Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Atwansi—Mwekeshenu Wuya Hambidi Wenu

Atwansi—Mwekeshenu Wuya Hambidi Wenu

Atwansi—Mwekeshenu Wuya Hambidi Wenu

‘Dikwatishi muyumiyi, wudinkumu chikupu, kulonda chiwukuyaña kumbidi chimwekanaña kudi antu ejima.’—1 TIMOTEWU 4:15.

1. Chumanyi chakeñañayi Nzambi kudi atwansi?

 “E YI mukwenzi zañalalaku hawukwenzi weyi, muchima weyi wukuluñishi hamafuku awukwenzi weyi.” (Mukwakutaŋisha 11:9) Awa mazu ayisonekeli kudi Mwanta wamaana Solomoni wamuIsarela wakushankulu. Yehova Nzambi, Mwini mazu awa, wakeñaña nindi enu atwansi mwikali namuzañalu. Sweje-e dinu, wakeñaña nindi mutwalekuhu kuzañalala nichimwakakula. Hela chochu, muyaaka yeniyi akwenzi avula kukoña yiluwa yinateli kuyikañesha kwikala namuzañalu kumbidi. Hela Yoba wadiñi wakashinshi niyena waneñeli hamuloña ‘wakuluwaluwa kwaluwileñayi hawukwenzi windi.’ (Yoba 13:26) Muyaaka yawukampululu hela yawunkaña niyaaka yalondelañahu, kakavulu mukwaKristu wakansi wafuukulañahu yuma yalema chikupu. Kufuukulahu chatama kunateli kumuleñela kuditoñesha nikumuletela kukala mukuhanda kwindi kwejima.—Mukwakutaŋisha 11:10.

2. Indi Bayibolu yinateli kukwasha ñahi atwansi kubula kukoña yiluwa?

2 Atwansi atela kutoñojoka chachiwahi hampinji yakufuukulahu yuma yakwila. Shinshikenu kapostolu Pawulu chayifumbiliyi Akorinda. Wasonekeli nindi: “Bayi mutoñojoka yawansuku; . . . Muyitoñojoka ikalenu akula dehi.” (1 Akorinda 14:20) Atwansi neyi atiyilila kufumba kwakuheta maana akutoñojoka neyi akulumpi, chikuyikwasha kubula kukoña yiluwa.

3. Chumanyi chimwatela kwila kulonda mupami?

3 Neyi wudi kansi, anukaku neyi kwikala namaana akutoñojoka chachiwahi chakeñekaña kuzata nañovu chikupu. Pawulu walejeli Timotewu nindi: ‘Bayi witeja muntu adiwuli wukwenzi weyuku; chiña wikali wakutalilahu akwakwitiya nimukuhosha, nimukushakama, nimukukeña, nimukukuhwelela, nimukubula kubajama. Shaku muchima kukutañila amakwawu nikukukonkomwena, nikukuleja. . . . Dikwatishi muyumiyi, wudinkumu chikupu, kulonda chiwukuyaña kumbidi chimwekanaña kudi antu ejima.’ (1 Timotewu 4:12-15) Atwansi akwaKristu atela kupama kuspiritu kulonda wuya hambidi wawu wumwekaneña kudi antu ejima.

Indi Wuya Hambidi hiChumanyi?

4. Chumanyi chakeñekaña hakupama kuspiritu?

4 Kuya hambidi chalumbuluka “kukula, nakuhimpa chikupu.” Pawulu wamukonkomweneni Timotewu kushaku muchima kulonda yakuli mukuhosha, mukushakama, mukukeña, mukukuhwelela nimukubula kubajama kubombelahu nimunjila mwazatilileñayi mudimu windi wakushimwina. Wateleleli kuzata nañovu kulonda yekali chakutalilahu chachiwahi. Dichi, Timotewu wateleleli kutwalekahu kupama kuspiritu.

5, 6. (a) Indi Timotewu watachikili kumwekesha wuya hambidi windi mpinjinyi? (b) Indi atwansi anateli kumwimbujola ñahi Timotewu kutalisha hakuya kumbidi?

