Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Kuhemba Wubwambu Mukanu Kaayi Mwabula Kukeñañanawu Antu

Kuhemba Wubwambu Mukanu Kaayi Mwabula Kukeñañanawu Antu

Kuhemba Wubwambu Mukanu Kaayi Mwabula Kukeñañanawu Antu

‘Nukuyileja mwenimu kulonda mukeñañani.’—YOWANU 15:17.

1. Muloñadi akwaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila chateleleluwu kutwalekahu kudikeña wumu namukwawu?

 HAWUFUKU wakukumishaku hanu hamaseki, Yesu wakolesheli atumbanji twindi ashinshika kutwalekahu kukeñañana wumu namukwawu. Nampinji yamelela, wahosheli nindi kukeña kwadikeñeluwu wumu namukwawu kwayileñeleli kuyiluka nawu hiyatumbanji twindi. (Yowanu 13:35) Apostolu ateleleli kutwalekahu kudikeña hakwila nawu atweshi kuumika kweseka kwadiña hambidi nikukalakala mudimu wakeñeleñawu kuyinka kudi Yesu. Chakadi nikujina, akwaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila ayilukilili hakudihana kwawu chikupu kudi Nzambi nikudi wumu namukwawu.

2. (a) Chumanyi chitunafuukuluhu kutwalekahu kwila, nawa muloñadi? (b) Malwihwinyi itukuhanjekahu?

2 Makonu, twazañalalaña hama hakudikunda nakuloñesha kwamukaayi kejima mwekala antu alondelaña chakutalilahu chawakwaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila. Tunafuukuluhu kutwalekahu kwovwahila nshimbi yaYesu yakumwekesha kukeña kwalala kudi wumu namukwawu. Hela chochu, munanu mafuku akukumininaku, antu amavulu hiyashinshikaku nawa akañanyaña kudikeña wumu namukwawu. (2 Timotewu 3:1-3) Wubwambu wadikwatañawu wekala wahamesu hohu nawa wakudikeña hohu awenawu. Hakwila nawu tuhembi ijina dadiwahi dawakwaKristu, twatela kutondolwela yililu yamuchidiwu. Dichi, tuhanjekenu hanawa malwihu: Indi wubwambu wawuwahi washindamena hankahi? Tunateli kukwata ñahi amabwambu amawahi? Mpinjinyi yitwatela kumanisha wubwambu? Nawa tunateli kuhemba ñahi wubwambu wawuwahi?

Indi Wubwambu Wawuwahi Washindamena Hankahi?

3, 4. Indi wubwambu wakola washindamena hankahi, nawa muloñadi?

3 Wubwambu wakola washindamena hakumukeña Yehova. Mwanta Solomoni wasonekeli nindi: “Neyi muntu wumu wukwimika mushindu namukwawu wudi kanka windi, antu ayedi akudikaña nindi; chibaaba chanyonji yisatu hichaketukaña swayuku.” (Mukwakutaŋisha 4:12) Neyi Yehova yekela mwonji wamuchisatu muwubwambu, dikwila nawu wubwambu weniwu wukukola.

4 Mwamweni, antu abula kumukeña Yehova hiyanateli kwikala nawubwambu wawuwahiku. Ilaña neyi kukeña kwawantu kushindamena hakukeña kwaNzambi, wubwambu wawu wukukola. Neyi hekala kubula kutiyañana, amabwambu alala, elaña yuma munjila yamuzañaleshaña Yehova. Neyi akwankunyi naNzambi eseka kwambula wubwambu wawakwaKristu alala, ayilumbu wenawa elukaña nawu wubwambu wekala hakachi kawakwaKristu wenawa wekala wakola. Munsañu yejima yawantu, ambuña aYehova atondañahu kufwa kubadika kudifukejela wumu namukwawu.—Tañenu 1 Yowanu 3:16.

