Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

“Chuma Chinakabula Kujimbala” Chenjili Hampinji Yatelela

“Chuma Chinakabula Kujimbala” Chenjili Hampinji Yatelela

Kufuma Munkalaña Jetu

“Chuma Chinakabula Kujimbala” Chenjili Hampinji Yatelela

“CHUMA CHINAKABULA KUJIMBALA!” Awa diwu mazu ahosheleñawu antu amavulu chamwenuwu “Creation Drama” (Chimwenu chahosheleña hayileñaleña.) Chenjili hampinji yatelela nawa chazañalesheli nankashi antu amavulu achimweni. Eñañi, “Creation Drama” yaheni wunsahu wakumuhameka Yehova nankashi henohu chiyuulu chaHitler kanda chitachiki kukabisha antu jaNzambi muEurope. Indi “Creation Drama” yadiña chumanyi?

Mu 1914 chishina chawantu jaYehova muBrooklyn, New York, U.S.A., chedishili “Photo-Drama of Creation” (Chimwenu chaNyevulu Yayileñaleña.) Chadiñi hichimwenu chadiña nanyevulu yakutala hadi maora atanu nasatu, yaleñeluwu nawulombu wawutotombu nawa niyivumina. Ichi chimwenu “chaPhoto-Drama” achitalili kudi yihita yawantu mukaayi kejima. Chimwenu chikwawu chachihi “chaEureka Drama,” nichena achidishili muchaaka chochimu cha 1914. Ilaña muma 1920, yozelu yazatishileñawu hakutalisha yeniyi yimwenu yakisikili chatama nankashi. Hela chochu, antu amavulu akeñeleña nankashi kutala cheñi ichi chimwenu “chaPhoto-Drama.” Chakutalilahu, antu akuLudwigsburg, muGermany, ehwili nawu “Mpinjinyi yimwakamwekesha cheñi chimwenu chaPhoto-Drama?” Chumanyi chitwadi kwila?

Hakwila nawu tutweshi kumwekesha cheñi ichi Chimwenu, mu 1920 añimeni amuchisaka chaBeteli muMagdeburg, Germany alandili mafilimu kudi mutayi wasonekaña nsañu muParis, muFrance nawa alandili nimavidiyo kukampani yatuñaña mavidiyo muLeipzig niDresden. Iyi yuma ayibombeli hamu nanyevulu yayikulu yadiña “muPhoto Drama” yadiña nakuzatika hayina mpinji.

Mana kwetu Erich Frost, weluka kwimba, wasonekeli tumina twatuñililuwu hamu nanawa mafilimu nimavidiyo. Nyikuku yamazu yadiña munawa mafilimu ayifumishili mumukanda waCreation. Dihafumini “Photo Drama” yatuñiluwu chachiha atachiki kuyitena nawu “Creation Drama.”

Ichi Chimwenu chachiha nichena chadiña chamaora atanu nasatu neyi chochadiña “Photo-Drama,” nawa achimwekesheli muyibalu yibalu namelela hefuku niifuku. Chahosheleña nankashi hamafuku akuleña, hansañu yamuBayibolu nihansañu yawantu akunyaka nawa chamwekesheli nawu nsakililu yakutwamba yaluwañesheli antu. Iyi “Creation Drama” ayimwekesheli muAustria, Germany, Luxemburg, niSwitzerland, nikudi antu ahosheleña idimi daGerman adiña mumaluña amakwawu.

Mana kwetu Erich Frost walumbulwili nindi: “Hampinji yitwamwekesheleña Yimwenu, nayikolesheli akwetu, sweje-e adiña nakwimba, kuzatisha mpinji yakunooka kulonda ayeña nakwinka antu adiña mwizaza nyikanda yayiwahi nitunyikanda twanyanya. Njila yeniyi yatukwashili kuhana nyikanda yayivulu kubadika kuya kwiitala nikwiitala.” Johannes Rauthe, waloñesheli kulonda atalishi iyi yimwenu muPoland nimwituña munakutenawu makonu nawu Czech Republic, wanukaña nindi antu amavulu enjili nakutala iyi yimwenu ashili makeyala awu kulonda twakayendeli kumatalawu. Twayendeleli awa antu nawa twahanjekeli nawu chachiwahi nsañu yamuBayibolu.

Muma 1930, chimwenu “chaCreation Drama” achimwekesheleña kudi antu amavulu nankashi nawa antu amuniji mbaka ahosheleña nankashi hadi aYinsahu jaYehova. Mu 1933, kwakwihi nachihita chimu chawantu enjili nakutala chimwenu chaloñesheluwu kudi kasanji kamutayi muGermany. Käthe Krauss wanukaña nindi, “Hakwila nawu tutaluku ichi Chimwenu, hamafuku ejima atanu, twendeleña makilomita 10, mumavunda, mujimpidi nimuyinekineki.” Else Billharz wahosheli nindi, “Chimwenu ‘chaCreation Drama’ chanleñeleli nitachiki kukeña chalala.”

Alfred Almendinger wahosheli nindi chelili amama yindi atali ichi Chimwenu, “azañaleli nankashi chakwila alandili niBayibolu kulonda akeñakeñi mazu akwila nawu ‘iluña mwakabishilañawu antu afwa.’” Chineli akañenyi kuwana awa mazu muBayibolu, alekeli kuya kuchechi yawu nawa ayipapatishili. Erich Frost nindi: “Antu amavulu nankashi enjili muchalala hamuloña wakutala chimwenu ‘chaCreation Drama.’”—3 Yow. 1-3.

Chelili antu amavulu asweji kutala ichi chimwenu “chaCreation Drama,” akaNazi niwena dihaswejeluwu kwikala nañovu muEurope, nikuleta kukala nankashi. Kutachika mu 1933, nyidimu yawaYinsahu ayilekesheli muGermany. Kufuma hayina mpinji nakushika nikukumana kwanjita yakaayi yamuchiyedi yamu 1945, ambuña aYehova muEurope ayimwesheli ikezeñi. Erich Frost washakamini mukaleya hadi yaaka yitanu nayisatu. Ilaña wapulukili nawa nkumininaku wazatiluku haBeteli yamuWiesbaden, muGermany. Chawahili nankashi muloña chuma chinakabula kujimbala “Creation Drama” chenjili hampinji yatelela kulonda kukolesha akwaKristu amavulu adiña kwakwihi nakumona kukala muNjita Yakaayi Yamuchiyedi.—Kufuma munkalaña jetu muGermany.

[Mwevulu wudi hefu 31]

Iwu mwevulu wamwekesheleña chimwenu “chaCreation Drama” mu 1932

[Nyevulu yidi hefu 31]

Mukanda waSchöpfung (Creation) hashindameneni chimwenu chachiha

[Nyevulu yidi hefu 32]

Erich Frost nitumina twindi twasonekeliyi twakubombela muchimwenu “chaCreation Drama”