Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Tondolwelenu Ikakeja Dakulondela Yuma Yalemeshawu Antu

Tondolwelenu Ikakeja Dakulondela Yuma Yalemeshawu Antu

Tondolwelenu Ikakeja Dakulondela Yuma Yalemeshawu Antu

YITOÑOJOKA yawantu kutalisha hayuma yayiwahi niyabula kutelela niyabula kulema yenda kushiyashana kwesekeja namaluña. Yitoñojoka yeniyi yahimpaña mukuhita kwampinji. Dichi, neyi hitukutaña nsañu yamuNsona yayuma yamwekeni kumashiita, twatela kwiluka chatoñojokeleñawu antu mpinji yakunyima niyuma yalemesheluwu chatela tuyilejeña yitoñojoka yetu hayuma yitwatañaña.

Chakutalilahu, shinshikenu hayuma yiyedi yashimunawu kakavulu muNsona yawakwaKristu yachiGriki—kulema nikusawuka. Hakwila nawu twiluki chikupu nsañu yahoshaña hakulema nikusawuka, twatela kushinshika kulema nikusawuka chakumweneñawu kudi antu akushankulu.

Yuma Yalemesheleñawu muYaaka Nkulakaji yaKusambila

Nsoneki wumu wahosheli nindi: “A Griki, aRoma, niaYudeya wonsu wawu amweneña kulema nikusawuka nawu hiyuma yalema nankashi mukuhanda kwawu. Amayala muchihandilu chawu afwilileña kulema, ijina, kutuumbakana, kuyikeña, nikuyilemesha chakwila anateli nikufwilahu.” Hamuloña wakusweja kufwila yuma yamuchidiwu, anyakeleña kuhuñumuka nayitoñojoka yawakwawu.

Yifulu, nikulema diyuma yakeñeleñawu antu nawa yamwekeneneña mukusweja kukeña yifulu, kutachikila kukutuumbakana kushika nikuwuduñu. Kuya mpuhu kwadiña kwalema nankashi bayi kudi muntu yomweniku ilaña nikudi antu amakwawu. Kulemesha muntu kwatalishili mukumwekesha kudi antu amavulu nawu wadivumbika. Kulemesha muntu cheñi kwatalishili mukwikala azañalala namaheta, chifulu, hela kutuumbakana kwindi nikumulemesha munjila yatelela. Muntu nateli kuya mpuhu kuhitila mukwila yuma yayiwahi hela kubadika akwawu. Kwambukaku, muntu wasawukileña, hela kutiya nsonyi, kuhitila mukumusawula nikumudiwula kudi antu. Kumusawula kudantu dikwaleñeleleña muntu yatiyi nsonyi, bayi neyi yitoñojoka yindi hela chinleji chamuchima winduku.

Hampinji yahosheleñayi Yesu kutalisha hadi muntu alejeluwu ‘kushakama halema’ hela “habula kulema” kumawija, kwesekeja nachisemwa hayina mpinji chamwekesheleña nawu muntu yeniwu walema hela halemaku. (Luka 14:8-10) Atumbanji twaYesu avulumwini ntadi mapampa kayedi nawu “nabadiki akwawu hinyi.” (Luka 9:46; 22:24) Ahosheleña chuma chakeñesheleñawu antu hayina mpinji. Hampinji yoyimu, akulumpi jansakililu yawaYudeya adivwimba nawa akwakudibecha atoñojokeli nawu kushimwina kwaYesu kwayikañesheleña wena kutuumbakana nikwikala nayifulu. Hela chochu, hakufwila kudimwekesha nawu amubadika yena kuhitila mukuhosha kumesu awantu amavulu, kakavulu akañenyeña.—Luka 13:11-17.