5 Hampinji yasonekeleñayi Pawulu iku kufumba mu 61 nakushika mu 64 C.E., Timotewu wadiñi eluda wakuluka yitembi. Hidiyi mpinji yatachikiliyi kupama kuspirituku. Mu 49 hela mu 50 C.E. hadaha Timotewu wadiña muyaaka yamuma 20, ‘amuhamekeli kudi ana kwindi adiñi kuLisitira nikuIkoniyumu,’ amweneña chapamineñayi kuspiritu. (Yililu 16:1-5) Hayina mpinji, Pawulu wamusendeli Timotewu halwendu lwindi lwawumishonali. Chimwahitili tukweji twatuvulu Pawulu wamweni neyi Timotewu napaminuku, wamutemesheli kuTesalonika kulonda kukundeja nikukolesha akwaKristu adiñi muwuna musumba. (Tañenu 1 Atesalonika 3:1-3, 6.) Chakubula nikujinoka, antu amakwawu atachikili kumona wuya hambidi waTimotewu hampinji yadiñayi kansi.

6 Atwansi amuchipompelu, yinu diyi mpinji yakuzata nañovu kulonda mwikali nayililu yayiwahi yakuspiritu, kulonda wuya hambidi wenu muchihandilu chawakwaKristu niwuswa wenu wakutañisha nsañu yalala yamuBayibolu wumwekaneña chikupu. Kufuma hampinji yadiñayi Yesu nayaaka 12, ‘wakulileña mumaana.’ (Luka 2:52) Dichi, tushinshikenu chimwatela kumwekesha wuya hambidi wenu muyuma yisatu yamuwumi wenu: (1) neyi mumona kukala, (2) chimunakudiloñesha kusumbula hela kusumbuka, (3) hampinji yimunakufwila kwikala ‘mukwakukalakala wamuwahi.’—1 Timotewu 4:6.

Manishenu kukala ‘muMesu Awunda’

7. Indi kukala kunateli kuluwañesha ñahi atwansi?

7 MukwaKristu wejina daCarol wayaaka 17 wahosheli nindi, “Mpinji jikwawu, nazeyeleña muyitoñojoka nikumujimba chakwila hinakeñeleña kuhinduka nabudiduku.” * Muloñadi? Hampinji yadiñayi Carol nayaaka 10, anvwali jindi adiseñeli, dichi washakamineña namama yindi, wakaanineña nshimbi jamuBayibolu. Kufwana Carol, munateli kumona kukala kwasweja chakwila kunateli kumwekana neyi kukamana wanyi.

8. Kukalanyi kwamweniyi Timotewu?

8 Timotewu niyena wamweni kukala kwasweja hampinji yakulileñayi kuspiritu. Chakutalilahu, ‘wakatakatileña’ nansañu yevumu dindi. (1 Timotewu 5:23) Hampinji yamutemesheluwu Timotewu kudi Pawulu kuya kuKorinda nakumanisha kukala kwakojejeli antu adikañileña nawunlomboli wawapostolu, Pawulu wakonkomweneni chipompelu kunuñañana kulonda Timotewu yashakami nawu “chakadi woma.” (1 Akorinda 4:17; 16:10, 11) Chakadi nikujina, Timotewu wadiñi wansonyi.

9. Indi kuwundisha mumesu kwalumbulukadi, nawa kwaambuka ñahi naspiritu yawoma?

9 Nkumininaku Pawulu wamukwashili Timotewu, kuhitila mukumwanukisha nindi: ‘Nzambi hatwinkeli spiritu yawomaku, chiña yañovu nakukeña nikuwundisha mumesu.’ (2 Timotewu 1:7) “Kuwundisha mumesu” kwalumbuluka kutoñojoka mwamuwahi. Kwabombelamu kuumika kukala kwejima kumunakumona hela chakwila yuma hiyidi neyi chimunakukeñaku. Atwansi amakwawu amwekeshaña spiritu yawoma hakufwila kutondolwela kutoñojoka yuma yakala kuhitila mukukaama hela kutalaña TV chikupu, kunwa yitumbu yashetana hela kusweja kunwa walwa, kuwanika kuyidika mpinji yejima hela kudiñija muyililu yawuvumbi. AkwaKristu ayibabesha, ‘kuleka kusekesha Nzambi, nikufwila yatama yampata yamunu mwishina, tushakami nyaka yinu nakuwundisha mumesu, nikuloña nikwakama Nzambi.’—Titusa 2:12.

