Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Nzambi Watwinka Kuchiñeja Kwawumi Wahaya Nyaka Hamaseki

Nzambi Watwinka Kuchiñeja Kwawumi Wahaya Nyaka Hamaseki

Nzambi Watwinka Kuchiñeja Kwawumi Wahaya Nyaka Hamaseki

‘Kuleña kwejima chikwelili kwakuhemesha . . . kwashindamena hakuchiñeja.’—AROMA 8:20.

1, 2. (a) Muloñadi chitwalemeshela kuchiñeja kwawumi wahaya nyaka hamaseki? (b) Muloñadi antu amavulu chiyajinokelañawu hawumi wahaya nyaka hamaseki?

 HADAHA mwanukaña muzañalu wumwatiyili hampinji yimwadizili nenu kumbidi, antu hiyakashinakajaña nikufwaku, ilaña akashakamaña haya nyaka hamaseki. (Yowanu 17:3; Chimwekeshu 21:3, 4) Mwatela mwatiyaña kuwaha kulejaku amakwawu hakuchiñeja kwasonekawu muNsona. Muloña, kuchiñeja kwawumi wahaya nyaka himbadi yalema yansañu yayiwahi yitwashimwinaña. Kwatuleñelaña kwikala nayitoñojoka yayiwahi muchihandilu.

2 Nsakililu yaKristendomu, yakaanaña chikupu kuchiñeja kwawumi wahaya nyaka hamaseki. Bayibolu yatañishaña nawu wumi wafwaña, ilaña yipompelu yayivulu yatañishaña yuma yabula kwikala munsona nawu muntu wekala nawumi wabulaña kufwa nawa wayaña nakushakama kwiluña dawaspiritu. (Ezekeli 18:20) Dichi, antu amavulu ajinokaña hawumi wahaya nyaka hamaseki. Twatela kudihula netu: Komana mwalala Bayibolu yatañishaña hakuchiñeja kwawumi wahaya nyaka hamaseki? Neyi dimu, mpinjinyi Nzambi yenkeliyi antu kuchiñeja kwawumi wahaya nyaka hamaseki?

‘Kuleña Akwilili kwaKuhemesha . . . Kushindamena haKuchiñeja’

3. Indi kutoñola kwaNzambi kutalisha hamuchidi wamuntu akwishimwini ñahi haleñeluwu muntu?

3 Yehova washimwini kutoñola kwindi kumuchidi wamuntu kutachika hampinji yaleñeliyi muntu. Nzambi washimwini chikupu nindi Adama wakashakama haya nyaka neyi yovwahila. (Kutachika 2:9, 17; 3:22) Chakadi nikujina, anyana kaAdama akusambila elukili chuma chaleñeleli muntu kubula kwikala wawanina, chumichi chamwekeni hatooka. Njila yaya mwitempa daEdeni ayijikili, nawa antu atachikili kushinakaja nikufwa. (Kutachika 3:23, 24) Chimwahitili mpinji, yaaka yakuhanda kwawantu yatachikili kukeha. Adama washakamini hadi yaaka 930. Shemi wapulukili haDibaji washakamini hohu hadi yaaka 600 nawa mwanindi Arapashadi washakamini hadi yaaka 438. Tata yaAbarahama Tera washakamini hadi yaaka 205. Abarahama washakamini hadi yaaka 175, mwanindi Isaka washakamini hadi yaaka 180, nawa Yakoba washakamini hadi yaaka 147. (Kutachika 5:5; 11:10-13, 32; 25:7; 35:28; 47:28) Antu amavulu elukili chaleñeleli yaaka yawantu yikeheleñaku, muloña ajimbesheli kuchiñeja kwawumi wahaya nyaka. Komana kwadiñahu wunsahu wayileñeleli kukuhwelela nawu wumi wahaya nyaka wukekalaku cheñi?

