Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Fwilenu kuShimuna Wunsahu Chikupu

Fwilenu kuShimuna Wunsahu Chikupu

Fwilenu kuShimuna Wunsahu Chikupu

‘Watulejeli nindi tushimwini antu, nikushimuna wunsahu chikupu.’—YILILU 10:42.

1. Hampinji yahosheleñayi naKonelisu, mudimwinyi wakonkomweneniyi Petulu?

 MUKULUMPI wamashidika wakwituña daItaliya wapompesheli antaña jindi niamabwambu hachuma chaletesheli Nzambi kuhimpa chikupu chakuzata nawantu. Ona muntu wamwakama Nzambi wadiña Konelisu. Kapostolu Petulu walejeli izaza nindi apostolu ayilejeli ‘kushimwini antu nikushimuna wunsahu chikupu’ hadi Yesu. Wunsahu washimwiniyi Petulu mwafumini yuma yayiwahi yayivulu. A Jentili abulili kwalama atambwili spiritu yaNzambi, nawa ayipapatishili, nakwikala nachikuhwelelu chakwikala anyanta mwiwulu naYesu. Wunsahu washimwiniyi Petulu hayina mpinji mwafumini yuma yayiwahi nankashi.—Yililu 10:22, 34-48.

2. Tuneluki ñahi netu lunshimbi lwakushimuna wunsahu hilwadiña lwawapostolu 12 hohuku?

2 Chumichi chamwekeni muchaaka cha 36 C.E. Chimwahitili yaaka yiyedi, muntu waheleli akwaKristu chikupu wamweni chuma chaletesheli kuhimpa chihandilu chindi. Sawulu wakuTarusa wadiña halwendu lwakuya kuDamakasa hampinji yamumwekeneniyi Yesu nakumwila nindi: ‘Iñilaku muñanda, akakuleja muwukwila.’ Yesu wamulejeli Ananiya chikupu nindi Sawulu wukashimuna wunsahu “kudi aJentili, nikudi anyanta ankanu, nikudi aIsarela.” (Tañenu Yililu 9:3-6, 13-20.) Hadiñayi naSawulu, Ananiya wahosheli nindi: ‘Nzambi yawankakulula jetu nakutondi . . . muloña wukekala chinsahu chindi chakushimuna kudi antu ejima.’ (Yililu 22:12-16) Indi Sawulu, wekalili Pawulu wazatili ñahi mudimu windi wakushimuna wunsahu?

Washimwinini Wunsahu Chikupu!

3. (a) Nsañwinyi yitukushinshikahu? (b) Indi aeluda akuEfwesesa elilidi chatambwililuwu mazu aPawulu, nawa chakutalilahwinyi chachiwahi chemikiluwu?

3 Tukutiya kuwaha nankashi kudiza yuma yejima yazatiliyi Pawulu, ilaña tutalenu ntahi hampanji yahaniniyi Pawulu mu 56 C.E., neyi chasonekawu mukapetulu 20 kaYililu. Pawulu wahanini iyi mpanji kwakwihi nakumanisha lwendu lwindi lwamuchisatu lwawumishonali. Chadiñiyi kuMiletusa, hemeneneña maatu kuKaluñalwiji kaAegean, watemesheli mazu kudi aeluda akuchipompelu chaEfwesesa kulonda amuwani. Kufuma kuEfwesesa hadiña makilomita 50, hela chakwila lwadiña lwendu lwalulehi nawa njila yadiñi yatama. Toñojokenu hamuzañalu watiyiluwu aeluda akuEfwesesa hakutambwila mazu aPawulu. (Esekejenu Yishimu 10:28.) Hela chochu, ateleli kudiloñesha lwendu lwakuya kuMiletusa. Komana amakwawu adi kulomba mafuku akunooka kumudimu hela kwimika nyidimu yawu? AkwaKristu amavulu makonu elaña chochimu hakwila nawu abuli kushalahu chibalu chimu chakupompa kwawu kwankambi kwahachaaka.

