Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Nadikundileña Nawakulumpi Amaana

Nadikundileña Nawakulumpi Amaana

Nsañu Yachihandilu

Nadikundileña Nawakulumpi Amaana

Washimwini Elva Gjerde

Yaaka 70 yinahituhu, mwenyi wenjili hetala detu wayilejeli atata nsañu yahimpili chihandilu chami chikupu. Kufuma hadina ifuku dinakanukaña, antu amavulu niwena anankwashi mweneni hama. Mukuhita kwampinji, nekali nawubwambu wawuwahi nankashi. Añiteji mwani niyilumbulwili.

NAVWALIKILILI mumusumba waSydney, Australia, mu 1932, anvwali jami adiña amukuhwelela Nzambi ilaña hiyayileña kuchechuku. A mama anlejeleña nawu Nzambi wamonaña nawa nateli kumbabesha neyi nitachika kuluwalala. Chumichi chanleñeleli nitachiki kumutiya Nzambi woma. Ilaña nazañaleli nayuma yinadizili muBayibolu. Chelili atata awambanda atuhempuli kunsa yamulungu, anlejeli nsañu yayiwahi yamuBayibolu. Natiyileña kuwaha neyi anenzi.

Henohu nichidi kankaña, atata atañileña nyikanda yayivulu yatambwileñawu amama kudi kashinakaji kamumbanda wadiña Chinsahu chaYehova. Azañaleli nansañu yatañiluwu munyikanda yawakwaKristu chakwila etejeli kudiza Bayibolu nawaYinsahu. Chadizileñawu Bayibolu ifuku dimu nawufuku, atata ammweni inakutiyilila chakadi wena kwiluka. Akeñeleña kuñila nawu niyi nakukaama ilaña ona mwenyi wahosheli nindi, “Kwila wumwiteja Elva yashakami hakudiza nehi”? Mazu ahosheliyi ahimpili chihandilu chami nikwikala nawubwambu naNzambi walala, Yehova.

Hashimbwili wanyi, ami niatata twatachikili kuya kukupompa kwawakwaKristu. Yuma yadiziluwu yayikwashili kuhimpa chihandilu chawu. Atachikili kuwundisha ndulu. Chumichi chaletesheli amama niyayami weyala Frank kutachika kupompa. * Wejima wetu awana twapamini kuspiritu nawa atupapatishili nakwikala aYinsahu jaYehova. Kufuma hayina mpinji, akulumpi amavulu anakwashi kuhimpa chikupu muchihandilu chami.

KUFUUKULA MUDIMU WAKUZATA

Chinadiña kankaña, nadikundileña nankashi nawakulumpi muchipompelu chetu. Hakachi kawu hadiña Alice Place, muhela wakashinakaji wasambilili kwendela chisaka chetu. Wadiña tuhu neyi nkaka yami. Muhela Alice wandizishili chakushimwina nawa wankolesheli nindi nipapatishewi. Chinashikijili yaaka 15, ampapatishili.

Nadikundileña cheñi nawakulumpi aPercy niMadge [Margaret] Dunham adisumbula. Kudikunda nawu kwankwashili kwikala nachihandilu chachiwahi kumbidi. Nakeñeli makumi nawa nakeñeleña kwikala ntañishi wamakumi. A Percy niMadge azatiluku wumishonali muLatvia muma 1930. Chavulumukili Njita Yamukaayi Kejima Yamuchiyedi muEurope, ayitambikili kuzatila haBeteli muAustralia, yidi kunsa yamusumba waSydney. A Percy niMadge ankeñeli nankashi. Ashimwini nsañu yayiwahi nankashi yadiluñishileñawu mumudimu wawumishonali. Nelukili nami kutañisha antu Bayibolu kwakuwahi kubadika kutañisha makumi. Dichi nafuukwiluhu kwikala kamishonali.

Chisaka chawaDunham chankolesheli kutoñojoka hamudimu wawumishonali kuhitila mukuzataku wupayiniya. Dichi mu 1948, hinadiña nayaaka 16, nadibombeli hamukanka wawatwansi ikumi azatileña namuzañalu wupayiniya muchipompelu chetu chadiña muHurstville, Sydney.

