Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Adiña Nakutalila Mesiya

Adiña Nakutalila Mesiya

Adiña Nakutalila Mesiya

“Chadiñi nakujinokawu antu, antu ejima hiyakutoñojoka munyichima yawu nawu kwiji diyi Kristu.”—LUKA 3:15.

1. Nsañwinyi yayiwahi yayilejeluwu atubiña kudi kañelu?

 CHIKWELILI wufuku, atubiña adiña mwisaña nakuhemba anyikoku awu. Kukasumuka kañelu kaYehova hakwimana kwadiñawu nawa chejeji hichikuyitoñekela! Hiyakutiya woma, ilaña hiyakutiyilila nsañu yayiwahi yayilejeliyi kañelu nindi: “Bayi mutiya womaku; tiyenu, nayileteli nsañu yayiwahi yamuzañalu wasweja, wakekala kudi antu ejima. Muloña ifuku dalelu, mumukala waDavidi, munavwaliki dehi Chamwinu, diyi Kristu, Mwanta,” diyi wakekala Mesiya. Kañelu wayilejeli atubiña nindi akumuwana mukeki mwadishilañawu ayimuna kukamwihi nambaka. Kukasumuka, añelu amavulu hiyakwinza. Hiyakumuhameka Yehova, nawu: “Kudi Nzambi mwiwulu dakubadika kwikali kulema, heseki hekali kuwunda hakachi kawantu atiyañayi kuwaha.”—Luka 2:8-14.

2. Izu dakwila nawu “Mesiya” datalisha mudihi? Indi antu ateleleli kwiluka ñahi nawu diyi Mesiya?

2 Elukili nawu muchiHeberu izu dakwila nawu ‘Mesiya’ hela Kristu datalisha mukwila nawu ‘Wawayishewa.’ (Kwid. 29:5-7) Indi awa atubiña nantu amakwawu adi kwiluka ñahi nawu Yehova wamutondeli iwu mukeki kwikala Mesiya? Chatachi, ateleleli kudiza wuprofwetu wamuNsona wahosheleña hadi Mesiya nikwiluka neyi iwu wuprofwetu washikijeweli hampinji yavwalikili iwu mukeki.

Muloñadi Antu Chiyadiña Nakutalilawu Mesiya?

3, 4. Indi wuprofwetu wekala haDanyeli 9:24, 25 washikijeweli ñahi?

3 Chimwahitili yaaka, Yowanu Mpapatishu watachikili mudimu wakushimwina. Hamuloña wayuma yahosheliyi niyakoñeliyi antu amakwawu atachikili kutoñojoka nawu hekwawu diyi Mesiya. (Tañenu Luka 3:15.) MuBayibolu mwekala wuprofwetu wahoshaña hanyilungu 70 nawa iwu wuprofwetu wayikwashili antu kwiluka mpinji yakenzayi Mesiya. Iwu wuprofwetu wahosha nawu: “Kufumisha hakwidika izu dakuloñesha nakutuñulula Yerusalema, nakushikija kudi yena awayishawu dehi manji, yowu Kalamba, kwakekala nyilungu yitanu nayiyedi; ninyilungu makumi atanu nadimu nanyilungu yiyedi.” (Dan. 9:24, 25) Antu akuluka yitembi munsañu jakusandujola haBayibolu eteja nawu iyi hinyilungu yayaaka. Dichi mulungu wumu wunakwimenaku yaaka yitanu nayiyedi. Chakutalilahu Bayibolu yaRevised Standard Version yahosha nawu: “Ashahu lushimbi lwanyilungu makumi atanu nayedi.”