4. Mudimwinyi wazatileñayi Pawulu hampinji yadiñayi muEfwesesa hayaaka yayivulu?

4 Munatoñojoki nenu Pawulu wadiña nakwiladi muMiletusa hamafuku asatu hela awana sampu nichashikiluwu aeluda? Indi enu mwadi kwiladi? (Esekejenu Yililu 17:16, 17.) Mazu aPawulu asonekeleliyi aeluda akuEfwesesa atukwashaña kwiluka ñakwilu. Walumbulwili chaaku chindi chamudimu wakushimwina wazatiliyi hayaaka yayivulu kushilahu nichadiñayi katachi muEfwesesa. (Tañenu Yililu 20:18-21.) Hamuloña wakwiluka nindi kwosi wateleleli kumutadikisha, wahosheli nindi: ‘Enu aweni mweluka dehi munashakaminaña nenu mafuku ejima, kufumisha kwifuku dinasambilili kudata mwendu muAsiya; . . . Nashimwini wunsahu chikupu.’ Eña, wafwilili kukalakala mudimu windi wamwinkeluwu kudi Yesu. Wakalakeli ñahi muEfwesesa? Wakalakeli kuhitila mukushimwina kudi aYudeya, kwejima kwawanineñayi antu. Luka washimuna nindi hampinji yadiñayi Pawulu muEfwesesa kwakwihi na 52-55 C.E., ‘wahanini jimpanji nikushinjila’ musinagogi. Chelili aYudeya “amakwawu, kwonti kwawu kwovwahila,” Pawulu washili kashinshi kudi amakwawu, nakuya kumusumba wacheñi nakushimwina. Dichi washimwini wunsahu kudi aYudeya niaGriki muwuna musumba weneni.—Yililu 19:1, 8, 9.

5, 6. Muloñadi wutunetejeli netu Pawulu chadiñayi nakushimwina kwitala nikwitala wahosheleña nawantu abula kwitiya?

5 Mukuhita kwampinji amakwawu ekalili akwaKristu ashimwininiyi Pawulu muMiletusa, ashikiluhu kukalakala neyi aeluda. Pawulu wayanukishili njila yazatishileñayi hakushimwina nindi: “Chinabulili kuheñuka nakuleka kushimuna yuma yakuyikwasha nachu yejima; nayilejeli hatooka nikwitala kwitala.” Makonu antu amakwawu ahoshaña nawu Pawulu wadiña nakutena mudimu wakubiña hohu akwawu akakwitiya. Hidimuku. Nhoshelu yakwila nawu ‘kutañisha hatooka kwitala nikwitala’ kakavulu yatalisha kumudimu wakushimwina kudi antu abula kwitiya. Ichi chalumbuluka chikupu kwesekeja namazu analondeluhu. Pawulu wahosheli nindi wadiñi nakushimwina, ‘kudi aYudeya niaHeleni kutalisha hakubalumuka munyichima nakutala kudi Nzambi, nikumukuhwelela Mwanta Yesu Kristu.’ Chalala, Pawulu wadiña nakushimuna wunsahu kudi antu abula kwitiya, akeñeleña kubalumuka munyichima nikumukuhwelela Yesu.—Yililu 20:20, 21.

6 Hakusandujola Nyikanda yawakwaKristu yachiGriki, kadizi wumu wahosheli kutalisha haYililu 20:20 nindi: “Pawulu washakamini yaaka yisatu muEfwesesa. Wahempwili matala ejima, nawa washimwinini antu ejima (vasi 26). Iyi diyi nsañu yamunsona yeteja kushimwina kwitala nikwitala hamu tuhu nikushimwina hatooka kudi antu anapompi.” Hela chakwila wahempwileña matala ejima neyi chahoshayi iwu kadizi, hela nehi, Pawulu hakeñeli aeluda amuEfwesesa kuvulamena chashimwiniyi wunsahu niyuma yayiwahi yafuminimuku. Luka, washimwini nindi: “A Yudeya nawaHeleni ejima ashakama muAsiya hiyakutiya mazu aMwanta.” (Yililu 19:10) Munjilanyi muyatiyililuwu “ejima” ashakama muAsiya nawa chumichi chinakumwekeshadi kutalisha hawunsahu wutwashimwinaña?

