Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 6

Afu Adi Kudihi?

Afu Adi Kudihi?
  • Chumanyi chatumwekenaña neyi tunafwi?

  • Muloñadi chitwafwilaña?

  • Muloñadi chichinekalili chakukundeja hakwiluka walala hansañu yakufwa?

1-3. Malwihwinyi ehulañawu antu hansañu yakufwa, nawa nsakililu yashiyashana yahanaña ñakwilu yamuchidinyi?

AWA dimalwihu atoñojokañawu antu hamakombakaji ayaaka. Himalwihu alema. Hichidi namuloña nanochu chitwekala, hela kutwashakamañaku, ñakwilu yinatwikumi wejima wetu.

2 Mukapetulu kanafumiku, twadizili ochu ifutu danyiloña daYesu Kristu chidinenzululi njila yaya kuwumi wahaya nyaka. Twadizili cheñi nawu Bayibolu yashimwinañahu dehi nawu mpinji yakashikila ‘yakabula kwikalaku kufwa.’ (Chimwekeshu 21:4) Hayinu mpinji, wejima wetu twafwaña. Solomoni Mwanta wamaana wahosheli nindi, “Amomi eluka dehi nawu, Twakafwa.” (Mukwakutaŋisha 9:5) Twakeñaña kuhanda hampinji yayilehi neyi chinatwesheki. Hela chochu, twajinokaña chuma chikatumwekena neyi tunafwi.

3 Neyi antu yitwakeña anafwi, twadilaña. Nawa tunateli kwihula netu: ‘Chumanyi chinayimwekeni? Komana anakukabakana? Komana anakutuhemba tahindi? Tunatweshi kuyikwasha? Twamba kayimonahu cheñi?’ Nsakililu yamukaayi yahanaña ñakwilu jashiyashana hanawa malwihu. Amakwawu atañishaña nawu neyi wekala nayililu yayiwahi munshakaminu yeyi, wukaya mwiwulu. Ilaña neyi wekala nayililu yatama munshakaminu yeyi wakaha mwiluña dakukabishila. Nsakililu jikwawu jatañishaña nawu neyi muntu nafwi wayaña muwanta wawaspiritu nakushakama hamu nawankakulula jawu. Nsakililu jekwawu nijena jatañishaña nawu afu ayaña mukaluña nakuyisompesha, kufamahu akuvwalika munyijimba yacheñi.

4. Yitoñojoka yamuchidinyi yatañishaña nsakililu yayivulu kutalisha hansañu yakufwa?

4 Ntañishilu yansakililu yejimiyi yikweti yitoñojoka yimu hohu​—nawu yiidi yetu yikwawu yapulukaña kufwa kwamujimba. Kwakwihi nansakililu yejima yakunyima hela yamakonu, yatañishaña nawu chinakumwekana neyi twahandaña haya nyaka nawuswa wakumona, nikutiya nikutoñojoka. Hanu dinu, chumichi chinatweshi kuzatika ñahi? Maana etu hamu niyitoñojoka yetu yejima yazatilaña hamu nawoñu wetu. Neyi muntu nafwi woñu walekaña kuzatika. Maana etu, kutiya, niyitoñojoka yetu hiyatwalekañahu kuzatika yayenayu munjila yachihayamishaku. Hiyazatikaña neyi woñu wunafwiku.

CHUMANYI CHACHENI CHAMWEKANAÑA NEYI MUNTU NAFWI?

5, 6. Indi Bayibolu yatañishañadi kutalisha hadi afu?

5 Chuma chamwekanaña neyi muntu nafwi hichuma chikubula kwilukayi Yehova Nleñi yawoñuku. Weluka walala, nawa Izu dindi Bayibolu yalumbulula chekalawu afu. Ntañishilu yachu yalala diyi iyi: Neyi muntu nafwi, hekalaña wamumiku. Kufwa kunambuki nawumi. Afu hiyamonaña hela kutiya hela kutoñojokaku. Kwosi nichidi chetu chimu chapulukaña kufwa kwamujimbaku. Hitukweti spiritu hela wumi wakabulaña kufwaku. *

Indi muzuzu wunayi kudihi?

