Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Twalekenuhu Kwila Kakawahi

Twalekenuhu Kwila Kakawahi

Twalekenuhu Kwila Kakawahi

“Ilenuña chachiwahi.”—LUKA 6:35.

1, 2. Muloñadi chichakalilaña kuyilila antu kakawahi?

 KAKAVULU chakalaña kuyilila antu kakawahi. Antu yitwelilaña kakawahi hadaha hiyanateli kutwilila kakawahiku. Hela chakwila twazataña nañovu kulonda kukwasha antu kuhitila mukuyishimwina chikupu ‘nsañu yayiwahi yakulema kwaNzambi wamuzañalu’ niMwanindi, anateli kudiwula hela kubula kusakilila. (1 Timotewu 1:11) Antu amakwawu adimwekeshaña kwikala ‘ayilumbu amutondu wakuyandishila waKristu.’ (Afwilipi 3:18) Hamu neyi akwaKristu, tunateli kuyakamena ñahi?

2 Yesu Kristu wayilejeli atumbanji twindi nindi: “Keñenu ayilumbu jenu, ilenuña chachiwahi.” (Luka 6:35) Ichi dinu tushinshikenu chikupu haniku kufumba. Tukuhetelamu cheñi muyikuma yikwawu yashimwiniyi Yesu kutalisha hakwilila amakwawu kakawahi.

“Keñenu Ayilumbu Jenu”

3. (a) Mukwihihisha lumbululenu mumazwenu mazu aYesu asonekawu haMatewu 5:43-45. (b) Indi akulumpi jansakililu yawaYudeya amuyaaka nkulakaji yatachi atachikili kutoñojoka nawudi kutalisha hadi aYudeya niantu abulili kwikala aYudeya?

3 Mumpanji yindi yahaMpidi yaya mpuhu, Yesu walejeli antu amutiyilileña kukeña ayilumbu jawu nikulombelaku antu ayikabishileña. (Tañenu Matewu 5:43-45.) Antu apompeli nakutiyilila kuniyi mpanji adiña aYudeya elukili nshimbi yaNzambi yakwila nawu: “Kuditenda chinjila; kushila anyana kawantaña jeyi nkunyi kumuchima chinjila, chiña wakakeñaña mukwenu neyi chiwadikeñaña eyi aweni.” (Alevi 19:18) Akulumpi jansakililu yawaYudeya amuyaaka nkulakaji yakusambila akuhweleleli nawu “anyana kawantaña jeyi” ‘niakwenu’ adiña aYudeya hohu. Nshimbi yamwinkeluwu Mosi yahosheleña nawu aIsarela ateleleli kwambuka kunyuza yikwawu, ilaña kwamwekeni nsañu yikwawu yashimwini nawu antu abulili kwikala aYudeya adiña ayilumbu, nawa ateleleli kuyihela ejima.

4. Indi atumbanji twaYesu ateleleli kuyililadi ayilumbu jawu?

4 Kwambukaku, Yesu wahosheli nindi: “Keñenu ayilumbu jenu, ninawa ayikabishaña, yilombelenu.” (Matewu 5:44) Atumbanji twindi ateleleli kuyilila antu ayikabishileña kakawahi. Kwesekeja nansoneki waNsañu Yayiwahi Luka, Yesu wahosheli nindi: “Nukuyileja nami keñenu ayilumbu jenu, koñenu chachiwahi antu akuyihela. Antu akuyishiña yikiswilenu nkisu; akuyikoña chatama yilombelenu.” (Luka 6:27, 28) Kufwana antu amuyaaka nkulakaji yakusambila azatishileña mazu ahosheliyi Yesu, ‘twayikoñelaña antu atuhela kakawahi’ kuhitila mukumwekesha yililu yayiwahi. ‘Twayikiswilaña nkisu antu akutushiña’ kuhitila mukuhosha nawu mumesu akuwunda. Nawa ‘twalombelañaku antu atukabishaña’ nakutuhumpula hela njila jikwawu ‘jakutukoñelamu chatama.’ Kulomba kwamuchidiwu kwamwekeshaña nawu twakeña ayilumbu jetu muloña tunakumulomba Yehova netu atukabishaña atela kufutumuka munyichima yawu nikwila yuma yikuyiletela wuselewa waYehova.

