Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Kumukalakela Yehova Henohu Mafuku Atama Kanda Enzi

Kumukalakela Yehova Henohu Mafuku Atama Kanda Enzi

Kumukalakela Yehova Henohu Mafuku Atama Kanda Enzi

“Anukaña . . . Nleñi yeyi.”—MUKWA. 12:1.

MUNATELI KULUMBULULA?

Indi mukwaKristu wunazati hadi yaaka yayivulu nateli kukolesha ñahi atwansi?

Yakutalilahwinyi yamuBayibolu yawantu ayili nakuzatila kwadiña kukaankila yinateli kukolesha akwaKristu akula dehi makonu?

Indi akwaKristu amakwawu atachikaña ñahi kumuzatila Nzambi munjila yikwawu muchihandilu chawu?

1, 2. (a) Kufumbanyi kwamonenenuwu Solomoni kusonekela atwansi? (b) Muloñadi kufumba kwaSolomoni chikunateli kukwashila cheñi niakwaKristu adi muyaaka yamuma 50 nikubadikahu?

 MWANTA SOLOMONI amoneneni kuleja atwansi awa mazu akwila nawu: “Anukaña . . . Nleñi yeyi mumafuku awukwenzi weyi, hachidi mafuku atama kanda enzi.” Indi “mafuku atama” himafukwinyi? Solomoni wazatishili mazu akusañumuna hakulumbulula mafuku atama awushinakaji, makasa azalaña, nyendu yakadi ñovu, kubula mazewu mukanwa, kufwa mesu, kushinka matu, mutu wanvwi, nikubandañila. Kwosi muntu watela kufuukula nindi wakatachika kumukalakela Yehova neyi nashinakaji dehi.—Tañenu Mukwakutaŋisha 12:1-5.

2 AkwaKristu amavulu adi nayaaka yamuma 50 nikubadikahu achidi nañovu. Anateli kwikala nanvwi kumutu ilaña hiyazeya kumujimba neyi chalumbulwili Solomonuku. Komana awa akwaKristu akula dehi niwena anateli kuhetela mukufumba kwonenawu kwayilejeluwu atwansi, kwakwila nawu: “Anukaña . . . Nleñi yeyi”? Iku kufumba kwatalisha mudihi?

3. Yumanyi yitwatela kwila hakumwanuka Nleñi yetu Wabadika?

3 Hela chakwila, tunamukalakeli Yehova hayaaka yayivulu, chikubadika kuwaha neyi tukutoñojoka mumpinji mumpinji nikusakilila hakulema kwaNleñi yetu wabadika. Wumi hichuma chakuhayamisha netuku? Nleñi watuleña mujila yakuhayamisha yitunateli kubula kwiluka. Yehova watwinka yuma yayivulu yashiyashana kulonda tudiluñisheña muchihandilu. Neyi tutoñojoka hayuma yaleñayi Yehova, twamuhamekaña hakukeña kwindi, maana niñovu jindi. (Mas. 143:5) Ilaña kwanuka Nleñi yetu kwatalisha cheñi mukutoñojoka chikupu hanyidimu yitwatela kumuzatila. Hampinji yitunakutoñojoka, twafwilaña kumusakilila Nleñi yetu kuhitila mukumuzatila chikupu muwumi wetu.—Mukwa. 12:13.

KUKOOLEKA KWENZAÑA NEYI MUNAKULI DEHI

4. Lwihwinyi lwatela kudihulawu akwaKristu anamukalakeli Nzambi hadi yaaka yayivulu nawa muloñadi?

4 Neyi muneluki yuma yayivulu muloña wakwila munakuli dehi, mwatela kudihula nenu, ‘Yumanyi yinatela kwila muchihandilu chami chayinu mpinji chineli nichidi nañovu?’ Hakwikala mukwaKristu wapama, mudi nakukooleka kwabula kwikala nawantu amakwawu. Munateli kulejaku atwansi yuma yinayidizishiyi Yehova. Munateli kukolesha amakwawu kuhitila mukuyileja yuma yimunadiluñishi hayaaka yimunamuzatili Nzambi. Mwanta David niyena walombeli nindi yekali nakukooleka kwakukolesha amakwawu. Wasonekeli nindi: “Eyi Nzambi, yeyi wunanleji kufumisha kuwansi wami; . . . Eyi Nzambi, bayi wunshiyaku, hela ichi chinakula dehi chinela dehi ninvu kumutuku; kulonda niantu amakonu niyishimwinumu wudumi weyi, niwejima wawu akusemuka niyishimwinumu ñovu yeyi.”—Mas. 71:17, 18.

