Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

NSAÑU YACHIHANDILU

‘Yitutu Yahamenji Yayivulu Yizañalali’

‘Yitutu Yahamenji Yayivulu Yizañalali’

Dadiña ifuku dinakabula kuvulamena muchihandilu chami. Nadiña nawamana kwetu amavulu afumini kumatuña ashiyashana, nawa twadiña nakudakamena hampinji yitwahembeleleña mukapeka mwabulakenaña Izanvu Dalombolaña. Twadiña nakuhembelela Komiti Yasonekaña nawa twadiña nansañu yakuhanjeka nawu. Hanyilungu yantesha yahitiluhu, twadiña nakuhanjeka hakukala kwamonañawu akwakubalumuna, ilaña twadiña nakuyileja njila jakumanishilamu iku kukala. Mwadiña mu 2000 haMay 22. Muloñadi iku kubulakana chikwadiñileña kwalema? Henohu kanda nilumbululi, tiyi niyileji nsañu yachihandilu chami.

Napapatisheweli muQueensland, nadiluñishileña mudimu wawupayiniya muTasmania nimudimu wawumishonali muTuvalu, Western Samoa nimuFiji

NASEMUKILI mu 1955 muQueensland, muAustralia. Chimwahitili yaaka yantesha, mama yami Estelle, watachikili kudiza Bayibolu nawaYinsahu jaYehova. Wapapatisheweli chaaka chalondeleluhu, nawa tata yami Ron niyena wekalili Chinsahu chimwahitili yaaka 13. Napapatisheweli kwakulehi naQueensland mu 1968.

Kufuma tuhu hinadiña kansi, nakeñeli kutaña nyikanda nikudiza madimi. Neyi tudi halwendu nachisaka, anvwali jami atela atiyileña kutama hakunmona nashakami muchitwamu chakunyima mumotoka iku inakutaña mukanda chatela nitaleña maluña. Chineli nakeñeli kutaña nankashi chumichi chankwashili kushikola. Anyinkeleña yawana yayivulu hampinji yinadiña hashikola yasekondali muGlenorchy hachitutu chaTasmania.

Hela chochu, mpinji yashikili yakwila nifuukuluhu chuma chalema. Komana natela kwiteja wukwashi wakuya kushikola yayunivesiti, ntahindi? Hela chakwila nakeñeli nankashi kutaña nyikanda nikudiza, ilaña namusakililaña mama muloña wankwashili hakwila nikali nawubwambu wakola naYehova. (1 Kor. 3:18, 19) Chineli anvwali jami añitejeli, nashili jashikola nakutachika wupayiniya muJanuary 1971 chinamanishili hohu shikola yasekondali iku nidi nayaaka 15 yakuvwalika.

Nadiña nakukooleka kwakuzataku wupayiniya hadi yaaka yitanu nayisatu muTasmania. Haniyi mpinji, nasumbwili mumbanda walubanji wamuTasmania wejina daJenny Alcock, nawa twazatilili hamu wupayiniya wadimena hadi yaaka yiwana muSmithton nimuQueenstown.

CHITWAYILI KUYITUTU YAPACIFIC

Mu 1978 twayili nakupompa katachi kupompa kwamatuña muPort Moresby, kuPapua New Guinea. Nichidi kwanuka kamishonali wahanini mpanji yimu mwidimi daHiri Motu. Hela chakwila kwosi nizu nidimu dinatiyili hayuma yejima yahosheliyi, ilaña mpanji yindi yansañumwini kwimika chikonkwanyi chakwikala kamishonali, kudizaku madimi amakwawu nikuhana mpanji yidi neyi yina. Nkumininaku, nelukili chinateli kumwekesha nami namukeña Yehova kuhitila mukudiza madimi.

Chitwafuntili kuAustralia, twahayamini muloña atulejeli kuya nakukalakela wumishonali kuchitutu chaFunafuti, muTuvalu, chateneneñawu nawu yitutu yaEllice. Twashikili kumudimu wetu wawuha muJanuary 1979. Mwadiña akwakushimwina asatu hohu muTuvalu mwejima.