7. Indi kushimwina kwaPawulu kwaletesheli mufumi yumanyi hadi antu abuliliyi kushimwina mesu namesu?

7 Pawulu chashimwinineñayi kumaluña kwawanikileña antu amavulu nikwitala kwitala chaletesheli amavulu kutiya nsañu yindi. Komana munatoñojoki nenu antu ejima atiyili nsañu ashakamini muEfwesesa chakubula kuya kwacheñi nakuzata mudimu wakulanda nakulandulula, kushakama kwakwihi nawantaña, hela kukeña iluña dadiwahi dakushakamaku? Inehi. Antu amavulu makonu anatuntuki hansañu yamuchidiwu, hadaha ninenu munatuntuki. Cheñi kumafuku akunyima, antu ayileña muEfwesesa nakuhema hela kuya kumudimu wakulanda nakulandulula. Hampinji yadiñuwu muEfwesesa atela amuwanini Pawulu hela amutiyili nakushimwina. Chumanyi chazatikili hampinji yafuntileñawu kumatala? Antu etejeleña chalala ashimwinineña wunsahu. Amakwawu hiyekalili akwakwitiyaku, ilaña atela ahosheleña hayuma yatiyiluwu hampinji yadiñawu muEfwesesa. Dichi, antaña, antuñi, hela akwakulanda atela atiyili chalala, nawa amakwawu atela etejeli chalala. (Esekejenu Maku 5:14.) Indi chumichi chinakumwekeshadi kutalisha hayuma yinateli kufumamu neyi mushimwina wunsahu chikupu?

8. Indi antu ejima amwituña daAsiya atiyili ñahi nsañu yalala?

8 Pawulu wasonekeli kutalisha hamudimu windi wakusambila muEfwesesa nindi, ‘chenzelu chanyidimu cheneni chamwenzulukilili.’ (1 Akorinda 16:8, 9) Hichenzelwinyi chenichi, nawa chamwenzulukilili ñahi? Chelili Pawulu yotwalekuhu namudimu wakushimwina muEfwesesa, chaletesheli kutandisha nsañu yayiwahi. Toñojokenu hanyisumba yisatu, yadiña hahalehi naEfwesesa, Layodikeya, Herapoli niKolosi. Pawulu hayihempwiluku, ilaña atambwilili nsañu yayiwahi. Epafwarasa wadiña wakunidi iluña. (Akolose 2:1; 4:12, 13) Komana Epafwarasa watiyili chashimwinineñayi Pawulu kuEfwesesa mwaka yekali mukwaKristu? Bayibolu hiyashimunaku. Ilaña hampinji yashimwineñayi nsañu yalala kumukala wawu, Epafwarasa wadiña nakumwimenaku Pawulu. (Akolose 1:7) Nsañu yawakwaKristu yatela yashikili munyisumba yidi neyi Filadelifiya, kuTiyatira nikuSaradisa hampinji yashimwineñayi Pawulu wunsahu.

9. (a) Indi Pawulu wadiña nampwilanyi yakufuma kumuchima? (b) Indi nsona yachaaka cha 2009 yinakuhosha nawudi?

9 Hela chochu, kwadiña yuma yayivulu yaletesheli aeluda amuEfwesesa kwiteja mazu aPawulu akwila nawu: “Wumi wami hinawumoni kulemaku mwaka niwukeñi; chakala nakamanishi njila yami, nimudimu wanyinkeliyi Mwanta Yesu kukalakala, nikushimuna nsañu yaluwi lwaNzambi yayiwahi.” Muniyi vasi mudi mazu akukolesha nawa akusañumuna ansona yachaaka cha 2009 yinakuhosha nawu: ‘Shimunenu Chikupu Nsañu Yayiwahi.’—Yililu 20:24.

Kushimuna Wunsahu Chikupu Makonu

10. Tuneluki ñahi netu twatela kushimuna wunsahu chikupu?

10 Nshimbi ‘yakushimwina kudi antu, nikushimuna wunsahu chikupu’ ayihanini nikudi amakwawu bayi apostolu hohuku. Yesu yasañwiluwu chahosheleñayi nawatumbanji kwakwihi na 500, apompeli muŊaliliya, wayilejeli nindi: ‘Dichi yenu mwakelishi atumbanji munyuza yejima, mwakayipapatishi mwijina daTata, nidaMwana, nidaspiritu yajila, mwakayileji kuhemba yuma yejima yinayilejenu.’ Iyi nshimbi yazatikaña kudi akwaKristu alala ejima makonu, neyi chinakumwekesha mazu aYesu nindi: “Tiyenu, ami nidi nenu mafuku ejima nikwakakumina nyaka.”—Matewu 28:19, 20.