5. Indi akwaKristu akula dehi anateli kulejaku ñahi akwawu yuma yelukawu?

5 Munateli kushimuna ñahi maana imunaheti hadi yaaka yayivulu? Komana munateli kutambika ambuña Nzambi achidi atwansi kwitala denu kulonda muyikoleshi? Komana kwila muzata nawu mumudimu wawakwaKristu wamwiha nikuyileja muzañalu wumwawanaña hakumukalakela Yehova nehi? Elihu wakushankulu wahosheli nindi: “Nela nami, Mafuku ahoshi, nyaka yayivulu yileji maana.” (Yoba 32:7) Kapostolu Pawulu wayikolesheli akulumpi awambanda kukolesha amakwawu namazu nimuyuma yelañawu. Wasonekeli nindi: “Akulumpi awambanda . . . ekali akwakuleja akwawu yuma yayiwahi.”—Tit. 2:3.

ILUKENU WUSWA WUMUKWETI WAKUKWASHA AMAKWAWU

6. Muloñadi akwaKristu anadizi yuma yayivulu chiyatela kwiluka wuswa wukwetuwu?

6 Neyi mudi mukwaKristu weluka yuma yayivulu, dikwila nawu mukweti wuswa wakukwasha amakwawu. Toñojokenu hayuma yimuneluki yimwabulili kwiluka hayaaka 30 hela 40 yinahituhu. Munateli kuzatisha chiwahi nshimbi jamuBayibolu muchihandilu chenu. Chakadi nikujina, munateli kudizisha amakwawu chalala chamuBayibolu nakuyishika hamuchima. Neyi mudi aeluda, mweluka chakukwasha amana kwenu anavulumuni. (Ŋal. 6:1) Hadaha munadizi chakulombola nyidimu yamuchipompelu, madipatimenti atalaña nyidimu yahakupompa, hela mudimu wakutuña Matala aWanta. Munateli kwiluka chakuhanjeka nawandotolu hanjila jajiwahi jakuukilamu chakadi kuzatisha mashi. Hela neyi munadizi chalala katataka, mweluka yuma yayivulu yayiwahi muchihandilu. Chakutalilahu, neyi mwakulishahu dehi anyana, dikwila nawu muneluki yuma yayivulu. AkwaKristu akula dehi eluka chikupu chakukolesha antu jaYehova kuhitila mukuyitañisha, kuyilombola, nikukolesha amana kwetu niahela.—Tañenu Yoba 12:12.

7. AkwaKristu akula dehi anateli kukwasha ñahi atwansi?

7 Munateli kuzatisha ñahi chikupu wuswa wumukweti? Hadaha munateli kuyileja atwansi chiyanateli kutachika nikudizisha antu Bayibolu. Neyi mudi muhela mukwaKristu, munateli kuleja amama jawantu anatachiki kukwata kuñoji chiyanateli kutwalekahu nakuzata nyidimu yakuspiritu hampinji yinakwakamenawu ankemba jawu. Neyi mudi mana kwetu mukwaKristu, munateli kuleja amana kwetu achidi atwansi chakuhana mpanji neyena nikushimwina chiwahi nsañu yayiwahi. Mwatela kuyileja chimwahempulaña amana kwetu niahela ashinakaja dehi nakuyikolesha kuspiritu. Hela neyi himukweti ñovu kumujimba neyi chimwadiñaku, mukweti kukooleka kwakuwahi kwakudizisha atwansi. Izu daNzambi datulejaña nawu: “Kuwaha kwawanyikwenzi jojiñovu jawu; lubanji lwawatushinakaji jojinvu jawu.”—Yish. 20:29.

