Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Chakutiyañana naChisaka Chikweti Anyana Akuwanamu

Chakutiyañana naChisaka Chikweti Anyana Akuwanamu

YUMA YALETAÑA MUZAÑALU MUCHISAKA

Chakutiyañana naChisaka Chikweti Anyana Akuwanamu

MARGARET, * MAMA YAWANTU WAWANAMU ANYANA WAKUAUSTRALIA: “Nkulu nanfumwami wayilejeli anyana nindi abuleña kuntiyilila, nichuma chidi neyi ‘Mwanukaña kuchuka mukanwa.’” Margaret wamonaña nindi wayandaña mumaluwi indi muloña wanaka kafuta kaletaña chaambu.

Yisaka yikweti anyana akuwanamu yamonaña kukala kwambukaku hakutiyañana nawantu abulaña kushakamawu nawu. * Anvwali amavulu awanamu anyana atela kutiyañana nawanvwali avwala anyana munsañu yidi neyi kuhempula, kuyibabesha nikuyikwasha munsañu yamali. Amabwambu niantaña niwena chinateli kuyikalila hakwila adinjilili nawantu amaha amuchisaka. Shinshikenu kufumba kwamuBayibolu chikunateli kukwasha chisaka chawanamu anyana kumanisha iku kukala.

WULUNDA 1: NVWALI YAMWANA

Judith mama yawantu wawanamu anyana wakuNamibia wahosheli nindi: “Mama yawanyanami akuwanamu walejeli anyana nindi nidi hohu ñoda tata yawu wamuha nawa nindi neyi twikala nawanyana hiyatela kuyitena nawu anyikijawuku. Natiyili kutama muloña nakeña anyanami akuwanamu neyi anyanami akudivwalila.”

Antu akuluka yitembi eteja nawu wulunda wanvwali yamwana wunateli kuleta kukala kunateli kwambula chisaka chikweti anyana akuwanamu. Kakavulu, mama yawantu nimama yawantu wawanamu anyana diwu amonaña kukala. Chumanyi chinateli kuyikwasha?

Chuma chinateli kuyikwasha: Ilukenu mwakukumina. Neyi mumukañesha chikupu nvwali mukwawu kudikunda namwanenu, mwanenu nateli kuneña chikupu. * Anvwali jamwana ‘amuvwala’ alema chikupu muchihandilu chamwana. (Yishimu 23:22, 25) Hela chochu, neyi musweja kumwinka nkulu nenu lusesa, munateli kumuhilisha mwini kwenu wamuha. Mwatela kwiluka mwakukumina kulonda muhembi maluwi enu, ilaña mwatela kutwalekahu kutiyañana chiwahi nanvwali mukwawu.

YUMA YATELA KWILAWU ANVWALI

▪ Neyi munakuhanjeka nankulu nenu, hoshenu hohu hansañu yawanyanenu nawa bayi musweja kuhanjeka hansañu yikwawuku. Chakutalilahu, munateli kwihula neyi chikutwesheka kutanjika mpinji yakutemeshaña nshiña nampinji yamwaana. Chumichi chazatikaña chiwahi kubadika kutemesha nshiña kala mpinji hela mukachi kawufuku.

▪ Neyi mwahembaña anyanenu wanyi, hadaha munateli kuzatisha nshiña, nyikanda, kutemesha mameseji hanshiña hela Intaneti kulonda muhanjekeña nawu mpinji yejima. (Kuhituluka 6:6, 7) Amakwawu azatishaña Intaneti yakwila neyi anakuhanjeka enda adimona. Munateli kwiluka yuma yinakaankiluwu nikukala kukwetuwu anyanenu nawa munateli kuyifumba munjila yayiwahi yimwabula kukuhwelela.

YUMA YATELA KWILAWU AMAMA JAWANTU AWANAMU ANYANA

▪ ‘Mutiyilenu wushona’ mama yawanyana wayivwala nawa mulejenu chakubula kuhita mumbadi nenu himunakukeña kumutambula anyanaku. (1 Petulu 3:8) Mulejenu chinakuhandawu anyanindi neyi mudi nawu hamu nawa hoshenuña hayuma yayiwahi. (Yishimu 16:24) Mwihulenu mwakuyihembela anyana nawa musakililenu neyi nayileji.