NaJenny muTuvalu

Kudiza idimi daTuvalu hichadiña chapelaku. Kwadiña hohu Mukanda “waChitiyañenu Chachiha” munidi idimi. (Testamenta Yayiha) Hikwadiña madikishonali hela antu adizishileña idimuku, dichi twafuukwiluhu kudizaña mazu amaha 10 nakushika ku 20 hefuku. Ilaña hitwelukili mwatalishili mazu amavulu itwadizileñaku. Chatela tulejeña antu netu kuhoña kwatama, twadiña nakuyileja netu aleki kuzatisha jipezu ninyikombu. Hela chochu, twateleleli kudiza idimi kulonda tulomboleña atudizi aBayibolu amavulu itwatachikili, dichi twatwalekeluhu nakweseka. Chimwahitili yaaka, kadizi wumu hakachi kawantu itwadizileña nawu munana mafuku akusambila watulejeli nindi: “Ichi tudi namuzañalu muloña munakuhosha idimi detu. Hakusambila hitwelukili yuma yimwakeñeleña kuhoshaku.”

Hela chochu, kwadiña chuma chatukwashili kudiza idimi dadiha swayi-swayi. Chelili hikwadiña matala akusonkelaku, twatachikili kushakama nachisaka chimu chawaYinsahu mukachi kamukala. Chumichi chayili mukwila nawu tutachiki kuhanda chihandilu chamumukala nikuhosha idimi daTuvalu kudi kwejima. Chelili mwahitili yaaka yayivulu chakubula kuhosha English, twavulileña kuhosha idimi daTuvalu.

Mwahitili hohu mafuku antesha, antu amavulu ekalili nampwila yakudiza chalala. Hanu dinu nyikandanyi yitwateleleli kuzatisha hakudiza nawu? Hitwadiña nanyikanda yamwidimi dawuku. Ateleli kudiza ñahi nkawawu? Chatachikiluwu kuya nakupompa, tuminanyi twadi kwimbañawu, nyikandanyi yadi kuzatishañawu nawa ateleli ñahi kuloñesha nsañu yakudiza hakupompa? Ateleleli kupama ñahi hakwila apapatishewi? Awa antu adizoza akeñeleña yakudya yakuspiritu mwidimi dawu. (1 Kor. 14:9) Twadihwili netu, ‘Komana amba kabalumunahu nyikanda mwidimi daTuvalu dahoshañawu kudi antu antesha akushika ku 15,000?’ Yehova wakwili malwihu etu kuhitila mukutumwekeshela yuma yiyedi: (1) Wakeñaña Izu dindi adishimwañeni “muyitutu yakwakulehi,” nawa (2) wakeñaña antu amonañawu mukaayi nawu “abula kulema niyuma yadiwulewa” yibatami mwijina dindi.—Yere. 31:10; 1 Kor. 1:28.

KUBALUMUNA NYIKANDA YASHINDAMENA HABAYIBOLU

Mu 1980 kasanji kamutayi katwinkeli mudimu wakubalumuna, mudimu weniwu twawumweni neyi tukuwutwesha wanyi. (1 Kor. 1:28, 29) Hakusambila, twalandili ikina dadikulu dakukopolola nachu nyikanda kunfulumendi (mimeograph machine) nawa twadizatishileña hakupulinta nyikanda yakuzatisha hakupompa. Twabalumwini mukanda waThe Truth That Leads to Eternal Life mwidimi daTuvalu nawa twawupulintili hanidi ikina. Nichidi kwanuka ivumba datama dawulombu ninkanza yaleñeleli mudimu kwikala wakola hakupulinta nyikanda yejima namakasa. Haniyi mpinji twadiña namalayiti wanyi.

Chadiña chakala kubalumuna nyikanda mwidimi daTuvalu muloña hitwadiña nanyikanda yakusandamu nsañuku. Ilaña mpinji yikwawu atukwashileña kudi antu itwabulili kukuhwelela. Ifuku dimu nantentemena nayili chakubula kwiluka nakushimwina kwitala damuntu wumu wadimbulwileña chalala. Mwini itala wadiña kashinakaji nawa wadiña ntañishi hatachi, wañanukishili nindi hitwatela kuya nakushimwina hetala dinduku. Wabombeleluhu nindi: “Inakukeña kukulejaku chuma chimu. Munyikanda yenu yimwabalumunaña munakusweja kuzatisha nhoshelu yikwawu yabulaña kuzatishawu chikupu hakuhosha. Nhoshelu yeniyi hiyavula kuyizatisha mwidimi daTuvaluku.” Chinehwili antu amakwawu niwena etejeli nawu dimu. Dichi twahimpili yuma yakeñekeleña. Hela chochu, nahayamini hakumona Yehova chatukwashiliyi kuhitila mudi muntu wadiña nakudimbulula chalala nawa chakadi nikujina watañileña nyikanda yetu.

