Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Ivunda daBiriya muÑaliliya (heshina)

Komana Mweluka?

Komana Mweluka?

Komana Isarela wakushankulu wadiña namavunda neyi chashimunawu muBayibolu?

BAYIBOLU yahosha nawu maluña amakwawu aMwituña daChikaninu adiña namavunda nawa nyitondu yadiña ‘yayivulu.’ (1 Anya. 10:27; Yosh. 17:15, 18) Ilaña makonu, antu abula kukuhwelela mwenimu neyi amona maluña amaneni akadi mavunda anateli kujinoka nawu mwadiña mavunda wanyi.

Hisakafu cheneni chanyikuyu yamushikima

Mukanda wumu walumbulula nawu, “Ituña daIsarela dakushankulu dadiña namavunda nankashi kabadika makonu.” (Life in Biblical Israel) Maluña amapidi adiña ajika chikupu nanyitondu yanyiOlive hela Aleppo pine (Pinus halepensis), nyikula yabulaña kuhuluka mafu (Quercus calliprinos), ninyitondu yatenañawu nawu terebinth (Pistacia palaestina). MuShefwela, iluña dadiña datupidi-pidi dekala hakachi kamapidi ahakachi naChikumu chaMediterranean, kwadiña nyitondu yayivulu yanyishikima yanyikuyu. (Ficus sycomorus)

Mukanda wumu wahosha nawu maluña amakwawu amuIsarela himwekala nyitondu makonuku. (Plants of the Bible) Chumanyi chaleñeleli? Hakulumbulula nawu nyitondu yamanineña chovu-chovu, iwu mukanda wahosheli nawu: “Antu atwalekahu kukisañana nyitondu hakwila adimeña nankashi nikwikala namaluña akudiishila ayimuna, nikufumishaku cheñi yuma yakutuña nachu matala ninchawa.”