▪ Bayi musweja kumwekesha nenu mwayikeña anyana neyi mama yawu wudi hohuku. Beverly, mama yawantu wawanamu anyana wakuUnited States, wahosheli nindi: “Anyanami anyanya akuwanamu akeñeleña kuntambika nawu Mama. Twaditejeli netu hetala akuntambikaña nawu Mama, ilaña neyi adi namama yawu wayivwala Jane hela chisaka chindi hiyatela kuntambika nawu Mamaku. Chitwelili mwenimu twatachikili kutiyañana naJane. Kafwampi chimwahitili mafuku, twazatilili hamu hakukwasha anyana kuhema yisela yahashikola nikuya kumaluña amakwawu.”

YUMA YATELA KUKWASHA ANVWALI NIANVWALI AWANAMU ANYANA KULONDA ATIYAÑANEÑA

▪ Neyi nvwali yawanyana hela nvwali wawanamu anyana hosiyi, bayi muhosha yuma yatama hadi yena hamesu awanyanaku. Chaswayi kuhosha yuma yatama, ilaña mwana nateli kuneña chikupu. Nawa munateli kwiluka wanyi mpinji nichikatiyakana yuma yimwahosheli. (Mukwakutaŋisha 10:20) Neyi mwana yahosha nindi nvwali yindi hela nvwali wawanamu anyana wayituñulaña, shenu maana kuyuma yinakutoñojokayi mwana. Munateli kuhosha yuma yidi neyi iyi: “Chinatami chiwatiya iyi nsañu. Mama yeyi nanhilili, mpinji yikwawu antu neyi anahili ahoshaña yuma yatama.”

▪ Chikuwaha neyi mukulondelaña nshimbi yoyimu muyisaka yejima yiyedi. Neyi chumichi chikuzatika wanyi, lumbululenu chaambu chiduhu chakubula kumusekesha nvwali mukwawu. Shinshikenu iyi nsañu yinalondeluhu:

Mama yawantu wawanamu anyana: Tim, anyikaku ditwayi deyi dinazowi.

Tim: Kwawamama twashiyaña hohu hamaseki wena diwu atwanyikilaña.

Mama yawantu wawanamu anyana (nahili): Kafwampi wakudizishaña hohu kukatala.

Komana chachiwahi kwakula muniyi njila?

Mama yawantu wawanamu anyana (mumesu awunda): Chachiwahi. Akunu dinu twandanyikilaña etu aweni.

▪ Bayi muyinkaña anyanenu nyidimu hampinji yatela kwikalawu nanvwali yawu mukwawuku. (Matewu 7:12) Neyi mwatela kuzata owu mudimu hanoyu mpinji, tambulenu lusesa kudi nvwali mukwawu henohu kanda muyileji anyana yuma yimunafuukuluhu.

ESEKENU KUZATISHA IYI NJILA: Esekenu kulondela iyi njila neyi munadiwani nankulu namwini kwenu hela mwini kwankulu nenu:

1. Mutalenuña hamesu nawa mwemwetenu. Bayi mudishishimuna hela kumulembulaku.

2. Mutenenu hejina damwanindi hakumwimusha. Chakutalilahu, munateli kuhosha nenu, “Mudi ñahi amama yaJane.”

3. Neyi munakuhanjeka hezanvu, mwilenu yahosheñahu niyena.

WULUNDA 2: ANYANA AKULA DEHI

Mukanda wumu washimuna hadi mumbanda wumu watobeleña hadi nfumwindi nindi wakeñaña kuhakwilaku anyanindi akula dehi nawa hetejaña nindi amukabishañaku. Wahosheli nindi “Kumuchima kwankumaña swayi.” Munateli kwiladi hakwila mutiyañaneña nawanyana akula dehi kulonda abuli kuluwañesha maluwenu?—Step Wars.

Chuma chinateli kuyikwasha: Yitiyilenu wushona. Bayibolu yahosha nawu: “Bayi muntu alonda yakudiwahisha nachu yomwenuku, chiña yakuwahisha nachu mukwawu.” (1 Akorinda 10:24) Esekenu kutiyishisha nawa ilukenu chinakutiyayi muntu. Anyana akuwanamu akula dehi anateli kuchiina nawu nvwali yawu nateli kuyihela. Hadaha anateli kutoñojoka nawu neyi atiyañanaña nanvwali yawu wayiwanamu, akuneñesha chisaka chanvwali yawu wayivwala. Anvwali niwena anateli kwakamena nawu neyi ayizuwilaña anyana, akutemuka.

Chatela muyikakejeña kulonda ayikeñi, yilekenu anyanenu akuwanamu ayikeñi aweni chakufuma kumuchima. Kuhosha hohu chalala, chachiwahi wanyi kukakeja muntu kulonda ayikeñi chikupu. (Kamina 8:4) Bayi musweja kukuhwelela nenu mwakatiyañanaña chikupu nawanyanenu akuwanamuku.

