampinji Yehova hekaliliyi neyi “mukwakuzakasa, neyi mukwakutookesha” mutembeli yindi yakuspiritu. (Malaki 3:1-5) Owu adiñi akadi majilu hela abalumukili munyichima atwalekeluhu namudimu wawu wadimena. Hanyima yanichi, akeñekeleña kuzata nañovu kulonda “abuli kusampukila kuyuma yampata yamunu mwishina,” nakuhana chakutalilahu chachiwahi kudi “izaza deneni,” diyemeneneñaku kudi nyichidi yabulili kwikala atupristu.—Yakoba 1:27; Chimwekeshu 7:9, 10.

Ezekeli 45:1; 47:13–48:29—Indi ‘ituña’ niiluña dadu dambwiliwu dinakwimenakodi? Ituña dinakwimenaku iluña dakalakelañamu antu jaNzambi. Hichikweti muloña nakwiluña kwashakamaña mukwakudifukula waYehovaku, muntu yeniwu wekala mwituña diyafuntishawu chakala wakakela kukudifukula kwalala. Kwambula kwetuña kwakukumishaku kwakashikijewa mwituña dadiha, hampinji yakaswana muntu washinshika wudi wejima iluña.—Isaya 65:17, 21.

Ezekeli 45:7, 16—Indi nyilambu yahanineñawu antu kudi atupristu nikalamba yadiñi nakwimenaku chumanyi? Mutembeli yakuspiritu, chakadi nikujinoka yemenañaku wukwashu wakuspiritu—kuhana wukwashu nikumwekesha spiritu yakunuñañana.

Ezekeli 47:1-5—Chumanyi chinakwimenaku menji amukaloña kamuchimwenu chaEzekeli? Menji anakwimenaku kuloñesha kwaYehova kwakuspiritu kwawumi, kubombelaku ifutu danyiloña damulambu waYesu Kristu nikwiluka kwaNzambi kwekala muBayibolu. (Yeremiya 2:13; Yowanu 4:7-26; Aefwesesa 5:25-27) Kaloña kakunaminañaku kulonda kwikalilaku nawantu amaha amavulu anakwiteja kudifukula kwalala. (Isaya 60:22) Kaloña kakenzala chikupu namenji awumi hampinji Yekombakaji Dayaaka, nawa menji amukaloña akabombelamu kutiyishisha chikupu kukafuma ‘munyikanda’ yakabakulawu.—Chimwekeshu 20:12; 22:1, 2.

Ezekeli 47:12—Indi nyitondu yasoñaña nyikabu yinakwimenaku chumanyi? Nyitondu yachifwikija yinakwimenaku kuloñesha kwaNzambi kwakuspiritu kwakufuntisha muchidi wamuntu kukumaninina.

Ezekeli 48:15-19, 30-35—Indi mukala wamweniyi Ezekeli muchimwenu wunakwimenakodi? Mukala ‘waYehova-shama’ wadiñi mwituña mwadiñi ‘chinsaña’ chinakulumbulula nawu chinateli kwimenaku yuma yamukaayi. Mukala weniwu wunakwimenaku wunlomboli wahamaseki waheteshaña antu akelisha ‘iseki dadiha’ kwikala daloña. (2 Petulu 3:13) Kwikala nayisu yakwiñilila kutubadi twejima chinakulumbulula, kwikala chaswayi hakwiñila. Ankoñi hakachi kawantu jaNzambi atela kwikala akasunuka.

Yuma Yitukudizilaku:

Ezekeli 40:14, 16, 22, 26. Nyikoma yasonekeluwu hambañu yahayisu yaya mutembeli yamwekesheleña nawu antu akweti yililu yaloña hohu diwu etejeluwu kwiñila mutembeli. (Masamu 92:12) Chumichi chinakutudizisha nawu kudifukula kwetu, atela kukwiteja hohu kudi Yehova neyi chakwila twikala aloña.

Ezekeli 44:23. Twatela kuhameka chikupu hanyidimu yakalakalañawu kudi izaza dawatupristu damakonu. ‘Nduñu wamaana nikashinshi’ diyi walombolaña hakuloñesha yakudya yakuspiritu hampinji yashikila kulonda kutukwasha kwiluka chambu chekala hakachi kayuma yamajilu nayakadi majilu kumesu aYehova.—Matewu 24:45.

Ezekeli 47:9, 11. Kwiluka—himbadi yalema chikupu yachifwikija chamenji—nawa kunakushikija kuuka kwakuwahi mumafuku etu. Kudi kwejima kuwukudizila chalala, chaletaña antu kuwumi lwakuspiritu. (Yowanu 17:3) Munjila yikwawu, antu abulaña kwiteja menji ahanaña wumi ‘akashala nakwikala muñwa’—akayijilumuna haya nyaka. Chikwikala chalema nankashi neyi ‘tukabila kulumbulula mazu ansañu yalala mwaloña’.—2 Timotewu 2:15.

“Ami naKajilika Ijina Dami Deneni”

Hanyima yakufumisha mwanta wakukumishaku hawanta wavwalikili muchisaka chaDavidi, Nzambi walala wetejeli mpinji yayilehi kuhitahu henohu Owu “mwenichiyulu chindi” chawanta kanda yenzi. Hela chochu, Nzambi hajimbeli chitiyañenu chindi naDaviduku. (Ezekeli 21:27; 2 Samweli 7:11-16) Wuprofwetu waEzekeli wahosha hadi “kambuñami Davidi,” wakekala “kabiña” nawa “mwanta.” (Ezekeli 34:23, 24; 37:22, 24, 25) Kwosi muntu mukwawu chiña hohu Yesu Kristu muñovu yaWanta. (Chimwekeshu 11:15) Yehova ‘wakajilika ijina dindi deneni’ kuhitila muWanta wawuMesiya.—Ezekeli 36:23.

Katataka antu ejima abulaña kulemesha ijina daNzambi dajila keña ayijilumuni. Ilaña antu ajilikaña ijina daNzambi muwumi wawu kuhitila mukudifukula kudi Yehova munjila yetejewa, akatambwila wumi wahaya nyaka. Dichi, twatela kuzatisha chikupu menji awumi anakupwapumuka chikupu mumafuku etu nikwilisha kudifukula kwalala kwikala chuma hashindamena wumi wetu.

[Tumazu twaheshina]

^ Hakuhanjeka haEzekeli 1:1–24:27, talenu “Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waEzekeli—I,” muKaposhi Kakutalila kaJuly 1, 2007.

[Mwevulu wudi hefu 22]

Indi kaloña kamenji awumi kamweniyi Ezekeli muchimwenu kemenañakodi?

[Mazu aKusakilila]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Mwevulu wudi hefu 23]

Tembeli yajila yamuchimwenu chaEzekeli