Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Kwatishenu Chikupu kuMazu aNzambi

Kwatishenu Chikupu kuMazu aNzambi

Kapetulu 3

Kwatishenu Chikupu kuMazu aNzambi

1. (a) Indi aIsarela akushankulu amweni ñahi walala wezu daNzambi? (b) Muloñadi chumichi chichinekalili chakutuzañalesha?

“ENU muneluki nanyichima yenu yejima, nawumi wenu wejima, nenu hikunakañanyi chuma chachiwahi nichimu chayiteneniyi Yehova Nzambi yenuku, yejima munayimoni.” (Yoshuwa 23:14-16) Awa diwu mazu alejeliwu akulumpi awamayala aweniIsarela kudi Yoshuwa chelili anashakami dehi Mwituña daChikaninu. Eña, yikaninu yaYehova yekalili yakukinkamu manuñu. Iyi nsañu—niBayibolu yejima—atuhembeleliyu kulonda “tumwenuku kuchiñeja.”—Aroma 15:4.

2. (a) Munjilanyi Bayibolu muyinekalili ‘yonenewa kudi Nzambi’? (b) Hakwiluka nawu Bayibolu ayonena dehi kudi Nzambi, mudimwinyi wutukweti?

2 Hela chakwila antu 40 ayizatishili hakusoneka Bayibolu, Yehova yomweni diyi Nsoneki yachi. Komana ichi chinakulumbulula nawu walombweleña nsonekelu yejima yidimu? Eña. Welili mwenimu nañovu yindi yasweja yaspiritu yajila, ñovu yindi yazatikaña. Kapostolu Pawulu wahosheli chalala nindi: “Nyikanda yajila yejima ayonena dehi kudi Nzambi; . . . kulonda muntu waNzambi awanini chikupu, awahili nyidimu yayiwahi yejima.” Antu kudi kwejima aneteji chikupu nawu Bayibolu ayonena kudi Nzambi atiyililaña chahoshaña Bayibolu nikushakama kwesekeja nayuma yatañishaña Bayibolu.—2 Timotewu 3:16, 17; 1 Atesalonika 2:13.

Kwashenu Amakwawu Atiyishi Nikulemesha Bayibolu

3. Njilanyi yayiwahi yakukwashilamu amavulu owu achidi kanda eteji nawu Bayibolu Hiizu daNzambi?

3 Amavulu owu yitwahoshaña nawu hiyetejaña nawu Bayibolu Hiizu daNzambuku. Tunateli kuyikwasha ñahi? Kakavulu, njila yayiwahi yidi yakubakula Bayibolu nakuyileja yuma yidimu. “Mazu aNzambi amomi, akweti ñovu, atwa chakubadika mpoku yakabali yikweti wumwemu kuyedi, . . . asweja kushinshika yitoñojoka niyafuukulaña muchima.” (Aheberu 4:12) ‘Izu daNzambi’ bayi neyi hikanuku; hiizu dadumi! Yikaninu yaBayibolu yayaña nakushikijewa chakadi kukañeshewa. Wuswa wansañu yamuBayibolu hansañu yayitoñojoka yamuchima walala wunabadiki yuma yejima yitunateli kuhosha.

4. Kulumbululanyi kwachalala chamuBayibolu kunahimpi yitoñojoka yawantu makwawu kutalisha haBayibolu, nawa muloñadi?

4 Hakumona ijina daNzambi muBayibolu kunakojeji amavulu kuyisandujola chikupu. Amakwawu afuukulañahu kudiza Bayibolu hampinji yanayilejiwu hansañu yayuma yiyahoshaña kutalisha hankeñelu yawumi, nimuloña wetejelayi Nzambi kutama, nikulumbuluka kwayuma yinakumwekana, hela kuchiñeja kwawumi wahaya nyaka muparadisa hamaseki. Mumatuña mudi yaaku yansakililu yadiñija mukukabishewa kudi aspiritu atama, kulumbulula kwaBayibolu kutalisha hachuma chakojejaña chumichi nichakulubukaku kunayileteli mpwila yayeni. Muloñadi yikumiyi chiyazañaleshelaña antu ashinshika? Muloña Bayibolu diyi nsulu yimu hohu yikweti nsañu yashindamenewa hansañu yalema yejima.—Masamu 119:130.