Nsañu yaWanta Na. 30 mwidimi daTuvalu

Chipapilu chakutambika nachu antu kuChanukishu diwu mukanda watachi wutwapulintili mwidimi daTuvalu wakuhana kudi antu. Kuhiñahu twedishili Nsañu yaWanta Na. 30 hampinji yoyimu naEnglish. Twazañaleli chikupu hakuyinka antu nyikanda yamwidimi dawu. Chimwahitili mpinji, mabuloshuwa ninyikanda yikwawu yedikili mwidimi daTuvalu. Mu 1983 kasanji kamutayi kamuAustralia katachikili kupulinta Kaposhi Kakutalila kamafu 24 kasonekeleñawu kawana muchaaka kitwadizileña maparagilafu atanu nayedi hamulungu hamulungu. Indi antu muchituñilu atiyili ñahi? Chineli antu akuTuvalu akeña kutaña, antu amavulu akeñeli kutaña nyikanda yetu chikupu. Mukanda wetu wudi wejima chiwedika, awubidikileña hakutaña nsañu hachikunzulemba chanfulumendi hayisanji nawa mpinji yikwawu yadiña ninyitu yansañu! *

Twatachikili kuzata mudimu wakubalumuna nansonekeshu niyipapilu. Kuhiñahu, nsañu yeniyi ayitayipileña kakavulu henohu kanda ayitwali nakuyipulinta kukasanji kamutayi kuAustralia. Hampinji yimu, hamutayi hadiña ahela ayedi adiña nakwiñija hakompyuta nsañu yadiña hayipapilu , hela chakwila hiyelukili idimi daTuvaluku. Iyi njila yakwiñija nsañu kayedi kufumahu himukutala nsañu yidi hayipapilu neyi yinesekani nayidi hakompyuta yaleñeleli kwikala nayiluwa yantesha chikupu. Adiña nakutufuntishila nandeki yipapilu yafwatwileñawu chiwahi kulonda tuyitali nawa twayitemesheleña cheñi kumutayi nakuyipulinta.

Ichi yuma yinahimpi chikupu. Makonu akwakubalumuna azatishaña jikompyuta hakubalumuna. Kakavulu, nsañu yabalumunañawu ayifwatulaña chiwahi hatusanji twawu nakwidisha nsañu yinateli kutemeshawu kunyitayi yapulintaña kuzatisha Intaneti. Hichakeñekaña cheñi kutemukila kuposita nakutwala nsañu yinabalumunuwuku.

NYIDIMU YIKWAWU

Chimwahitili yaaka, ami naJenny twatambwilili nyidimu yashiyashana mwahita yitutu yaPacific. Kufuma kuTuvalu atulejeli kuya nakuzatila kukasanji kaSamoa mu 1985. Kweniku twakwashiluku mudimu wakubalumuna mwidimi daSamoa, Tonga, niTokelau kushilahu nimudimu wutwachidiña kuzata mwidimi daTuvalu. * Kuhiñahu, mu 1996 atwinkeli mudimu wowumu kumutayi wakuFiji, kutwadiña nakukwasha mudimu wakubalumuna mwidimi daFiji, Kiribati, Nauru, Rotuma, niTuvalu.

Kuzatisha nyikanda yamwidimi daTuvalu hakukwasha antu

Naleka wanyi kuhayama iyena damwekeshaña antu abalumunaña nyikanda yetu. Iwu mudimu wakola nawa wazeyeshaña chikupu. Kufwana Yehova, awa amana kwetu niahela ashinshika akeñaña nawu nsañu yayiwahi ayishimwañeni ‘munyunza yejima, ninyichidi yejima, niakwamadimi ejima, niamumatuña ejima.’ (Chim. 14:6) Chakutalilahu, hampinji yitwatachikili kuloñesha kulonda tutachiki kubalumuna Kaposhi Kakutalila mwidimi daTonga, nahumañeni nawaeluda ejima amuTonga nakuyihula antu itwateleli kudizisha kulonda ekali akwakubalumuna. Eluda wumu hakachi kawu, wadiña namudimu wawuwahi wawumakanika, wadihanini kuleka mudimu windi ifuku dalondeleluhu kulonda yatachiki mudimu wakubalumuna. Chumichi chatuzañalesheli chikupu muloña wadiña nachisaka nawa helukili kwateleli kufuma mali akuhanda nachuku. Ilaña Yehova wamwakameneni nichisaka chindi, nawa watwalekeluhu kuzata mumudimu wakubalumuna hadi yaaka yayivulu.

