Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Komana Anyana Atela Kudiza Nsañu yaNzambi?

Komana Anyana Atela Kudiza Nsañu yaNzambi?

Komana Anyana Atela Kudiza Nsañu yaNzambi?

“Tukweti nsakililu yayivulu nankashi yinakutuleñela kuhelañana, ilaña hitukweti nsakililu yayivulu yatela kutuleñela kukeñañanaku.”—JONATHAN SWIFT, NSONEKI WANYIKANDA YAENGLISH.

SWIFT wahosheli mazu wenawa muyaaka nkulakaji yamuma 1700, ilaña antu amavulu makonu anateli kwiteja mwahosheliyi. Kafwampi antu amakwawu akuhwelela nawu anvwali hiyakweti wuswa wakutañisha anyanawu nsañu yaNzambuku. Atoñojokaña nawu anyana akulila muchisaka mwalemeshawu nsakililu ahalwa.

Indenu mwatoñojokaña nenudi? Hakachi kaniyi nsañu yinalondeluhu, nsañwinyi yalala?

● Anvwali hiyatela kuyiteja kutañisha anyanawu nsañu yaNzambuku.

● Anvwali atela kuhembelela sampu anyanawu anakuli, mwaka dinu ahanjekeña nawu nsañu yansakililu.

● Henohu anyana achidi anyanya anvwali atela kuyidizisha yuma yakuhwelelawu hadi Nzambi. Ilaña neyi anakuli dehi anvwali atela kuyikolesha kulonda atoñojokeña aweni haniyi nsañu.

● Anyana atela kulondela yuma yakuhwelelawu anvwali jawu hadi Nzambi chakadi kwihula neyi akuhwelela yuma yalala hela yakutwamba.

Komana Nsakililu Yinateli Kuluwañesha Anyana?

Nvwali wakamenaña hakeñaña kuluwañesha mwaninduku. Komana iwu wunsahu wahakwilañaku antu akaanishaña anyanawu kudiza nsañu yaNzambi? Hayaaka yayivulu yinahituhu akwakusandujola adiza nankashi yuma yafumañamu neyi anyana akuhwelela yuma yakuhwelelawu anvwali jawu. Indi akwakusandujola adiza yumanyi?

Akwakusandujola adiza nawu nsakililu hiyaluwañeshaña anyanaku, ilaña yaleñelaña anyana kukula chiwahi. Chileji chimu chasonekeluwu muchipapilu chansañu mu 2008 chahosheli nawu: “Nsakililu yaleñelaña anyana kwikala nawulunda wakola nawanvwali jawu ejima, amama jawu niatata jawu.” Chileji chenichi chatwalekeluhu nawu: “Nsakililu nikwakamena yuma yakuspiritu yakankilañayi muntu yalema muchihandilu chawanyana amavulu nawa dichuma chalema chakoleshaña wulunda muchisaka.” (Social Science Research *) Talenu iyi nsañu chiyesekana namazu aYesu Kristu ahosheliyi nindi: ‘Akaankila kuspiritu anakooleki.’—Matewu 5:3.

Indi yitoñojoka yakwila nawu anyana atela kuhembelela sampu anakuli mwaka dinu atachiki kudiza nsañu yaNzambi ninsakililu yalala? Iyi yitoñojoka yadimbululaña chikuma chakwila nawu: Mwana wanyanya wudi neyi mbeketi yakadi chuma yinakukeñeka kwinzeshamu yuma. Eñañi anvwali akweti mudimu wakwinzesha iyi “mbeketi” mwitala dawu nanshimbi jajiwahi niyuma yakuhwelelawu nawu yalala hela kumuleka mwanawu yadizi yuma yidi yejima yikutiyayi kudi antu acheñi.

Chumanyi Chatela Kuyikwasha?

Nsañu yanyaka yamwekeshaña nawu nsakililu yinateli kuleñela antu kwikala nachaambu nikuhelañana. Dichi anvwali atela kukañesha ñahi yuma yafumañamu yateneniyi Jonathan Swift? Anateli kudizisha ñahi anyanawu yuma yakuhwelelawu yatela kuyikwasha kukeña akwawu?

Chuma chatela kuyikwasha chinashindameni hakwakula awa malwihu asatu: (1) Anyana atela kudiza yumanyi? (2) Anyi atela kuyidizisha? (3) Njilanyi yakudizishilamu yazatikaña chiwahi?

[Tumazu twaheshina]

^ Iyi nsañu yinashindameni hawunsahu wafumini kudi anyana akubadika 21,000 ashakamaña muUnited States kushilahu anvwali jawu niantañishi.