11. A Yinsahu jaYehova ayiluka nawu azataña mudimwinyi walema?

11 AkwaKristu adikita atwalekañahu kwovwahila ilu lushimbi ‘lwakushimuna chikupu nsañu yayiwahi.’ Njila yalema yakwilila mwenimu yidi yakulondela yuma yayilejeliyi Pawulu aeluda akuEfwesesa—kushimwina kwitala nikwitala. Mumukanda wamudimu wawuwahi wawumishonali wasonekeluwu mu 2007 kudi David G. Stewart, Jr wahosheli nindi: “Njila yazatishañawu aYinsahu jaYehova yakudizisha antu chakutañisha amakwawu yuma yakuhwelelawu yinakuzatika chachiwahi nankashi kubadika kuhosha hohu nsañu yabula kulumbuluka. Kudi aYinsahu jaYehova amavulu, kushimwinaña akwawu yuma yakuhwelelawu dimudimu wasweja kukeñawu.” Yumanyi yinakufumamu? Wahosheli nindi “muchaaka cha 1999, antu mapesenti 2 nakushika ku 4 yinehwili mujimbaka jiyedi jakuMusela waEurope ahosheli nawu ahanjekahu dehi nawamishonali amuchachi yaLatter-day Saints hela Mormon. Kubadika hamapesenti 70 ashimwini nawu ahanjekahu dehi nawaYinsahu jaYehova, kakavulu nankashi.”

12. (a) Muloñadi wutwendelaña antu “mapampa namapampa” kumatala awu mwiluña detu dakushimwinamu? (b) Munateli kushimuna chakuhumañana chamuntu wahimpili yililu yindi kutalisha hansañu yitwashimwinaña?

12 Antu amwiluña denu hadaha niwena amonaña chuma chochimu. Hekwawu ninenu mwaletesha chumichi. Hampinji “yimwasolomokeli” antu mumudimu wakushimwina kwitala nikwitala, mwatela mwahosheli nawamayala, ambanda niatwansi. Amakwawu atela atiyililili wanyi hela chakwila ayendeleleli “mapampa namapampa.” Amakwawu atela atiyilili chantesha hampinji yimwahanjekeleña nawu vasi yamuBayibolu hela nsañu yamuNsona. Ilaña amakwawu mwayishimwinini wunsahu nawa etejeli. Yuma yejimiyi yamwekanaña hampinji ‘yitunakushimuna wunsahu chikupu wansañu yayiwahi.’ Neyi chimweluka, kudi yakutalilahu yayivulu yawantu abulileña kushaku maana chayendeleluwu “mapampa namapampa,” ilaña ichi ahimpa. Hadaha kudi chuma chayimwekeneni, hela kudi muntu wakeñawu, chaletesheli afuukuluhu mumuchima wawu kwiteja nsañu yalala. Chayinu mpinji hiyamana kwetu niahela. Dichi, bayi muzeyaku, hela chakwila himunakuwana antu adi nampwila chakatatakaku. Hitwakuhwelelaña antu ejima kwinza muchalalaku. Ilaña chuma chakeñañayi Nzambi chidi chakutwalekahu kuzata nañovu hakushimuna wunsahu chikupu.

Yuma Yatela Kufumamu Hitunateli Kuyilukaku

13. Munjilanyi kushimwina wunsahu chikunateli kuleta yuma yayiwahi yitwatela kubula kwiluka?

13 Yuma yafumini mumudimu waPawulu wakushimwina hiyashindameneni hohu hadi antu akwashiliyi nakwikala akwaKristuku; anetu nawa chochuma. Twafwilaña kuzata mumudimu wakushimwina kwitala nikwitala mpinji yejima, kushimwina kudi antu amavulu neyi chinatwesheki. Twashimwinaña nsañu yayiwahi kudi antuñi netu, akwetu yitwazataña nawu, akwetu akashikola, niantaña. Komana twelukaña yuma yejima yikafumamu? Kudi antu amakwawu, munateli kufuma yuma yayiwahi hohenohu. Munjila yikwawu, mbutu yachalala yinateli kushakama chakubula kukula hadi mpinji yayilehi ilaña chimwahita mpinji yikatachika kuwana wushi mumuchima wamuntu nakutachika kukula. Hela chakwila chumichi hichinazatikuku, antu yitwahanjekaña nawu anateli kulejaku amakwawu kutalisha hayuma yitwahosha, yuma yitwakuhwelela, niyililu yetu. Eña, chakubula kwiluka anateli kukojeja ayina mbutu kuwana wushi wawuwahi kwacheñi.