6 Hanyima yakwila Solomoni neluki dehi nindi amomi eluka nawu akafwa, wasonekeli nindi: ‘Hakwila afu hiyeluka chumaku.Kulondelahu, walumbulwili hanichi chikuma kuhitila mukuhosha nindi, afu hiyatela kukeña hela kuhelaku, nawa nindi “mwijamu muwukuya mwosi mudimu, mwosi kufuukula, mwosi kwiluka, mwosi maana.” (Tañenu Mukwakutaŋisha 9:5, 6, 10.) Chochimu, Masamu 146:4 yahoshaña nawu neyi muntu nafwi, “mwafuukulayi munakisiki dehi.” Wonsu wetu twafwaña nawa hitwapulukaña kufwa kwamujimbaku. Wumi wutwadiluñishaña wudi neyi muzuzu wakandulu. Neyi muzuzu anawujimi, hiwayaña kudi kwejimaku. Wajimaña tuhu chikupu.

CHAHOSHELIYI YESU HANSAÑU YAKUFWA

7. Yesu walumbulwili ñahi chekala kufwa?

7 Yesu Kristu wahosheli hansañu yekalilamu afu. Welili mwenimu kutalisha kudi Lazaru muntu welukiliyi nankashi nawa wafwili. Yesu walejeli atumbanji twindi nindi: “Ibwambu detu Lazaru nayi dehi mutulu.” Atumbanji atoñojokeli nawu Yesu watwalili mukwila nindi Lazaru wadiña nakunooka kulonda yakoli kufuma muyikatu. Ilaña hidimu mwatalishiliyi Yesuku. Yesu walumbulwili nindi: “Lazaru wafwa dehi.” (Tañenu Yowanu 11:11-14.) Ilukaku neyi Yesu wesekejeli kufwa nakunooka nikukama tulu. Lazaru hayili mwiwulu hela mukaluña kachinanaku. Hadimwenihu nawañelu hela nawankakululaku. Lazaru hasemukili chachiha nakwikala muntu wacheñiku. Wadiña nakunooka mukufwa, neyi kwiji wudi mutulu twatweni twakadi yilota. Nsona jikwawu nijena jesekejaña kufwa natulu. Chakutalilahu, mpinji yamwasiliwu kambanji Setefwanu malola nichafwiliyi, Bayibolu yahoshaña nawu ‘wakamini mutulu.’ (Yililu 7:60) Chochimu, kapostolu Pawulu wasonekeli hadi antu makwawu amumafuku indi nindi ‘akamini mutulu’ twakufwa.​—1 Akorinda 15:6.

Yehova waleñeli antu kulonda ashakameña haya nyaka hamaseki

8. Tuneluki ñahi netu hiyadiña nkeñelu yaNzambi yakwila nawu antu afweñaku?

8 Komana kufuukula kwaNzambi kwatachi kudi antu kwadiña kwakwila nawu antu afweña? Inehi. Yehova waleñeli muntu nindi ashakameña haya nyaka hamaseki. Neyi chitwadizili hakusambila muwunu mukanda, Nzambi washili iyala watachi nimumbanda watachi muparadisa yayiwahi. Wayinkeli nyijimba yakola chikupu. Yehova wakeñeleñaku hohu chuma chachiwahi. Komana nvwali wukweti kukeña wakeñaña nindi anyanindi akabakaneña nayikatu yawushinakaji nikufwa? Inehi! Yehova wayikeñeli anyanindi nawa wakeñeleña nindi adiluñishi muzañalu wahaya nyaka hamaseki. Kutalisha kudi antu, Bayibolu yahoshaña nawu: “Washa dehi [Yehova] nawa mpinji yahaya nyaka munyichima yawu.” (Mukwakutaŋisha 3:11, NW) Nzambi watwileñeli nampwila yakushakama haya nyaka. Nawa naloñeshi njila mwakushikijila iyi nkeñelu.