5, 6. Muloñadi wutwatelela kukeña ayilumbu jetu?

5 Muloñadi wutwatelela kukeña ayilumbu jetu? Yesu wahosheli nindi: “Kulonda mwikali anyana kaTata yenu wudi mwiwulu.” (Matewu 5:45) Neyi tulondela iku kufumba, tukwikala “anyana” kaNzambi munjila yakwila nawu tukumwimbujolaña Yehova “muloña yena watuntwishaña itañwa dindi nihadi atama nihadi amawahi, wanokeshaña nvula nihadi aloña nihadi aheña.” Neyi chinashimuni nsañu yaLuka nawu, Nzambi “watiyilaña luwi niantu abulaña kusakilila, niatama.”—Luka 6:35.

6 Yesu wayikonkomweneni atumbanji twindi hakulema ‘kwakutwalekahu kukeña ayilumbu jawu,’ nindi: “Neyi mukukeña antu ayikeñaña hohu, mwakadiila mwodi? Hidimu mwelaña ansonkeshuku? Neyi mukwimwisha ana kwenu hohu munabadikili akwenu hadihi? Hidimu mwelañawu [Akwamatuñaku]?” (Matewu 5:46, 47) Neyi tukeña antu atwikeña hohu, kwosi wufwetu, hela wuselewa waNzambi wutukutambwila. Niansonkeshi asekesheluwu, akeñeli antu ayikeñeli.—Luka 5:30; 7:34.

7. Muloñadi chitukubulila kubadikila akwetu neyi tukwimushaña hohu “amana kwetu”?

7 A Yudeya hakwimusha avulileña kuzatisha izu dakwila nawu “kuwunda.” (Ansompeshi 19:20; Yowanu 20:19) Iku kwimusha kwadiña kwakukombelela muntu wunemushiwu kubula kukata, nikwikala namaheta. Neyi tukwimushaña hohu ‘amana kwetu’ ‘hitukubadika akwetuku.’ Neyi chahosheli Yesu, ‘niakwamatuña’ dichiyelileñawu.

8. Indi Yesu wadiña nakukonkomwena hachumanyi hakuhosha nindi: ‘Mwatela kwikala antu alala chikupu’?

8 Nshidi yitwaswana yayileñeleleña atumbanji twaKristu kubula kwikala aloña. (Aroma 5:12) Hela chochu, Yesu wakunkulwili ichi chabalu champanji yindi nindi: “Enu chiña mwikala antu alala chikupu, neyi chadiyi Tata yenu wamwiwulu niyena walala chikupu.” (Matewu 5:48) Wadiña nakuleja antu adiña nakumutiyilila kwimbujola ‘Tata yawu wamwiwulu,’ Yehova, nikukolesha kukeña kwawu kuhitila mukukeña ayilumbu jawu chikupu. Ninetu twatela kukeña ayilumbu jetu.

Muloñadi Wutwatela Kwanakena Akwetu?

9. Indi mazu akwila nawu: “Twanakeni nyikudi yetu” alumbulukadi?

9 Twelaña kakawahi neyi twanakena muntu wunatwivulumuni. Nawa mukulomba kwaYesu kwachitalilu mwekala mazu akwila nawu: “Twanakeni nyikudi yetu, neyi chitunaanakeni akweti nyikudi nanetu.” (Matewu 6:12) Ichi hichinatalishi mukwanakena mukudi wamaliku. Nsañu Yayiwahi yaLuka yalumbulula nawu “nyikudi” yateneneñayi Yesu hinshidi, muloña yahosha nawu: “Twanakeni nyiloña yetu, muloña ninetu nawa twaanakenaña antu ejima akweti nyikudi yetu.”—Luka 11:4.