10, 11. Indi kuwundisha mumesu kwatukwashaña ñahi kwikala akwaKristu akola?

10 Bayibolu yakonkomwena ‘akwenzi kuwundisha mumesu.’ (Titusa 2:6) Kutiyilila iku kufumba chalumbuluka nawu mukuumikaña kukala kuhitila mukulomba nikushindamena hañovu yahanañayi Nzambi. (Tañenu 1 Petulu 4:7.) Dichi, mukukuhwelelaña chikupu ‘muñovu yahanañayi Nzambi.’—1 Petulu 4:11.

11 Kuwundisha mumesu nikulomba diyuma yamukwashili Carol. Wahosheli nindi: “Chankalilili nankashi kushindi yililu yatama yachihandilu chamama. Ilaña, kulomba kwankwashili chikupu. Neluka nami Yehova wudi nanami, dichi hinatiyaña woma cheñuku.” Anukenu nenu, makabi anateli kuyileñela kwikala muntu wamuwahi nikuyikolesha. (Masamu 105:17-19; Mukeŋa 3:27) Hichikweti muloña nakukala kumwamonañaku, Nzambi hamba kayishiyaku. Nzambi nindi, “chalala nakakukwashañaku.”—Isaya 41:10.

Kudiloñesha Kulonda Kwikala naMaluwi Amawahi

12. Muloñadi mukwaKristu wunakukeña kwiñila mumaluwi chatela kuzatishilayi nshimbi yekala haYishimu 20:25?

12 Atwansi amakwawu anyakalaña kwiñila mumaluwi, nakukuhwelela nawu diyi njila yakwikalilamu namuzañalu, kubula wudi nikumanisha kukala kwahetala. Hela chochu, kusanyika kwamaluwi kwalema nankashi. Antu amakwawu akushankulu anyakeli kudikana naNzambi chakadi kushinshika hayuma yakeñekeleña. (Tañenu Yishimu 20:25.) Mpinji jikwawu, atwansi hiyatoñojokaña chikupu hayuma yakeñekañaku hakwila nawu maluwi ekali amawahi. Nkumininaku, elukaña nawu mumaluwi mwakeñekaña yuma yayivulu kubadika chiyatoñojokeleñawu.

13. Antu anakufwila kudiluka namuntu wunakukeñawu kusumbula hela kusumbuka nindi atela kudihula malwihwinyi, nawa kufumbanyi kwakuwahi kwatela kuyikwasha?

13 Dichi, henohu kanda mutachiki kudiluka namuntu imunakukeña kusumbula hela kusumbuka nindi, dihulenu nenu: ‘Inakukeñeladi kusumbula hela kusumbuka? Yumanyi yinakuhwelelaña mumaluwi? Komana, iwu muntu nanteleli? Komana nadiloñeshi chikupu kuzata nyidimu yami neyi muntu wasumbula hela wasumbuka?’ Hakwila nawu chiyikwashi kudishinshika, ‘nduñu wamaana nikashinshi’ wasoneka yibaba yahosha chikupu haniyi nsañu. * (Matewu 24:45-47) Monenu nsañu yeniyi neyi hikufumba kunakuyifumbayi Yehova. Shinshikenu chikupu hayuma yasonekawu muniyi yibaba nikuyizatisha. Bayi mwikala “neyi kawalu hela neyi chingongavalu wabula maanaku.” (Masamu 32:8, 9) Ilukenu chikupu yuma yakeñekaña mumaluwi. Neyi mumona nenu munashikuhu kudiluka namuntu yimunakukeña kusumbula hela kusumbuka nindi, mpinji yejima mwanukeña kwikala ‘chakutalilahu . . . mukubula kubajama.’—1 Timotewu 4:12.