4 Makonu, antu jaYehova eluka nawu nyilungu 69 yashimunawu haDanyeli 9:25 yesekana nayaaka 483 nawa yatachikili mu 455 B.C.E. Diyi mpinji yamulejeluwu Nehemiya kudi Mwanta Aratasheshe kuloñesha nikutuñulula Yerusalema. (Nehe. 2:1-8) Iyi yaaka 483 yamanini muchaaka cha 29 C.E., hampinji yamupapatishiluwu Yesu. Haniyi mpinji Yehova wamuwayishili naspiritu yindi yajila nawa wekalili Mesiya.—Mat. 3:13-17. *

5. Wuprofwetwinyi wutukudiza?

5 MuBayibolu mwekala wuprofwetu wawuvulu wahoshaña hadi Mesiya. Muchinu chibaaba tuhanjeka hawuprofwetu wukwawu. Kudi wuprofwetu wahoshaña hakuvwalika kwindi, hachihandilu chindi hachidiñayi kansi, chelili nakuli dehi, nihamudimu windi wakushimwina. Tukwiluka cheñi chashikijeweli iwu wuprofwetu muchihandilu chaYesu. Chikutuleñela kusweja kukuhwelela Bayibolu nikumwekesha netu Yesu diyi Mesiya wadiña nakutalilawu antu.

Wuprofwetu Wahosheleña Hakuvwalika Kwindi

6. Indi wuprofwetu wekala haKutachika 49:10 washikijeweli ñahi?

6 Mesiya wukavwalikila mumutaña waYuda wamuIsarela. Henohu Yakoba kanda yafwi wakiswilili anyanindi nindi: “Hela nkuunyi yawanta hiyakafuma kudi Yudaku, hela mutondu wamukwakuyula hiwakafuma mukachi kanyendu yinduku nichakenzayi Shilo; yenowu diyi yamba kovwahilawu antu amumatuña.” (Kutach. 49:10) Antañishi awaYudeya akuhweleleli nawu mazu ahosheliyi Yakoba kudi Yuda adiña nakuhosha hadi Mesiya. Indi mazu ahosheliyi Yakoba atalisha mudihi? Tuneluki netu wahosheleña hadi Mwanta muloña nkuunyi yawanta nimutondu wamukwakuyula awusendeleña kudi mwanta nakumwekesha nawu wadiña nawuswa wakuyula nikuhana nshimbi. Dichi iwu wuprofwetu wamwekeshaña nawu mwanta, wukweti ñovu yakuyula, wafumini kumutaña waYuda. Mwanta watachi wafumini kumutaña waYuda wadiña Mwanta Davidi, nawa Zedekiya diyi wadiña mwanta wakukumishaku wafumini kumutaña waYuda haseki. Ilaña wuprofwetu waYakoba wahosheleña hadi mwanta mukwawu wahiñili hadi Zedekiya. Iwu mwanta wakayula haya nyaka. Amutena nawu Shilo, chaya mukwila nawu diyi “Yomweni; Yomweni Chuma.” Nzambi wamulejeli Zedekiya nindi iwu mwanta diyi wukweti ñovu yakuyula. (Ezek. 21:26, 27) Henohu Yesu kanda yavwaliki, kañelu Gabireli wamulejeli Mariya nindi: “Yehova Nzambi wakamwinka itanda datata yindi Davidi dawanta; wakekala mwanta wakumutaña waYakoba haya nyaka; wanta windi hiwamba kakumaku.” (Luka 1:32, 33) Yesu Kristu watela diyi Shilo, wafumini kumutaña waYuda niDavidi.—Mat. 1:1-3, 6; Luka 3:23, 31-34.

7. Indi wuprofwetu washimwini kuvwalika kwaMesiya washikijeweli ñahi?

7 Mesiya wakavwalikila muBetelemi. Kaprofwetu Mika wasonekeli nindi: “Hakwila eyi Betelemi Efwarata, eyi wasweja kukehela mukachi kamakombakaji awaYuda, mudeyi mwakafuma wumu wakutemesha kudami, diyi wakekala mukwakuyula muIsarela; kwidejeka kwindi kwakufumisha kushankulu, kunyaka yahaya nyaka.” (Mika 5:2) Mesiya wakavwalikila muBetelemi musumba wamuYuda, wateneneñawu nawu Efwarata. Hela chakwila Mariya mama yaYesu nitata yindi Yosefu wakuwanamu, ashakamineña muNazareta, ayili kuBetelemi nakusonekesha kwesekeja nanshimbi yawaRoma nawa dikwavwalikililiyi Yesu muchaaka cha 2 B.C.E. (Mat. 2:1, 5, 6) Dichi Yesu wavwalikili kwesekeja nachashimwini wuprofwetu.

