Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Filimu Yinashibuli Hadi Yaaka 100 Yatuleñelaña Kukuhwelela Izu daNzambi

Filimu Yinashibuli Hadi Yaaka 100 Yatuleñelaña Kukuhwelela Izu daNzambi

KUFUMA MUNKALAÑA JETU

Filimu Yinashibuli haYaaka 100 Yakoleshaña Chikuhwelelu

Iyala wumu wadiña nakutala “Photo-Drama” mu 1914, wahosheli nindi “Ana anakumwekana neyi Amana Kwetu aRussell chikupu!”

CHINU chaaka “Photo-Drama of Creation,” yikushikija yaaka 100, filimu yatuñiluwu kulonda yitukwasheña tukuhweleli Bayibolu netu Hiizu daNzambi. Chineli hayina yaaka antu aswejeli kukuhwelela nawu yuma yadileñeli yayeni, kusweja kasekesha nikujinoka kwajiyishili yikuhwelelu yawantu amavulu, dichi “Photo-Drama” yadiña nakumwekesha nawu Yehova diyi Nleñi.

Charles T. Russell, wadiña nakulombola a Yinsahu ateneneña nawu Atudizi aBayibolu, mpinji yejima wadiña nakukeñakeña njila yayiwahi nawa yaswayi yakutiyakeshelamu nsañu yalala yamuBayibolu. Atudizi aBayibolu haniyi mpinji adiña atachika dehi kuzatisha nyikanda yetu yakupulinta kubadika hayaaka 30. Dichi atoñojokeli cheñi hanjila yikwawu, yakuzatisha nyevulu.

KUTIYAKESHA NSAÑU YAYIWAHI KUHITILA MUKUZATISHA NYEVULU

Muyaaka yamu 1890 atachikili kuzatisha nyevulu yakadi mazu hakushimwina kudi antu. Kukutachika kwachaaka cha 1903, amwekesheli filimu mwadiña nsañu yansakililu muchaachi kuNew York City. Muchaaka cha 1912 mana kwetu Russell watachikili kuloñesha filimu “yaPhoto-Drama” chakadi kutiya woma, nawa hashimbwili wanyi kufuma hatachikiluwu kutuña filimu yanyevulu. Welukili nindi iyi njila yinateli kutiyakesha nsañu yalala yamuBayibolu kubadika nyikanda yakupulinta hohu.

Iyi “Photo-Drama” yamwekesheleñawu hadi maora 8, avulileña kuyimwekesha muyibalu yiwana, mwekala mpanji 96 jajihi jamuBayibolu jahosheluwu kudi nhoshi wadiña nezu delukiluwu chikupu kudi antu hayina mpinji. Muyibalu yayivulu mwadiña nitumina twatuwahi. Antu akuluka yitembi avumishileña mpanji nitumina twakwatililuwu hamakina akuvumishilahu, asokankesheleña mazu hamu nanyevulu nifilimu yamwekesheleña mpanji jamuBayibolu jaya mpuhu.

Mafilimu amavulu ninyevulu yahamagilasi ayilandileña kumatala akukwatila mazu [studio]. Akwawukalawenu akuluka yitembi amumusumba waPhiladelphia, New York, Paris, niLondon aleñeli nyevulu hamagilasi nakuyipenta nimafilimu. Izanvu dawakwakuleñaleña adiña nakuzatila Mukapeka kahaBeteli niwena apenteli nyevulu yayivulu nikuhiñishamu hanyevulu yakisikileña. Kubombela hamafilimu alandileñawu, antu amuchisaka chaBeteli niwena ayikwatili nyevulu kwakwihi naYonkers, New York, hampinji yahemeneñawu chimwenu chaAbarahama, Isaka nikañelu wamukañesheli Abarahama kuhana mwanindi neyi mulambu.—Katachi. 22:9-12.

Ibwambu daMana Kwetu Russell walejeli akwakusoneka nsañu nindi iyi njila yakutiyakeshelamu nsañu yikuleñela “antu amavulu kukeña kutiya nsañu yamuNsona, kubadika yazatishileñawu akwansakililu kunyima.” Komana akulumpi jansakililu adi kumwena hohu hakumona iyi njila yayiwahi yazatishileñawu hakukwasha antu amavulu adiña nanzala yakuspiritu? Inehi, akulumpi amuKristendomu ejima akaanini iyi “Photo-Drama,” amakwawu atachikili kuzatisha tufuta twatama kulonda akañeshi antu kutala iyi filimu. Mpinji yimu yadiña nakutalawu iyi filimu mukwansakililu wumu wajimini malayiti.