5. Muloñadi wubwambu waLuti niNyawomi chiwakoleleli?

5 Chakadi nikujina, tunateli kudiluñisha wubwambu wawuwahi nawantu amukeña Yehova. Talenu chakutalilahu chaLuti niNyawomi. Awa ambanda akwatili wubwambu wakomokañawu chikupu antu hakachi kansañu yasonekawu muBayibolu. Muloñadi wubwambu wawu chiwakoleleli? Luti washimwini chuma chaleñeleli hampinji yamulejeliyi Nyawomi nindi: “Antu eyi akwila antu ami. Nzambi yeyi wukwila Nzambi yami. . . . Yehova akambabeshi tuhu kwindi neyi hadi chuma chakatwambula, kwiji yowu kufwa hohu bweñi.” (Luti 1:16, 17) Mwalala, Luti niNyawomi amukeñeli Nzambi chikupu, nawa kukeña kweniku kwaleñeleli wubwambu wawu kukola. Chafuminumu, ambanda wenawa ayikiswilili kudi Yehova.

Chakukwata Amabwambu Amawahi

6-8. (a) Chumanyi chakeñekaña hakwikala nawubwambu wakola? (b) Munateli kutachikilahu ñahi kukwata amabwambu?

6 Chakutalilahu chaLuti niNyawomi chamwekeshaña nawu wubwambu wawuwahi hiwenzaña chamaposuku. Wubwambu wawuwahi washindamena hakumukeña Yehova chikupu. Dichi, hakwikala nawubwambu wakola chakeñekaña kuzata nañovu nikudihana chikupu. Nianyana adifukulaña kudi Yehova muchisaka chawakwaKristu atela kuzata nañovu kulonda kwikala nawubwambu wakola. Hanu dinu, munateli kukwata ñahi amabwambu amawahi?

7 Tachikilenuhu. Kapostolu Pawulu wakolesheli amabwambu jindi muchipompelu chadiña muRoma ‘kusha muchima kukutambwila enyi.’ (Aroma 12:13) Kulondela njila yayeni kwabombelamu kwenda yintampu, chimu nachikwawu. Hohamu, ‘kusha muchima kukutambwila enyi’ kwabombelamu kwila tuyuma twanyanya nawa mpinji yejima. Kwosi muntu wudi wejima wunateli kusha muchima kukuyitambwila enyuku. (Tañenu Yishimu 3:27.) Njila yimu yimwatela kutambwilamu enyi hikuhitila mukutambika antu ashiyashana muchipompelu kulonda kudila nawu hamu yakudya yidi neyi yisakola. Komana, kwila chikala chaaku chenu chakutambwila enyi amuchipompelu chenu nehi?

8 Njila yikwawu yimunateli kutachikilahu kukwata amabwambu yekala yakuhitila mukuzata nawantu ashiyashana mumudimu wakushimwina. Neyi munemani hachisu chamuntu yimwabula kwiluka nawa mutiya mulundanenu nakuhosha yuma yinakufuma hamuchima kutalisha hachamukeñayi Yehova, chinateli kuyileñela kuswila kwakwiha namuntu yeniwu.

9, 10. Chakutalilahwinyi chaheniyi Pawulu, nawa tunateli kumwimbujola ñahi?

9 Swejeshenu kukeña antu. (Tañenu 2 Akorinda 6:12, 13.) Komana mwatoñojokahu dehi nenu muchipompelu mwosi muntu watela kwikala ibwambu denu? Neyi dimu, dikwila nawu chuma chayileñelaña mwatondaña muntu wunateli kwikala ibwambu denu tahindi? Kapostolu Pawulu waheni chakutalilahu chachiwahi hakuswejesha kukeña antu. Hampinji yimu, wafuukwiluhu kubula kukwata wubwambu nawantu abulili kwikala aYudeya. Hela chochu, wekalili “kapostolu kawaJentili.”—Aroma 11:13.