Akwakubalumuna adihana amuchidiwu amonaña yuma neyi chamonañawu amembala aMwizanvu Dalombolaña, akamenaña chikupu hakuhana nyikanda yakuspiritu mumadimi ahoshaña antu antesha hohu. Chakutalilahu, mpinji yimu kwadiña lwihu lwakwila neyi chalema kutwalekahu kubalumuna nyikanda mwidimi daTuvalu. Natiyili kuwaha kutaña ñakwilu yafumini kudi Izanvu Dalombolaña nawu: “Kwosi muloña wutunamoni netu watela kuyileñela kuleka mudimu wakubalumuna mwidimi daTuvaluku. Hela chakwila antu ahoshaña idimi daTuvalu antesha kwesekana namadimi amakwawu, antu atela kuyishimwina nsañu yayiwahi mwidimi dawu.”

Kupapatisha antu mwijiya

Mu 2003, ami niJenny atufumishili kuDipatimenti yaKubalumuna hamutayi waFiji nakuya nakuzatila kuTranslation Services kuPatterson, muNew York. Chamwekeni neyi yuma yitwakeñeleña yashikijeweli. Twekalili mwizanvu dakwashaña akwakubalumuna nyikanda yetu mumadimi amavulu. Kubadika hadi yaaka yiyedi, twadiña nakukooleka kwakuya nakuhempula matuña ashiyashana nakudizisha mazanvu awakwakubalumuna.

YUMA YALEMA YAFUUKWILUWU

Ichi dinu tiyi nifunti kunsañu yalema yinashimuna kumatachikilu. Muchaaka cha 2000, Izanvu Dalombolaña dakeñeleña kukolesha mazanvu awakwakubalumuna mukaayi kejima. Hayina mpinji akwakubalumuna amavulu hiyayidizishili mwakubalumwinaku. Hanyima yakulumbulwila Komiti Yasonekaña chakumanisha kukala kwawakwakubalumuna, Izanvu Dalombolaña detejeli progilamu yakudizisha akwakubalumuna mukaayi kejima. Iyi progilamu adizishileña chakwiluka mwatalisha mazu aEnglish, njila jakubalumwinamu nichakuzatila hamu.

Yumanyi yafuminumu chelili akwakubalumuna ayidizishi? Chatachi, nsañu yabalumunañawu yinakutiyakana chikupu. Cheñi nawa, madimi mutwabalumunaña nyikanda yetu anavuli chikupu. Chitwashikili kwiluña kutwatachikili kuzata mudimu wawumishonali mu 1979, Kaposhi Kakutalila kadiña hohu mumadimi 82. Mumadimi amavulu magazini edikileña henohu munahiti tukweji twatuvulu kufuma hedikili yaEnglish. Makonu, Kaposhi Kakutalila kekala mumadimi akubadika 240, mumadimi amavulu kedikaña hamu naEnglish. Makonu antu anateli kutaña nyikanda yashindamena haBayibolu mumadimi akubadika ha 700. Yaaka yakunyima twadiña hohu nakutoñojoka hachumichi.

Mu 2004, Izanvu Dalombolaña dafuukwiluhu cheñi chuma chikwawu chalema, kubalumuna Bayibolu mumadimi amavulu chakadi kuumba mpinji. Chimwahitili tukweji twantesha, mudimu wakubalumuna Bayibolu wekalili hakachi kanyidimu yazatañawu akwakubalumuna mafuku ejima, dichi chumichi chaletesha madimi amavulu kwikala naBayibolu yaNew World Translation. Nakushika muchaaka cha 2014, iyi Bayibolu yamukuma hela yachibalu ayipulinta mumadimi 128, kushilahu nimadimi amakwawu ahoshañawu muSouth Pacific.