4. Muloñadi antu ashinshika akushankulu chiyakuhweleleluwu nawu Nzambi wakaleta nkisu yajimbesheliyi Adama?

4 Izu daNzambi dahosha nawu: ‘Kuleña [kwamuchidi wamuntu] chikwelili kwakuhemesha . . . kwashindamena hakuchiñeja.’ (Aroma 8:20) Kuchiñejanyi? Wuprofwetu watachi wamuBayibolu wahosha ‘halubutu’ ‘lwakamuchika kapela kumutu.’ (Tañenu Kutachika 3:1-5, 15.) Kukana kwaLubutu kwayileñeleli antu ashinshika kuchiñeja nawu Nzambi wakashikija kutoñola kwindi hadi muchidi wamuntu. Kwaleñeleli antu adi neyi Abeli niNowa kukuhwelela nawu Nzambi wakafuntisha nkisu yajimbesheliyi Adama. Awa amayala elukili nawu ‘kuchika lubutu kukatutu’ kwakabombelamu kupwekesha mashi.—Kutachika 4:4; 8:20; Aheberu 11:4.

5. Yumanyi yinakumwekesha nawu Abarahama wakuhweleleli mukusañuka?

5 Shinshikenu hadi Abarahama. Chiyamwesekeluwu, Abarahama “hakulambula Isaka, . . . mwanindi wumu hohu.” (Aheberu 11:17) Muloñadi chalambwililiyi mwanindi? (Tañenu Aheberu 11:19.) Wakuhweleleli mukusañuka. Kudi yuma yamuleñeleleli Abarahama kukuhwelela mukusañuka. Muloña Yehova wamufuntishilili Abarahama ñovu yalusemu, nawa wamuleñeleli kuvwala mwana weyala nañodindi Sara muwushinakaji wawu. (Kutachika 18:10-14; 21:1-3; Aroma 4:19-21) Abarahama cheñi watiyilili mwizu daYehova. Nzambi wamulejeli nindi: “Muloña anyaneyi akayitenena mudi Isaka.” (Kutachika 21:12) Yuma yeniyi yamuleñeleli Abarahama kukuhwelela nindi Nzambi wakamusañula Isaka.

6, 7. (a) Chitiyañenwinyi Yehova chatiyañeniyi naAbarahama? (b) Indi kukana kwamukaninuwu Abarahama kudi Yehova kwaleñeleli ñahi muchidi wamuntu kwikala nakuchiñeja?

6 Hamuloña wakwila Abarahama wadiñi nachikuhwelelu chakola, Yehova wakasili chitiyañenu nayena kutalisha hadi mwanindi hela ‘lubutu.’ (Tañenu Kutachika 22:18.) Yesu Kristu diyi wadiñi ‘lubutu’ lwatachi. (Aŋalija 3:16) Yehova wamulejeli Abarahama nindi, ‘lubutu’ lwenilu lwakavula “neyi tutumbwa twamwiwulu, neyi wusekulula wekala hachikumu chakaluñalwiji,” kuvula kweniku, Abarahama hakwilukiluku. (Kutachika 22:17) Nkumininaku, kuvula kweniku akumwekesheli hatooka. ‘Lubutu’ lwemenañaku Yesu Kristu nia 144,000 akayuula hamu nindi muWanta windi. (Aŋalija 3:29; Chimwekeshu 7:4; 14:1) “Nyuza yejima yahamaseki yakawenaku kukooleka,” kuhitila muWanta wawuMesiya.

7 Abarahama watela helukili chikupu kulema kwachikaninu chamukaniniyi Yehovaku. Hela chochu, Bayibolu yahosha nawu: “Wadiña nakutalila ñanda yikweti yikuku.” (Aheberu 11:10) Ñanda yeniyi hiWanta waNzambi. Hakwila yakatambwili nkisu jaWanta, Abarahama akamusañula. Dichi, wakatambwila wumi wahaya nyaka hamaseki kuhitila mukusañuka. Nawa antu akapuluka haAmagedoni hela antu akasañuka diwu akatambwila wumi wahaya nyaka.—Chimwekeshu 7:9, 14; 20:12-14.

