Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Mwekeshenu Chimunakuyilaku Hambidi

Mwekeshenu Chimunakuyilaku Hambidi

Mwekeshenu Chimunakuyilaku Hambidi

‘Dikwatishi muyumiyi, wudinkumu chikupu, kulonda chiwukuyaña kumbidi chimwekanaña kudi antu ejima.’—1 TIMOTEWU 4:15.

1, 2. Yumanyi yitweluka hachihandilu chaTimotewu chakuwansi niyuma yahimpikili hampinji yashikijiliyi yaaka kwakwihi na 20?

 TIMOTEWU hachidiñayi kansi, washakamineña mumusumba waRoma kukabeta kakuÑalija, mwatenañawu makonu nawu Turkey. Hadi yaaka yayivulu, mwiluña denidi atuñilumu yipompelu yayivulu yawakwaKristu kufuma hafwiliyi Yesu. Mpinji yimu, Timotewu hadiñayi kansi, mama yindi ninkaka yindi wamumbanda ekalili akwaKristu nawa adiña adikita chikupu muchipompelu. (2 Timotewu 1:5; 3:14, 15) Mwalala, Timotewu wadiluñishili muchihandilu chindi hakwikala muchisaka mwadiña dehi akwaKristu. Ilaña, yuma yatachikili kuhimpika mukukasumwisha.

2 Yuma yatachikilili kudi kapostolu Pawulu hampinji yahempwiliyi idi iluña kamuchiyedi. Hampinji yeniyi, Timotewu watela wadiña nayaaka 19 hela 20. Hampinji yayiliyi Pawulu kuLisitira, watiyili Timotewu ‘chamuhamekeleñawu kudi ana kwindi’ amuyipompelu. (Yililu 16:2) Hela chakwila Timotewu wachidiña kansi wamwekesheleña yililu yawukulumpi. Dichi, nawunlomboli waspiritu yajila, Pawulu nezanvu dawaeluda amunañikili Timotewu makasa, nakumwinka mudimu wadimena muchipompelu.—1 Timotewu 4:14; 2 Timotewu 1:6.

3. Mudimwinyi wadimena watambwililiyi Timotewu?

3 Timotewu watambwilili mutambi wadimena, wakwenda hamu nakapostolu Pawulu. (Yililu 16:3) Toñojokenu hamuzañalu watiyili Timotewu! Hayaaka yikuhiñahu, Timotewu wukwendaña naPawulu nawa mpinji yikwawu nawantu amakwawu, nakukalakala nyidimu yamboka-mboka yamwinkeluwu kudi apostolu niakulumpi. Pawulu niTimotewu azatileña mumudimu wakwenda wakukolesha chikupu amana kwetu kuspiritu. (Tañenu Yililu 16:4, 5.) Dichi, Timotewu amwilukili chikupu kudi akwaKristu amavulu hamuloña wakuyilaku hambidi kuspiritu. Chazatiliyi yaaka ikumi naTimotewu, kapostolu Pawulu wayisonekeleli Afwilipi nindi: “Nabuli mukwawu wudi neyi yena [Timotewu] wukwakama chalala chimwashakama. . . . Mweluka dehi chanadimwekeshiyi yena, chanakalakaliyi hamu nanami neyi mwana natata yindi, nakutwala nsañu yayiwahi kumbidi.”—Afwilipi 2:20-22.

4. (a) Mudimwinyi weneni chikupu wamwinkeluwu Timotewu? (b) Malwihwinyi itwatela kwihula hamazu aPawulu ekala ha 1 Timotewu 4:15?

4 Hampinji yasonekeliyi Pawulu mukanda kudi Afwilipi, wamwinkeli Timotewu mudimu weneni, wakutonda aeluda niankoñi akuzatila. (1 Timotewu 3:1; 5:22) Mwalala, Timotewu wekalili nkoñi mukwaKristu wakuhweleleluwu chikupu. Ilaña, hamukanda wowumu, Pawulu wamukonkomweneni Timotewu ‘kudinkaku chikupu, kulonda chikuyañayi kumbidi chimwekanaña kudi antu ejima.’ (1 Timotewu 4:15) Komana Timotewu wadiña kanda yamwekeshi chikupu kuyilaku hambidi? Indi, Pawulu watalishili mudihi hakuhosha awa mazu, nawa chumanyi chitwatela kudizila kukufumba kwindi?

Chitwamwekeshaña Netu Tudi akwaKristu Anakuyilaku Hambidi

5, 6. Wubanjinyi wakuspiritu wadiña muchipompelu chaEfwesesa, nawa Timotewu wakiñili ñahi chipompelu?