10 Kubombelahu, Pawulu hakwatili wubwambu nawantu esekeneñayi nawu hohuku. Chakutalilahu, yena naTimotewu adiña amabwambu chikupu hela chakwila yaaka yawu yakusemuka yadiña yashiyashana. Makonu, atwansi amavulu alemesha wubwambu wadikwatawu nawakulumpi muchipompelu. Vanessa wudi muyaaka yakusemuka yamuma 20 wahosheli nindi, “nikweti ibwambu dami inakeñesha chikupu wudi muyaaka yakusemuka yamuma 50. Nateli kumuleja yuma yejima yinateli kuleja amabwambu jami itwesekanaña nawu. Nawa wañakamenaña chikupu.” Indi amabwambu amuchidawa ayikwataña ñahi? Vanessa wahosheli nindi: “Hakukwata wubwambu weniwu, nazatili nañovu chikupu.” Komana munakukeña kukwata wubwambu nawantu imwabula kwesekana nawu yaaka yakusemuka? Yehova wakayikiswila chikupu hamuloña wakukalakala nañovu.

11. Chumanyi chitunateli kudizila kuchakutalilahu chaJonatani naDavidi?

11 Ikalenu ashinshika. Solomoni wasonekeli nindi: “Ibwambu damuntu wamukeñaña mukwawu mwahita mpinji jejima; mana kwamuntu wavwalikila yakala.” (Yishimu 17:17) Hakusoneka awa mazu, Solomoni watela watoñojokeleña hawubwambu wadiluñishiliyi tata yindi Davidi naJonatani. (1 Samweli 18:1) Mwanta Sawulu wakeñeleña mwanindi Jonatani kuswana hetanda daIsarela. Ilaña Jonatani wetejeli walala wakwila nawu Yehova wamutondeli Davidi kwikala mwanta. Kwambukaku naSawulu, Jonatani hamutiyilili Davidi ichimaku. Hatiyili kutama chamuhamekeleñawu Daviduku, hela kwiteja nsañu yakutwamba yatandishiliyi Sawulu hadi Daviduku. (1 Samweli 20:24-34) Komana twekala neyi Jonatani? Neyi amabwambu jetu anayinki mudimu muchipompelu, komana twatiyaña kuwaha? Neyi akweti kukala, komana twayikundejaña nikuyikwasha? Neyi atwileja nsañu yakutwamba hadi ibwambu detu, komana twanyakalaña kwiteja? Kufwana Jonatani, komana twamuhakwilañaku ibwambu detu?

Neyi Wubwambu Wunakukeña Kumana

12-14. Kukalanyi kwamonañawu atudizi aBayibolu amakwawu, nawa tunateli kuyikwasha ñahi?

12 Neyi kadizi waBayibolu hakutachika kuhimpa chihandilu chindi, nateli kwikala nakukala kweneni kutalisha hadi amabwambu. Nateli kwikala nawalunda nindi adiluñishañayi nawu ilaña abulaña kulondela nshimbi jamuBayibolu. Kumafuku akunyima, hadaha wahemeneña nawu mpinji yejima. Hela chochu, chayinu mpinji weluka nindi yuma yakoñañawu yinateli kumuluwañesha, nawa nakukeña kukeheshaku kudikunda nawamabwambu wenawa. (1 Akorinda 15:33) Hela chochu, nateli kutoñojoka nindi neyi yaleka kudikunda nawu, dikwila nawu hashinshikaku.

13 Neyi wudi kadizi waBayibolu wunakumona kukala kwamuchidiwu, ilukaku neyi ibwambu deyi walala wukutiya kuwaha muloña wunakufwila kuhimpa chihandilu cheyi. Hadaha ibwambu denu nateli kukeña nindi niyena yadizeña hadi Yehova. Munjila yikwawu, amabwambu akutwamba ‘akuyitenaña chatama’ muloña himwayaña nawu lufuchi ‘mukubajama kwaswejaku.’ (1 Petulu 4:3, 4) Dichi, amabwambu jenu diwu abula kushinshika, bayi neyi enuku.

14 Neyi antu abula kumukeña Nzambi adiña amabwambu jawatudizi aBayibolu aleka kudikunda nawu, antu amuchipompelu anateli kwikala amabwambu jawu. (Aŋalija 6:10) Komana mwayiluka antu enzaña nakupompa anakudiza Bayibolu? Komana mpinji jikwawu mwadikundaña nawu nikuyikolesha?