“Spiritu Yidi Mudami Yidi Nakunshinjila”

8, 9. Muloñadi mukanda waYoba chiwabulila kwikala nsañu yamakabi amuntu wumu hohu?

8 Yoba wadiñaku hakachi kampinji yadiñaku mwijukulwa Abarahama Yosefu nikaprofwetu Mosi. Mukanda wamuBayibolu waYoba, wasonekeluwu kudi Mosi, walumbulula chuma chaletesheli Yehova yamwiteji Yoba kukabakana niyuma yafuminumu. Hela chochu, mukanda waYoba hiwahosha hohu hakweseka kwamuntu wumuku, ilaña wahosha cheñi hayuma yakundama kumuchidi wamuntu niyileñaleña yakuspiritu. Mukanda waYoba walumbulula chikupu nawu Yehova wayuulaña munjila yayiwahi, nawa wamwekeshaña nawu kashinshi nikuchiñeja kwawumi wawambuña aNzambi ahamaseki niyena ayibombela kumuloña watachikiluwu muEdeni. Hela chakwila Yoba helukili chikupu iwu muloñaku, hetejeli amabwambu jindi kumuleñela yatoñojoki nindi nakañanyi kuhemba kashinshi kinduku. (Yoba 27:5) Ichi chatela kukolesha chikuhwelelu chetu nikutukwasha kwiluka netu tunateli kutwalekahu nakashinshi ketu nikukakela kuchiyuulu chaYehova.

9 Hanyima yakwila amayala asatu akwakumukundeja Yoba anamanishi dehi kuhosha, “mwana kaBarakeli Elihu wakuBuzi hakwakula.” Chumanyi chamuletesheli yakuli? Wahosheli nindi: “Nenzali mazu, spiritu yidi mudami yidi nakunshinjila.” (Yoba 32:5, 6, 18) Hela chakwila mazu ahosheliyi Elihu ashikijeweli hampinji yamanini makabi aYoba, mazwindi anateli cheñi kukwasha antu amakwawu. Aleñelaña antu ashinshika kudi Nzambi kwikala nachikuhwelelu chakola.

10. Chumanyi chamwekeshaña nawu nsañu yahanañayi Yehova kudi muntu, mpinji jikwawu yinateli kuzatika chikupu kudi antu ejima?

10 Mpinji jikwawu, Yehova wahanaña nsañu kudi muntu yinateli cheñi kuzatika chikupu kudi antu ejima. Ichi chamwekanaña muwuprofwetu waDanyeli wachilota chaMwanta Nebukaneza wakuBabiloni kutalisha hakutema mutondu weneni. (Danyeli 4:10-27) Hela chakwila chilota chenichi chashikijeweli hadi Nebukaneza, chateneneña cheñi hachuma chabadika kulema. Chamwekesheli nawu chiyuulu chaNzambi kutalisha hadinu iseki chiyamwekesheluwu kuhitila muwanta wamutaña waMwanta Davidi, chakayuula cheñi hanyima yayaaka 2,520, kutachika mu 607 B.C.E. * Chiyuulu chaNzambi kutalisha hadinu iseki chatachikili kuyuula hampinji yamuswanyikiluwu Yesu Kristu neyi Mwanta wamwiwulu muchaaka cha 1914. Toñojokenu hayuma yakakoña chiyuulu chaWanta hakushikija yuma yachiñejañawu antu ovwahila!