8, 9. Indi wuprofwetu wahosha nawudi hakuvwalika kwaMesiya niyuma yamwekeni hanyima yakuvwalika kwindi?

8 Mujiki hela chañadima wakavwala Mesiya. (Tañenu Isaya 7:14.) Iyi vasi yahosha nawu chañadima wakavwala mwana weyala. Izu dakwila nawu mujiki muchiHeberu aditenaña nawu bethulah. Iyi vasi yazatisha almah, izu datalisha mukwila nawu “chañadima.” Ilaña tweluka netu izu daalmah datalisha cheñi mukwila nawu “mujiki” muloña Bayibolu yamutena Rebeka nawu chañadima (almah) henohu kanda amusumbuli. (Kutach. 24:16, 43) Spiritu yaNzambi yajila yamoneneni Matewu kusoneka nindi Isaya 7:14 yashikijeweli hampinji yasemukili Yesu. Nsañu Yayiwahi yasonekeliyi Matewu niLuka yashimuna nawu Mariya wadiña mujiki wabaabili ivumu kuhitila muspiritu yaNzambi.—Mat. 1:18-25; Luka 1:26-35.

9 Chakavwalikayi Mesiya, anyana akayijaha. Chuma chochimu chamwekeni kumpinji yakunyima hampinji yahaniniyi Fwaro wakuEjipitu nshimbi yakujaha anyikeki awamayala awaHeberu nikuyinatila Mukaloña kaNile. (Kwid. 1:22) Wuprofwetu wekala haYeremiya 31:15, 16 wahoshaña nawu “Racheli hakudila anyanindi” muloña ayilumbu amusendeleli anyanindi. Antu ashakamineña kwakulehi muRama, iluña dadiña muBenjamini, kukabeta kaluwunda kakuYerusalema, atiyili chatumpileñayi makumbu. Matewu watuleja nindi iwu wuprofwetu washikijeweli chelili Mwanta Herodi yahani nshimbi yakujaha anyikeki awamayala muBetelemi. (Tañenu Matewu 2:16-18.) Antu aneñeli nankashi!

10. Indi wuprofwetu wahamukanda waHoseya 11:1 washikijeweli ñahi?

10 Mesiya akamufumisha muEjipitu. (Hos. 11:1) Hakwila nawu Yesu abuli kumujaha kudi Mwanta Herodi, kañelu wamulejeli Yosefu niMariya kufuma muIsarela nakumutwala Yesu muEjipitu. Ashakamini muEjipitu kushika nimpinji yafwili Herodi. Chafwiliyi Herodi, Yosefu wamufuntishili Yesu kuIsarela. Mazu amulejeluwu Hoseya kudi Yehova ashikijeweli akwila nawu: “Natambikili mwanami kuEjipitu kwadiñiyi.” (Mat. 2:13-15) Hela chochu, Yesu hadiña nañovu yakuhimpa yuma yamwekeni hampinji yasemukiliyi nihatachikili chihandilu chindiku.

Mesiya Watachikili Kuzata Mudimu Wakushimwina!

11. Hinyi wamuloñesheleli Mesiya njila?

11 Ntemesha wakamuloñeshela Mesiya njila. Malaki wahosheli nindi “kaprofwetu Elija” wakazata iwu mudimu, wakabalumuna nyichima yawantu kulonda akamutambwili Mesiya. (Tañenu Malaki 4:5, 6.) Yesu wamuteneni iwu “Elija” nindi diyi Yowanu Mpapatishu. (Mat. 11:12-14) Nawa Maku wahosheli nindi mudimu wakushimwina wazatiliyi Yowanu washikijeweli mazu awuprofwetu aIsaya. (Isa. 40:3; Maku 1:1-4) Yesu hamulejeli Yowanu nindi yamuloñesheli njilaku. Nzambi wakeñeleña nindi antu amwiluki Mesiya. Dichi Nzambi diyi wamutondeli Yowanu kuzata mudimu wadiña neyi wazatileñayi Elija nikukwasha antu kulonda akamutambwili Mesiya.