14. Indi kufwila kwikala nayililu neyi yaKristu kunateli kuyikwasha ñahi neyi munasumbuli hela munasumbuki?

14 Kupama kuspiritu kwaleñelaña kwikala namaluwi amawahi hanyima yakudisumbula. MukwaKristu wapama kuspiritu wafwilaña ‘kushika muchiminu chakwinzala kwaKristu.’ (Aefwesesa 4:11-14) Wazataña nañovu chikupu kulonda kwikala nayililu neyi yaKristu. Hakwikala chakutalilahu chetu, “Kristu haditiyishili yomweni kuwahaku.” (Aroma 15:3) Neyi eyala namumbanda atwalekahu kubula kukeña yuma yakuditiyisha aweni kuwaha, ilaña yakutiyisha mukwawu kuwaha nawa, muchisaka mukwikala kuwunda nimuzañalu. (1 Akorinda 10:24) Iyala wukudihana hakumwekesha kukeña, nawa mumbanda wakafwila kumwovwahila mfumwindi neyi Yesu chovwahilañayi Mutu windi.—1 Akorinda 11:3; Aefwesesa 5:25.

‘Manishaku Mudimu Weyi Chikupu’

15, 16. Munateli kumwekesha ñahi wuya hambidi wenu mumudimu wamwiha?

15 Hakuhosha hamudimu walema waTimotewu, Pawulu wasonekeli nindi: “Nakuleji kumesu aNzambi nikumesu aKristu Yesu, . . . shimunaku mazu, . . . kumina dakushimuna ho-o.” Wabombeleluhu nindi: ‘Ilaku mudimu wamukwakushimuna nsañu yayiwahi; wuwumanishi chikupu.’ (2 Timotewu 4:1, 2, 5) Hakwila nawu Timotewu yamanishi iwu mudimu, ‘wakulili chachiwahi namazu achikuhwelelu.’—Tañenu 1 Timotewu 4:6.

16 Munateli ‘kukula ñahi namazu achikuhwelelu’? Pawulu wasonekeli nindi: ‘Shaku muchima kukutañila amakwawu nikukukonkomwena, nikukutañisha. Dikwatishi muyumiyi nakutoñojokamu, wudinkumu chikupu, kulonda chiwukuyaña kumbidi chimwekanaña kudi antu ejima.’ (1 Timotewu 4:13, 15) Hakwila nawu tuyiluku hambidi chakeñekaña kudiza chikupu halwetu. Nhoshelu yakwila nawu “wudinkumu” yaya mukwila nawu kusha maana chikupu kuyuma yiwunakwila. Indi chaaku chenu chakudiza chekala ñahi? Komana, mwadinkañamu ‘muyuma yaNzambi yayeni yakunama’? (1 Akorinda 2:10) Indi kwiji mwazataña chantesha hohu? Kudikwatisha nakutoñojoka yuma yimwadizaña kukayitiyisha kumuchima kuwaha.—Tañenu Yishimu 2:1-5.

17, 18. (a) Yililwinyi yimwatela kufwila kwikala nayu? (b) Indi kwikala nayililu yidi neyi yaTimotewu kukayikwasha ñahi mumudimu wakushimwina?

17 Payiniya wakansi wejina daMichelle wahosheli nindi: “Hakwila nawu nizateña chiwahi mumudimu wakushimwina, natanjika ndandanda yayiwahi yakudiza kwahalwami, nawa nawanikaña kukupompa mpinji yejima. Hamuloña wanichi, napaminañaku kuspiritu mpinji yejima.” Kuzata mudimu wawupayiniya kukayikwasha kuwahisha wuswa wenu wakuzatisha Bayibolu mumudimu wamwiha nikupaminaku kuspiritu. Fwilenu kwikala ntañi wamuwahi nikuhoshañahu chachiwahi hakupompa kwawakwaKristu. Hakwila nawu mumwekeshi kupama muchalala, mwatela kuloñesha mpanji yawatudizi chachiwahi muShikola yaMudimu waTeokalatiki, kuzatisha nsañu yinayinkuwu.

