Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Zatishenuña Intaneti Munjila Yayiwahi

Zatishenuña Intaneti Munjila Yayiwahi

Zatishenuña Intaneti Munjila Yayiwahi

INTANETI yatuleñelaña kwiluka nsañu yidi yejima, kumaluña ejima nawa hampinji yidi yejima. Dichinakuleñela antu ejima mukaayi azatisheña Intaneti hakutiyañana nawakwawu.

Wuswa wakutiyañana nawantu amakwawu hichawaana chakufuma kudi Nleñi yetu. Kwatuleñelaña kudileja maana nikulejaku antu amakwawu nsañu. Yehova diyi watachikili kutiyañana nawantu, wayilejeli nsañu yatiyakana yayikwashili kwikala nachihandilu chachiwahi. (Kutach. 1:28-30) Hela chochu, kwesekeja nachuma chamwekeni hatachi muchihandilu chawantu, chawana chakutiyañana tunateli kuchizatisha munjila yatama. Satana wamulejeli Evu nsañu yakutwamba. Evu wetejeli nsañu yamulejeluwu kudi Satana nawa niyena wamulejeliku Adama, waleñeleli muchidi wamuntu wiñili mwihuñu dahamesu bwi.—Kutach. 3:1-6; Rom. 5:12.

Intaneti yinateli kutukwasha kuwana nsañu yalema nikutukwasha kwila yuma mukunyakala. Ilaña yinateli cheñi kutuleja nsañu yakutwamba, kutumanishila mpinji nikutuleñela tutachiki kutala yuma yatama. Ichi dinu tushinshikenu chitwatela kuzatisha chachiwahi Intaneti.

Komana Nsañu yahaIntaneti, Yalala Ntahindi Yakutwamba?

Bayi tudidimbaña netu nsañu yejima yitwawanaña haIntaneti yayiwahiku. Neyi tusandujola haIntaneti tunateli kuwanahu nsañu yayiwahi niyatama chikupu. Dichi twatela kwikala nakashinshi kulonda twambuleña yayiwahi nayatama.

Makonu, muntu wejima wukweti Intaneti nateli kushimuna nindi wakuluka yitembi hanoyu nsañu nawa nindi weluka yuma yayivulu. Nawa antu hiyazatishaña majinawuku. Wudi wejima nateli kusoneka munafuukuliyi, kusoneka nsañu, kutemesha nyevulu, nikushimuna munakutoñojokayi.

Bayi mushikena dakwiteja nsañu yimukumonaku. Henohu kanda mwiteji, dihulenu nenu: (1) Hinyi wasonekeli iyi nsañu? Komana wasoneka himuntu itwatela kukuhwelela? (2) Muloñadi iyi nsañu chayishililiyi haIntaneti? Muloñadi chayisonekeleliyi? Komana nsoneki himuntu wamuwahi ntahindi nakukeña hohu kutiyakesha yitoñojoka yindi? (3) Indi nsañu yasonekeliyi wayifumishili kudihi? Komana nashimuni kwafumishiliyi nsañu kulonda antu eluki? (4) Komana iyi nsañu yakatataka? Muyaaka nkulakaji yatachi, kapostolu Pawulu wamulejeli Timotewu kufumba kwalema kutwazatishaña nimakonu. Pawulu wasonekeli nindi: “Hembaku lushiiku lwakushiikiluwu; futalelaku kubobola kwakadi kujila, nintadi jamaana, ijina damaana dakutwamba.”—1 Tim. 6:20.

Komana Intaneti Yatuleñelaña Kuhemba Mpinji Ntahindi Yatumanishilaña Mpinji?

Neyi tuzatisha Intaneti munjila yayiwahi yinateli kutukwashaku kuhemba mpinji nimali nawa hitunateli kuzeyaku. Tunateli kulanda chuma mumpinji yantesha chakadi kufuma mwitala nakuya nakulanda kusitolu. Yinateli kutukwasha kuwana yuma yidi nawuseya wantesha. Chatela ayi kunyambawulu, antu anateli kufweta nyisoku, kutemesha mali, nikwilila yuma yikwawu yamuchidiwu mwitala. Intaneti yinateli kutukwasha kunyakala kufuukula lwendu nikulanda itikiti. Chaswayi cheñi kuwana manaambala anshiña, keyala, nimaluña kutunakukeña kuya. Tusanji twanyitayi twawaYinsahu jaYehova mukaayi kejima twazatishaña Intaneti nawa ahetelañamu.

Hela chochu, Intaneti yafwana. Chakutalilahu, twatela kutoñojoka hampinji yitwamanishilaña haIntaneti. Amakwawu amanishilaña mpinji mukuhema, kukeñakeña jakulanda, kuhanjeka, kudisonekela nsañu nikusandujola haIntaneti. Mpinji yikwawu ajimbalañaku chisaka chawu, amabwambu nichipompelu. Intaneti yinateli kuyiteñula.