Kwidisha Bayibolu yaNew World Translation of the Christian Greek Scriptures mwidimi daTuvalu

Hakachi kayuma yinanukaña muchihandilu chami, hikukooleka kwanyinkeluwu kwakuya nakupompa kupompa kwankambi mu 2011 muTuvalu. Ituña dejima daTuvalu dadiña nachaaña cheneni hadi tukweji twatuvulu, nawa chamwekeni neyi hikukwikala kupompa kwankambuku. Hela chochu, ifuku ditwashikili namelela chaaña chamanini muloña kwanokeli nvula yeneni nawa twapompeli kupompa kwankambi. Nadiña nakukooleka kweneni kwakwidisha Bayibolu yaNew World Translation of the Christian Greek Scriptures mwidimi daTuvalu, nawa hakachi kamadimi atambwila ichi chawana antu ahoshaña idimi daTuvalu diwu antesha. Chitwamanishili kupompa kwankambi, kwanokeli cheñi nvula yeneni. Chamanini kupompa, antu ejima adiña namenji akuspiritu amavulu nimenji aweni.

Inakwihujola anvwali jami aRon naEstelle, hakupompa kwankambi muTownsville, Australia, mu 2014

Chawushona, Jenny ñodami washinshika inashakamini nindi hadi yaaka 35 hinadiña nindi haniyi mpinji yalemaku. Wafwili muchaaka cha 2009 namusoñu wakansa wamukabishili hadi yaaka ikumi. Chakadi nikujina, neyi anamusañuli wakazañalala hakutiya nsañu yakwila nawu Bayibolu yedikili mwidimi daTuvalu.

Kufuma tuhu haniyi mpinji, Yehova wanyinka cheñi mumbanda mukwawu wamuwahi wejina daLoraini Sikivou. Loraini naJenny azatilileña hamu haBeteli yamuFiji, Loraini niyena wadiña mukwakubalumuna mwidimi daFiji. Ichi nawana cheñi mumbanda washinshika, wejima wetu tunakumuzatila Yehova nawa twakeña madimi.

Tunakushimwina naLoraini, muFiji

Neyi nanuka yaaka yakunyima, natiyaña kuwaha hakumona Tata yetu wamwiwulu, Yehova, chatwalekahu kwakamena mazanvu amadimi anyanya niamaneni. (Mas. 49:1-3) Namonaña antu chazañalalañawu neyi atambula nyikanda yetu mwidimi dawu katachi hela neyi anakwimba nakumuhameka Yehova mwidimi dawu dayishikaña hamuchima. (Yil. 2:8, 11) Nichidi kwanuka mazu aSaulo Teasi, mana kwetu kashinakaji wamuTuvalu. Hanyima yakwimba kamina kaWanta mwidimi dindi katachi, wahosheli nindi: “Namoni mwatela kuleja Izanvu Dalombolaña nenu itu tumina tunakutiyakana chiwahi mwidimi daTuvalu kubadika muEnglish.”

Kufuma tuhu muSeptember 2005, nekala nakukooleka kunabulili kukuhwelela kwakuzata neyi membala waMwizanvu Dalombolaña dawaYinsahu jaYehova. Hela chakwila hinazataña neyi mukwakubalumunaku, namusakililaña Yehova hakuñiteja kutwalekahu kukwasha mudimu wakubalumuna mukaayi kejima. Wenowu muzañalu wunukweti hakwiluka nami Yehova wakamenaña antu jindi ejima nayuma yakuspiritu yakeñañawu, kushilahu ninana ashakamaña hayitutu yakwakulehi hakachi kaKaluñalwiji kaPacific! Eñañi, ñimbi yamasamu wahosheli nindi, “Yehova nashakami muwanta; iseki ditiyi kuwaha; yitutu yahameji yayivulu yizañalali.”—Mas. 97:1.

^ Neyi munakukeña yakutalilahu yikwawu yinakuhosha chatiyileñawu antu hanyikanda yetu, talenu Kaposhi Kakutalila kaDecember 15, 2000, ifu 32; August 1, 1988, ifu 22 kaEnglish; niAwake! yaDecember 22, 2000, ifu 9.

^ Neyi munakukeña kwiluka nsañu yikwawu yahosha hamudimu wakubalumuna muSamoa, talenu Yearbook ya 2009, mafu 120-121, 123-124.