CHAFWILAÑAWU ANTU

9. Indi Yehova wamwinkeli Adama mwakukuminanyi, nawa muloñadi iyi nshimbi chiyekalili yaswayi kuyovwahila?

9 Muloñadi dinu chafwilañawu antu? Hakwila nawu tuwani ñakwilu, twatela kutoñojoka hachuma chamwekeni hampinji yikwadiñi iyala wumu hohu nimumbanda wumu hamaseki. Bayibolu yalumbululaña nawu: “Yehova wabalwishili hamaseki nyitondu yejima yikweti lubanji kuyitala, yayiwahi nikuyidya.” (Kutachika 2:9) Hela chochu, kwadiña nimwakukumina. Yehova wamulejeli Adama nindi: “Nyitondu yamwitempa yejima wukudya tuhu; ilaña mutondu wakwiluka nachu niyayiwahi niyatama eyi bayi wakawidyaku; muloña ifuku diwakadya chalala wakafwa.” (Kutachika 2:16, 17) Ilu lushimbi hilwadiña lwakala kwovwahilaku. Kwadiña nawa ninyitondu yikwawu yateleleliwu Adama niEvu kudyaku. Ilaña ilu lushimbi lwayinkeli mpinji yakumwekesha kusakilila kwawu kudi Nzambi wayinkeli yuma yejima, hamu niwumi wawuwahi. Neyi ovwahililili luna lushimbi mutenowu hiyadikumwekesha kusakilila kwawu hohuku, ilaña adi kumwekesha nawu alemesha ñovu yawanta waTata yawu wekala mwiwulu nawa nawu akeñeleña wunlomboli windi wawuwahi.

10, 11. (a) Indi iyala watachi nimumbanda watachi adikañili ñahi naNzambi? (b) Muloñadi kudikaña kwaAdama niEvu chikwekalili muloña weneni?

10 Chawushona, iyala watachi nimumbanda watachi atondelihu kudikaña naYehova. Satana wahosheleli kuhitila mudi kapela nakumwila Evu nindi: “Chalala Nzambi nahoshi nindi, Nyitondu yejima yamwitempa bayi mwakayidyaku, tahindi?” Evu wamwilili nindi: “Nyikabu yanyitondu yamwitempa tukutwesha kudya tuhu, hakwinza nyikabu yamutondu wekala hakachi ketempa, Nzambi nahoshi nindi, Bayi mwakayidyaku, hela kukwataku nehi, mwakenda kafwa.”​—Kutachika 3:1-3.

11 Satana wamwilili nindi, “Chalala, himwakafwaku; muloña Nzambi neluki nindi ifuku dimukudya, mesu enu akatona, mwakekala neyi chadiyi Nzambi, mwakeluka niyayiwahi niyatama.” (Kutachika 3:4, 5) Satana wakeñeleña Evu yeteji nindi wukuhetelamu neyi wukudya kumukabu walekesheliwu. Kwesekeja nayitoñojoka yaSatana, Evu wadiña nawuswa wakufuukula hayayiwahi niyatama; wadiña nawuswa wakwila yuma yakeñeliyi. Satana nawa wamwinkeli Yehova muloña wakutwamba hayuma yikafumamu neyi yadya kumukabu. Dichi Evu wamwitejeli Satana. Wakumwini nyikabu nakudya. Kufumahu wamwinkelihu ninfumwindi, niyena nawa wadyili. Hiyachikoñeli mukuyambaku. Elukili chikupu nawu anakwila chuma chayilejeliyi Nzambi nindi bayi achilaku. Kuhitila mukudya mukabu, adikañili nanshimbi yapela nawa yashikilamu. Amwekesheli kadiwu kudi Tata yawu wamwiwulu niwanta windi. Kadiwu kamuchidiwu kudi Nleñi yawu wukweti kukeña kadiña kakubula kwanakena!