15, 16. (a) Chumanyi chitwatela kwila neyi ibwambu detu yaleka kumukalakela Yehova? (b) Tunateli kumwekesha ñahi netu twamukeña Nzambi?

15 Chumanyi chimunateli kwila neyi ibwambu denu muchipompelu yafuukulahu kumukaana Yehova, hadaha anakukeña nikumuhaña muchipompelu? Chumichi chinateli kuyineñesha chikupu. Muhela wumu wahosheli hachuma chatiyiliyi helili ibwambu dindi yaleki kumukalakela Yehova nindi: “Natiyili muchima mwivumu luku. Natoñojokeleña nami ibwambu dami wadiña wakola muchalala, komana nehi. Chanleñeleli kutoñojoka nami hadaha wamukalakelileña hohu Yehova kulonda kuzañalesha chisaka chindi. Kufumahu natachikili kutoñojoka hayililu yami. Komana namukalakelaña Yehova nayitoñojoka yayiwahi?” Chumanyi chamukwashili iwu muhela kushinda iku kukala? Wahosheli nindi, “Nombilili chiteli chami hadi Yehova. Nakufwila kumwekesha kudi Yehova nami namukeña chikupu bayi neyi hamuloña wakunyinka amabwambu mukuloñesha kwinduku.”

16 Hitunateli kwikala ibwambu daYehova neyi tudikundaña nawantu akwataña wubwambu nampata yamunu mwishinaku. Kambanji Yakoba wasonekeli nindi: “Himuneluki nenu wubwambu wampata yamunu mwishina wukweti nkunyi naNzambuku? Dichi muntu wukukeña kukwata wubwambu nampata yamunu mwishina, nadibalumuni dehi kwikala mukwankunyi naNzambi.” (Yakoba 4:4) Tunateli kumwekesha chikupu netu twamukeña Nzambi kuhitila mukukuhwelela netu Wukutukwashaña kuumika neyi ibwambu detu yaleka kudikunda nanetu chakala twikala ashinshika kudi Yena. (Tañenu Masamu 18:25.) Muhela itwatena hakusambila nakunkululi nsañu yeniyi nindi: “Nadizili nami hitunateli kuleñela muntu kumukeña Yehova hela kutukeñaku. Chakukumishaku, muntu yomweni diyi wunateli kufuukulahu.” Hanu dinu, chumanyi chitunateli kwila hakwila nawu tuhembi wubwambu wawuwahi nawantu anashali muchipompelu?

Kutwalekahu Nawubwambu Wawuwahi

17. Indi amabwambu amawahi ahoshaña ñahi wumu namukwawu?

17 Kuhanjeka kwakuwahi kwaleñelaña kwikala nawubwambu wawuwahi. Neyi mutaña nsañu yaLuti naNyawomi, Davidi naJonatani, niPawulu naTimotewu, mukuwana kwila nenu amabwambu amawahi ahoshaña mukukasunuka, ilaña adilemeshaña wumu namukwawu. Pawulu wasonekeli hachitwatela kuhanjekaña nawantu amakwawu nindi: “Kuhosha kwenu kwikali naluwi, kwakutoweja namuñwa mafuku ejima.” Pawulu wahosheleña hachitwatela kuhanjeka ‘nawantu akunji,’ dikwila nawu antu abula kwikala amana kwetu akwaKristu. (Akolosi 4:5, 6) Neyi antu abula kwitiya akeñekaña kuyilemesha neyi tunakuhosha nawu, dikwila nawu amabwambu jetu amuchipompelu twatela kuyilemesha chikupu.

18, 19. Neyi ibwambu detu yatufumba twatiyaña ñahi, nawa chakutalilahwinyi chatwimikilawu aeluda akuEfwesesa?