10. Tunateli kumwimbujola ñahi Nzambi kutalisha hakwanakena?

10 Twatela kumwimbujola Nzambi wanakenaña akwanshidi abalumukaña munyichima. Kapostolu Pawulu wasonekeli nindi: “Dikokwejenu muntu namukwawu; ikalenu namuchima wawushona; danakenenu muntu namukwawu neyi chayanakenenuwu kudi Nzambi mudi Kristu nawa.” (Aefwesesa 4:32) Ñimbi yamasamu Davidi wembili nindi: “Yehova wenzala wushona, waseha, hazuwaña swayuku, wasweja luwi. . . . Hanatwili mwesekena nshidi jetuku, hela kutwinka muloña wesekana nakuluwa kwetuku. . . . Nafumishi nyiloña yetu, nayitwali kwakulehi neyi kufumisha kumusela nakushika kumujika. Chatiyilañayi tata yawantu anyanindi wushona, dichi chatiyilañayi Yehova awa amwakamaña wushona. Muloña yena weluka nyijimba yetu, waanukaña kwindi nindi hilunkuñu hohu kwalu.”—Masamu 103:8-14.

11. Nzambi wanakenaña antu amuchidinyi?

11 Antu anateli hohu kuyanakena kudi Nzambi neyi anakena antu anayivulumuni. (Maku 11:25) Hakukonkomwena hanichi chikuma, Yesu wahosheli nindi: “Muloña neyi mukwanakena antu nyiloña yawu, niTata yenu wamwiwulu wakayanakena ninenu nawa. Neyi mukubula kwanakena antu nyiloña yawu, Tata yenu niyena hakayanakena nyiloña yenuku.” (Matewu 6:14, 15) Chalala, Nzambi wanakenaña hohu antu anakenaña akwawu. Njila yimu yakwililamu kakawahi yidi yakulondela kufumba kwaPawulu kwakwila nawu: “Chayanakenenuwu enu kudi [Yehova], ninenu nawa ilenu chochimu.”—Akolose 3:13.

‘Lekenu Kusompesha Akwenu’

12. Kufumbanyi kwaheniyi Yesu kutalisha hakusompesha amakwawu?

 12 Njila yikwawu yakwililamu chuma chachiwahi ayishimwini muMpanji yahaMpidi, hampinji yalejeliyi Yesu antu adiña nakumutiyilila kulonda kuleka kusompesha akwawu nawa wazatishili chakutalilahu chachiwahi hakukonkomwena hanichi chikuma. (Tañenu Matewu 7:1-5.) Tusambilenu kushinshika mwatalishiliyi Yesu hakuhosha nindi: ‘Lekenu kusompesha akwenu.’

13. Munjilanyi antu amutiyilileña Yesu mwadi ‘kutwalekelahu kwanakena akwawu’?

13 Nsañu Yayiwahi yaMatewu yahosha mazu ahosheliyi Yesu nawu: ‘Lekenu kusompesha akwenu, kulonda abuli kuyisompesha ninenu.’ (Matewu 7:1) Kwesekeja nachasonekeliyi Luka, Yesu wahosheli nindi: ‘Lekenu kusompeshaña akwenu, kulonda ninenu akabuli kuyisompesha. Bayi mutanyishaña akwenuku, kulonda ninenu nawa akabuli kuyitanyisha. Anakenenuña akwenu, kulonda akayanakeni ninenu nawa.’ (Luka 6:37) Afwarisi amuyaaka nkulakaji yakusambila asompesheleña antu chatama, kushindamena hatushidikilu twabula kwitejewa munsona. Ejima amutiyilileña Yesu nawa asompesheleña akwawu, ateleli ‘kuleka kusompesha’ akwawu. Dichi ateleleli kutwalekahu ‘kwanakena akwawu,’ dikwila nawu, kwanakena yiluwa yawantu. Kapostolu Pawulu niyena waheni kufumba kwokumu kutalisha hakwanakena.—Tañenu Aefwesesa 4:32.

14. Kuhitila mukwanakena antu, atumbanji twaYesu adi kukojeja antu kwiladi?

14 Kuhitila mukwanakena antu, atumbanji twaYesu adi kukojeja antu kutachika kwanakena akwawu. Yesu wahosheli nindi: “Muloña kusompesha kumukusompesha akwenu diku kwakayisompeshawu nachu ninenu; chesekelu chimukuyesekela akwenu dichi chakayesekelawu ninenu.” (Matewu 7:2) Neyi tuyilaña antu kakawahi, twakaañula yitunakuwi.—Aŋalija 6:7.