KUZATILA KWILUÑA KUDI KUKAANKILA KWENENI

8. Yumanyi yeliliyi Pawulu muyaaka yindi yawukulumpi?

8 Kapostolu Pawulu wamuzatilili Nzambi chikupu muyaaka yindi yawukulumpi. Hampinji yamufumishiluwu mukaleya muRoma mu 61 C.E., womikili hadi yaaka yayivulu mumudimu windi wawumishonali wakala, nawa wadi kudishakamina muRoma nakushimwina. (2 Kor. 11:23-27) Chakadi nikujina, amana kwetu muwuna musumba weneni ahamekeleña chikupu chayikwashileñayi. Ilaña Pawulu welukili nindi kumaluña amakwawu nikwena kwadiña kukaankila kweneni. Chadibulakenuwu naTimotewu niTitusa, watachikili cheñi kuzata mudimu wawumishonali, ayili kuEfwesesa, kufumahu ayili kuKeleta, hadaha nikuMasidoniya. (1 Tim. 1:3; Tit. 1:5) Tuneluki wanyi neyi chakwila washikili nikuSpain, ilaña wafwilileña kushikaku.—Rom. 15:24, 28.

9. Mpinjinyi yayiliyi Petulu nakuzatila kwiluña kwadiña kukaankila? (Talenu mwevulu wakutachikilahu.)

9 Kapostolu Petulu niyena watela wadiña wabadika dehi yaaka 50 hayiliyi nakuzatila kwiluña kwadiña kukaankila kweneni. Tuneluki ñahi? Neyi wadiña nayaaka yoyimu naYesu indi kwiji wamubadikili, watela wadiña nayaaka 50 hahumañenuwu nawapostolu amakwawu muYerusalema muchaaka cha 49 C.E. (Yil. 15:7) Chimwahitili mpinji kufuma hadihumañeniyi nawapostolu amakwawu, chakadi nikujina Petulu wayili nakushikama muBabiloni, kulonda yashimwini kudi aYudeya amavulu ashakamineña mudina iluña. (Ŋal. 2:9) Hampinji yasonekeliyi mukanda windi watachi wonenawu kwakwihi na 62 C.E., washakamineña kuBabiloni. (1 Pet. 5:13) Kushakama mwituña dacheñi kwakala, ilaña Petulu hetejeli wushinakaji wumukañeshi kumukalakela Yehova chikupuku.

10, 11. Shimunenu yuma yeliluwu antu ayili nakuzatila kwiluña kwadiña kukaankila henohu ashinakaja dehi.

10 Makonu, akwaKristu amavulu adi muyaaka yamuma 50 nakubadikahu awana nawu chihandilu chawu chahimpika dichi anateli kumuzatila Yehova munjila jashiyashana. Amakwawu aya nakuzatila kumaluña kudi kukaankila. Chakutalilahu, Robert wasonekeli nindi: “Ami niñodami hitwadiña nayaaka yamuma 50 twamweni netu tunatweshi kuya nakuzatila kudi kukaankila. Mwanetu weyala wadiña nakudishakamina nkawindi, hitwadiña nawanvwali ashinakajili itwateleleli kwakamenaku, nawa atushilili maheta antesha. Namweni nami neyi tulandisha itala detu tunateli kwikala namali ashikila akufweta mukudi nimali akudikwasha nachu kushika nimpinji yitukatambula mali apeshoni. Dichi twatiyili nawu kwituña daBolivia antu amavulu anakwiteja kuyidizisha Bayibolu nawa chihandilu chapela. Dichi twafuukwiluhu kuya nakuzatilaku. Chatukalilili hakwila nawu twinjilili kwiluña dadiha. Yuma yejima yadiña yambukaku chikupu nachihandilu chetu chakuNorth America. Ilaña hamuloña wakuzata nañovu atukiswilili.”