Hadi yaaka yiwana yahiñiluhu, nazatili wupayiniya mumbaka jiwana, jekala muNew South Wales niQueensland. Kadizi wami waBayibolu watachi wadiña Betty Law (chayinu mpinji diyi Remnant). Betty, kankaña wamuwahi, wambadikili nayaaka yiyedi. Nkumininaku twatachikili kuzatila hamu wupayiniya mumbaka yaCowra, yadiña kumujika wamusumba waSydney hadiña makilomita 230. Hela chakwila twazatilili hamu wupayiniya hakapinji kantesha, ami niBetty twatwalekeluhu nawubwambu wetu kushika nikulelu.

Chinatambwilili mudimu wawupayiniya wadimena, nayili kumbaka yaNarrandera, yadiña hakachi kakabeta kambwela nakumujika waCowra hadiña makilomita 220. Mukwetu mukwawu inatachikila kuzata nindi Joy Lennox (chayinu mpinji diyi Hunter), payiniya wadikita wambadikili cheñi nayaaka yiyedi. Yetu twadiña aYinsahu hohu muniyi mbaka. Ami niJoy twashakamineña hamu nawaRay niEsther Irons adisumbula nawa akweti chisambu. Wena hamu nimwanawu weyala niawambanda asatu akeñeli chalala. A Ray nimwanawu weyala azatileña hafwamu mukachi kamulungu yadiña kunsa yambaka hahembeleleñawu nyikoku nikudima tidiku, hakwila aEsther ninyanawu yawambanda azatilileña hetala damapumwinu. Hamulungu hamulungu, ami niJoy twoochelaña mbiji yakudya namelela hamu nachisaka chawaIron niantu akaamineña mwiitala dawu damapumwinu, wonsu wawu amayala azatileña munjanji adiña apepa munfula kaluña. Iwu mudimu waleñeleli abuleña kutufwetesha mali amavulu. Neyi tunakosi dehi yeña, twadiishileña chisaka chawaIron yakudya yakuspiritu, kudiza Kaposhi Kakutalila kamulungu nimulungu. A Ray, Esther ninyanawu enjili muchalala nawa diwu ekalili aYinsahu atachi muchipompelu chaNarrandera.

Mu 1951, nayili kukupompa kwankambi kwawa Yinsahu jaYehova muSydney. Nadiñi nakukooleka kwakuwanika kumitiñi yadimena yawapayiniya akeñeleña mudimu wawumishonali. Antu akubadika ha 300 awanikili kuniyi mitiñi yadiña mwitenti deneni. A Nathan Knorr afumini kuBeteli yakuBrooklyn diwu ahosheleña haniyi mitiñi nawa ashimwini muloña wutwateleleli kushimwina nsañu yayiwahi mukaayi kejima nakunyakashana. Twelili mwejima mwatulejeluwu. Apayiniya amavulu adiñaku kuniyi mitiñi atachikili kushimwina mudimu waWanta kuSouth Pacific nikumaluña amakwawu. Nazañaleli hama hakwikala hakachi kawantu 17 akuAustralia atambikiluwu nawu ahiti muShikola yaGileyadi naambala 19 mu 1952. Chinashikijili yaaka 20, natachikili kuzata mudimu wawumishonali wunafwilileña.

MPINJI YINAHIMPILI YILILU YAMI

Yuma yinadizili kuGileyadi nikudikunda nawamana kwetu yankwashili kwiluka Bayibolu nankashi nikukolesha chikuhwelelu chami nawa yahimpili yililu yami. Nadiña namaana awansi chakwila nakeñeleña nami ami niakwetu twileña yuma mukuloña. Yuma yikwawu yinatoñojokeleña yadiña yakalisha chikupu. Chakutalilahu, chinamweni Mana Kwetu Knorr nakwolola nyendu hakutuma ngunja nawanyikwenzi ahaBeteli, nadihayaminini chikupu.

Antañishi ahaGileyadi, amayala akashinshi akuluka yitembi, atela ammweni chinakabakeneña. Amwekesheli muchima wakukeña nawa ankwashili kuhimpa yitoñojoka yami. Mukuhita kwamafuku, natachikili kwiluka nami Yehova hiNzambi wakukeña nawa wahamekaña, bayi neyi hiNzambi wakalisha nilukambuku. Akwetu akashikola niwena ankwashiluku. Inakwanuka wumu wahosheli nindi: “Elva, Yehova hadi mwiwulu nakuzatisha musanjeluku. Bayi wudikalishañaku!” Mazu ahosheliyi anshikili hamuchima.