15. Indi Yesu wamwekesheli ñahi nindi kusweja kutwika akwenu nyiloña kwatama?

15 Ilukenu nenu hakwila nawu twiluki chichatamina kusweja kukalisha, Yesu wehwili nindi: “Wukutaliladi kachibalu kadi mudisu damana kweyi, kwinza chipamba chidi mudisu deyeyi aweni hiwachimonañaku? Indi wukumwililadi mana kweyi neyi, Tali nikufumishi kachibalu kadi mudisu deyi; indi chipamba chidi mudisu deyeyi aweni?” (Matewu 7:3, 4) Muntu wekala nachaaku chakutwika mukwawu nyiloña washinshikaña hatuyiluwa twanyanya tudi “mudisu” damana kwindi. Dichi mukwakutwika akwawu nyiloña, wahoshaña nindi mana kwindi hafuukulaña chachiwahiku. Hela chakwila kachiluwa kanyanya, kadi neyi kachibalu, mukwakutwika akwawu nyiloña wafwilaña ‘kukifumishamu.’ Muwunfwikiji wakeñaña kukwasha mana kwindi kwiluka yuma chiwahi.

16. Muloñadi wutukuhoshela netu Afwarisi adiña ‘nachipamba’ mudisu dawu?

16 Akulumpi jansakililu yawaYudeya diwu aswejeli kutwika akwawu nyiloña. Chakutalilahu: Chelili mputamesu wokiliwu kudi Kristu yashimuni nindi Yesu watela nafumi kudi Nzambi, Afwarisi akwili mukuhila nawu: “Eyi wavwalikili munshidi chikupu, wutulejañetu?” (Yowanu 9:30-34) Kwesekeja nanshimbi yaYehova yakusompesha chachiwahi, Afwarisi adiña ‘nachipamba’ mudisu dawu nawa adiña amputa mesu chikupu. Dichi Yesu wahosheli nindi: “Eyi nfwikiji! Sambilaku kufumisha chipamba chidi mudisu deyeyi aweni, mwaka wumoni chachiwahi kufumisha kachibalu kadi mudisu damana kweyi.” (Matewu 7:5; Luka 6:42) Neyi tunakufwila kwila kakawahi nikwakamena akwetu, hitukuswejaña kukalisha nakukeña kuwana yiluwa mpinji yejima mudi amana kwetuku. Ilaña tukwiluka netu hitwawaninaku nawa twatela tukutondolwela chaaku chakuwanaña yiluwa mudi akwetu akakwitiya.

Chitwatela Kwilila Antu Kakawahi

17. Kwesekeja naMatewu 7:12, munjilanyi mutunateli kuyakamena antu?

17 Mumpanji yahaMpidi, Yesu walumbulwili nindi Nzambi wamwekeshaña yililu neyi yatata yawantu kudi ambuñindi kuhitila mukwakula kulomba kwawu. (Tañenu Matewu 7:7-12.) Dimuloña waweni washililiku Yesu ilu lushimbi lwalema lwakwila nawu: “Dichi yejima yimunakeñi antu kuyililenu, ninenu nawa yililenu mwomumu.” (Matewu 7:12) Neyi tuyakamena antu muniyi njila, tukumwekesha netu tudi atumbanji alala aYesu Kristu.

18. Indi “Nshimbi” yahosha nawudi kutalisha hakuyilila antu neyi chitunakukeña kutwililetu?

18 Hanyima yakuhosha nindi twatela kuyilila antu yuma yitunakukeña kutwililetu, Yesu watwalekeluhu nindi: “Muloña dimu mwaya Nshimbi niAtuprofwetu.” Neyi tuyakamena antu munjila yashimwiniyi Yesu, dikwila nawu tunakukalakala kwesekeja nachahosha “Nshimbi,” mazu ekala muBayibolu kufuma hamukanda waKutachika nakushika kuKuhituluka. Iyi nyikanda yashimuna nkeñelu yaYehova yakuleta lubutu lwakamanisha kutama, niNshimbi yenkeluwu muza waIsarela kudi Nzambi kuhitila mudi Mosi mu 1513 B.C.E. (Kutachika 3:15) Nshimbi yalumbulwili chikupu yuma yikwawu nawu, aIsarela ateleleli kwikala chiwahi, hiyateleli kwikala nachambuku, ateleli kuyilila kakawahi atuzweñi nienyi amwituña.—Alevi 19:9, 10, 15, 34.