5. (a) Neyi antu ahosha nawu hiyayikuhwelela Bayiboluku, yumanyi yaleteshaña kuhosha ñana? (b) Munjilanyi mutunateli kukwashila antu amuchidiwu?

5 Hela chochu, indi neyi antu atuleja nawu hiyakuhwelela Bayiboluku? Chumichi chatela kukañesha kuhanjeka? Hichatela kukañeshaku, neyi chakwila anakukeña kutoñojokahu. Hadaha ayimonaña Bayibolu neyi himukanda wawaKristendomu. Ivumba depukaña muKristendomu dawunfwikiji nikudiñija munsañu jamatuña nachiyulu, cheñi nawa nikutwalekahu nakulomba-lomba mali, kwatela kuyilisha kudiwula Bayibolu. Neyi chidi chenochu, muloñadi wakubula kwihula? Bayibolu hakuhisha jinjila jakwituña jaKristendomu hamu niyuma yambukaku yidi hakachi kaKristendomu nieniKristu alala yatela kuyiletela mpwila.—Mika 3:11, 12; Matewu 15:7-9; Yakoba 4:4.

6. (a) Chumanyi chinakuletesheyi witeji chikupu neyi Bayibolu Hiizu daNzambi? (b) Njilanyi jikwawu jakuhanjekelamu jatela kuzatishewa hakukwashaku antu kwiluka nawu Bayibolu chalala yafuma kudi Nzambi?

6 Amakwawu, mpanji yakadi kuhita mumbadi yamwekeshaña wunsahu wakwila nawu Bayibolu ayonena kudi Nzambi yatela kuzatika. Chumanyi chakuleteshaña kwiteja neyi Bayibolu yafuma kudi Yehova Nzambi? Komana dichahoshaña Bayibolu yayeni okuyafuma? Indi kwiji wunsahu wakwila nawu Bayibolu yikweti wuprofwetu wawuvulu wunakushimuna yuma yakunama yakumbidi, wuprofwetu watela kufuma kunsulu yabadika antu? (2 Petulu 1:20, 21) Indi kwiji Bayibolu yamwekeshaña kukwatankana kwakuwahi mukachi hela chakwila ayisonekeli kudi antu 40 mukuleha kwayaaka yakushika ku 1,600? Indi kwiji nhoshelu yachu yoloka mujasayansi yinambukiku nanyikanda yikwawu yasonekeliwu munoyu mpinji? Indi kwiji ayisonekeli adiña nakashinshi? Indi kwiji hansañu yakuyikiña hichikweti muloña wañovu yakukeña kuyikisañanaku? Yuma yejima yiwukuwana kwikala yakukuzañalesha niyena yatela kuzatishewa hakukwashaku antu makwawu. *

Kutaña Kwetu kwaBayibolu

7, 8. (a) Chumanyi chitwatela kwilaña naBayibolu? (b) Chumanyi chitunakukeña kubombela hakutaña Bayibolu kwahalwetu? (c) Munjilanyi muwunaheteli halweyi kutiyishisha nkeñelu yaYehova?

7 Kubombela hakukwashaku amakwawu akuhweleli Bayibolu, etu aweni twatela kwikala nampinji yakuyitañaña mpinji yejima. Wunakwilamu tahindi? Hakachi kanyikanda yejima yasonekawu, Bayibolu yekala yalema nankashi. Ilaña, ichi hichinayi mukwila nawu neyi tuyitaña nkawetu, kwosi chuma chikwawu chitukukeñaku. Nsona yatusoñamishaña nawu tubuleña kudambula. Bayi tutoñojoka netu tunatweshi kuwana ñakwilu yayuma yejima kuhitila mukusandujola nkawetuku. Neyi tunakukeña kwikala eniKristu ashikila, chinakukeñewa kudizaña halwetu nikuwanikaña kukupompa kwawantu jaNzambi mpinji yejima.—Yishimu 18:1; Aheberu 10:24, 25.