Bayi muhosha yuma yejima yimunakutoñojoka chili anakuyikabishaku. (Yishimu 29:11) Neyi munakañanyi kudiwunjika, lombenu neyi chalombeliyi Mwanta Davidi wamuIsarela nindi: “Eyi Yehova, shaku kalama kukanwa kami, hembaku chachiwahi kuchenzelu chakunyivumbu yami.”—Masamu 141:3.

Neyi mufuukulahu kushakama mwitala mwakulililuwu anyana, munateli kuhayama hakumona anyana chakeñawu itala dawu. Bayi musweja kuhimpa yuma sweje-e mutupeka mwakamineñawuku. Munateli cheñi kufukulahu kubuukila mwitala dacheñi.

ESEKENU KUZATISHA IYI NJILA: Neyi anyanenu akuwanamu akula dehi anatwalekuhu kuleta winyi hela kasawuntu, mulejenu mwini kwenu chimunakutiya nawa tiyililenu nakanañachima chikuhoshayi. Bayi mumukakeja mwini kwenu kulonda yayifumbi anyanaku. Ilaña, fwilenuña kuditiyilila. Neyi ‘munekali dehi nayitoñojoka yoyimu’ hakukala kumukweti, munateli kuzatila hamu kulonda mwiluki mwakwilila.—2 Akorinda 13:11.

WULUNDA 3: ANTAÑA AMAKWAWU NIAMABWAMBU

Marion, mama yawantu wawanamu anyana wakuCanada, wahosheli nindi: “Anvwali jami avula kumwinka mwanami yawana ilaña anyana kanfumwami ayinkaña wanyi. Twafwilaña kuyilandila yawana etu aweni, ilaña mpinji yikwawu twakañanyaña.”

Chuma chinateli kuyikwasha: Lemeshenu chisaka chenu chachiha. Yilejenu antaña jenu niamabwambu nenu mwalemesha chisaka chenu chachiha. (1 Timotewu 5:8) Hela chochu, himwatela kukuhwelela antaña jenu ejima niamabwambu kushikena tuhu kukeña antu amuchisaka chenu chachihaku, ilaña munateli kuyileja nenu ayilemesheña nikuyila chachiwahi. Yilumbulwilenu nenu chikuyikata anyana kumuchima neyi abula kuyisha maana nikuyitiyila wushona.

Esekenu kuyileja anvwali jankulu nenu kulonda akeñi anyanenu. Mama yawantu wakuEngland wejina daSusan washimwini nindi: “Nasumbukili cheñi chimwahitili tukweji 18 chelili nfumwami wakusambila yofwi, nawa anvwali jindi chayikalilili kutiyashana nanfumwami wamuha. Atachikili kutiyashana chelili tusweji kuhanjeka nawu, nawa anyana ayitemesheleleña nshiña nikuyisakilila hawukwashu wawu.”

ESEKENU KUZATISHA IYI NJILA: Ilukenu ibwambu hela ntaña imwabulaña kutiyañana nindi, nawa hanjekenu namwini kwenu kutalisha hachimwatela kutiyañana nindi.

Amabwambu niantaña abulaña kushakama mwitala denu anateli kuleta kukala muchisaka chikweti anyana akuwanamu. Hela chochu, neyi muzatisha kufumba kwamuNsona chisaka chenu chikatambwila nkisu yakanawu muBayibolu nawu: “Itala kudituña adituñaña namaana; kudikolesha adikoleshaña nakashinshi.”—Yishimu 24:3.

[Tumazu twaheshina]

^ Majina amakwawu anayihimpi.

^ Neyi munakukeña nsañu yinakuhosha hakumanisha kukala kukwawu, talenu yibaaba yinashindameni hamutu wunakwila nawu “Secrets of Successful Stepfamilies,” muAwake! yaApril 2012 yasonekawu kudi aYinsahu jaYehova.

^ Ilaña neyi nkulu nenu nakukabishana, munateli kumuleja mwakukumina kulonda chisaka chenu chibuli kwikala muwubanji.

DIHULENU NENU . . .

▪ Nateli kutiyañana ñahi nankulu namwini kwami?

▪ Tunateli kukwasha ñahi antaña niamabwambu kulonda abuleña kwila yuma yinabuli kwilukawu yinateli kuneñesha chisaka chetu?

[Nyevulu yidi hefu 11]

Munateli kuyikwasha anyanenu munjila yayiwahi yimwabula kukuhwelela

[Mwevulu wudi hefu 12]

Kudilemesha kwaleñelaña kutiyashana

[Mwevulu wudi hefu 13]

Keñenu anyana ejima muchisaka