Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Komana Mweluka?

Komana Mweluka?

Komana Mweluka?

Indi “itanda dakusompela” kwamutwaliluwu kapostolu Pawulu hichumanyi?

Nsañu yekala haYililu 18:12, 13 yahosha nawu aYudeya amuKorinda amutwikili Pawulu muloña nawu nakushimwina chakubula kumwiteja nawa amutwalili ‘kwitanda dakusompela’ hela beʹma (izu dachiGriki dalumbulula nawu “chimañu”). Musumba waKorinda wakushankulu wadiña nachinañamu chatuñililuwu hewulu chadiñi kukamwihi neluña kwapompeleleña antu hela hachisankanu, chadiña kwakwihi nasinagogi. Azatishileña ichi chinañamu hakuhosha nawantu muloña achituñilili hewulu. Achituñili namalola awusombu niatooka nawa achiwahishili nayuma yakusoñasoña, chinañamu chadiña natupeka tuyedi twakuhembelela twadiña namabenchi amalola nawa hamaseki atuñiluhu natumalola twalema.

Ichi chinañamu chatela didu itanda dakusompela hemeniyi kapostolu Pawulu kumesu amwanta wamukala Galiyo, ñuvulu wawaRoma wakuAkaya. Hanidi iluña dihashakamineña añanji asompesheleña nikuleja antu apompeli chaketwileñawu nyiloña.

Munyisumba yamaneni yawaGriki, antu apompeleleña heluña didi neyi beʹma, kwazatilileñawu nyidimu yejima yamumusumba. Nyikanda yachiGriki yaMatewu 27:19 niYowanu 19:13 yashimuna nawu Pontusi Pilatu washakamini hetanda dindi dakusompela hakuhosha nezaza hampinji yamusompesheleñawu Yesu.—Yililu 12:21.

Muloñadi aYudeya amakwawu chahukenuwu hamuloña wanjila yafwililumu Yesu?

Kapostolu Pawulu wahosheli kutalisha hadi akwaKristu akusambila nindi: ‘Etu twashimunaña Kristu apopeleluwu hamutondu; aYudeya nawu hichuma chakuhukena, akwamatuña nawu hiwusupi.’ (1 Akorinda 1:23) Muloñadi njila yafwililumu Yesu chiyaleñeleli antu amakwawu kuhukana?

Kutalisha hanjila yafwililumu Yesu nichisemwa chawantu ashakamineña kuMiddle East muyaaka nkulakaji yakusambila, mukwakuhosha haBayibolu Ben Witherington III wahosheli nindi “kufwa muniyi njila mudina ituña kwaleteleña nsonyi nankashi. Amweneña antu afwileña muniyi njila kukola yuma yakuhwelelawu nawu hiyalemaku.” Witherington wahosheli cheñi nindi: “Antu amudina ituña akuhweleleli nawu njila yiwukufwilamu yikumwekesha chiwekala. Dichi Yesu amumweneña nawu hichiluwañimbi, muntu wadikañili nanfulumendi, muntu wateleleli kujahewa neyi nduñu wadikaña.” Chineli tuneluki chisemwa chakuMiddle East, hichikutelelaku neyi tuhosha netu akwaKristu akusambila alumbishili nsañu yakufwa kwaYesu nikusañuka kwindi.