Chamanini shikola yaGileyadi, ami niakwetu awana atutemesheli kuNamibia, muAfrica. Hashimbwili wanyi, wonsu wetu twadiñi nawatudizi aBayibolu 80. MuNamibia nakeñelumu nimudimu wawumishonali, ilaña nakeñeli mukwetu wumu itwadiña nindi kuGileyadi atemesheluwu kuSwitzerland. Hanyima yakushakama chaaka chimu muNamibia, nayili kuSwitzerland kwadiña iyala wakeñeleña kunsumbula. Chitwadisumbwili, natachikili kuzatila hamu nanfumwami mumudimu wawunkoñi wañinza.

MPINJI YINAHOLOKELELI MUKUKALA

Hanyima yakuzata chiwahi yaaka yitanu mumudimu wamuñinza, atutambikili kuya nakuzatila haBeteli muSwitzerland. Muchisaka chaBeteli, natiyileña kuwaha kushakama hamu nawamana kwetu niahela amavulu achikulumpi apama kuspiritu.

Hashimbwili wanyi, anlejeli nsañu yaneñeshili chikupu. Nenjili nakwiluka nami nfumwami waluwileña nakunneñesha ami niYehova. Yanshiya nikunshiya. Chankatili nankashi kumuchima! Nelukili wanyi chinadi kwila neyi amabwambu jami ankeña achikulumpi amuchisaka chaBeteli abulili kunkwasha. Adiña nakutiyilila neyi inakuhosha nawa anyinkeleña mpinji yakunooka neyi inakukeña kunooka. Mazu awu akukundeja niyuma yayiwahi yañilileñawu haniyi mpinji yayihuñu yankwashili kukundama kwakwihi naYehova.

Nanukaña cheñi mazu ahosheli akulumpi amaana yaaka yakunyima amweni yinzeñeli. Kubombelahu tuhu nimazu ahosheli Madge Dunham. Mpinji yimu anlejeli nawu: “Elva, muchihandilu cheyi chakumuzatila Yehova, wukamonaña yihuñu yayivulu, ilaña kweseka kweneni kunateli kufumina kudi antu iwadyaña nawu. Muyihuñu yeyi yejima, wakakundamaña kudi Yehova. Anukaku neyi wamukalakelaña yena, bayi antu abula kuwaninaku!” Kufumba kwaMadge kwankwashili kuumika muyihuñu yejima. Nadishiñili nami kwila niteja yiluwa yanfumwami yiñambuli naYehovaku.

Mukuhita kwampinji, nafuukwiluhu kufunta kuAustralia nakuzatilaku wupayiniya kwakwihi nachisaka chami. Chitwayileña kumukala mumbopolu, natiyileña kuwaha hakuhanjeka nsañu yamuBayibolu nawantu inayileña nawu hamu. Hakachi kanawa antu, hadiña iyala wumu wamwena wakuNorway wejina daArne Gjerde. Wakeñeli nsañu yatiyiliyi. Chimwahitili mafuku, Arne wenjili nakummona nichisaka chami muSydney. Wapamini swayi kuspiritu nawa wenjili muchalala. Mu 1963, twadisumbwili naArne, chimwahitili yaaka yiyedi navweli mwana weyala Gary.

YIHUÑU YIKWAWU YANHOLOKELELELI

Ami, Arne niGary twazañaleleña nankashi muchisaka chetu. Hashimbwili wanyi, Arne watohesheli itala detu kulonda tushakameña hamu nawanvwali ashinakajili. Chitwashakamini yaaka 6 mumaluwi, twaholokeleli cheñi mukukala kukwawu. Arne amuweni nachikatu chakansa kuwoñu. Namuhempwileña hefuku hefuku muchipatela hampinji yatambwileñayi yitumbu yañovu yakansa. Wakoleluku kampinji kantesha; nkumininaku yikatu yatoheli nankashi nawa kalepa kamukwatili. Anlejeli nawu wukushakama nyilungu yantesha hohu. Ilaña, Arne wahandili. Nkumininaku, twamufuntishili kwitala kunamuhembeleleña, yakola nikukola. Mukuhita kwampinji, watachikili kwenda nikuzata cheñi mudimu wawueluda muchipompelu. Hamuloña wakwikala namuzañalu nikuseha-seha chamukwashili kukola nawa chankwashiluku ami kutwalekahu kumwakamena.