18 ‘Kuzata mudimu wamukwakushimuna nsañu yayiwahi’ kwalumbuluka kuzataña chachiwahi mumudimu wakushimwina nikukwasha amakwawu kulonda akapuluki. Chumichi chakeñekaña ‘kwiluka kutañisha.’ (2 Timotewu 4:2) Kuhitila mukuzata mumudimu wakushimwina nawantu akuluka yitembi, mukatwesha kudiza njila jawu jakutañishilamu, neyi chadiziliyi Timotewu kuhitila mukuzata naPawulu. (1 Akorinda 4:17) Hakutena antu akwashiliyi, Pawulu wahosheli nindi, hakuminini dakuyishimwina nsañu yayiwahi hohuku, ilaña wayinkeli ‘wumi windi,’ hela wazatishili wumi windi hakuyikwasha, muloña waswejeli kuyikeña. (1 Atesalonika 2:8) Hakwila nawu mumwimbujoli Pawulu mumudimu wakushimwina, mwatela kwikala nayililu yidi neyi yaTimotewu, wakameneni akwawu chikupu ‘hakukalakala nakutwala nsañu yayiwahi kumbidi.’ (Tañenu Afwilipi 2:19-23.) Komana mwadihanaña mumudimu wakushimwina?

Wuya Hambidi Waletaña Muzañalu Walala

19, 20. Muloñadi wuya hambidi kuspiritu chiwaletelaña muzañalu?

19 Hakwila nawu mupami kuspiritu chakeñekaña kuzata nañovu. Hela chochu, kuhitila mukwiluka chovu-chovu mwakutañishila, mukuhita kwampinji, mwakekala nakukooleka ‘kwakuhetesha antu amavulu’ kuspiritu, nawa akekala ‘muzañalu wenu, hela chibaaba chenu chakudisamba nachu.’ (2 Akorinda 6:10; 1 Atesalonika 2:19) Fred mukwakukalakala wampinji yejima wahosheli nindi: “Makonu nazatishaña mpinji yami kulonda kukwasha antu amakwawu. Chalala, mukuhana mwekala muzañalu kubadika kutambwila.”

20 Payiniya wakansi wejina daDaphne wahosheli hamuzañalu wekaliliyi nawu hamuloña wakupama kuspiritu nindi: “Chinadizili yuma yayivulu hadi Yehova, nadikundili nindi chikupu. Neyi wumuzañalesha Yehova kwesekeja nahakumina ñovu jeyi, wukutiya kuwaha chikupu.” Hela chakwila wuya hambidi kuspiritu hiyanateli kuwumona kudi antu mpinji yejimaku, Yehova wawumonaña mpinji yejima nawa wawulemesha chikupu. (Aheberu 4:13) Chakadi nikujinoka, enu atwansi akwaKristu munateli kumulemesha nikumuhameka Tata yetu wamwiwulu. Twalekenuhu kutiyisha muchima windi kuwaha hampinji yimunakumwekesha chikupu wuya hambidi wenu.—Yishimu 27:11.

[Tumazu twaheshina]

^ Majina amakwawu anayihimpi.

^ “Is This Person Right for Me?” mumukanda waQuestions Young People Ask—Answers That Work, Volume 2; “Ubutungulushi Bwa Bulesa Pa Kusala Uwa Kuupana Nankwe,” muKaposhi Kakutalila kaChibemba May 15, 2001; ni “How Wise Is a Teenage Marriage?” muAwake! yaSeptember 22, 1983.

Yumanyi Yimunadizi?

• Yumanyi yakeñekaña hakuya hambidi kuspiritu?

• Munateli kumwekesha ñahi wuya hambidi wenu . . .

hampinji yimunakumona kukala kwasweja?

hakudiloñesha kusumbula hela kusumbuka?

mumudimu wakushimwina?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 18]

Kulomba kunateli kuyikwasha kuumika kukala kwasweja

[Mwevulu wudi hefu 20]

Indi akwakushimwina achidi atwansi anateli kwiluka ñahi njila jajiwahi jakutañishilamu?