Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Yikuma Yamaneni Kufuma muNyikanda

Yikuma Yamaneni Kufuma muNyikanda

Izu daYehova daDumi

Yikuma Yamaneni Kufuma muNyikanda

yaAtesalonika niTimotewu

CHIPOMPELU chachiha muTesalonika chamweni ikañesha kufuma hachituñiluwu hampinji yendeleliyi kapostolu Pawulu idi iluña. Chelili Timotewu, hadaha wadiña muyaaka yindi yamuma 20, nafumi dehi kuTesalonika namujimbu wawuwahi, chamuleñeleli Pawulu kusonekela Atesalonika mukanda wakuyihameka nikuyikolesha. Watela wawusonekeli kukumana kwachaaka cha 50 C.E., iwu mukanda diwatachi hanyikanda yonenewa yasonekeli Pawulu. Chimwahitili mpinji yantesha, wasonekeleli akwaKristu muTesalonika mukanda wamuchiyedi. Haniyi mpinji, wolweli yitoñojoka yaheña yadiña mudi antu amakwawu nakukolesha amana kwetu kwimana mbe muchikuhwelelu.

Chimwahitili yaaka ikumi, Pawulu wayili kuMasidoniya nawa Timotewu wayili kuEfwesesa. Pawulu wamusonekeleli Timotewu, nakumukolesha kulonda yashakami muEfwesesa nawa yakwashi amana kwetu niahela kwikala nawubwambu wawuwahi naYehova hichidi namuloña nakuluwañesha kwawantañishi akutwamba amuchipompeluku. Hampinji yayiyandishiluwu akwaKristu chelili kesi kanakisañani dehi musumba waRoma mu 64 C.E., Pawulu wamusonekeleli Timotewu mukanda wamuchiyedi. Diwakukumishaku hanyikanda yindi yonenewa yasonekeliyi. Makonu tunateli kuhetelamu mumazu akukolesha nawa akufumba asonekeliyi Pawulu muniyi nyikanda yiwaana.—Aheberu 4:12.

“TUTONENU”

(1 Atesalonika 1:1–5:28)

Pawulu wayihamekeli Atesalonika ‘hamudimu wawu wakukuhwelela, hakukabakana kwawu kwakukeña, nihakutatakena kwawu.’ Wayilejeli nindi wena diwu ‘kuchiñeja kwindi nimuzañalu nichibaaba chakudisamba nachu.’—1 Atesalonika 1:3; 2:19.

Hanyima yakuyikolesha akwaKristu muTesalonika kulonda adikundejaña wumu namukwawu nakuchiñeja kwakusañuka, Pawulu wahosheli nindi: “Ifuku [daYehova] dikwinza neyi chenzañayi ikombi nawufuku.” Wayilejeli nindi ‘atoneña’ nikubabala.—1 Atesalonika 4:16-18; 5:2, 6.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

4:15-17—Hiyanyi ‘akahukwilawu chimu nawu mumavu, kulonda akahumañani naMwanta muluzwizu;’ nawa ayihukulaña ñahi? Awa hiyakwaKristu awayishewa achidi amomi mumpinji yakwinza kwaKristu muñovu jaWanta. ‘Ahumañanaña naMwanta’ Yesu muwanta wamwiwulu wakamonewaña. Dichi, hakwila nawu ahumañani namwanta atela kusambila kufwa nikuyisañula nakwikala yileñaleña yakuspiritu. (Aroma 6:3-5; 1 Akorinda 15:35, 44) Kwinza kwaKristu kwatachika dehi, dichi akwaKristu awayishewa anakufwa makonu hiyekalaña mudi afuku. ‘Ayihukulaña,’ hela ayisañulaña hohenohu.—1 Akorinda 15:51, 52.

5:23—Indi Pawulu watalishili mudihi hampinji yalombeliyi nindi “nispiritu yenu, niwumi wenu, nimujimba [wawamana kwetu] ayihembi yamukuma”? Pawulu wadiña nakuhosha haspiritu, wumi, nimujimba wukweti yidi yayivulu, chipompelu chawakwaKristu, chabombelelumu niakwaKristu awayishewa amuTesalonika. Chatela yalombi hohu nindi chipompelu achijikilili, walombeli nindi ajikilili “spiritu” yachipompelu, hela yitoñojoka yachipompelu. Cheñi walombeleluku “niwumi,” kuhanda kwachipompelu, “nimujimba,” watuñewa nezanvu dawakwaKristu awayishewa. (1 Akorinda 12:12, 13) Iku kulomba kwamwekeshaña nawu Pawulu waswejeli kwakamena chipompelu.

Yuma Yitukudizilaku:

1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Njila yayiwahi yakufumbilamu yekala yakumuhameka muntu chikupu nikumukolesha kwila kakawahi.