“Mupulwishenu Abuli Kuya Mwikela”

11. Indi mazu aElihu amwekesheli chumanyi hadi Nzambi?

11 Hakumwakula Yoba, Elihu wahosheli hadi “kañelu mukwakulumbulula, wabadika ikombakaji, kulonda aleji muntu mukumwolokela.” Indi neyi iwu kañelu ‘wukulomba kudi Nzambi, Nzambi wukumwiteja’? Elihu wahosheli nindi: “[Nzambi] wukumutoña, wukwila nindi, Mupulwishenu abuli kuya mwikela, namona dehi yakumukuula nachu. Mujimba windi wukwila se-ne-ne, chakubadika wamwana wanyanya; wukufunta cheñi muwukwenzi windi.” (Yoba 33:23-26) Awa mazu amwekesheli Nzambi chadihaniniyi kwiteja ‘ifutu danyiloña,’ dakukuula antu anakubalumuka munyichima.—Yoba 33:24.

12. Indi mazu ahosheliyi Elihu aletaña kuchiñejanyi kumuchidi wamuntu wejima?

12 Hadaha Elihu helukili chikupu kulema kwefutu danyiloñaku, neyi chochabuliluwu atuprofwetu kwiluka chikupu yuma yejima yasonekeluwu. (Danyeli 12:8; 1 Petulu 1:10-12) Hela chochu, mazu ahosheliyi Elihu amwekeshaña kuchiñeja kwakwila nawu Nzambi wamba keteja ifutu danyiloña nikukuula muchidi wamuntu kuwushinakaji nikukufwa. Mazu ahosheliyi Elihu aleteli kuchiñeja kwakuwahi kwawumi wahaya nyaka. Mukanda waYoba niwena wamwekeshaña nawu kwakekala kusañuka.—Yoba 14:14, 15.

13. Indi akwaKristu eluka nawu mazu aElihu atalisha mudihi?

13 Makonu, mazu aElihu achidi kuzatika kudi yihita yawakwaKristu achiñejaña kupuluka kujilumuka kwakanu kaayi. Atushinakaji akekala hadi antu akapuluka akafunta cheñi kuwukwenzi. (Chimwekeshu 7:9, 10, 14-17) Kubombelahu, kuchiñeja kwakumona antu akasañuka hiyakuyifuntisha kuwukwenzi kwazañaleshaña antu ashinshika. Mwalala, wumi wakwiwulu wakaafwaña wawakwaKristu awayishewa niwumi wahaya nyaka hamaseki ‘wawanyikoku acheñi,’ aYesu washindamena hakukuhwelela mumulambu wefutu danyiloña daKristu.—Yowanu 10:16; Aroma 6:23.

Kufwa Akakwiminya Hamaseki

14. Chumanyi chamwekeshaña nawu chuma chabadika Lushimbi lwamwinkeluwu Mosi chakeñekeleña kulonda aIsarela ekali nakuchiñeja kwawumi wahaya nyaka?

14 Anyana kaAbarahama ekalili munza wadimena hampinji yatiyañenuwu chitiyañenu naNzambi. Hakuyinka Lushimbi Yehova wayilejeli nindi: “Mwakahembaña yidika yami, niwuñaji wami; neyi muntu wakelamu wakahandilamu.” (Alevi 18:5) Hela chochu, chineli akañenyi kuhemba Nshimbi jaloña, aIsarela ayihiishili kuhitila muNshimbi nawa akeñekeleña kuyikuula.—Aŋalija 3:13.

15. Indi Davidi amoneneni kusoneka hankiswinyi yakekala kumbidi?

15 Chelili Mosi nafwi dehi, Yehova woneneni asoneki aBayibolu amakwawu kulonda kusoneka hakuchiñeja kwawumi wahaya nyaka. (Masamu 21:4; 37:29) Chakutalilahu, Davidi ñimbi yamasamu wasonekeli isamu dahosha hakunuñañana kwawakwakudifukula alala muZiyona nindi: “Kwenoku diku kwashiikañayi Yehova kukiswilaku nkisu, wowu wumi wanyaka yejima.”—Masamu 133:3.