Chimwahitili yaaka, mu 1986, yikatu yaArne yaswejeli. Haniyi mpinji anvwali jami adiña afwa dehi, dichi twabuukilili kwiluña datenañawu nawu Blue Mountains kunsa yaSydney, kwakwihi nawamabwambu jetu. Nkumininaku, Gary wasumbwili mumbanda wamuwahi wawuspiritu, Karin nawa wahosheli nindi muwuwana wetu tushakameña itala dimu. Mutukweji twanti hohu, wejima wetu twayili nakushakama mwitala dadiña kwakwihi nakunashakamineña naArne.

Mutukweji 18 kufuma hamukwatiluwu nachikatu, Arne wadiña hohu mukadidi nawa wakeñekeleña kumuhembaña mpinji yejima. Chineli navulileña hohu kushakama hetala, nadizileña Bayibolu ninyikanda yashindamena haBayibolu hadi maora ayedi. Hampinji yinadizileña, nawanineña kufumba kwakuwahi kwankwashili kuumika yihuñu yinamweneña. Akulumpi amuchipompelu niwena adiña nakuhempula nikunkolesha, hakachi kawu hadiña omikili kukala neyi kunamweneña. Ankolesheleña nankashi hampinji yahempwileñawu. Nfumwami Arne wafwili muApril 2003 nawa wadiña nachikuhwelelu chakusañuka.

MUNTU WANKWASHAÑA NANKASHI

Henohu nichidi kansi nakeñeleña yuma yejima kwikala yaloña. Ilaña nelukili nami, yuma yitwakeñaña kwila muchihandilu hiyamwekanañaku. Natambwili nkisu jajivulu nankashi nawa nomiki yihuñu yamaneni yiyedi, kujimbesha anfumu jami ayedi, wumu kuwuvumbi mukawu kuyikatu. Muchihandilu chami, antu amavulu ankoleshaña nikunkundeja nankashi. Yehova Nzambi, “Wakunyaka naNyaka” diyi wankwashaña nankashi. (Dan. 7:9) Kufumba kwindi kunahimpi yililu yami nawa kwakwashili kwiluka yuma yayivulu mumudimu wawumishonali. Kukala chikwamwekeneña, ‘luwi lwaYehova lwankwashileña nawa kukundeja kwindi kwatiyishileña muchima wami kuwaha nankashi.’ (Mas. 94:18, 19) Nadiluñishi cheñi kukeña niwukwashu wafumaña kudi antaña jami ‘niamabwambu jami alala avwalikaña neyi kunamwekani kukala.’ (Yish. 17:17) Antu amavulu ankundejeleña adiña akulumpi.

Nkakulula Yoba wehwili nindi: ‘Komana atushinakaji hidiwu ekala namaana nikashinshi hikenzaña hamuloña wakuvula kwamafukuku?’ (Yoba 12:12) Neyi nanuka chihandilu chami chakunyima, nukwiteja nami awa mazu alala. Kufumba kwawamana kwetu niahela akulumpi kunankwashi, kufumba kwawu kunankoleshi nawa wubwambu wetu wunankwashi nankashi. Nasakililaña hamuloña wakudikunda nawu.

Ichi nashikija dehi yaaka 80, nekala dehi mukulumpi. Yuma yinnahitumu yinankwashi kwakamena nankashi akwetu akulumpi. Nayihempulaña nikuyikwasha. Nadiluñishaña cheñi kuhanjeka nawatwansi. Nakolelañaku hakumona chadikitañawu niheyena damwekeshañawu. Neyi nimona nami atwansi anenzi kudi ami nakulomba wukwashu, nekalaña namuchima wakuyikwasha.

[Tumazu twaheshina]

^ Mana kwaElva, Frank Lambert, wekalili payiniya wadikita mutunyikala twakwakulehi twamuAustralia. Yearbook of Jehovah’s Witnesses yamu 1983, mafu 110-112, yashimunahu chuma chimu chidi hakachi kayuma yayiwahi yahosha hamudimu windi wakushimwina.

[Mwevulu wudi hefu 14]

Twazatileña wupayiniya naJoy Lennox muNarrandera

[Mwevulu wudi hefu 15]

Elva wudi hamu nawamamembala amuchisaka chaBeteli muSwitzerland mu 1960

[Mwevulu wudi hefu 16]

Hampinji yinamuhembeleña nfumwami Arne hadiñayi wakata