4:1, 9, 10. Akwakudifukula aYehova atela kutwalekahu kukulilaku kuspiritu.

5:1-3, 8, 20, 21. Ifuku daYehova chidinakuswila kwakwihi, twatela “tubabalenu, tuvwalenu chikuñu chakujika hantulu chakukuhwelela nakukeña; niitepa dachikuñu dakuchiñeja wamwinu.” Cheñi, twatela kusha kanshinshi chikupu Kwizu daNzambi dawuprofwetu, Bayibolu.

“IMANENU MBE”

(2 Tesalonika 1:1–3:18)

Hamuloña wakuhimpa mazu ahosheliyi Pawulu mumukanda windi watachi, antu amakwawu muchipompelu hadaha ahamikileña nawu ‘kwinza kwaMwanta’ kwashika dehi. Hakwila nawu yololi iyi yitoñojoka yaheña, Pawulu washimwini chuma chadi “kusambila kwinza.”—2 Atesalonika 2:1-3.

Pawulu wakonkomweneni nindi: “Imanenu mbe, kakelenu yaaku yayilejeluwu.” Wayilejeli ‘kwambuka kudi ana kwenu ejima endaña chakuluwañesha.’—2 Atesalonika 2:15; 3:6.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

2:3, 8—Indi “muntu wanshidi” hinyi, nawa akamujilumuna ñahi? Iwu “muntu” wayidi yayivulu hizanvu dawakwakusekesha amuKristendomu. “Izu,” Mukalawenu Wakumuhoshelaku Nzambi, Yesu Kristu, diyi enkawu wuswa wakushimuna wunsompeshi waNzambi hadi akwashindi nawa wudi nawuswa wakujilumuna. (Yowanu 1:1) Dichi, tunateli kuhosha netu Yesu wakajilumuna mukwakuluwalala ‘naspiritu [ñovu yazatikaña] yakukanwa kindi.’

2:13, 14—Indi akwaKristu awayishewa ‘ayitondeli ñahi hatachi kulonda ahandi’? Izanvu dawawayishewa aditoñweli dehi hampinji yafuukwiliyi Yehova nindi lubutu lwamumbanda lwakamuchiki Satana kumutu. (Kutachika 3:15) Cheñi Yehova washimwini yuma yatela kuwanishawu, mudimu wakazatawu, nikweseka kwakamonawu. Iyi diyuma ‘yayitambikililuwu.’

Yuma Yitukudizilaku:

1:6-9. Wunsompeshi waYehova washikenaña hadi antu atama.

3:8-12. Kuswila kwefuku daYehova bayi kutuleñela tubuleña kuzata nyidimu yakuwaninamu yuma yitwakeñaña nawa yatela kutukwasha mumudimu wakushimwinaku. Kubula kuzata kunateli kutuleñela kwikala ankopi nikwikala ‘atuvuba.’—1 Petulu 4:15.

“HEMBAKU LUSHIIKU LWAKUSHIIKILUWU”

(1 Timotewu 1:1–6:21)

Pawulu wamulejeli Timotewu ‘kutwalekahu kulwa njita yayiwahi. Nakukwata kukukuhwelela nikuchinleji chamuchima chachiwahi.’ Kapostolu walumbulwili yuma yakeñekaña hakwila nawu muntu amutondi muchipompelu. Pawulu wamulejeli cheñi Timotewu ‘kuleka twanu twajilolaña yuma yajila.’—1 Timotewu 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7.

Pawulu wasonekeli nindi: “Bayi wuhoshola mukulumpuku.” Wamukonkomweneni Timotewu nindi: “Hembaku lushiiku lwakushiikiluwu; futalelaku kubobola kwakadi kujila, nintadi jamaana, ijina damaana dakutwamba.”—1 Timotewu 5:1; 6:20.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

1:18; 4:14—“Wuprofwetu” wamuchidinyi wamuprofweteleluwu Timotewu? Watela wadiña wuprofwetu wahosheleña hamudimu wakakoñayi Timotewu kumbidi muchipompelu chawakwaKristu, waprofweteluwu naspiritu hampinji yendeleliyi Pawulu Lisitira halwendu lwindi lwamuchiyedi lwawumishonali. (Yililu 16:1, 2) Kushindamena haniwu “wuprofwetu,” akulumpi amuchipompelu ‘anañikili makasawu’ hadi mukwenzi Timotewu, nakumukunjika kumudimu wadimena.

2:15—Indi mumbanda ‘wamwinewaña ñahi hakuvwala anyana’? Kuvwala nyana, kuhemba anyanindi, nikwakamena itala kunateli ‘kumwamwina’ mumbanda kubula kwikala ‘mukwansachi nikavuba munsañu jawakwawu.’—1 Timotewu 5:11-15.