19. Indi “Atuprofwetu” amwekesha ñahi nawu twatela kwila kakawahi?

19 Hakutena “Atuprofwetu,” Yesu wadiña nakutoñojoka hanyikanda yawuprofwetu yaNyikanda yachiHeberu. Nyikanda yeniyi yikweti wuprofwetu wahosha hadi Mesiya washikijeweli hadi Kristu. Iyi nyikanda yahosha cheñi nawu Nzambi wakiswilaña antu jindi neyi akoña chuma chachiwahi kumesu indi nawa neyi akamenaña antu munjila yayiwahi. Chakutalilahu, wuprofwetu waIsaya wayifumbili aIsarela nawu: “Yehova nahoshi nindi, Hembenu wuñaji, ilenu yaloña. . . . Muntu wukwila mwenimu nakooleki, chochimu nawa nimwana kamuntu wukukakelamu mbe, . . . wukuhembaña chikasa chindi abuli kwila chuma chatama.” (Isaya 56:1, 2) Chalala Nzambi wakuhwelelaña antu jindi kwilaña kakawahi.

Mpinji Yejima Yililenuña Antu Kakawahi

20, 21. Indi antu atiyili kuMpanji yahaMpidi yaYesu elili ñahi, nawa muloñadi chimwatela kutoñojokelahu chikupu?

20 Tunadizi yikuma yantesha hohu hayikuma yayivulu yalema yashimwiniyi Yesu muMpanji yindi yahaMpidi yasweja kuwaha. Dichi, tuneluki chikupu chatiyiluwu antu atiyili chahosheliyi Yesu hayina mpinji. Bayibolu yahoshaña nawu: “Chelili Yesu nakumishi dehi mazu awa, mazaza awantu hiyakuhayama kuleja kwindi. Muloña wadiñi nakuyileja neyi wukweti wanta, bayi neyi ansonekuku.”—Matewu 7:28, 29.

21 Chakubula nikujina Yesu Kristu wamwekesheli nawu diyi “Wakuhayama Mukwakuleja akwawu maana” washimwiniwu dehi. (Isaya 9:6) Mpanji yahaMpidi hichakutalilahu chachiwahi chinakumwekesha Yesu chamwilukayi Tata yindi wamwiwulu chamonañayi yuma. Kubombela hayikuma yitunahanjekihu, iyi mpanji yahosha nankashi hakwikala namuzañalu waweni, chakutondolwela yuma yatama, chakwila yuma yaloña, yuma yitwatela kwila kulonda tukashakami mukuwunda nawa amuzañalu niyuma yikwawu yayivulu. Komana kwila mutaña cheñi Matewu kapetulu 5 nakushika ku 7 nakashinshi nikulomba chikupu nehi? Toñojokenu chikupu hakufumba kwakuwahi kwaYesu kwasonekawu munitu tupetulu. Zatishenu yuma yahosheliyi Kristu muMpanji yindi yahaMpidi. Neyi mwila mwenimu, mukumuzañaleshaña Yehova, nikwakamena antu chachiwahi, nikwilaña kakawahi.

Mukwakula Nenudi?

• Indi ayilumbu jetu tunateli kuyakamena ñahi?

• Muloñadi wutwatela kudanakenaña?

• Indi Yesu wahosheli nindidi kutalisha hakusompesha antu?

• Kwesekeja naMatewu 7:12 tunateli kwakamena ñahi antu?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mazu ekoku adi hefu 14]

Muneluki muloña wahosheleliyi Yesu nindi: ‘Lekenu kusompeshaña akwenuku’?

[Mwevulu wudi hefu 12]

Muloñadi wutwatelela kulombelaku antu atukabishaña?

[Mwevulu wudi hefu 15]

Komana mwayililaña antu kakawahi neyi chimwakeñaña kuyilila?