11 Robert wabombeleluhu nindi: “Chayinu mpinji chihandilu chetu chashindamena chikupu hakuzata nyidimu yamuchipompelu. Antu amakwawu itwadizishileña Bayibolu apapatishewa dehi. Chisaka chimu chitwadizishileña Bayibolu chadiña chahutwa nawa chashakamineña mumukala wekala kwakulehi. Ilaña mulungu nimulungu, ichi chisaka chendeleña njila yayilehi hakwila enzi mumbaka nakupompa. Twazañaleleña hama hakumona ichi chisaka chichadiña nakuyilaku hambidi nawa mwanawu weyala wamukulumpi watachikili kuzata wupayiniya.”

KUKAANKILA KUDI MUMALUÑA MWAHOSHAÑAWU MADIMI ACHEÑI

12, 13. Shimunenu chakutalilahu chamukwaKristu watachikili kumukalakela Yehova munjila jashiyashana hanyima yakushikija yaaka yakuleka nyidimu.

12 Muyipompelu mwahoshañawu madimi acheñi nimazanvu anateli kuhetela chikupu muchakutalilahu chawamana kwetu niahela ashinakaja dehi. Cheñi nawa munateli kudiluñisha chikupu kuzatila munawa maluña. Chakutalilahu, Brian wasonekeli nindi: “Chinashikijili yaaka 65 yakuleka kuzata muBritain, ami niñodami twashalili nkawetu. Anyanetu atachikili kushakama nkawawu nawa hitwawanineña antu adiña nampwila itwateleleli kudizisha Bayiboluku. Dichi nawanini mukwenzi wahoshaña idimi daChinese wadiña nakudiza hashikola yamuñoñi mwiluña detu. Chinamutambikili nami yakenzi kukupompa wetejeli nawa natachikili kumudizisha Bayibolu. Chimwahitili nyilungu yantesha, watachikili kwinza namukwawu wahosheleña idimi daChinese. Chimwahitili nyilungu yiyedi, waleteli mukwawu wamuchisatu, kuhiñahu waleteli wamuchiwana.

13 “Hampinji yakeñeleñayi ona kaChinese wamuchitanu kudiza Bayibolu namweni nami ‘Chinidi nayaaka 65 hichaya mukwila nawu natela kuleka kuzata mudimu waYehovaku.’ Ñodami namubadikamu nayaaka yiyedi yakusemuka, dichi namwihwili neyi nateli kukeña kudiza idimi daChinese. Hakudiza Chinese twazatishileña mazu akukwatila dehi hekina. Munahiti dehi yaaka ikumi kufuma hitwadizili idi idimi. Kushimwina mwiluña mwahoshañawu idimi dacheñi kwatuleñeleli kutiya neyi kwiji tudi atwansi. Tunadizi dehi Bayibolu nawantu 112 ahoshaña idimi daChinese. Hakachi kawu amavulu enzahu dehi nakupompa. Mumbanda wumu twazataña nindi mudimu wawupayiniya.”

DILUÑISHENU KUZATA NYIDIMU YIMUKUTWESHA

14. Yumanyi yinateli kuzañalesha akwaKristu akula dehi, nawa chakutalilahu chaPawulu chinayikoleshi ñahi?

14 Hela chakwila, akwaKristu amavulu adi muyaaka yamuma 50 akweti kukooleka kwakumuzatila Yehova munjila jashiyashana, amakwawu hiyakutweshaku. Amakwawu akatakataña, amakwawu niwena anakuhemba anvwali ashinakaja dehi hela anyana. Mwatela kuzañalala hakwiluka nenu Yehova wahamekaña hanyidimu yejima yimunakuzata mumudimu windi. Dichi chatela mudishoneña hanyidimu yimunakukañanya, diluñishenuña kuzata nyidimu yimukutwesha. Toñojokenu hachakutalilahu chakapostolu Pawulu. Amukasilili mwitala hadi yaaka yayivulu nawa hatwesheleña kuzata mudimu windi wawumishonaluku. Ilaña wadiña nakushimwina nsañu yamuNsona kudi antu amuhempwileña nikuyikolesha muchikuhwelelu.—Yil. 28:16, 30, 31.