Chuma chikwawu chazatikileña muyaaka nkulakaji yakusambila chelileñawu aYudeya, aGriki, niaRoma, atoñojokeleña nawu anateli kutiya nsonyi “nikuyifwisha namuloña hayiluwa yakoñeleñawu.” Neyi muntu amukwata hela amukasa amweneña nawu hikumusawula chikupu. Iku kwadiña hikumutukila muntu hamesu awamabwambu jindi, chisaka chindi, niantu amuchituñilu—chili amuwanini namuloña hela nehi. Kasawuntu kenaka katamishileña ijina dindi, alekeleña nikumulemesha nawa wubwambu nawakwawu wamanineña. Chuma chadiña chakusawula chikupu chadiña chakumusubula hela kumweta tubama. Kuyandisha kwamuchidiwu kwaleñeleleña kumudiwula, nikuleka kumulemesha.

Kumujahila hamutondu wakuyandishila dikwadiña kusawula kwabadika nankashi. Kadizi wejina daMartin Hengel wahosheli nindi, “Anduñu diwu ajahileñawu” muniyi njila. “Muloña chadiña chinjikijilu chakusawula chikupu, nikuyandisha.” Chisaka niamabwambu jamuntu anasawuluwu ayikanjikijileña nawu niwena atela kumusawula. Chineli Kristu wafwili muniyi njila, antu akeñeleña kwikala akwaKristu muyaka nkulakaji yakusambila C.E. ayisawileña hamesu awantu. Antu amavulu amweneña muntu waditeneneña nindi hikambanji kamuntu apopeleluwu hamutondu nawu wamukunkulwayi. Kapostolu Pawulu wasonekeli nindi: ‘Etu twashimunaña Kristu apopeleluwu hamutondu wakuyandishila; aYudeya nawu hichuma chakudimbukila, aHeleni nawu hiwusupi.’ (1 Kor. 1:23) Indi akwaKristu akusambila elili ñahi hakwila nawu omiki iku kukala?

Yililu Yambukaku Yalemesheluwu

AkwaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila ovwahilili nshimbi nawa afwilileña kutondolwela nsonyi yafumineña muyililu yatama. Kapostolu Petulu wasonekeli nindi: “Mukachi kenu bayi mwikala muntu wukumona yihuñu nansañu yakwikala mbanji, hela ikombi, hela mukwakukoña chatama, hela kavubaku.” (1 Pet. 4:15) Hela chochu, Yesu washimwineñahu dehi nindi atumbanji twindi akayiyandisha kukola ijina dindi. (Yow. 15:20) Petulu wasonekeli nindi: “Neyi [muntu] wukumona yihuñu nansañu yakwikala mukwaKristu, bayi atiya nsonyuku; amulemeshi Nzambi.” (1 Pet. 4:16) Kubula kutiya nsonyi hakuyandishewa kukoola kwikala kambanji kaKristu kwadiña hohamu nakukaana yuma yelileñawu antu ejima hayina mpinji.

AkwaKristu hiyetejeleña yuma yelileñawu antu amakwawu yiluwañesheña yililu yawuku. Muyaaka nkulakaji yakusambila amumweneña Mesiya apopeluwu nawu wamukunkulwayi. Yitoñojoka yamuchidiwu yaleñeleleña akwaKristu kwikala mukukala kwakuyikanjikija kulondela maana wenawa. Hela chochu, kukuhwelela nawu Yesu diyi Mesiya kwayileñeleleña kumulondela, hela chakwila ayiseheleña. Yesu wahosheli nindi: “Muntu wukuntiyilami nimazu ami nsonyi muchisakichi chawuvumbi chanshidi, Mwana kamuntu niyena wakamutiyila nsonyi hakenzayi mulubanji lwakulema kwaTata yindi nawañelu ajila.”—Maku 8:38.

Makonu, tunateli kumona kukala kwakutukanjikija nawu tuleki kwikala akwaKristu. Kunateli kufuma kudi akwetu akashikola, antuñi netu, hela akwetu akeñaña nawu tudiñiji muyuma yatama, kutwamba, hela muyililu yaheña. Antu amuchidiwu anateli kutuleñela tutiyi nsonyi hamuloña wakulondela nshimbi jaloña. Chumanyi chitwatela kwila?