Kasanji kamutayi katambwilili mukanda wafumini kudi muntu wateñukili naIntaneti. Mpinji yikwawu washakamineña haIntaneti hadi maora ikumi. Wahosheli nindi “hakusambila yuma yejima yamwekeneña neyi yayiwahi.” Ilaña watachikili kujiña kukupompa nawa walekeli nikulomba. Chayiliyi nakupompa wayili chakadi nikuloñesha nawa watoñojokeleña hohu “hakuya nakushakama cheñi haIntaneti.” Chimwahitili mpinji welukili nindi wadiña nakukala kweneni nawa wahimpili. Dichi bayi tuswejaña kumanishila mpinji haIntaneti chakwila yituteñuliku.

Nsañu Yamuchidinyi Yimwatalaña haIntaneti?

Hamukanda wa 1 Atesalonika 5:21, 22, twatañañahu netu: “Shinshikenu yuma yejima chiyidi, mukakeli yayiwahi. Ambukenu kuyuma yatama yeñi nayeñi yejima.” Neyi kudi nsañu yitunakukeña haIntaneti twatela kwanukaña chayimonañayi Yehova. Twatela kutalaña hayuma yakadi majilu nawa yatelela akwaKristu. Makonu haIntaneti hanenzali nyevulu yanzekesi. Neyi kubabala nehi Intaneti yinateli kutuletela kukala.

Hakwila nawu tufuukuluhu hayuma yitwatela kutala hela yitwatela kubula kutala haIntaneti, toñojokenu hanilu lwihu lwakwila nawu, ‘Komana yuma yinatalaña hiyuma yinateli kusweka mukunyakashana kudi nfumwami, iñodami, anvwali jami, hela amana kwami akwaKristu neyi eñila mwitala munidi?’ Neyi mukunyakala kuyisweka, chikuwaha neyi mukuzatishaña Intaneti neyi mudi hamu nawakwenu. Intaneti yinaleñeli antu chiyipeleleña kutiyañana nikulanda yuma. Hela chochu yinaleñeli antu eleña wuvumbi wamumuchima.—Mat. 5:27, 28.

Nsañu Yamuchidinyi Yitwatela Kutemeshela Amakwawu?

Hakuzatisha Intaneti kakavulu twaditemeshelaña nsañu nawantu. Twatela kwiluka netu nsañu yitunakutemeshela antu amakwawu yalala, hiyatamaku, nawa hinsañu yinatwitejuwu kutemesha. * Twatela kutoñojoka hanawa malwihu akwila nawu: Komana iyi nsañu yikukwasha antu amakwawu? Muloñadi chinakukeñela kulejelaku amakwawu? Komana tunakukeña hohu kuyitiyisha kuwaha?

Kutemesha nyikanda haIntaneti kunateli kutukwasha neyi tuyitemesha munjila yayiwahi. Tunateli cheñi kutambwila nsañu yabula kushikilamu. Komana tunakuyinka antu amakwawu nsañu yayivulu yinateli kuyimanishila mpinji hakuyitaña? Komana kwila tusambila kwiluka chitunakutemeshela nsañu henohu kanda tuyitemeshi nehi? Kumafuku akunyima antu atemesheleña nyikanda kudi yisaka yawu nikudi amabwambu jawu nakuyileja chinakuhandawu. Iyi diyi nsañu yitwatela kuvulaña kutemesha. Muloñadi chitwatela kutemeshela nsañu yitunabuli kwiluka neyi yalala kudi amakwawu?

Chumanyi chitwatela kwila naIntaneti? Komana mwatela kuleka kuyizatisha? Antu amakwawu atela kuleka kuzatisha Intaneti. Muntu wateñukili naIntaneti wutwashimuna hakusambila walekeli kuyizatisha. Intaneti yinateli kutukwasha neyi twiteja ‘kutoñojoka kwakashinshi kwikali kalama ketu nawa kashinshi katuhembi.’—Yish. 2:10, 11.

[Tumazu twaheshina]

^ Tunateli kuhosha mazu wowamu nihakutemesha nyevulu. Tunateli kukwata nyevulu yawantu amakwawu nikuyizatisha. Ilaña hitwatela kutachika kuleja antu amakwawu iyi nyevulu nakutachika kushimuna majinawu nikwashakamañawuku.

[Mwevulu wudi hefu 4]

Munateli kwiluka ñahi nenu nsañu yimunakutambwila yalala?

[Mwevulu wudi hefu 5]

Chumanyi chimwatela kutoñojokahu henohu kanda mutemeshi nsañu?