8 Kutalisha kunsañwiyi, Bayibolu yatulejaña hadi kalama wakuEtiyopiya wadiña nakutaña wuprofwetu waIsaya. Kañelu wamulombweli mukwakushimwina wawiniKristu Fwilipu kuya nakumwihula iyaliwu nindi: “Chiwudi nakutaña chinakulumbulukili, tahindi?” Mukudizoza, mwiniEtiyopiya wamwakwili nindi: “Chikunlumbulukila ñahi chakadi muntu kunleja?” Wamwilili Fwilipu kulonda yomulumbulwili chibaba chamuNsona. Dikwila nawu, Fwilipu hadiña mukwakutaña Bayibolu nkawindi hohu nakushamu yitoñojoka yindi muNsonaku. Watwelekelihu kwendela hamu nakuloñesha kwaNzambi kwamwekanaña. Dimuloña waweni watwesheleliyi kumukwasha mwiniEtiyopiya kuhetelamu munshimbi jadiña nakuhanayi Yehova kuhitila mukuna kuloñesha. (Yililu 6:5, 6; 8:5, 26-35) Chochimu nikulelu, kwosi niwumu wukushikena kutiyishisha chikupu nkeñelu yaYehova nkawindiku. Wonsu wetu twakeñaña wukwashu wunakuhanayi Yehova mukudikeñela kuhitila mukuloñesha kwindi kwamwekanaña.

9. Progiramwinyi yakutaña Bayibolu yinatweshi kutuhetesha wonsu wetu?

9 Hakwila nawu atukwashiku kutiyisha Bayibolu, kuloñesha kwaYehova kwaloñeshaña Nyikanda yikweti nsañu yayiwahi munyikanda yashiyashana. Cheñi nawa, ndandanda yakutaña Bayibolu mpinji yejima atwiloñeshela kwendela hamu naShikola yaMudimu waTeokalatiki yekalañaku muyipompelu yejima yawaYinsahu jaYehova mukaayi kejima. Iheta deneni datela kufuma mukusandujola Nyikanda Yajila halwetu. (Masamu 1:1-3; 19:7, 8) Shakuku ñovu yayeni yakutaña Bayibolu mpinji yejima. Hela chakwila hiwunakutiyishisha yuma yejimaku, yitoñojoka yeyi yakutiyisha Nyikanda yejima yikekala yalema nankashi. Chakutalilahu, neyi wukutañaña mafu awaana hela atanu hohu hefuku, wunatweshi kumanisha Bayibolu yejima muchaaka chimu.

10. (a) Mpinjinyi yimwatañaña Bayibolu yenu? (b) Anyi amakwawu atela kubombelewamu hampinji yakutaña Bayibolu, nawa muloñadi chichalemena kuyitaña mpinji yejima?

10 Mpinjinyi yimunateli kutaña Bayibolu? Neyi mukwambulaku mpinji hela jiminiti 10 indi kwiji 15 hefuku jakutaña Bayibolu, mwakahetelamu nankashi. Neyi nehi, loñeshenu mpinji yayivulu mumulungu, nawa kakelenu kunoyu ndandanda chikupu. Neyi mwasumbuka hela mwasumbula, eyi nimwinikweyi mwatela kuditañilaña Bayibolu nezu datiyakana. Neyi mudi nawanyana akula dehi anatweshi kutaña, atela kudibombamu nakutañaña nañovu. Kutaña Bayibolu chatela kwikala chaaku chamuchihandilu chejima, chidi neyi kudya yakudya. Neyi chimweluka, neyi muntu hanakudya yakudya yashikilaku, chihandilu chindi chakumujimba chikwikala munyisoñu. Dichidi nichihandilu chetu chakuspiritu, dikwila nawu, wumi wetu wahaya nyaka washindamena hakudya mpinji yejima “mazu ejima akufuma mukanwa kaNzambi.”—Matewu 4:4.

Chikonkwanyi Chetu

11. Chikonkwanyinyi chitwatela kwikala nachu hakutaña Bayibolu?

11 Chikonkwanyinyi chitwatela kwikala nachu hakutaña Bayibolu? Chikonkwanyi chetu bayi chikala hohu chakutaña mafu amavuluku. Ilaña, nkeñelu yetu yatela kwikala yakumwilukisha Nzambi kulonda tusweji kumukeña nankashi nikudifukula kudi yena munjila yetejewa. (Yowanu 5:39-42) Yitoñojoka yetu yatela kwikala neyi yanona nsoneki waBayibolu wahosheli nindi: “Ñilukishi muwendelaña, eyi Yehova; nleji njila jeyi.”—Masamu 25:4.