Hela chochu, antu amavulu enzeleña mumatala akuhemena yisela kulonda atali “Photo-Drama” chakadi kufweta. MuUnited States, nyisumba yakushika ku 80 ifuku niifuku yadiña nakutalisha antu iyi “Photo-Drama.” Antu amavulu adiña nakuyitala ahayamineña hakumona filimu ‘mwadiña antu anakuhosha.’ Njila yamwekeshaña mafilimu swayi-swayi yayikwashi kumona kasumbi chikatetukili mwiteta nichakenukili nkenu. Nsañu yasayansi yazatishileña atudizi aBayibolu hakutuña makina anyivwimbimbi hayina mpinji amwekesheleña maana aYehova abadika. Neyi chashimunawu hakusambila, muntu wumu chamweniyi Mana Kwetu Russell hachisanji chanyivwimbimbi nakulumbulula filimu “yaPhoto-Drama,” wamweni nindi nhoshi wamwekeneña “chikupu neyi aMana Kwetu aRussell!”

MUDIMU WENENI WAZATILUWU WAKUDIZASHA ANTU BAYIBOLU

Nsoneki nawa mukwakushimuna nsañu yamafilimu akunyaka Tim Dirks wahosheli nindi filimu “yaPhoto-Drama” “diyi filimu yatachi kumwekesha haTV yasokankesheluwu nyevulu yawulombu nimazu.” Mafilimu atuñiluwu henohu “Photo-Drama” kanda yidiki azatisheleña njila jojimu ilaña hiyatweshela kusonkakesha yuma yejima hamuku, sweje-e mafilimu ahosheleña haBayibolu. Nawa ayitalileña kudi antu amavulu, akushika ku 9,000 000 muNorth America, Europe, Australia, niNew Zealand muchaaka chatachi hohu kubadika mafilimu amakwawu.

Filimu “yaPhoto-Drama” atachikili kuyimwekesha haJanuary 11, 1914, muNew York City. Chimwahitili tukweji tutanu natuyedi, kwenjili wubanji wateneneñawu nawu Njita Yakaayi Yatachi. Ilaña mazaza awantu atwalekeluhu nakupompa hamu nakutala “Photo-Drama,” nawa yayikundejeleña hakumona nyevulu yayiwahi yamwekesheleña nkisu yikaleta Wanta. Muchaaka cha 1914, kwosi filimu yabadikili “Photo-Drama” hayina mpinjuku.

[Chikasha chidi hefu 32]

Chelili chaaka cha 1914 hichikushika kwakwihi (Atudizi aBayibolu) ateneneñawu nawu I.B.S.A azatili nañovu chikupu nawa aloñesheli mudimu wakushimwina mukaayi kejima. Kufumahu, edishili filimu “yaPhoto-Drama of Creation.” Iwu mudimu wakeñekeleña mpinji, kuzata nañovu, nimali.

[Mazu ekoku adi hefu 32]

“Muniyi filimu mwekala nyevulu yamwekeshaña hatachikiluwu kuleña tutumbwa nakushika nikukumisha kwaChiyuulu chaKristu Chayaaka Ikombakaji.”—F. Stuart Barnes, hadiñayi nayaaka 14 mu 1914

[Nyevulu yidi hefu 32]

Antu elukili chakuzatisha makina akutalisha nachu filimu diwu alombweleña mudimu wakutalisha filimu yaleheli makilomita 3.2, mafilimu akwatililuwu hamakina akuvumishilahu 26, ninyevulu yamagilasi 500

[Mwevulu wudi hefu 31]

Ambanda amuyipompelu ahanini Nyikanda yawana mwadiña nyevulu “yaPhoto-Drama” kudi antu amavulu enjili nakutala filimu

Antu apompeli atambwilili cheñi mabaji ateneneñawu nawu “Pax” hadiña nimwevulu waYesu henohu wuchidi wanyanya. Mabaji ayanukishileña antu ejima ayivwalileña nawu atela kwikala “antu awunda”

[Mwevulu wudi hefu 31]

Filimu “yaPhoto-Drama” atachikili kuyimwekesha haJanuary 11, 1914, munidi itala dayisela dadiwahi dawa Tudizi aBayibolu amuNew York City

[Mwevulu wudi hefu 32]

Mafilimu akushika ku 20 “aPhoto-Drama” ayimwekesheli kudi mazanvu mwahita musumba wejima waNorth America