5 Tushinshikenu mazu ekala ha 1 Timotewu 4:15. (Tañenu 1 Timotewu 4:11-16.) Henohu kanda yasoneki awa mazu, Pawulu wayili kuMasidoniya nawa wamulejeli Timotewu kushala kuEfwesesa. Muloñadi? Antu amakwawu muniwu musumba atachikili kuleta chaambu muchipompelu kuhitila mukuleta ntañishilu yakutwamba. Timotewu wateleleli kukiña chipompelu kuspiritu. Wateleleli kukiña ñahi chipompelu? Kuhitila mukwimika chakutalilahu chachiwahi kulonda amakwawu amwimbujoleña.

6 Pawulu wamusonekeleli Timotewu nindi: “Chiña wikali wakutalilahu akwakwitiya nimukuhosha, nimukushakama, nimukukeña nimukukuhwelela, nimukubula kubajama.” Pawulu wabombeleluhu nindi: “Dikwatishi muyumiyi, wudinkumu chikupu, kulonda chiwukuyaña kumbidi chimwekanaña kudi antu ejima.” (1 Timotewu 4:12, 15) Iku kuyilaku hambidi kwadiña nakuhosha hayililu yaTimotewu yakuspiritu bayi neyi hachifulu chawunlomboluku. MukwaKristu wejima watela kufwila kumwekesha iku kuyilaku hambidi.

7. Chumanyi chatela kwilawu antu ejima amuchipompelu?

7 Makonu, neyi chichadiña mumafuku aTimotewu, muchipompelu mwekalaña nyidimu yamboka-mboka. Amakwawu hiyaeluda hela ankoñi akuzatila. Amakwawu akalakalaña mudimu wawupayiniya. Amakwawu niwena adiluñishaña mumudimu wakwenda, wahaBeteli, hela mumudimu wawumishonali. Aeluda adizishaña mumaprogiramu amboka-mboka, chidi neyi hakupompa kwanyanya nikwamaneni. Hela chochu, akwaKristu ejima amayala, ambanda, niatwansi akweti wuswa wakumwekesha nawu anakuyilaku hambidi kuspiritu. (Matewu 5:16) Dichi, kufwana Timotewu, hela tuhu akwaKristu akweti nyidimu yadimena atela kumwekesha kudi antu ejima nawu anakuyilaku hambidi muyililu yakuspiritu.

Ikalenu Akutalilahu Mukuhosha

8. Indi nhoshelu yetu yinateli kutamisha ñahi kudifukula kwetu?

8 Timotewu wateleleli kwimika chakutalilahu chachiwahi munhoshelu. Tunateli kumwekesha ñahi netu tunakuyilaku hambidi munhoshelu? Nhoshelu yetu yamwekeshaña chitwekala. Yesu wahosheli nindi: “Kanwa kahoshaña yuma yinalumbami mumuchima.” (Matewu 12:34) Yakoba mana kwaYesu wakuwanamu niyena welukili nindi nhoshelu yetu yinateli kutamisha kudifukula kwetu. Wasonekeli nindi: “Muntu wadimonaña nindi nahembaña yijila, iku kufumba idimi dindi nehi, wudi nakudidimba mumuchima, yijila yayeniwu muntu yamukunkulwayi.”—Yakoba 1:26.

9. Tunateli kwimika ñahi chakutalilahu chachiwahi munhoshelu yetu?

9 Nhoshelu yetu yinateli kumwekesha kudi antu amuchipompelu chitunakuyilaku hambidi kuspiritu. Dichi, chatela ekali nanhoshelu yakadi kalemesha, yakusekesha, yakuwana yiluwa, hela yakufutwisha kumuchima, akwaKristu apama afwilaña kwikala nanhoshelu yakukolesha, nikukundeja. (Yishimu 12:18; Aefwesesa 4:29; 1 Timotewu 6:3-5, 20) Kwikala adiloñesha kuhanjeka nawantu hayililu yayiwahi yitwalemesha nikuhakwilaku nshimbi jaNzambi jabadika kunateli kumwekesha nawu twamwakama Nzambi. (Aroma 1:15, 16) Antu anyichima yayiwahi anateli kumona chitwazatishaña ichi chawana chedimi nawa anateli kulondela chakutalilahu chetu.—Afwilipi 4:8, 9.

Kwimika Chakutalilahu Chachiwahi muYililu niMukubula Kubajama

10. Muloñadi chikuhwelelu chakadi wunfwikiji chichalemena hakuyilaku hambidi kuspiritu?

10 Kudi yuma yikwawu yakeñekaña hakwila nawu mukwaKristu yemiki chakutalilahu chachiwahi, kubadika kwikala hohu nanhoshelu yayiwahi. Kuhosha yuma yayiwahi chakadi kwilamu kunateli kuleñela muntu kwikala nfwikiji. Pawulu welukili chikupu wunfwikiji wawaFwarisi niyuma yatama yafumineña muyuma yakoñeleñawu. Nawa wamusoñamishili Timotewu kapampa kakavulu kutondolwela maana amuchidawa akudimbana. (1 Timotewu 1:5; 4: 1, 2) Ilaña Timotewu hadiña mukwakudimbanaku. Mumukanda wamuchiyedi wamusonekeleliyi Timotewu, Pawulu wasonekeli nindi: “Naanukaña kukuhwelela kweyi kwakadi kudimbana.” (2 Timotewu 1:5) Hela chochu, Timotewu wateleleli kumwekesha nindi himukwaKristu walala kudi antu ejima. Wateleleli kwimika chakutalilahu chachiwahi muyililu.