12. (a) Muloñadi kudiza ‘kwiluka kwakweni’ chikunekalili kwalema, nawa ñovwinyi yinakukeñeka hampinji yakutaña Bayibolu hakwila nawu tutambwili iku kwiluka? (b) Kuhitila mukuzatisha jinjilanyi jiwaana mutunateli kuhetelamu hakushinshika chiwahi yuma yitwatañaña muBayibolu? (Talenu chikasha chidi hefu 30.) (c) Lumbululenu iyi yikuma kuhitila mukwakula malwihu analoñeshiwu muparagirafu. Talaku jinsona jinateniwu bayi jinasonekiwuku.

12 Hampinji yitunakutambwila kufumba kufuma kudi Yehova, mpwila yetu yatela kwikala yakudiza ‘kwiluka kwakweni.’ Chakadi iku kwiluka, tukutwesha ñahi kuzatisha chiwahi Izu daNzambi muwumi wetu hela kulumbulula chiwahi kudi amakwawu? (Akolose 3:10; 2 Timotewu 2:15) Hakwikala nakwiluka kwakweni chinakukeñeka kutaña chiwahi. Nawa neyi ochu chikunku chakala, twatela kuchitaña kakavulu kulonda tuchitiyishi muchinatalishi. Cheñi nawa twakahetelamu neyi tukwikalaña nampinji yakutoñojokañahu hayuma yitunatañi, nikuyitoñojokela munjila jashiyashana. Njila jalema jiwaana jakutoñojokahu jitwatela kushinshikahu chiwahi anajimwekeshi hefu 30. Yikunku yayivulu yamuNsona yinateli kukwashana neyi kuyishinshika chiwahi kuhitila mukuzatisha njila yimu hela jajivulu haniji njila. Hampinji yimukwakulaña malwihu adi hefu dinalondelihu, mukumona chichinekalili mwenimu.

(1) Kakavulu, chikunku chaNsona chiwunakutaña chinateli kukulejahu chuma chimu kutalisha hanochu chekelayi Yehova. Chakutalilahu, haMasamu 139:13, 14, twadizañahu hadi Nzambi chakamenañayi nkemba wudi mwiivumu: “Wannuñili chachiwahi mwivumu damama yami. Nakusakilili; chanantuñuwu chakala chakuhayama hohu! Nyidimu yeyi yakuhayama hohu; muchima wami wunachiluki nankashi.” Oyu nyidimu yaYehova yakuleña okuwaha! Chayileñawu antu chamwekeshaña kukeña kweneni kwatukeñayi.

Kushinshika hayuma yahoshawu haYowanu 14:9, 10, neyi tutaña chazatiliyi Yesu nawantu amakwawu, tunakumona chikupu ochamba kakoñayi Yehova. Hakwiluka chumichi, tunatweshi kukunkulula netudi kutalisha hadi Yehova hansañu yinasonekiwu haLuka 5:12, 13 niLuka 7:11-15?

(2) Toñojokaku iyi nsañu chiyinakundami kumutu wampanji waBayibolu: kuyiñisha wanta waYehova nikujilika ijina dindi kuhitila muWanta wunakuyulewa naYesu Kristu, Lubutu lwakaniniwu.

Indi mutu wampanji waBayibolu awukonkomweni ñahi kudi Ezekeli niDanyeli? (Ezekeli 38:21-23; Danyeli 2:44; 4:17; 7:9-14)

Indi Bayibolu yamwekeshaña ñahi hatooka nawu Yesu diyi Lubutu lwakaniniwu? (Aŋalija 3:16)

Indi Chimwekeshu chinalumbululi ñahi insa yayeni yamutu wampanji waWanta? (Chimwekeshu 11:15; 12:7-10; 17:16-18; 19:11-16; 20:1-3; 21:1-5)

(3) Dihuli eyaweni chiwatela kuzatisha halweyi yuma yiwunakutaña. Chakutalilahu, twatañaña mumukanda waKwidika kushika nikuKuhituluka hayililu yatama nikudikaña kwawaIsarela. Twadizaña netu yililu yenoyu ninzatilu mwafumini yuma yatama. Komana twatela kumuzañalesha Yehova kuhitila mukubula kwimbujola chakutalilahu chatama chawaIsarela. “Yumiyi . . . yayishikeneni wena kulonda etu tutaliluhu; ayisonekeli kulonda kutukonkomwena, etu tudi kunu kunsa yanyaka yamakonu.”—1 Akorinda 10:11.