Imbujolenu Antu Adiwili Nsonyi

Hakwila nawu yatwalekuhu washinshika kudi Yehova, Yesu amujahili munjila yakumusawula. ‘Womikili hamutondu wakuyandishila, hakudiwula nsonyi.’ (Heb. 12:2) Ayilumbu jaYesu amweteli makaha, amufwijilili mazeñi, amusubwili, amweteli tubama, amupopeleli hamutondu, nikumusawula. (Maku 14:65; 15:29-32) Ilaña, Yesu wadiwili nsonyi yakeñeleña kuletawu hadi yena. Munjilanyi? Ikabisha damweniyi hidamuleñeleli kufunta hanyimaku. Yesu welukili nindi wadiña walema kumesu aYehova, nawa hakeñeleña mpuhu yakufuma kudi antuku. Hela chakwila Yesu wafwili neyi nduñu, Yehova wamulemesheli kuhitila mukumusañula nikumwinka chifulu chalema nankashi kwakwihi naYena. HaAfwilipi 2:8-11, twatañañahu netu: ‘[Kristu Yesu] hakudizoza, hakwovwahilaña ho-o, ndo nikukufwa, eña kwokufwa kwahamutondu wakuyandishila. Dichi Nzambi nawa namutuumbakeshi chakubadika, namwinki ijina dabadika majina ejima; kulonda mwijina daYesu manuñu ejima akafukami, niamwiwulu, niahamaseki, niamwishina damaseki; nimadimi ejima aketeji nawu Yesu Kristu diyi Mwanta, kulonda kulemesha Nzambi Tata.’

Yesu welukili kusawuka kwamumwekeneni hakufwa kwindi. Mwana kaNzambi wadiña nakwakamena nankashi hakasawuntu kadi kuletawu hadi Tata yindi hamuloña wakumufwisha Yesu namuloña wakutukana. Yesu walombeli kudi Yehova nindi amulemeshi. Walombeli nindi: “Nfumishili lupasilu.” Nawa Yesu wovwahilili mwaya kukeña kwaNzambi. (Maku 14:36) Hela chochu, Yesu watwesheli kushinda ikakeja denjileña hadi yena nawa wadiwili nsonyi. Muloña antu alondeleleña chikupu yililu yalemesheluwu hayina mpinji, diwu atiyili nsonyi. Eñañi Yesu hetejeli yililu yatama yalemesheluwuku.

Atumbanji twaYesu ayikwatili nawa ayeteli tubama. Iku kwadiña kuyisawula hamesu awantu amavulu. Ayidiwili nikuyisekesha. Ilaña, hiyaneñeluku. Atumbanji alala akaanini ikakeja dakulondela yitoñojoka yawantu nawa adiwili nsonyi. (Mat. 10:17; Yil. 5:40; 2 Kor. 11:23-25) Elukili nawu ateleleli ‘kunyamuna mutondu wawu wakuyandishila nakutwalekahu kumulondela Yesu.’—Luka 9:23, 26.

Indi etu makonu? Yuma yamonañawu antu mukaayi nawu hiwusupi, kuzeya, nawa yishimashima, Nzambi wayimonaña nindi yamaana, yañovu, nawa yalema. (1 Kor. 1:25-28) Dichi chikwikala hiwusupi waweni neyi atuluwañesha chikupu nayitoñojoka yawantu nawa tukañanya kumona yuma yakumbidi.

Antu ejima akeñaña kulema chiña asambila kwiluka chayimonañawu kudi antu mukaayi. Kubombelahu, twakeñaña kwikala Amabwambu jaYehova, neyi cheliliyi Yesu nawatumbanji twindi amuyaaka nkulakaji yakusambila. Dichi, tukulemeshaña yuma yalema kumeswindi nikudiwula yuma yamonañayi nindi yakasawuntu.

[Mwevulu wudi hefu 4]

Yesu halondeleli yitoñojoka yawantu kutalisha chamweneñawu nsonyuku