12. Chumanyi chikutwikwasha kutiyishisha ochatiyiliyi Yehova chelili Adama niEvu adikañi nindi?

12 Chakutalilahu: Wunatweshi kutiya ñahi neyi chakwila wahembeleña nikukulisha mwana weyala hela wamumbanda, kulondelahu hakudikaña naneyi nakumwekesha neyi hakweti kavumbi hela hakukeñaku? Chumichi chikunneñesha nankashi. Toñojokaku ochichamukatili Yehova kumuchima hakwila wejima wawu Adama niEvu adikañi nindi.

Adama wafumini kulunkuñu, nawa wafuntili cheñi kulunkuñu

13. Mazwinyi ahosheliyi Yehova hachuma chikamumwekena Adama neyi nafwi, nawa watwalili mudihi?

13 Yehova hadiña nachishina chakuhemba Adama niEvu adikañili nindi haya nyakaku. Afwili neyi chochahosheliyi. Adama niEvu alekeli kwikalaku. Hiyatuntulukilili muwanta wawaspirituku. Tuneluki chenichi muloña wamazu ahosheliyi Yehova kudi Adama hanyima yakumufwisha nachu hansañu yakudikaña kwindi. Nzambi wamwilili nindi: “Wamba kafunta cheñi mumaseki; muloña dihu hakufumishiluwu; muloña eyi wulunkuñu, nochu wakafunta cheñi mwomulunkuñu.” (Kutachika 3:19) Nzambi wamuleñeli Adama nalunkuñu lwamaseki. (Kutachika 2:7) Henohu kanda amuleñi, Adama hadiña kwokuku. Dichi, cheliliyi Yehova nindi Adama wukafunta kulunkuñu, Watwalili mukwila nindi Adama wukafunta mukubula kwikalaku. Adama wukekala wakadi wumi neyi chidi lunkuñu lwamuleñeliwu nachu.

14. Muloñadi chitwafwilaña?

14 Adama niEvu adi kwikala amomi nikulelu, ilaña afwili muloña atondelihu kudikaña naNzambi nakwila nshidi. Muloña wutwafwilaña wudi wakwila nawu nshidi yaAdama hamu nikufwa kwasambukililili kudi anyanindi ejima. (Tañenu Aroma 5:12.) Iyi nshidi yidi neyi chikatu chatama chakuswana chakwila kwosi muntu niwumu watela kuchitemukaku. Chafumañamu, yowu kufwa kwakushiñewa. Kufwa hichilumbu, bayi neyi hibwambu detuku. (1 Akorinda 15:26) Twatela kumusakilila Yehova nankashi muloña watwinka ifutu danyiloña dakutwikula nachu kudi iwu chilumbu wafwana!

KWILUKA WALALA HANSAÑU YAKUFWA CHAHETESHAÑA

15. Muloñadi chichinekalili chakukundeja hakwiluka walala hansañu yakufwa?

15 Nsañu yatañishaña Bayibolu chekalawu afu, yekala yakukundeja. Neyi chitwadiza dehi, afu hiyayandaña nayikatu hela kutiya yineñiku. Komana hitwatela kuyichina afuku, muloña hiyakutwesha kutukatishaku. Hiyanakukeña nawu tuyikwashikuku, nawa hiyakutwesha kutwikwashaku. Hitukutwesha kuhosha nawuku, nawa niwena hiyakutwesha kuhosha nanetuku. Anlomboli jansakililu yayivulu ahoshaña nawu anatweshi kukwasha afu, nawa antu akuhwelela anlomboli amuchidiwu ayinkaña mali. Ilaña kwiluka walala hansañu yakufwa kwatukiñaña kubula kutwidimba kudi antu atañishaña makudi amuchidiwu.