Nsañu yaKena yakujaha Abeli yatudizishañadi? (Kutachika 4:3-12; Aheberu 11:4; 1 Yowanu 3:10-15; 4:20, 21)

Komana kufumba kwaBayibolu kutalisha kudi eniKristu akweti chikuhwelelu chakushakama mwiwulu kunakundami nikudi ana akweti chikuhwelelu chakushakama nawumi wahaya nyaka heseki? (Kuchinda 15:16; Yowanu 10:16)

Hela chakwila twemana chiwahi muchipompelu chawiniKristu, muloñadi chitwatela kutoñojokela chakuzatisha chikupu kufumba kwaBayibolu kutweluka dehi? (2 Akorinda 13:5; 1 Atesolonika 4:1)

(4) Toñojokenu hanochu mwatela kuzatisha yuma yimunakutaña nakukwashaku amakwawu. Antu ejima akamenaña hansañu yayikatu, dichi twatela kutaña nawu hamu chuma cheliliyi Yesu hakumwekesha yuma yabadika yakelayi hampinji yakekalayi Mwanta wañovu muWanta waNzambi: “Kudi yena hikukwinza mazaza awantu amavulu, anasendi niakwakubalakata, niamputamesu, niatumama, niayifwayi, niacheñi amavulu, . . . hakuyuka.”—Matewu 15:30.

Hiyanyi atela kukwashawu nansañu yakusañuka yamwana kaJayirusa wamumbanda? (Luka 8:41, 42, 49-56)

13. Yakufumamwinyi yitwatela kutambwila hakutwalekahu naprogiramu yakutaña Bayibolu nikudiza hamu nakuloñesha kwaYehova?

13 Oyu nkisu kuvula yafumaña mukutaña Bayibolu neyi tutoñojoka hayuma yiwaana yinashimuniwu hewulu! Kuhosha chalala, kutaña Bayibolu hichuma chakala. Ilaña yinatweshi kutuhetesha muchihandilu chetu, muloña neyi tukutaña Nsona, tukukola lwakuspiritu. Kutaña Bayibolu mpinji yejima kukutuswija kwakwihi naTata yetu wukweti kukeña, Yehova, nikudi ana kwetu awiniKristu. Kukutukwashaku kutiyilila kufumba kwakutwalekahu ‘kukwatisha kumazu awumi.’—Afwilipi 2:16.

[Tumazu twaheshina]

^ para. 6 Neyi munakukeña kwilukilahu nsañu yikwawu hamuloña wutwatela kulemeshela Bayibolu, talenu buloshuwa yaA Book for All People yasonekawu kudi aYinsahu jaYehova.

Kuhitulukamu kwaKuhanjeka

• Muloñadi chayisonekeleliwu Bayibolu nikuyihemba kushika nikulelu?

• Munjilanyi mutunateli kukwashila amakwawu kutiyishisha Bayibolu nikuyilemesha?

• Muloñadi kutaña Bayibolu kwahalwetu mpinji yejima chikwaheteshaña? Kuhitila mukuzatisha jinjilanyi jiwaana mutwatela kushinshikila chiwahi chikupu hayuma yitunakutaña?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Chikasha/Mwevulu wudi hefu 30]

MPINJI YIWUNAKUTAÑA CHIKUNKU CHABAYIBOLU, TOÑOJOKAKU

Chichinakukuleja hadi Yehova hamu neyi muntu

Chichinakundami kumutu wampanji wejima waBayibolu

Chichinatweshi kuhimpa wumi weyi

Chiwunateli kuchizatisha hakukwashaku amakwawu