11. Indi Pawulu wamusonekeleli Timotewu nindidi kutalisha hamaheta?

11 Munyikanda yiyedi yamusonekeleliyi Timotewu, Pawulu wamukonkomweneni hayililu yamboka-mboka. Chakutalilahu, wamulejeli Timotewu kutondolwela kufwila maheta. Pawulu wasonekeli nindi: “Kufwila mali diwu muji wayuma yatama yejima; diyi nsañu yinasenwishi amakwawu mukwitiya kwakukuhwelela, anadipwiki yihuñu yayivulu, zwa nikwishinadi.” (1 Timotewu 6:10) Kusweja kukeña maheta hichinjikijilu chamwekeshaña nawu muntu wazeya kuspiritu. Ilaña akwaKristu atiyaña kuwaha kwikala nachihandilu chapela, chakwikala ‘nayakudya niyakudivwika,’ amwekeshaña nawu anakuyilaku hambidi kuspiritu.—1 Timotewu 6:6-8; Afwilipi 4:11-13.

12. Tunateli kumwekesha ñahi netu tunakuyilaku hambidi muchihandilu chetu?

12 Pawulu wamulejeli Timotewu chichalemena kudi ambanda akwaKristu ‘kudiwahisha nakuvwala mahina chalumbuluka, nansonyi nikuwundisha mumesu.’ (1 Timotewu 2:9) Ambanda akweti nsonyi nawa awundisha mumesu munvwalilu nimummwekenu nimuyuma yikwawu yamuchihandilu chawu, emikaña chakutalilahu chachiwahi. (1 Timotewu 3:11) Ilu lushimbi lwazatikaña nikudi amayala akwaKristu. Pawulu wakonkomweneni ankoñi kwikala ‘adihemba awundisha mumesu, alumbuluka.’ (1 Timotewu 3:2) Neyi tumwekesha iyi yililu munyidimu yitwazataña mpinji yejima, tukumwekeshaña kudi antu ejima netu tunayiluku hambidi.

13. Kufwana Timotewu, tunateli kwimika ñahi chakutalilahu chachiwahi chakubula kubajama?

13 Timotewu wateleleli cheñi kwimika chakutalilahu chachiwahi chakubula kubajama. Pawulu hakutena awa mazu, wadiña nakuhosha hayililu yawuvumbi. Sweje hakudikunda nawambanda, Timotewu wateleleli kwikala nayililu yayiwahi chikupu. Wateleleli kumona ‘akulumpi awambanda neyi hiyamama jindi; niansanda awambanda neyi hiyahelindi, nakubula kubajama hela hanti.’ (1 Timotewu 4:12; 5:2) Hela tuhu yililu yawuvumbi yakujinda ayimonaña kudi Nzambi nawa mukuhita kwampinji anateli kuyiluka kudi antu. Ninyidimu yayiwahi yamukwaKristu hiyinateli kujindikaku. (1 Timotewu 5:24, 25) Antu ejima amuchipompelu akweti kukooleka kwakumwekesha nawu anakuyilaku hambidi muyililu nimukubula kubajama.

Kukeña niChikuhwelelu Kwalema

14. Indi Nsona yakonkomwenaña nawudi kutalisha hakukeñañana wumu namukwawu?

14 Kukeña dichililu chabadika chawakwaKristu alala. Yesu walejeli atumbanji twindi nindi: “Neyi mukukeñañana, dihu hakayilukilawu antu ejima nawu mudi atumbanji twami.” (Yowanu 13:35) Indi iku kukeña twakumwekeshaña ñahi? Izu daNzambi datukonkomwenaña kuditiyilila “wumu namukwawu nakukeña,” ‘nikudikokweja muntu namukwawu; kwikala namuchima wawushona; kudanakena muntu namukwawu,’ nikwikala nachisambu. (Aefwesesa 4:2, 32; Aheberu 13:1, 2) Kapostolu Pawulu wasonekeli nindi: “Keñañanenu nawana kwenu nawushona.”—Aroma 12:10.