16. Hinyi waluwañeshaña ntañishilu yansakililu yayivulu, nawa munjilanyi?

16 Komana nsakililu yeyi yaditeja nayuma yatañishaña Bayibolu kutalisha hadi afu? Nsakililu yayivulu hiyetejañaku. Muloñadi? Muloña ntañishilu yawu ayiluwañesha dehi kudi Satana. Wazatishaña nsakililu kulonda kwilisha nachu antu kukuhwelela nawu neyi mujimba wawu wunafwi, akutwalekahu nakuhanda muwanta wawaspiritu. Iku hikutwamba kwawejelañahu Satana hakutwamba kukwawu kulonda kufumisha nachu antu kudi Yehova Nzambi. Munjilanyi?

17. Muloñadi ntañishilu yakukabisha haya nyaka chiyamusekeshelaña Yehova?

17 Neyi chitwamona dehi hakusambila, nsakililu jikwawu jatañishaña nawu neyi muntu wadiña nayililu yatama muwumi windi, chafwayi wukaya kwiluña kwekala kesi nakukabakana haya nyaka. Iyi ntañishilu yamusekeshaña Nzambi. Yehova hiNzambi wakukeña nawa hamba kelisha antu kukabakana munjila yamuchidiwuku. (Tañenu 1 Yowanu 4:8.) Wukutiya ñahi neyi muntu wukubabesha mwanindi wunadikañi kuhitila mukuchichimika chikasa chindi mukesi? Wunatweshi kumuhameka muntu wamuchidiwu? Chalala, wunatweshi nikukeña kumwiluka? Inehi! Wunatweshi kutoñojoka neyi wudi nalukambu nankashi. Dichi, Satana nakukeña etu twiteji netu Yehova wakabishaña antu haya nyaka!

18. Kudifukula kudi afu kwashindamena hamakudinyi ansakililu?

18 Satana wazatishaña cheñi nsakililu yikwawu kutañisha nawu antu neyi anafwi abalumukaña nakwikala aspiritu owu atela kulemeshawu kudi antu amomi. Kwesekeja naniyi ntañishilu, aspiritu jawafu anateli kwikala amabwambu añovu hela ayilumbu afwana. Antu amavulu akuhwelela makudi amuchidiwu. Achinaña afu nakuyinka kavumbi nikudifukulaku. Kwambukaku, Bayibolu yatañishaña nawu afu anakami mutulu nawa nawu twatela kudifukula kudi Nzambi walala wumu hohu Yehova, Nleñi yetu nawa diyi Watwinkaña yuma yitwakeñaña.​—Chimwekeshu 4:11.

19. Kwiluka walala hansañu yawafu chatukwashaña kutiyishisha ntañishilwinyi yikwawu yamuBayibolu?

19 Kwiluka walala hansañu yawafu chikukiña kubula kuhuñumuka nakutwamba kwansakililu. Nawa chikukwasha kutiyishisha ntañishilu yikwawu yamuBayibolu. Chakutalilahu, hampinji yiwukwiluka neyi antu hiyatuntulukilaña muwanta wawaspiritu neyi anafwiku, chikaninu chawumi wahaya nyaka muparadisa yahamaseki chikwikala chalema kudeyi.

20. Malwihwinyi wutukuhanjikahu mukapetulu kanalondelihu?

20 Hanyaka haheni, muntu waloña Yoba wehwili ilu lwihu nindi: “Muntu afwi ahandi cheñi?” (Yoba 14:14) Komana mufu wunakami mutulu twakufwa nateli kusañuka cheñi? Mazu atañishaña Bayibolu haniyi nsañu akukundeja chikupu, neyi chikumwekesha kapetulu kanalondelihu.

^ para. 5 Mazu akwila nawu “wumi” ni “spiritu,” anayilumbululi haApendikisi ““Wumi” ‘niSpiritu’—Indi Awa Mazu Mwamweni Alumbulukadi?