15. Muloñadi akwaKristu ashinakaja dehi chayilemeshelawu chikupu?

15 Yehova wahamekaña cheñi hayuma yazatañawu atushinakaji mumudimu windi. Hela chakwila, Solomoni washimwini nindi mafuku ayikatu himafuku akala, Yehova wahamekaña yuma yelañawu akwaKristu ashinakaja dehi hakumushimeka. (Luka 21:2-4) Yipompelu yahamekaña akwaKristu anazati nakashinshi hadi yaaka yayivulu ekala muchipompelu.

16. Nyidimwinyi yakañenyeñayi kuzata Ana kashinakaji, yumanyi yelileñayi hakudifukula kudi Nzambi?

16 Bayibolu yahoshaña nawu Ana mumbanda wakashinakaji watwalekeluhu nakumushimeka Yehova nakashinshi nimuyaaka yindi yawushinakaji. Hampinji yasemukili Yesu Ana wadiña mumbanda wanfwila wayaaka 84 yakusemuka. Hadaha washimbwili wanyi hakwila nawu yekali kambanji kaYesu, kulonda amuwayishi naspiritu yajila, hela kuzata mudimu wakushimwina nsañu yayiwahi yaWanta. Dichi, Ana wadiluñishileña nanyidimu yatwesheleñayi kuzata. “Hafuminaña mutembeluku.” (Luka 2:36, 37) Hampinji yahanineñayi kapristu insensi mutembeli mpinji yejima nantetemena nimelela, Ana niyena wadiña hamu nawantu apompeleña muchipañu nakulomba mumuchima, hadaha alombeleña hadi ora yimu nachikunku. Chamweniyi Yesu nasemuki, Ana watachikili ‘kumushimuna kudi antu ejima adiñi nakutalila kukuula kwamba kakuulawu Yerusalema.’—Luka 2:38.

17. Tunateli kukwasha ñahi akwaKristu atushinakaji niakatakataña hakwila azateñaku nyidimu yakudifukula kwalala?

17 Makonu, twatela kwikala asoñama kulonda tukwasheña akwaKristu ashinakaja dehi hela akatakataña. Amakwawu akeñaña chikupu kuya kukupompa kwachipompelu nikupompa kwamaneni ilaña hiyavula kuyaku. Kumaluña amakwawu, yipompelu yaloñeshaña chiwahi kulonda antu ashinakaja dehi atweshi kutiyilila kunsañu yahakupompa kuzatisha nshiña. Kukwawu chumichi hitunateli kuzatikaku. Hela chochu, akwaKristu akañanyaña kuya nakupompa anateli kuzata nyidimu yakudifukula kwalala. Chakutalilahu, kulomba kwalombañawu kwakoleshaña chipompelu kwawakwaKristu.—Tañenu Masamu 92:13, 14.

18, 19. (a) Muloñadi akwaKristu ashinakaja dehi chabulilañawu kwiluka nawu anateli kukolesha amakwawu chikupu? (b) Anyi atela kulondela kufumba kwakwila nawu “Anukaña . . Nleñi yeyi”?

18 AkwaKristu ashinakaja dehi anateli kwiluka wanyi nawu akoleshaña amakwawu. Chakutalilahu, hela chakwila Ana wadiña washinshika hayaaka yejima yadiñayi hatembeli, welukili wanyi nindi kumbidi chakutalilahu chindi chikakolesha amakwawu. Ana wamukeñeli Yehova chakwila amusonekeli nimuNsona. Chakadi nikujina, kukeña kumwamukeña Nzambi akwiluka kudi akwenu akwakwitiya. Dichi chahoshelaña Izu daNzambi nawu: “Mutu wanvu hichibañula chalubanji neyi akuwuwana munjila yakuloña”!—Yish. 16:31.

19 Wonsu wetu hitunateli kukalakala nyidimu yaYehova yoyimuku. Ilaña etu tuchidi nañovu twatela kutiyilila awa mazu onenawu akwila nawu: “Anukaña . . . Nleñi yeyi . . . hachidi mafuku atama kanda enzi.”—Mukwa. 12:1.

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 25]

Hadaha himunashinakaji nankashi chakukañanya kuzata nañovu mumudimu wenu wakushimwinaku (Talenu maparakalafu 12, 13)