15. Muloñadi antu ejima chatela kumwekeshelawu kukeña, sweje ankoñi akwaKristu?

15 Neyi chakwila Timotewu wadiña wazuwa hela wakoñeleña akwawu akwaKristu katama, ichi chadi kukañesha mudimu wawuwahi wakalakeleñayi wawuntañishi niwunkoñi. (Tañenu 1 Akorinda 13:1-3.) Ilaña mazu aTimotewu akumwekesha kukeña kwalala kudi amana kwindi, nikwikala nachisambu, nikuyizatila nyidimu yayiwahi, chakadi nikujina amwekesheli nawu wayililuku hambidi kuspiritu. Dihafumini kapostolu Pawulu mumukanda wamusonekeleliyi Timotewu kushimuna jiika nindi Timotewu wateleleli kumwekesha chakutalilahu chachiwahi chakwikala nachililu chakukeña.

16. Muloñadi Timotewu chateleleli kumwekeshayi chikuhwelelu chakola?

16 Hampinji yadiñayi Timotewu muEfwesesa, chikuhwelelu chindi chadiña mukweseka. Antu amakwawu adiña nakuleta ntañishilu yabulili kwesekana nachalala chawakwaKristu. Amakwawu niwena adiña nakutandisha “nsañu yanyiyachi” hela kusandujola nsañu yabulileña kukwasha chipompelu kuspiritu. (Tañenu 1 Timotewu 1:3, 4.) Pawulu walumbulwili antu amuchidiwu nindi ‘adinka dehi wanta, hiyeluka chumaku, ata muchima kukwihujola nikukufwila ntadi jansañu jamazu.’ (1 Timotewu 6:3, 4) Komana Timotewu wateleleli kwiteja yina yitoñojoka yatama yadiña nakwiñila muchipompelu? Inehi, muloña Pawulu wamukonkomweneni Timotewu ‘kulwa njita yayiwahi yakukuhwelela,’ nawa wamulejeli nindi “futalelaku kubobola kwakadi kujila, nintadi jamaana, ijina damaana dakutwamba.” (1 Timotewu 6:12, 20, 21) Chakadi nikujina Timotewu walondeleli kufumba kwakuwahi kwaPawulu.—1 Akorinda 10:12.

17. Indi chikuhwelelu chetu anateli kucheseka ñahi makonu?

17 Eñañi, Timotewu amulejeli nawu “kunyaka yakukuminina amakwawu akasenuka mukwitiya kwakukuhwelela, akatiyilila aspiritu akutwamba, ninsañu jalejañawu ademoni.” (1 Timotewu 4:1) Antu ejima muchipompelu, kushilahu niakweti nyidimu yawunlomboli, atela kumwekesha chikuhwelelu chakola chikupu neyi chadiña naTimotewu. Kuhitila mukwikala akola nikukaana chikupu akwakusekesha, tunateli kumwekesha netu tunakuyilaku hambidi nawa tunakwimika chakutalilahu chakwikala nachikuhwelelu chakola.

Fwilenu Kumwekesha Chimunakuyilaku Hambidi

18, 19. (a) Munateli kumwekesha ñahi kudi antu ejima nawu munakuyilaku hambidi? (b) Yumanyi yitukahanjekahu muchibaaba chinalondeluhu?

18 Chakadi nikujina, kuyilaku hambidi kuspiritu kwalala kwamukwaKristu hikwamwekenaña kumesu, kuñovu jikwetiyi hela kuya mpuhuku. Nawa hikwamwekenaña mukuvula kwayaaka yinakalakaliyi muchipompeluku. Ilaña, kuyilaku hambidi kuspiritu kwalala, kwamwekenaña mukumwovwahila Yehova nikwikala nanhoshelu niyililu yayiwahi. (Aroma 16:19) Twatela kulondela kufumba kwakudikeña wumu namukwawu nikwikala nachikuhwelelu chakola. Eñañi, twatela kudikwatisha nikudinkamu chikupu mumazu aPawulu amusonekeleliyi Timotewu kulonda chitukuyilañaku hambidi chimwekaneña kudi antu ejima.

19 Chililu chikwawu chamwekeshaña kuyilaku hambidi kuspiritu nikwikala akwaKristu apama himuzañalu, chililu chamukabu waspiritu yajila yaNzambi. (Aŋalija 5:22, 23) Chibaaba chinahiñuhu chinakuhosha hachitwatela kutwalekahu kwikala namuzañalu mumpinji yamakabi.

Mukwakula Nenudi?

• Yumanyi yinateli kudizilawu antu kunhoshelu yetu?

• Tunateli kumwekesha ñahi netu tunakuyilaku hambidi muyililu nimukubula kubajama?

• Muloñadi akwaKristu chiyatela kwikala akutalilahu mukukeña nimukwikala nachikuhwelelu chakola?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 11]

Timotewu hachidiñayi kansi wamwekesheli yililu yawukulumpi

[Nyevulu yidi hefu 13]

Komana mwamwekeshaña nawu munakuyilaku hambidi kudi amakwawu?