16. Chumanyi chakaniniyi Yehova kuhitila mudi Isaya kutalisha hampinji yakumbidi yakamwekena ‘iseki dejima’?

16 Yehova wamoneneni Isaya kulonda kuprofweta hawumi wahaya nyaka hamaseki. (Tañenu Isaya 25:7, 8.) Kufwana neyi “chifwiku chabuta,” hela ihina, nshidi nikufwa yekala neyi yitelu yayilemena antu. Yehova wakana antu jindi nindi nshidi nikufwa akayiminya, hela kuyifumishahu “mwahita iseki dejima.”

17. Mudimwinyi wawuprofwetu waMesiya wenzulwili njila yawumi wahaya nyaka?

17 Toñojokenu cheñi hanjila yasonekawu muLushimbi lwenkeluwu Mosi kutalisha hadi mpembi wakukinjika nachu. Kapristu muneni, ‘wanañikileña makasindi ejima ayedi hamutu wampembi wamumi’ kamu hachaaka, Hefuku daKubuta haNshidi ‘nakwitejelahu mwaluwilañawu anyana kaIsarela mwejima, ninyiloña yawu yejima, wayishileña hamutu wampembi, nawa mpembi wasendeleña hamujimba windi kuluwaluwa kwawu kwejima, nakuya kwindi mumpata yakadi antu.’ (Alevi 16:7-10, 21, 22) Isaya washimwineñahu dehi kwinza kwaMesiya, wakakoña mudimu wowumu nakusenda ‘yikatu,’ ‘yihuñu,’ nawa ‘nikusenda nshidi yawantu amavulu,’ nakwenzununa njila yawumi wahaya nyaka.—Tañenu Isaya 53:4-6, 12.

18, 19. Kuchiñejanyi kwashimunawu haIsaya 26:19 nihaDanyeli 12:13?

18 Kuhitila mudi Isaya, Yehova walejeli antu jindi aIsarela nindi: “Afu eyi akahanda; yibimbi yawu yakasañuka. Enu mwashakama mulunkuñu tonenu, mwimbi tumina; muloña wuumi weyi wudi neyi wuumi wakuyiputa, niiseki dakatupula afu.” (Isaya 26:19) Nyikanda yachiHeberu yamwekeshaña chikupu nawu kwakekala kusañuka nikuhanda hamaseki. Chakutalilahu, Danyeli chashikiliyi kwakwihi nayaaka 100, Yehova wamukanini nindi: “Eyi wakanooka, wakemana mwiseka deyi kwakakumina mafuku.”—Danyeli 12:13.

19 Hamuloña wakwila Mata wadiña nakuchiñeja kwakusañuka, dihafumini kumwila Yesu kutalisha hadi mana kwindi wafwili nindi: “Neluki nami wamba kasañuka, hamba kasañukawu afu hefuku dakukuminina.” (Yowanu 11:24) Komana ntañishilu yaYesu nimazu onenewa asonekeluwu atumbanji twindi ahimpili iku kuchiñeja? Komana Yehova wuchidi kuhana kuchiñeja kwawumi wahaya nyaka hamaseki kudi muchidi wamuntu? Muchibaaba chinahiñuhu tukadiza hañakwilu yanawa malwihu.

[Tumazu twaheshina]

^ Talenu kapetulu 6 kamukanda waPay Attention to Daniel’s Prophecy!

Komana Munakwanuka?

• Indi yileñaleña yawantu ‘ayilili kwikala yakuhemesha’ kushindamena hakuchiñejanyi?

• Yumanyi yamwekeshaña nawu Abarahama wakuhweleleli mukusañuka?

• Indi mazu aElihu alejeliyi Yoba ahanaña kuchiñejanyi kumuchidi wamuntu?

• Indi Nyikanda yachiHeberu yakonkomwena nawudi hakuchiñeja kwakusañuka niwumi wahaya nyaka hamaseki?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 11]

Mazu aElihu amulejeliyi Yoba ahanaña kuchiñeja kwakwila nawu antu akayikuula kuwushinakaji nikukufwa

[Mwevulu wudi hefu 12]

Danyeli amukanini nawu ‘wakanooka, wakemana mwiseka dindi kwakakumina mafuku’