14, 15. Wunsahu washimwiniyi mana kwetu wumu waletesheli yakufumamwinyi?

14 Toñojokenu chakutalilahu chaRyan niñodindi, ashakamaña muFlorida, U.S.A. Ryan wamushimwinini mukwawu mukwamudimu muwunsahu wamumpanji. Ona muntu wadiña wakulila munsakililu yawaHindu, watiyili kuwaha hakumona chavwalileñayi Ryan nichahosheleñayi. Mumpanji yawu, Ryan wahosheli hansañu yidi neyi kusañuka nichekalawu afu. Ifuku dimu namelela mukakweji kaJanuary ona muntu wamwihwili ñodindi Jodi yuma yelukayi hadi a Yinsahu jaYehova. Ñodindi wadiña Katolika, nawa wahosheli nindi yuma yelukayi hadi aYinsahu himudimu wawu “wakushimwina kwitala nikwitala.” Dichi Jodi wasonekeli “Jehovah’s Witnesses” haIntaneti heluña dakusandujolelamu, kwila mwenimu wamweni Web site yetu www.watchtower.org. Jodi watañili nsañu haIntaneti, kushilahu niBayibolu niyibaba yikwawu yayiwahi kwakwihi natukweji tusatu.

15 Chimwahitili mpinji, Jodi wadiwanini, naMandi chineli wejima wawu adiñi anansi. Mandi watiyili kuwaha kwakula malwihu aJodi. Chimwahitili mpinji, ahanjekeli nsañu yateneniyi Jodi nindi “Adama kushika kuAmagedoni.” Jodi wetejeli kudiza kwaBayibolu kwahetala. Chakubula kulaba watachikili kuwanika kukupompa Hetala daWanta. Jodi wekalili mukwakushimwina wabula kupapatishewa muOctober, kushika muFebruary wapapatisheweli. Wasonekeli nindi: “Chineli neluki dehi chalala, nidi namuzañalu muchihandilu chami.”

16. Indi chakuhumañana chamana kwetu kuFlorida chinakutulejadi hakuzata nañovu hakushimuna wunsahu chikupu?

16 Ryan welukili wanyi nindi chashimwininiyi kudi muntu wumu chikuletesha muntu mukwawu kwitiya. Chalala, welukili kuwaha kwafumini mukufuukulahu kwindi ‘kwakushimwina wunsahu chikupu.’ Hela chochu, mwatela mwashimwinaña kwitala nikwitala, hamudimu, kushikola, hela wunsahu wamumpanji, nawa chakubula enu kwiluka, chumichi chinateli kwikala njila yimu mwatela kutandishilamu nsañu yayiwahi kudi antu. Neyi chochabuliliyi Pawulu kwiluka yuma yejima yafumini mumudimu windi wakushimwina ‘munkambi yaAsiya,’ himunateli kwiluka yuma yayiwahi yejima yikufuma mukushimuna wunsahu chikupuku. (Tañenu Yililu 23:11; 28:23.) Chalema nankashi neyi mukutwalekahu kwila mwenimu.

17. Munafuukuluhu kwiladi muchaaka cha 2009?

17 Muchaaka cha 2009, wejima wetu tushenu kashinshi kumudimu wetu wakushimuna wunsahu kwitala nikwitala nijinjila jikwawu. Dichi tukuhosha neyi chahosheliyi Pawulu nindi: ‘Wumi wami hinawumoni kulemaku mwaka niwukeñi; chakala nakamanishi njila yami, nimudimu wanyinkeliyi Mwanta Yesu kukalakala, nikushimuna chikupu nsañu yayiwahi yaluwi lwaNzambi.’

Mukwakula Nenudi?

• Indi kapostolu Petulu niPawulu niamakwawu amuyaaka nkulakaji yakusambila ashimwinini ñahi wunsahu chikupu?

• Muloñadi ñovu yetu yakushimwina wunsahu chiyinateli kuleñela yakufumamu yitunabuli kwiluka?

• Indi nsona yachaaka cha 2009 yinakuhosha nawudi, nawa muloñadi wumunatoñojokeli nenu yinateleli?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mazu ekoku adi hefu 27]

Nsona yachaaka cha 2009 yikahoshaña nawu: ‘Shimunenu Chikupu Nsañu Yayiwahi.’—Yililu 20:24.