3:16—Nsañwinyi yakwakama Nzambi yajindiluwu? Hadi mpinji yayilehi hichelukeweluku neyi antu anateli kwovwahila chikupu wanta waYehova. Yesu wovwahilili kuhitila mukuhemba kashinshi kakeni kudi Nzambi kushika nikukufwa kwindi.

6:15, 16—Komana awa mazu akundama kudi Yehova Nzambi tahindi kudi Yesu Kristu? Awa mazu akundama kudi yena walumbululawu kumwekana kwindi, dikwila nawu, Yesu Kristu. (1 Timotewu 6:14) Hakumwesekeja nawantu ayulaña neyi anyanta niakulumpi, Yesu diyi hohu “Mukwañovu,” nawa yena hohu diwabulaña kufwa. (Danyeli 7:14; Aroma 6:9) Kufuma tuhu hayiliyi mwiwulu mwabulaña kumwekana, kwosi muntu heseki “[wu]kutwesha kumumona” namesu awuntu.

Yuma Yitukudizilaku:

4:15. Hela chakwila tunekali akwaKristu katataka hela twekalili dehi, twatela kuyilaku hambidi nikukolesha wubwambu wetu naYehova.

6:2. Neyi atwiñija mudimu kudi mana kwetu, chatela tuleteña maleñu hakuzata, twatela kumukalakela chikupu kubadika chitwatela kukalakela muntu wabula kwikala wamuchipompelu.

‘SHIMUNAKU MAZU MUKUNYAKASHANA’

(2 Timotewu 1:1–4:22)

Hakwila nawu yamukwashi Timotewu kwikala wadiloñesha kumona kukala kukamwekana, Pawulu wasonekeli nindi: “Nzambi hatwinkeli spiritu yawomaku, chiña yañovu nakukeña nikuwundisha mumesu.” Timotewu amusoñamishili nawu: “Nduñu yaMwanta, chinjila kufwila ntadi, chiña ekali wamwovu nawantu ejima, wukweti kashinshi kakuleja akwawu.”—2 Timotewu 1:7; 2:24.

Pawulu wamukonkomweneni Timotewu nindi: “Shakamaku muyuma yiwadizili nakushinshikamu.” Ntañishilu yakutwamba yadiña nakutanda, dichi kapostolu wamufumbili nkoñi wakansi nindi: “Shimunaku mazu [mukunyakala] . . . , konkololaku, hosholaku, konkomwenaku.”—2 Timotewu 3:14; 4:2.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

1:13—Indi “mazu akukolesha” hichumanyi? “Mazu akukolesha” “[hi]mazu aMwanta wetu Yesu Kristu”, ntañishilu yalala yawakwaKristu. (1 Timotewu 6:3) Yuma yatañishiliyi Yesu niyelileñayi yadiña yesekana Nezu daNzambi, dichi nhoshelu yakwila nawu “mazu akukolesha” munjila yikwawu yinateli cheñi kutalisha kuntañishilu yejima yamuBayibolu. Iyi ntañishilu yinateli kutukwasha kwiluka yuma yakeñañayi Yehova kudetu. Twakwatishaña iyi ntañishilu kuhitila mukuzatisha yuma yitwadizaña muBayibolu.

4:13—Indi ‘yitembi’ yadiña yumanyi? ‘Yitembi’ yateneniyi yadiña nyikanda yekubu hakusonekela nsañu. Hadaha Pawulu wakeñeleña nyivuñilu yaNyikanda yachiHeberu kulonda yadizeñamu hampinji yamukasiluwu muRoma. Nyivuñilu yikwawu yatela yadiña yakutuña namushiinji ilaña yikwawu yakutuña nayitembi.

Yuma Yitukudizilaku:

1:5; 3:15. Muloña waweni waleñeleli Timotewu kukuhwelela Kristu Yesu, dikwila nawu chikuhwelelu chamulombweleña Timotewu muyuma yejima yelileñayi, wudi wakwila nawu amudizishileña kwitala Nyikanda yajila kufuma kuwansi. Komana chachiwahi antu amuchisaka kutoñojoka chikupu chinakuzatawu iwu mudimu kudi Nzambi nikudi anyanawu.

1:16-18. Neyi ana kwetu adi mukweseka, anakuyiyandisha, hela anayikasi, twatela kuyilombelaku nikuzata nañovu kulonda tuyikwashi.—Yishimu 3:27; 1 Atesalonika 5:25.

2:22. AkwaKristu, sweje-e atwansi, bayi asweja kudiñija mujakukolesha mujimba, yisela yakudibecha, tumina, yisela yakuzañalesha, yakumanisha wudi, kukasa jinjila, kuhanjeka kwamukunkulwayi, niyuma yikwawu, chakwila akañanyi kwikala nampinji yakufwila yuma yakuspirituku.

[Mwevulu wudi hefu 31]

Mukandanyi wonenewa wakukumishaku wasonekeliyi kapostolu Pawulu?