18 Amabwambu amawahi alemeshaña yitoñojoka yawumu namukwawu, dichi nikuhanjeka kawu kwatela kwikala kwakuwahi chikupu. Mwanta wamaana Solomoni wasonekeli nindi: “Manji namalasha atiyishaña muchima wamuntu kuwaha, dichi chatowala niibwambu damuntu wukuleja mukwawu yakumuchima.” (Yishimu 27:9) Komana dichimwatiyaña neyi ibwambu denu nayifumbi munjila yidi yejima. (Tañenu Masamu 141:5.) Neyi ibwambu denu yayifumba hachuma chimunakwila, mwatiyaña ñahi? Komana mwamonaña kufumba kweniku nenu ibwambu denu wayikeña ntahindi mwahilaña?

19 Kapostolu Pawulu wadiluñishili wubwambu nawaeluda adiña muchipompelu chakuEfwesesa. Watela wayilukili awa amayala amakwawu hampinji yetiyiluwu. Hela chochu, hampinji yapompeluwu kakukumishaku, wayifumbili chakadi kuhita mumbadi. Atiyili ñahi? Amabwambu jaPawulu hiyahililuku. Ilaña, amusakililili muloña wayikeñeli, nawa adilili hamuloña wamazu ahosheliyi akubula kumumona nawa cheñi.—Yililu 20:17, 29, 30, 36-38.

20. Chumanyi chatela kwila ibwambu wukweti kukeña?

20 Amabwambu amawahi hiyetejaña hohu kufumba kwakuwahiku, ilaña niwena afumbaña. Kafwampi, twatela kwiluka mpinji ‘yakudowa.’ (1 Atesalonika 4:11) Cheñi twatela kwiluka netu wejima wetu “twamba kalumbulula kudi Nzambi mutwelaña hamuntu hamuntu.” (Aroma 14:12) Neyi chinatwesheki, muntu wakeña ibwambu dindi nateli kumuleja ibwambu dindi chachiwahi kutalisha hanshimbi jaYehova. (1 Akorinda 7:39) Chakutalilahu, chumanyi chimunateli kwila neyi mwiluka nenu ibwambu denu wabula kusumbula hela kusumbuka nakudikunda namuntu wabula kwitiya? Komana mukuchiina kumufumba hamuloña wakuchiina nenu wubwambu wenu wakumana? Ibwambu wamuwahi wukuleja atumbiña akweti kukeña kulonda amukwashi mulundanindi wunavulumuni. Kwila mwenimu chakeñekaña wulobu. Hela chochu, neyi wubwambu wushindamena hakukeña kwaYehova, hiwamba kamana haya nyakaku.

21. Yumanyi yitunateli kwila wejima wetu mpinji jikwawu, nawa muloñadi chichalemena kutwalekahu kwikala nawubwambu wakola muchipompelu?

21 Tañenu Akolosi 3:13, 14. Mpinji jikwawu, tunateli kuyitwika amabwambu jetu “muloña,” nawa niwena anateli kwila mwomumu hela kuhosha yuma yinateli kutuhilisha. Yakoba wasonekeli nindi, “Wejima wetu twaluwaña muyuma yayivulu.” (Yakoba 3:2) Hela chochu, wubwambu awilukilaña kukudanakena chikupu yiluwa, bayi neyi kukudivulumuna kapampa kakavuluku. Dichi, chikuwaha chikupu kutwalekahu kwikala nawubwambu wakola kuhitila mukwikala akasunuka hakuhanjeka nikudanakena chikupu. Neyi tumwekesha kukeña kwamuchidiwu, kukwikala “mpanda yasweja kunuña antu hamu.”

Mukwakula Nenudi?

• Tunateli kukwata ñahi amabwambu amawahi?

• Mpinjinyi yatela kumana wubwambu?

• Chumanyi chitwatela kwila hakwila nawu tutwalekuhu kwikala nawubwambu wakola?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 25]

Indi wubwambu wakola waLuti naNyawomi washindameneni hankahi?

[Mwevulu wudi hefu 26]

Komana mwatambwilaña enyi mpinji yejima?