12. Mudimwinyi walema wamwinkeluwu Mesiya?

12 Nzambi wakamwinka Mesiya mudimu walema. Ifuku dimu Yesu wadiña muNazareta, mumusumba mwakulililiyi. Yesu wabakwili muvuñilu nawa watañili mazu aIsaya. Awa diwu mazu atañiliyi akwila nawu: “Spiritu yaYehova wudi hadami, muloña wanwayisha dehi manji nishimwini atuzweñi nsañu yayiwahi; nantemeshi kulonda nibidiki ankoli nsañu yakuyisubula, niamputamesu atoni; kulonda kuyumbaku antu anachikuwu nishimuni mwaka waYehova wunawahi dehi.” Chineli diyi wadiña Mesiya, Yesu wahosheli nindi: “Nsañu iyi yasonekeluwu yinalumbuluki kumatu enu lelu.”—Luka 4:16-21.

13. Indi Isaya wahosheli nindidi kutalisha hakutachika kwamudimu waYesu wakushimwina?

13 Wuprofwetu watulejaña kwatachikililiyi Mesiya mudimu windi wakushimwina. Isaya wasonekeli nindi: “Ituña daZebuluni, niituña daNafwatali, . . . Ñaliliya yanyuza yawantu. Antu endeli mumwidima anamoni chejeji chacheni; ashakamini mwituña dawulelu wakufwa chejeji chinayitoñekeli.” (Isa. 9:1, 2) Yesu watachikilili mudimu windi wakushimwina kudi antu muÑaliliya, washakamini kuKaperinawu, wakwashili antu amuZebuluni niNafwatali kuhitila mukuyidizisha chalala chatoñekeli neyi chejeji. (Mat. 4:12-16) MuÑaliliya, Yesu wahanini Mpanji yindi yaHampidi, watondeli apostolu indi, wakoñeli chihayamisha chindi chatachi nawa wamwekeni kudi atumbanji twindi 500 hanyima yakusañuka. (Mat. 5:1–7:27; 28:16-20; Maku 3:13, 14; Yow. 2:8-11; 1 Kor. 15:6) Dichi washikijili wuprofwetu waIsaya kuhitila mukushimwina ‘mwituña daZebuluni, niituña daNafwatali.’ Hela chochu, Yesu washimwinini cheñi nsañu yaWanta mumaluña amakwawu amuIsarela.

Wuprofwetu Wukwawu Wahosheleña Hadi Mesiya

14. Indi nsona yaMasamu 78:2 yashikijeweli ñahi?

14 Mesiya wakazatisha yishimu niyakutalilahu hakutañisha antu. Ñimbi yamasamu Asafwi wembili nindi: “Nukwasama mukanwa kami, nukuta chishimu.” (Mas. 78:2) Tuneluki ñahi netu iwu wuprofwetu wahosheleña hadi Yesu? Matewu watuleja mwenimu. Hanyima yakushimuna chishimu chesekejeliyi Yesu Wanta nakalubutu kamostadi kanakukula niiluñi, Matewu wahosheli nindi: “[Yesu] hayilejeli chakadi chishimuku; kulonda mwahosheliyi kaprofwetu mwakalumbuluki, mweliliyi nindi, Nakahosha nayishimu, nakahosha yuma yajindiluwu kufumisha haaliluwu chikuku champata yamunu mwishina.” (Mat. 13:31-35) Yishimu niyakutalilahu yazatishiliyi Yesu yakwashili antu amavulu kutiyisha nsañu yalala hadi Yehova.

15. Indi wuprofwetu wekala haIsaya 53:4 washikijeweli ñahi?

15 Mesiya wukakwasha antu. Isaya waprofweteli nindi: “Chalala naditwiki yuma yetu yakala, nasendi yihuñu yetu.” (Isa. 53:4) Matewu wahosheli nindi chamuukiluwu mawenu yaPetulu, Yesu wokili antu amakwawu kulonda “mwahosheliyi kaprofwetu Isaya mwakalumbuluki, mweliliyi nindi, Yomweni watambwili kuzeyazeya kwetu, wasendeli nyisoñu yetu.” (Mat. 8:14-17) Bayibolu yashimunaña mpinji yikwawu yokiliyi Yesu antu.

16. Indi kapostolu Yowanu wamwekesheli ñahi nindi Yesu washikijili mazu ekala haIsaya 53:1?

16 Hela chakwila wakakoña yuma yayiwahi, antu amavulu hiyaketeja nawu Yesu diyi Mesiyaku. (Tañenu Isaya 53:1.) Kapostolu Yowanu wahosheli nindi iwu wuprofwetu washikijeweli. Wahosheli nindi: “Hela amumweni [Yesu] nakukoña yinjikijilu yayivulu, alekeli kwawu kumwitiya; kulonda izu dakaprofwetu Isaya dakalumbuluki deliliyi nindi, Eyi Yehova, netiyi mutunashimuni hinyi? Chikasa chaYehova anachimwekeshi kudinyi?” (Yow. 12:37, 38) Hela tuhu chimwahitili yaaka, chatachikili kapostolu Pawulu kushimwina nsañu yayiwahi, antu amavulu akaanini kukuhwelela nawu Yesu diyi Mesiya.—Rom. 10:16, 17.

17. Indi wuprofwetu wahaMasamu 69:4 washikijeweli ñahi?

17 Mesiya akamuhela chakadi muloña. (Mas. 69:4) Yesu wahosheli nindi: “Neyi nabulili kwila mukachi kawu [antu] nyidimu yabulili kukoñahu dehi muntu wacheñi, hiyadi kwikala nanshiduku. Hakwilichi anamoni nakuhela kumu ninami niTata yami. Chumichi chinalondi kulumbulula mazu asonekeluwu munshimbi jawu eliluwu nawu, Ananheli chakadi muloña.” (Yow. 15:24, 25) Iyi ‘nshimbi’ yinashimunuwu yinatalishi kuNsona yejima yadiñaku hayina mpinji. (Yow. 10:34; 12:34) Nsañu yitwatañaña munyikanda yaNsañu Yayiwahi yashimunaña nawu antu amavulu amuheleli Yesu, sweje-e akulumpi amunsakililu yawaYudeya. Kubombelahu, Yesu wahosheli nindi: “Antu ampata yamunu mwishina hiyanatweshi kuyihela enuku; hakwila ami anhelaña, muloña yami nayishimunaña nami nyidimu yawu yatama.”—Yow. 7:7.

18. Yumanyi yitukadiza muchibaaba chinalondeluhu?

18 Atumbanji twaYesu amuyaaka nkulakaji yakusambila elukili chikupu nawu Yesu wadiña diyi Mesiya. Elukili nawu Yesu washikijili wuprofwetu wamuNsona yachiHeberu wahosheleña hadi Mesiya. (Mat. 16:16) Muchinu chibaaba tunadizi netu wuprofwetu wahosheleña hakuvwalika kwaYesu nihamudimu windi wakushimwina washikijeweli. Ilaña kudi wuprofwetu wukwawu wahoshaña hadi Mesiya wutukahanjekahu muchibaaba chinalondeluhu. Neyi tutoñojoka chikupu haniwu wuprofwetu tukwiluka netu Yesu Kristu diyi Mesiya atondeluwu kudi Yehova.

[Tumazu twaheshina]

^ Hakwila nawu mwilukiluhu nsañu yikwawu yahosha hawuprofwetu waDanyeli, talenu mukanda waChumanyi Chacheni Chatañishaña Bayibolu? apendikisi mafu 197-199.

Mukwakula Nenudi?

• Wuprofwetwinyi washikijeweli kutalisha hakuvwalika kwaYesu?

• Hinyi waloñesheli njila yaMesiya?

• Indi wuprofwetu wekala haIsaya kapetulu 53 washikijeweli ñahi?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]